LIMSwiki

Święty
Frumencjusz

Φρουμέντιος

biskup i apostoł Etiopii
Miejsce urodzenia	Tyr
Data i miejsce śmierci	26 lipca 380[1] Aksum
Czczony przez	Etiopski Kościół Ortodoksyjny, Cerkiew prawosławną, Kościół katolicki
Wspomnienie	3 sierpnia (etiop.) 27 października (kat.) 30 listopada (ort. i praw. liturgia według kal. jul.) 13 grudnia (ort. i praw. według kal. greg.) 18 grudnia (kopt.)
Patron	Etiopii

Frumencjusz z Aksum, także Frumencjusz z Tyru lub Frumencjusz z Etiopii (gr. Φρουμέντιος; ur. w Tyrze, zm. 26 lipca 380^[1]) – duchowny chrześcijański, arcybiskup etiopski i pierwszy biskup w królestwie Aksum, uznawany za apostoła Etiopii (kraju będącego spadkobiercą tradycji Aksum), przez Etiopczyków nazywany Abba Selama (Ojciec Pokoju); święty etiopskiego Kościoła ortodoksyjnego, święty Kościoła katolickiego, prawosławnego i ortodoksyjnego Kościoła wschodniego oraz koptyjskiego.

Historię jego żywota przekazał potomnym chrześcijański historyk Rufin, żyjący niemal współcześnie w stosunku do opisywanych przez siebie wydarzeń (zm. 410).

Frumencjusz był Grekiem pochodzącym z Tyru i starszym bratem Edezjusza oraz uczniem i krewnym filozofa Meropiusza, który zabrał obu braci w podróż morską z zamiarem dotarcia do Indii. Jednak z powodu burzy ich okręt przybił do afrykańskiego brzegu w Etiopii. Tubylcy zabili Meropiusza i towarzyszących mu ludzi. Z rzezi ocalał jedynie Frumencjusz i Edezjusz. Zostali oni wzięci do niewoli, a następnie odesłani w darze władcy Aksum – Ylle Alada. Na dworze królewskim mieli dojść do najwyższych godności – Frumencjusz miał zostać sekretarzem królewskim. Po śmierci króla pozostał na dworze królowej. Najprawdopodobniej dzięki kontaktom z kupcami chrześcijańskimi Frumencjusz i Edezjusz mogli zapoznać się z religią chrześcijańską^[2]. Na dworze w Aksum stali się żarliwymi propagatorami wiary w Jezusa Chrystusa, nauczając dzieci i dorosłych oraz nawracając całe społeczności, przy czym wykorzystywali swoje rozległe wpływy związane z pełnionymi funkcjami. Stali się również wychowawcami następcy tronu. Syn królowej, Ezana, po objęciu władzy zezwolił Edezjuszowi na powrót do Tyru, natomiast Frumencjusz udał się do Aleksandrii, gdzie około 340^[3] przyjął sakrę biskupią (z tytułem biskupa Aksum) z rąk patriarchy Aleksandrii i późniejszego świętego – Atanazego. Związało to nowo powstający Kościół etiopski z patriarchami Aleksandrii.

Frumencjusz był organizatorem pierwszych struktur kościelnych w Aksum oraz udzielił chrztu pierwszemu chrześcijańskiemu władcy Aksum – Ezanie^[4] (ok. 340), stając się tym samym ojcem chrześcijaństwa w Etiopii. Wraz z chrztem pierwszych królów, chrześcijaństwo zostało uznane w Etiopii za religię państwową.
Etiopska tradycja przypisuje świętemu również dokonanie pierwszego etiopskiego przekładu Nowego Testamentu.

Święty Frumencjusz zmarł ok. 380 roku pozostawiając po sobie niemal całkowicie schrystianizowaną Etiopię. Jego kult w tym kraju jest też największy, chociaż roztacza się również na całą północno-wschodnią Afrykę.

Został wpisany do Martyrologium rzymskiego przez kardynała Baroniusza (XVI/XVII w.).

W ikonografii święty przedstawiany jest, jako ciemnowłosy mężczyzna o śniadej cerze, z niedługą brodą. Ma na sobie tradycyjne szaty biskupie, a w obu rękach centralnie trzyma Ewangelię.

Dni obchodów

Wspomnienie liturgiczne w Etiopskim Kościele Ortodoksyjnym obchodzone jest 26. dnia w m-cu „hamlé” według kalendarza etiopskiego^[5] tj. 3 sierpnia według obowiązującego kalendarza gregoriańskiego.

Kościół katolicki wspomina apostoła Etiopii 27 października, a w Kościele koptyjskim obchody mają miejsce 18 grudnia.

Cerkiew prawosławna^[6] i Kościoły wschodnie^[7] (ortodoksyjne) wspominają świętego biskupa (swiatitiela)^[8] 30 listopada/13 grudnia^[9], tj. 13 grudnia według kalendarza gregoriańskiego.

• Publikacje:
  • Adejumobi S.A., The History of Ethiopia (ang.), Greenwood Press, Westport 2007, s. 171, ISBN 0-313-32273-2.
  • Bartnicki A., Mantel–Niećko J., Historia Etiopii, Ossolineum, Wrocław 1987, s. 23-24, ISBN 83-04-02152-8.
  • Zaleski W., Święci na każdy dzień, Wydawnictwo Salezjańskie, Warszawa 2002, s. 673-674, ISBN 83-86655-19-4.
• Źródła internetowe
  • św. Frumencjusz, arcybiskup etiopski na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)
  • A Brief History Ethiopian Christianity. kidusmichael.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-19)]. - Krótka historia chrześcijaństwa etiopskiego na stronie jednej z amerykańskich parafii Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego (ang.)