LIMSwiki

Tomskan agj
Томская область

Tomskan agjan flag Tomskan agjan znam
Pälidn	Tomsk
Pind - Ühtes - saum vezid (%).	16-nz' 314 391 km² 1,93
Eläjiden lugu - Kaik - Sageduz	48-nz' 1,078,280 ristitud (2018) 3,43 rist./km²
Regionaline KSP - Kaik, nügüdläižiš arvoiš - Ühtele hengele	36-nz' 487,0 mlrd rub. (2016) 451,8 tuh. rub.
Federaline ümbrik	Sibirine
Venäman ekonomine region	Päivlaskmaižen Sibirin
Valdkundkel' (-keled)	venäkel'
Gubernator	Sergei Žvačkin
Administracijan pämez'	hän-žo
Käskusenandajan Duman ezimez'	Oksana Kozlovskaja
Avtokod	70
Aigvöd	UTC+7 (MSK+4)

Tomskan agj (ven.: Томская область) om Venälaižen Federacijan subjekt.

Se mülüb Sibirin federaližhe ümbrikho.

Agjan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn om Tomsk (agjan ristitišton läz pol't).

Valdkundkel' om üks'jäine — venäkel'.

Tomskan agj om olmas vs 1944 elokun 13. päiväspäi.

Tomskan agjan Päkäskuz^[1] om vahvištadud vn 1995 26. päiväl heinkud agjan Valdkundaližen Duman ezitajil, om allekirjutadud gubernatoral sen-žo voden 31. päiväl heinkud da om väges äiluguižidenke vajehtusidenke.

Agj röunatab Krasnojarskan randanke päivnouzmas, Kemerovon da Novosibirskan agjoidenke suves, Omskan da Tümenin agjoidenke päivlaskmas, Tümenin agjan Hantin da Mansin avtonomiženke ümbrikonke päivlaskmas da pohjoižes. Tomskan agj om mererandatoi.

Pind om 314 391 km², sidä kesken mecad ottas 63% territorijad, sod — 28,9%. Jügedad ličemha territorijad oma agjan tobj pala. Venäman kaikiš suremb Vasüganan so sijadase agjan päivlaskmpoles. Kaik joged mülüdas Obinjogen (Jävaldmeren) basseinha, nece jogi jagab agjad kahthe palaha suvipäivnouzmaspäi lodeheze.

Reljef om tazo alangoikaz. Klimat om ven kontinentaline. Heinkun keskmäine lämuz +17..+18 C°, vilukun lämuz −19..−21 C°. Paneb sadegid 450..700 mm vodes, lumikate oleleb 60..80 santimetrhasai kortte.

Londuseližed varad oma kivivoi, londuseline gaz, bur hil' (1nz' sija Venämas), turbaz (2nz' sija), metallad (raudkivend (1nz' sija Venämas), boksitad, cink, titan, kuld, platin, cirkonii), sauvondmaterialad (mouckivi, saved, letked, gravii), mec, reskvezi.

Agjan pämez' nimitase gubernatoraks. Sergei Žvačkin radab gubernatoran vs 2012 keväz'kun 17. päiväspäi, agjan Käskusenandajan Duman ühtnijad panihe händast eziauguižešti radnikusele Venäman prezidentan taričendan mödhe. Kaik rahvaz änestab gubernatorad videks vodeks. Gubernator om mugažo agjan Administracijan pämez', hän märičeb sen strukturad da paneb sen ühtnijoid radnikusile. Koumetoštkümne varagubernatorad da Administracijan azjoiden ohjandai oma hänele abhu. Hö ühtetas Administracijan Kollegijha gubernatoranke pämeheks.

Tomskan agjan üks'kodine parlament om Käskusenandai Dum (edel vn 2011 vilukud — agjan Valdkundaline Dum). Kaik rahvaz valičeb sen 42 ezitajad videks vodeks. Oksana Kozlovskaja radab Käskusenandajan Duman ezimeheks vs 2011 tal'vkun 20. päiväspäi.

