Wikiversity

PHP (PHP: Hypertext Preprocessor) is 'n reflektiewe programmeertaal oorspronklik ontwerp vir die skep van dinamiese webblaaie. PHP word hoofsaaklik gebruik vir bedienerkant programmatuur maar kan ook vanaf 'n instruksielyn koppelvlak of in alleenstaande grafiese gebruikerskoppelvlakke.

PHP ding mee teen ander programmeertale mee soos Perl, Ruby en Python; met ingang Desember 2006 word dit op die vyfde plek van die TIOBE Programming Community Index se gewildheidsleer gelys, wat een plek laer is as in die voorafgaande jaar. Die lys is gebaseer op die wêreldwye beskikbaarheid van praktisyns, kursusse en handelaars.^[1]

Die enigste implementering word saamgestel deur The PHP Group en word onder voorwaardes van die PHP-lisensie vrygestel. Dit word deur die Free Software Foundation as vrye sagteware beskou. Hierdie implementering dien as die de facto standaard vir PHP aangesien daar nie 'n formele spesifikasie bestaan nie.

PHP is aanvanklik geskryf as 'n binêre CGI versameling in die C programmeertaal deur die Deens-Kanadese programmeerder, Rasmus Lerdorf in 1994 om 'n klein versameling Perl-skrips te vervang wat hy gebruik het om sy persoonlike webblad in stand te hou.

Lerdorf het PHP aanvanklik geskep om sy persoonlike getuigskrif te vertoon en sekere data in te samel oor die verkeer op sy blad. Personal Home Page Tools is in die openbaar vrygestel op die 8^ste Junie 1995 nadat Lerdorf dit met sy eie Vorminterpreteerder gekombineer het om PHP/FI te skep (Hierdie vrystelling word algemeen as PHP weergawe 2 beskou).

Zeev Suraski en Andi Gutmans, twee Israeliese programmeerders by die Technion – Israeliese Instituut vir Tegnologie, het die sintaksanaliseerder in 1997 herfskryf wat die basis gevorm het vir PHP 3, toe die afkorting se betekenis ook verander is na 'n rekursiewe afkorting naamlik PHP Hypertext Preprocessor. Die ontwikkelingspan het PHP/FI 2 amptelik in November 1997 vrygestel na maandelange beta-toetsing. Openbare toetsing van PHP 3 het dadelik daarna begin en die is in Junie van 1998 amptelik vrygestel. Suraski en Gutmans het toe begin om PHP se kern te herskryf en daarmee saam die Zend Enjin geskep in 1999. Hulle het ook Zend Technologies gestig in Ramat Gan, Israel wat aktief betrokke is by die ontwikkeling van PHP.

In Mei 2000 is PHP 4, aangedryf deur die Zend Enjin 1.0, vrygestel. Die nuutste weergawe met ingang Desember 2006 is 4.4.4 PHP 4 en word steeds ondersteun met sekuriteitsaanpassings vir programmatuur wat dit vereis.

Op 13 Julie 2004 is PHP 5 vrygestel en is aangedryf deur die nuwe Zend Enjin II. PHP 5 het verskeie nuwe kenmerke bevat soos:^[2]

• Kragtige ondersteuning van Objek georiënteerde programmering
• Die PHP Data Objects uitbreiding, wat 'n liggewig en konsekwente koppelvlak vir databasisse definieer.
• Prestasieverbeteringe deur voordeel te trek uit die nuwe enjin
• Beter ondersteuning vir MySQL deur middel van 'n totaal herskrewe uitbreiding
• Ingeboude ondersteuning vir SQLite
• Geïntegreerde SOAP-ondersteuning
• Data itereerders
• Fouthantering deur Exceptions

Die nuutste weergawe met ingang Januarie 2007 is PHP 5.2.0.

PHP hardloop gewoonlik op 'n webbediener wat PHP-kode as inset gebruik en skep webblaaie as uitset, maar bevelslyn-skrips en kliëntkant grafiese gebruikerskoppelvlak programme vorm ook deel van die drie primêre gebruike van PHP. PHP kan kosteloos ontplooi word op enige webbediener en bykans enige bedryfstelselplatform. Die PHP Group verskaf ook die volledige bronkode sodat gebruikers dit kan uitbrei en aanpas om aan hulle eie behoeftes te voorsien.

