LIMSpec Wiki
Dit artikel is gesjreve (of begĆ³s) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs Ć³mgaon.
| Spanje | |||
| |||
|
| |||
| Basisgegaevens | |||
| Officieel taal | nationaol: Spaons regionaol of lokaol: Catalaans, Baskisch, Galicisch, Aranees | ||
| Huidsjtad | Madrid | ||
| Sjtaotsvƶrm | Constitutioneel monarchie | ||
| Sjtaotshoof (lies) | Felipe VI (sinds 2014) | ||
| Premier | Pedro SƔnchez | ||
| [[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
| [[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
| [[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
| Religie | {{{religie}}} | ||
| Opperflaakde – % water |
505.944 km² 1,04% | ||
| Inwoeners – Deechde: |
47.007.367 (2018) 92,91/km² | ||
| BiekĆ³mmende gegaeves | |||
| Munteinheid | Euro (EUR of ā¬)
| ||
| Tiedzaone | UTC +1 | ||
| Nationale fiesdaag | 12 oktober | ||
| Vouksleed | Marcha Real | ||
| Web | Code | Tel. | .es | ESP | +34 | ||
Spaanje is e keuninkriek in 't zuidweste vaan Europa, op 't Iberisch sjiereiland, mĆØt klein gebeedsdeile in Noord-Afrika. 't Grens aon Fraankriek, Andorra, Portugal, Gibraltar en Marokko en ligk aon de Golf vaan Biskaje en de Middellandse Zie. Hoofstad en groetste stad is Madrid; aander groete stei zien Barcelona, Sevilla, Valladolid en Zaragosa.
Historie
Oontstande vaan Spaanje
't Groondgebeed vaan IberiĆ«rs, Kelte, FeniciĆ«rs, Baske een aander volker woort roontelum 't jaor 200 door de Roemeine vereuverd en Hispania geneump. Nao de val vaan 't Wes-Roemeins Riek en de Groete Volkerverhojzing woort dit gebeed door de Visigote veruiverd, boenao de Mohammedaonse More 't Visigotisch Riek in de 8e iew binnevele. Aon hun hiersjappij, die ziech euver bekans gaans allewijl Spanje oetstrĆØkde, kaom pas mĆØt 't verveerdege vaan de Reconquista in 1492 'n ind.
Kolonialisme
In rap tempo en in naovolging vaan 't naobers Portegal oontstoond daonao 'n oetgestrĆØk wereldriek door middel vaan agressief kolonialisme, boebij 't ouch 't groetdeils oetsterve vaan inheims volker in Zuid-Amerika en groetsjaolege slaovernij vaan Afrikaone goof. De Spaonse stempel op Zuid-Amerika zouw zoe dominant weure tot allewijl de meiste Zuid-Amerikaone Spaons es mojertaol hƶbbe. Daorum tot 't Spaons- en Portegeestaoleg deil vaan de Amerika's Latiens-Amerika weurt geneump. Oondaanks groete riekdomme oet hun kolonieĆ« zakde Spaanje vaanaof de 17e iew door vƤƶl Europees oorloge wijer en wijer trƶk.
Pos-koloniaol Spaanje
De 19e iew woort gekĆØnmerk door binnelandse konflikde die Spaanje teisterde. Die kaome tot hun climax in de Spaonse Bƶrgeroorlog (1936-1939). De fasciste wonne dezen oorlog, mĆØt es rizzeltaot tot Francisco Franco d'n dictator vaan Spanje woort. Ziene vƶrm vaan 't fascisme weurt ouch dĆØks FrancoĆÆsme geneump. Franco bleef evels strategisch neutraol in de Twiede Wereldoorlog, oondaanks tot de VS, 't VK en de Sovjet-Unie d'n oorlog hadde verklaord aon Franco zien mede-fasciste: Adolf Hitler en Benito Mussolini. Nao Franco zienen doed in 1975 woort de constitutioneel monarchie en de parlemintair democratie obbenuits opgebouwd. Spaanje woort lid vaan de NAVO in 1982 en woort 'ne lidstaot vaan de Europese Unie in 1986.
Bestuurleke indeiling
Spanje kint zevetien otonoom regio's, die in 52 provincies oonderverdeild zien. Ceuta en Melilla valle boete dees indeiling es vrijhandelsstei.
De regio's, mĆØt hun hoofstei, zien de volgende:
| |
|---|---|
| Otonoom regio's: | |
| AndalusiĆ« Ā· AragĆ³n Ā· AsturiĆ« Ā· Baleare Ā· Baskeland Ā· Canarische eilen Ā· CantabriĆ« Ā· CastiliĆ«-La Mancha Ā· CastiliĆ« en LeĆ³n Ā· CataloniĆ« Ā· Extremadura Ā· GaliciĆ« Ā· La Rioja Ā· Madrid Ā· Murcia Ā· Navarra Ā· Valencia | |
| Otonoom sjtae: | |
| Ceuta Ā· Melilla | |
| Lidsjtaote van de NAVO |
|---|
| AlbaniĆ« Ā· Belsj Ā· BulgarieĆ« Ā· Canada Ā· Daenemarke Ā· Duutsjlandj Ā· Eslandj Ā· Finlandj Ā· Frankriek Ā· Griekelandj Ā· HongarieĆ« Ā· Ieslandj Ā· ItaliĆ« Ā· KroatiĆ« Ā· Letlandj Ā· Litouwe Ā· Luxemburg Ā· Montenegro Ā· Nederlandj Ā· Noord-MacedoniĆ« Ā· Noorwege Ā· Pole Ā· Portugal Ā· RoemeniĆ« Ā· SjloveniĆ« Ā· SjlowakieĆ« Ā· Sjpanje Ā· TsjechiĆ« Ā· TurkieĆ« Ā· Vereineg Keuninkriek Ā· Vereinegde Sjtaote van Amerika Ā· Zjwaede |
| Lidsjtaote van de Europese Unie |
|---|
| Belsj Ā· BulgarieĆ« Ā· Cyprus Ā· Daenemarke Ā· Duutsjlandj Ā· Eslandj Ā· Finlandj Ā· Frankriek Ā· Griekelandj Ā· HongarieĆ« Ā· Ierlandj Ā· ItaliĆ« Ā· KroatiĆ« Ā· Letlandj Ā· Litouwe Ā· Luxemburg Ā· Malta Ā· Nederlandj Ā· Oesteriek Ā· Pole Ā· Portugal Ā· RoemeniĆ« Ā· SjloveniĆ« Ā· SjlowakieĆ« Ā· Sjpanje Ā· TsjechiĆ« Ā· Zjwaede |