Radonoigendai tobmuz om Tomskan agjan Administracii. Agjan departamentad, komitetad, ohjandused da inspekcijad alištudas Administracijale.

Käskusenandajan Duman ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2016 18. päiväl sügüz'kud (6. kucund). Valitihe gubernatorad vn 2017 10. päiväl sügüz'kud, nügüdläine gubernator sai vägestust ezmäižes turas (60,58% änid) da radab kahtenden strokun jäl'geten.

Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 1 047 394 ristitud^[2]. Kaikutte seičemenz' eläi kümnespäi om lidnalaine.

Kaik om kuz' lidnad agjas da 1 lidnanvuitte žilo. Toine järed lidn (enamba 100 tuh. eläjidenke) om Seversk, Tomskan lodehline ezilidn. Vl 2017 kaik oli 5 eländpunktad enamba mi 10 tuh. eläjidenke.

Rahvahad (enamba 0,4% vl 2010): venälaižed — 88,1%, totarlaižed — 1,6%, ukrainalaižed — 1,1%, saksalaižed — 0,8%, azerbaidžanlaižed — 0,4%, čuvašalaižed — 0,4%, uzbekalaižed — 0,4%, toižed rahvahad — 2,9%, rahvahuden ozutandata — 4,3%.

Erased toižed igähižed rahvahad oma sel'kupalaižed — 1181 rist. (0,11%), hantilaižed — 718 rist. (0,07%), čulimalaižed — 204 rist. (0,02%), ketalaižed — 141 rist. (0,01%), evenkalaižed — 95 rist. (0,01%), mansilaižed — 22 rist. (0,002%).

1. ↑ Tomskan agjan Päkäskusen tekst. — Constitution.garant.ru. (ven.)
2. ↑ Venäman kaikenaigaine ristitišt vl 2010. — Rosstat (gks.ru). (ven.)

• Tomskan agjan gubernatoran da Administracijan oficialine portal (tomsk.gov.ru). (ven.) (angl.) (saks.)
• Tomskan agjan Käskusenandajan Duman oficialine sait (duma.tomsk.ru). (ven.) (angl.) (saks.) (kit.)

Venälaižen Federacijan subjektad
Tazovaldkundad	Adigejan • Altajan • Baškortostanan • Burätijan • Čečenijan • Čuvašijan • Dagestanan • Hakasijan • Ingušetijan • Kabardinijan da Balkarijan • Kalmikijan • Karačajan da Čerkesijan • Karjalan • Komin • Marii Elan • Mordovijan • Pohjoižosetijan — Alanijan • Saha (Jakutijan) • Tatarstanan • Tuvan • Udmurtijan
Randad	Altajan • Baikalantagaine • Habarovskan • Kamčatkan • Krasnodaran • Krasnojarskan • Merenrandaline • Permin • Stavropolin
Agjad	Alalidnan • Amuran • Arhangel'skan • Astrahanin • Belgorodan • Bränskan • Čeläbinskan • Irkutskan • Ivanovon • Jaroslavlin • Kaliningradan • Kalugan • Kemerovon • Kirovan • Kostroman • Kurganan • Kurskan • Leningradan • Lipeckan • Magadanan • Moskvan • Murmanskan • Novosibirskan • Omskan • Orelan • Orenburgan • Penzan • Pskovan • Rostovan • Räzanin • Sahalinan • Samaran • Saratovan • Smolenskan • Sverdlovskan • Tambovan • Tomskan • Tulan • Tverin • Tümenin • Ul'janovskan • Uz'lidnan • Vladimiran • Volgogradan • Vologdan • Voronežan
Federaližen alištusen lidnad	Moskv • Piter
Avtonomižed agjad	Evrejan
Avtonomižed ümbrikod	Čukotkan • Hantin da Mansin (Jugr)1 • Jamalan Nenciden1 • Nencan2
Toižed	Krim3 • Sevastopol'3
1 Tümenin agjan pala      2 Arhangel'skan agjan pala      3 Dejure — Ukrainan pala