Aangesien PHP aanvanklik ontwerp is vir die skep van dinamiese webbladsye, fokus dit hoofsaaklik op bedienerkantskripskrywe. Die PHP-model wat bestaan uit die PHP sintaksverwerker wat hardloop saam met 'n webbediener en 'n webblaaier kan vergelyk word met ander bedienerkant skriptale soos Microsoft se ASP.NET-stelsel, Adobe ColdFusion, Sun Microsystem se JavaServer Pages, Apple se WebObjects, Zope-, mod perl- en Ruby on Rails raamwerke; aangesien hulle almal dinamiese inhoud verskaf aan die kliënt vanaf 'n webbediener. Om meer direk mee te ding met die "raamwerkbenadering" deur hierdie stelsels, is Zend besig om te werk aan die Zend Framework - 'n stel PHP boublokke en beste praktyke; ander PHP raamwerke in dieselfde trant is CakePHP en Symfony.

Die LAMP-argitektuur het gewildheid verwerf in die Web-nywerheid as 'n manier om goedkoop-, betroubare-, skaalbare-, veilige webtoepassings te ontplooi. PHP is die P in die LAMP-bondel saam met Linux, Apache en MySQL. PHP kan gebruik word saam met 'n groot aantal databasis-bestuurstelsels, hardloop op die meeste gewilde webbedieners en is beskikbaar vir 'n verskeidenheid bedryfstelsels. Hierdie buigsaamheid bring mee dat PHP 'n wye installasiebasis oor die Internet heen geniet; meer as 18 miljoen Internet domeine gebruik tans bedienerstelsels met PHP daarop geïnstalleer.^[3]

Voorbeelde van gewilde bedienerkant PHP-toepassings sluit in phpBB, FUDforum, WordPress en Mediawiki.

PHP verskaf ook 'n bevelslynkoppelvlak genaamd SAPI vir die ontwikkeling van toepassings, die verwerking van joernale of ander administratiewe take. Dit word toenemend gebruik op die instruksielyn vir take wat tradisioneel die domein van Perl, Python, awk was.

PHP verskaf bindings tot Grafiese koppelvlakprogramversamelings soos GTK+ en teksmode programversamelings soso ncurses ten einde die ontwikkeling van 'n breër reeks kruisplatform Grafiese koppelvlaktoepassings in die hand te werk. WinBinder verskaf ook bindings vir PHP om windows toepassings te skryf deur van die WinAPI gebruik te maak.

PHP tree hoofsaaklik op as 'n filter. Die PHP-program neem die toevoer vanuit 'n lêer of stroom wat teks en spesiale PHP instruksies bevat en gee afvoer wat 'n ander stroom data bevat wat vertoon moet word. Sedert PHP 4, kompileer die PHP-sintaksanaliseerder die toevoer om bytecode te produseer wat deur die Zend Enjin verwerk kan word, dit verhoog die werkverrigting daarvan bo die Interpreteerder wat dit voorafgegaan het.

Die gebruiklike Hello World kodevoorbeel vir PHP sien as volg daaruit:

<?php
echo 'Hello, World!';
?>

PHP analiseer slegs kode binne die <?php ?>, afbakeningsteks. Enigiets buite die afbakening word direk aan die afvoer gestuur en word nie deur PHP verwerk nie. Die voorbeeld hierbo is dieselfde as die volgende teks (en word omgeskakel in hierdie vorm):

Hello, World!

Die hoofgebruik hiervan is om dit moontlik te maak om PHP-stellings in HTML-dokumente in te bou, byvoorbeeld:

<?php
// PHP-stellings kom hier
?>
Gewone HTML kom hier
<?php
// Verdere PHP-stellings
?>

Veranderlikes kry 'n dollarteken ($) voorvoegsel en 'n tipe veranderlike hoef nie vooraf verklaar te word nie.

Anders as funksie- en klasname, is veranderlikes se name hooflettergevoelig. Beide dubbel aangehaalde ("" en heredoc-stringe laat die vermoë toe om die veranderlike se waarde in die string in te bou. PHP behandel nuwe lyne as witspasie in die trant van 'n vryvorm taal (behalwe binne stringaanhalings). Stellings word buiten in die geval van 'n paar uitsonderings deur 'n kommapunt afgesluit.

