Wikiversity
Gonada, gruczoł płciowy, gruczoł rozrodczy – występujący u zwierząt narząd płciowy produkujący męskie bądź żeńskie komórki rozrodcze (gamety). Gonady umożliwiają rozmnażanie płciowe.
U niektórych zwierząt występują samodzielnie (parzydełkowce, niektóre wirki), u pozostałych wchodzą w skład układu rozrodczego. Gonady żeńskie nazywane są jajnikami, a męskie – jądrami. U większości zwierząt gonady występują parzyście. Jedna gonada, najczęściej jajnik, spotykana jest u niektórych bezkręgowców oraz u ptaków. Koralowce i tasiemce wytwarzają większe liczby gonad.
Występowanie u jednego osobnika gonad jednego rodzaju określane jest jako rozdzielnopłciowość, natomiast występowanie gruczołów rozrodczych zarówno męskich, jak i żeńskich to obojnactwo.
W zarodkach zwierząt gospodarskich zawiązki gonad mają jednakowy wygląd. Składają się z komórek podporowych, steroidogenicznych i mezenchymatycznych oraz z gonocytów. Zawiązki gonad przekształcają się w jądra pod wpływem czynnika determinującego rozwój jądra (TDF) lub w jajniki (w przypadku braku czynników determinujących rozwój jąder)[1].
Przypisy
- ↑ Tadeusz Krzymowski, Jadwiga Przała: Fizjologia zwierząt: podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów: praca zbiorowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005, s. 607–608. ISBN 83-09-01792-8.
Bibliografia
- Encyklopedia Biologia. Agnieszka Nawrot (red.). Kraków: Wydawnictwo GREG. ISBN 978-83-7327-756-4.
- Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 48, ISBN 978-83-01-16530-7.
