LIMSwiki

Hanoi

Hà Nội (vi)
Localización
21°01′28″N 105°50′28″L / 21.0245, 105.84117
Estado	Vietnam
Capital de	Vietnam Tonkín Dinastía Trần Indochina Francesa (1902–1954) Vietnam do Norte (1945–1976)
Capital	Ba Đình (pt)
Contén a división administrativa	Ba Vì (en) Ba Đình (pt) Bắc Từ Liêm (en) ../... 30+
Poboación
Poboación	8.435.650 (2022) (2.510,73 hab./km²)
Lingua oficial	Lingua vietnamita
Xeografía
Parte de	Norte do Vietnã (pt)
Superficie	3.359,84 km²
Bañado por	Rio Vermelho (pt)
Altitude	16 m-10 m
Comparte fronteira con	Vinh Phuc (pt) , norte Bac Giang (pt) , leste Bac Ninh (pt) , leste Hung Yen (pt) , leste Hoa Binh (pt) , sur Thái Nguyên (pt) , norte Hà Nam (pt) , sur Phu Tho (pt) , oeste
Datos históricos
Precedido por	Đại La (en)
Fundador	Ly Thai To (en)
Creación	1010 (Gregoriano)
Evento clave outubro de 1010 foundation of the city of Hanoi (en) 1418 Siege of Đông Quan (en)
Organización política
• Xefe do goberno	Trần Sỹ Thanh (en) (2022–)
Membro de	Liga de Cidades Históricas Rede de cidades creativas (2019–)
Identificador descritivo
Código postal	10000–10999, 11000–11999, 12000–12999, 13000–13999 e 14000–14999
Fuso horario	Indochina Time (en) UTC+07:00
Prefixo telefónico	242, 243, 244, 245, 246, 247, 248 e 24
ISO 3166-2	VN-HN
Outro
Irmandado con	Iacarta Astana Seychelles Kíiv Phnom Penh Tolosa Seúl Montreal Victoria Pequín Ancara Budapest District XVI (en) Illa de Francia (1989–) Indre e Loira (2000–) Varsovia (2000–) Palermo (2000–) Bangkok (2004–) Iocoama (2007–) Prefectura de Fukuoka (2008–)
Sitio web	hanoi.gov.vn

Hanoi^[1] (en vietnamita: Hà Nội, Hán Tự) é a capital de Vietnam, cunha poboación estimada en 3 145 300 habs. (2005). Desde 1010 até 1802, foi o centro político dun independente Vietnam, salvo breves períodos. Foi substituída por Huế durante a Dinastía Nguyễn como capital do Vietnam, mais volveu selo durante o período colonial como capital da Indochina Francesa entre 1887 e 1954. Entre 1954 e 1976, logo da vitoria do Viet Minh sobre Francia na batalla de Dien Bien Phu, foi a capital do Vietnam do Norte.

A cidade está situada na beira dereita do río Vermello. Hanoi sitúase a 21°2' de latitude norte, e a 105°51' de lonxitude leste, dista 1 760 km de Cidade Ho Chi Minh, a antiga Saigon, no extremo sur do país.

Hanoi posúe o típico clima do Vietnam setentrional, no que os veráns son quentes e húmidos, mentres os invernos son relativamente frescos e secos. Nos meses estivais, entre maio e setembro, recíbense a maioría das precipitacións do ano (1 682 mm/m² anuais). Os meses comprendidos entre novembro e marzo son secos relativamente, mais na primavera caen choivas lixeiras. As temperaturas mínimas invernais en Hanoi poden caer até 6 °C ou 7 °C, aínda que o vento pode ser xeado; por contra no verán atínxense medias entre 38 e 40 °C.

Como capital de Vietnam durante case un milenio, Hanoi considérase o centro cultural do país, pois cada dinastía deixou aquí a súa pegada, aínda que algúns dos monumentos non puideron sobrevivir as guerras e o paso do tempo; mais a cidade conserva moitos monumentos interesantes, para residentes e visitantes, tanto histórica como culturalmente.

Hanoi alberga máis sitios culturais que calquera outra cidade vietnamita; só no que se refire a lugares relixiosos posúe sobre 600 pagodes e templos.

Baixo o dominio francés, como centro administrativo para toda Indochina, a arquitectura de estilo colonial tornouse dominante, ficando aínda hoxe exemplos numerosos: bulevares de tripla calzada (p.ex. a rúa Phan Dinh Phung), o magno edificio da Ópera, o Banco estatal Vietnam (primitivamente Banco de Indochina), o Pazo presidencial (antigo Pazo do Gobernador Xeral da Indochina Francesa), a catedral de S. Xosé, a Universidade de Hanoi (antiga Universidade de Indochina) ou hoteis xa históricos como o Sofitel Métropole.

Outros lugares emblemáticos son: o Templo da Literatura (Văn Miếu), sede da máis antiga universidade de Vietnam; a Pagode do "único piar" (Chùa Một Cột); a Torre da Bandeira de Hanoi (Cột cờ Hà Nội); o Barrio Vello e o lago Hoàn Kiếm.

Hanoi é tamén sede de numerosos museos, como o Museo Nacional de Historia do Vietnam, o Museo Nacional de Etnoloxía, o Museo Nacional de Belas Artes e o Museo da Revolución.

O Barrio Vello, preto do lago Hoan Kiem, posúe as rúas orixinarias e as edificacións máis antigas de Hanoi. A comezos do século XX a cidade só comprendía unhas 36 rúas, a maioría das cales pertencen hoxe ao Barrio Vello. Esas rúas albergaban tendas e almacéns especializadas nun determinado xénero como seda, xoiaría, tecidos etc. Os nomes desas rúas reflicten aínda a especialidade orixinaria, aínda que na actualidade só algunhas conservan restos daquelas actividades. Toda a área é coñecida polos seus artesáns e mercadores; sitúanse aquí tamén casas de comidas locais, así como bares e clubs. Un mercado nocturno, sito preto do mercado de Đồng Xuân, abre nos anoiteceres dos venres, sábados e domingos, mostrando unha rica variedade de tecidos, alimentos e recordos.

Na parte occidental o lago (Hồ Tây) é un lugar popular para o lecer das xentes de Hanoi. É o maior dos lagos da cidade. Pódense alugar barcas de recreo e comer nun restaurante flotante. Na zona existen tamén numerosos templos.

O medio máis popular de transporte dentro da cidade son as motocicletas e as bicis, pola súa versatilidade. O parque de automóbiles está a medrar, pero o tráfico é pouco fluído a determinadas horas e nas intersección de rúas. As liñas de autobuses serven as rúas principais. Pódense adquirir tiras de billetes no mesmo bus. Para traslados curtos acostuman empregarse motocicletas-taxis, ditas "xe ôm" ("gran vehículo"). Para desprazamentos longos, e se non desexa viaxar á aire libre, o máis conveniente son os taxis.

Hanoi conta cun aeroporto internacional sito a uns 45 km da cidade, e que serve a todo o Norte do Vietnam. As instalacións foron modificadas en anos pasados e están ben dotadas. Hai trens que unen con regularidade Hanoi e Saigón.

• Historia urbana de Hanoi

• Goberno de Hanoi - Páxina oficial^{[Ligazón morta]} (en inglés)
• Artigo no New York Times sobre Hanoi (en inglés)