PHP het drie soort kommentaarsintaks: dit laat multilyn kommentaar toe deur van /* */ samestelling soos in C gebruik te maak en laat ook kommentaar toe aan die einde van 'n lyn deur van die // en # karakters gebruik te maak (soos in C++ en Perl onderskeidelik).

PHP stoor heelgetalle in 'n platform-afhanklike bestek. Hierdie bestek is tipies 'n 32-greep tekenafhanklike heelgetalle. Heelgetal veranderlikes kan aangedui wod deur van desimale (positief en negatief), oktaal en heksadesimale notasies gebruik te maak. Reële getalle word ook in 'n platform-afhanklike bestek gestoor. Hulle kan spesifiek wees deur van die drywende komma notasie gebruik te maak, of twee vorms van wetenskaplike notasie.

PHP het ook 'n negatiewe Boolse tipe, genaamd "boolean", soortgelyk aan die ingeboude Boolse tipes in Java en C++. Deur gebruik te maak van die Boolse tipe omskakelingsreëls, kan nie-nul waardes as waar vertolk word en nulwaardes as vals, soos in Perl.

Die nul data tipe verteenwoordig 'n veranderlike sonder 'n waarde. Die enigste waarde in die nul data tipe is NULL.

Veranderlikes van die resource tipe verteenwoordig verwysings na eksterne hulpbronne. Hierdie datatipes word tipies deur funksies geskep vanuit 'n besondere uitbreidingsprogram en kan slegs verwerk word deur funksies van dieselfde uitbreiding. Voorbeelde sluit in lêer-, beeld- en databasishulpbronne.

Die Arrays datatipe ondersteun beide numeriese- en stringindekse en is heterogeen. Arrays kan elemente van enige tipe bevat wat PHP kan hanteer, insluitende huplbronne, objekte en selfs ander arrays. Die orde in lyste word bewaar in lyste van waardes en in hashwaardes met beide sleutels en waardes wat vermeng kan word.

Basiese Objekgeoriënteerde funksies is in PHP 3 ingesluit. Die hantering van objekte is egter geheel en al herskryf in PHP 5, wat beter werkverrigting verseker het en meer kenmerke bygevoeg het. In vorige weergawes van PHP, is objekte hanteer soos primitiewe tipes. Die nadeel van hierdie tegniek is dat die hele objek gekopieer was as 'n veranderlike toegeken is, of as 'n parameter na 'n metode aangestuur is. In die nuwe benadering word daar na objekte verwys deur handles en nie volgens 'n waarde nie. PHP 5 het ook private en beskermde (en: protected) lidveranderlikes en metodes gedefinieer, asook Abstrakte klasse en abstrakte metodes. Dit het ook die standaard manier om konstruktore en destruktore soortgelyk aan ander objekgeoriënteerde programmeertale bekend gestel, asook 'n exception handling-model soortgelyk aan ander programmeertale.

Die static-metode en -klasveranderlike kenmerke in Zend Engine 2 werk nie soos baie mense sou verwag nie. Daar is geen skyntabel-kenmerk in die enjin nie, dus word die static veranderlike gebind met 'n naam tydens samestelling in plaas van met 'n verwysing.

As die ontwikkelaar vra dat 'n kopie van 'n objek geskep word deur van die gereserveerde woord clone gebruik te maak, sal die Zend engine nagaan of 'n _clone() metode gedefinieer was aldan nie. Indien nie, sal dit by verstek 'n _clone() metode oproep wat al die objek se eienskappe sal kopieer. As 'n _clone() metode gedefinieer is, sal dit dan verantwoordelik wees om die nodige eienskappe in die geskape objek te verstel. Vir gerief verskaf die enjin 'n funksie wat al die eienskappe vanaf die bron-objek kopieer sadat daar begin kan word met 'n replika van die bron-objek en dan slegs die eienskappe herskryf wat verander moet word.

PHP sluit 'n groot aantal vrye en oopbron bronversamelings in saam met die bou van die kern. PHP is 'n fundamenteel internetbewuste stelsel met modules wat ingebou is om FTP-bedieners, baie databasisbedieners, ingeboude SQL bronversamelings soos ingeboude MySQL en SQLite, LDAP-bedieners en andere te lees. Baie funksies wat bekend is aan C-programeurs soos die in die stdio familie is beskikbaar in die standaard bou van PHP.

