LIMSwiki

izotop	zast.	v.p.r.	n.r.	e.r. MeV	p.r.
¹⁸⁹Ir	(veš.)	13,2 dana	z.e.		¹⁸⁹Os
¹⁹¹Ir	37,3%	stabilni izotor sa 114 neutrona
^192m2Ir	(veš.)	241 godina	i.t.	0,155	^192mIr
¹⁹²Ir	(veš.)	73,83 dana	β^-	1,454	¹⁹²Pt
¹⁹³Ir	62,7%	stabilni izotor sa 116 neutrona
¹⁹⁴Ir	(veš.)	171 dana	β^-		¹⁹⁴Pt

Tamo gde drugačije nije naznačeno,
upotrebljene su SI jedinice i normalni uslovi.

Objašnjenja skraćenica:

zast.=zastupljenost u prirodi,
v.p.r.=vreme polu raspada,
n.r.=način raspada,
e.r.=energija raspada,
p.r.=proizvod raspada,
z.e=zarobljavanje elektrona,
i.t.=przejście izomeryczne

Iridijum (Ir, latinski - iridium) - hemijski element, koji spada u prelazne metale. U periodnom sistemu elemenata nalazi se u 9. grupi i 6. periodi. Ime potiče od latinske riječi iris koja označava dugu. Otkriven je 1803. godine zajedno sa osmijumom, a otkrio ga je engleski naučnik Smithson Tennant.

Karakteristike

Veoma težak, čvrst, krut metal srebreno-bijelog sjaja. Metali iz ove grupe se smatraju kao vrlo otporni na koroziju. Ispod 0,11 K (-273,24^oC) pokazuje svojstva superprovodljivosti. Atomski broj iridijuma je 77, specifična težina 22,56 g/cm³, tačka topljenja 2466 °C. Zastupljen je u zemljinoj kori u količini od 3×10^-6 ppm (eng. parts per million). Najvažniji mineral iridijuma je osmirid.

Upotreba

Obično se upotrebljava za pravljenje legura, kojima daje tvrdoću i krutost. Legura platine i iridijuma se koristi u pravljenju preciznih aparata, u medicini i mašinstvu. Do nedavno jedinica za masu (kilogram) se definisao kao cilindar visine i radijusa od 39 milimetara, a koji sadrži 90% platine i 10% iridijuma.

Periodni sustav elemenata

H

He

Li

Be

B

C

N

O

F

Ne

Na