PHP-uitbreidings is geskryf om die Windows API te ondersteun, om prosesbestuur op Unix-tipe bedryfstelsels te doen, vir multigreep stringe (Unicode), cURL, Internet relay chat en die dinamiese weergee van beelde asook Adobe Flash inhoud. Sommige addisionele uitbreidings is beskikbaar deur die PHP Extension Community Library.

Soos met baie skriptale, bly die PHP-skripte normaalweg in menslik leesbare bronkode formaat, selfs op produksiebedieners. Terwyl dit baie buigsaamheid verseker het dit sekuriteits- en werkverrigtingsimplikasies.

Kodeerders bied 'n mate van bronkode-sekuriteit en maak programmatuur met uitsluitlike besitreg moontlik deur teenstanders te verhoed om die kode te ontsyfer en hulle eie produkte daaruit te ontwikkel. Kodeerder val rofweg in twee tipes; dié wat die bronkode versteek en dié wat kode na bytecode omskakel. Die nadeel van laasgenoemde benadering is dat 'n spesiale uitbreiding om die bediener geïnstalleer moet word om die geënkodeerde skripte uit te voer, hierdie benadering gee egter verhoogde werkverrigting, sekuriteit en 'n geleentheid vir bykomende kenmerke wat nuttig kan wees vir ontwikkelaars. Saamgestelde kode-oplossings kan die behoefte aan verhoogde sekuriteit bevredig deur die gebruik van hul eie uitvoermodules. Sommige eenvoudiger oplossings maak egter staat op die gewone PHP-enjin om die saamgestelde kode uit te voer. Die mees algemeen gebruikte pakkette vir die beskerming van bronkode word deur Zend Technologies en ionCube Ltd vrygestel.

Kode-optimeerders verbeter die kwaliteit van die saamgestelde kode deur die grootte daarvan te verminder en maak veranderinge wat die uitvoertyd kan verminder en werkverrigting kan verbeter. Die aard van die PHP-samesteller is sodanig dat daar dikwels geleenthede vir kode-optimering voorkom.

Versnellers bied werkverrigtingsvoordele deur van die saamgestelde vorm van die PHP-skrip in gedeelde geheue te stoor om die vertaling en samestelling van die kode te vermy elke keer as die skrip uitgevoer moet word. Hulle kan ook kode-optimering verskaf om verhoogde uitvoerspoed te bewerkstellig. Beide kommersiële (soos die Zend Platvorm) en oopbron versnellers (soos xcache, eAccelerator, APC) is beskikbaar.

PHP-ontfouters en verrigtingsanaliseerders stel PHP-ontwikkelaars in staat om PHP-kode vinnig en akkuraat te analiseer vir moontlike of aangemelde foute of vertraagde werking. Voorbeelde sluit in APD en Xdebug.

Sjabloon-enjins verskaf makros wat PHP-programme in staat stel om algemene veranderlikes eenvormig te identifiseer. Een so 'n gewilde sjabloon-enjin is Smarty.

Die PHP Extension and Application Repository (PEAR) projek het dit ten doel om herbruikbare bronversamelings en komponente vir PHP-ontwikkeling daar te stel. PEAR-projekte word gewoonlik geskryf in PHP-kode deur van die Objekgeoriënteerde programmering benadering gebruik te maak.

Die PHP Extension Community Library (PECL) projek verskaf uitbreidings tot die PHP-taal. PECL-uitbreidings word gewoonlik in C geskryf deur van die prosedurele programmering benadering gebruik te maak.

PHP het 'n formele ontwikkelingshandleiding wat onderhou word deur die vrye sagteware gemeenskap. Verder kan antwoorde op baie vrae gevind word deur 'n eenvoudige internetsoektog te doen. PHP-gebruikers help mekaar deur 'n verskeidenheid van media soos kletskamers, forums, nuusgroepe en PHP-ontwikkelaarswebwerwe. Die PHP-ontwikkelingsgemeenskap neem op hul beurt aktief deel aan sulke gemeenskappe, en verkry sodoende hulp vir hulle eie ontwikkelingspogings (PHP self) en verskaf dan ook hulp. Daar is vele hulpbronne tot die groentjie PHP-ontwikkelaar se beskikking.

• PHP-webwerf