LIMSpec Wiki

Árþúsund:	2. árþúsundið
Aldir:	19. öldin 20. öldin 21. öldin
Áratugir:	1941–1950 1951–1960 1961–1970 1971–1980 1981–1990
Ár:	1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968

1965 (MCMLXV í rómverskum tölum) var 65. ár 20. aldar og almennt ár sem hófst á föstudegi samkvæmt gregoríska tímatalinu.

• 1. janúar - Palestínsku samtökin Fatah tilkynntu upphaf skæruhernaðar gegn Ísrael.
• 2. janúar - Bretar sendu herlið til Singapúr til að verja Malasíu gegn væntri innrás frá Indónesíu.
• 2. janúar - Jamaíski tónlistarmaðurinn Don Drummond stakk kærustu sína, söngkonuna Anita Mahfood, til bana.
• 3. janúar - Danski uppfinningamaðurinn Karl Krøyer náði að lyfta sokknu fraktskipi af hafsbotni með frauðplastkúlum.
• 5. janúar - Fyrsti hlaðbakurinn sem fór í almenna framleiðslu, Renault 16, var kynntur á frönsku rívíerunni.
• 11. janúar - Síðasta þekkta fórnarlamb raðmorðingjans Jack the Stripper var myrt.
• 12. janúar - Wanda Beach-morðin: Lík tveggja 15 ára stúlkna fundust illa leikin á Wanda Beach í Ástralíu.
• 20. janúar - Lyndon B. Johnson tók formlega við embætti Bandaríkjaforseta til næstu fjögurra ára.
• 20. janúar - Sukarno, forseti Indónesíu, tilkynnti úrsögn landsins úr Sameinuðu þjóðunum.
• 26. janúar - Hindí varð opinbert tungumál á Indlandi í stað ensku.
• 27. janúar - Herforinginn Nguyễn Khánh framdi valdarán í Suður-Víetnam.
• 30. janúar - Opinber útför Winston Churchill fór fram í London.

• 4. febrúar - Sovéski búfræðingurinn Trofím Lysjenko var rekinn úr stöðu sinni við Sovésku vísindaakademíuna.
• 6. febrúar - 87 fórust þegar LAN Chile flug 107 hrapaði í Andesfjöllum eftir flugtak frá Santiago í Chile.
• 8. febrúar - 84 fórust þegar Eastern Air Lines flug 663 hrapaði í Atlantshafið eftir flugtak frá New York.
• 9. febrúar - Salvador Dalí málaði málverk af Raquel Welch í hótelherbergi í New York til að kynna nýjustu mynd hennar.
• 11. febrúar - Eftir tveggja vikna óeirðir tilkynnti forsætisráðherra Indlands, Lal Bahadur Shastri, að hætt hefði verið við að gera hindí að opinberu tungumáli í landinu í stað ensku.
• 12. febrúar - 29 aðgerðasinnar í Ástralíu fóru í Frelsisferð frumbyggja Ástralíu til að vekja athygli á kynþáttamismunun.
• 15. febrúar - Kanadíski fáninn með hlynsblaði varð þjóðfáni Kanada í stað kanadíska sjófánans.
• 17. febrúar - Geimkönnunarfarið Ranger 8 var sent til tunglsins til að finna heppilega lendingarstaði.
• 18. febrúar - Gambía hlaut sjálfstæði frá Bretlandi.
• 21. febrúar - Mannréttindafrömuðurinn Malcolm X var myrtur meðan hann hélt ræðu í Harlem.
• 24. febrúar - Víetnamstríðið: Johnson samþykkti Rolling Thunder-aðgerðina, samfelldar sprengjuárásir á Norður-Víetnam.
• 27. febrúar - Stærsta skrúfuhreyflavél allra tíma, Antonov An-22, fór í jómfrúarflug sitt.

• 2. mars - Víetnamstríðið: Bandaríkin hófu loftárásir í Norður-Víetnam sem héldu áfram í 3 og hálft ár.
• 7. mars - Göngurnar frá Selma til Montgomery: 200 manna lið fylkislögreglunnar í Alabama réðist á mótmælendur með kylfum, táragasi og hestum.
• 7. mars - Kirkjutilskipunin Sacrosanctum Concilium sem heimilaði aukna notkun þjóðtunga ásamt latínu í kaþólskum messum tók gildi.
• 8. mars - Um 3500 bandarískir landgönguliðar komu til Đà Nẵng í Víetnam.
• 18. mars - Sovéski geimfarinn Alexej Leonov fór fyrstur manna í geimgöngu.
• 20. mars - Lúxemborg vann Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva 1965 með laginu „Poupée de cire, poupée de son“ sem var flutt af France Gall.
• 20. mars - Stríð Indlands og Pakistans 1965 hófst.
• 22. mars - Nicolae Ceaușescu var kjörinn aðalritari rúmenska kommúnistaflokksins.
• 23. mars - Gemini 3, fyrsta mannaða geimfar NASA, fór á braut um jörðu með tvo geimfara um borð.
• 25. mars - Um 25.000 manns gengu með Martin Luther King Jr. frá Selma til Montgomery í Alabama.
• 28. mars - Jarðskjálftinn í Valparaíso 1965 olli því að stíflur brustu og námuúrgangur flæddi yfir bæinn El Cobre þar sem mörg hundruð fórust.

• 1. apríl - Friðrik 9. vígði nýjar höfuðstöðvar danska ríkisútvarpsins, TV-Byen, í Gladsaxe.
• 1. apríl - Stór-Lundúnaráðið tók við af sýsluráði Lundúna.
• 4. apríl - Síðasti konungur Sikkim, Palden Thondup Namgyal, var krýndur.
• 5. apríl - Dans- og söngvamyndin My Fair Lady eftir George Cukor var valin besta myndin á Óskarsverðlaunahátíðinni.
• 6. apríl - Fyrsti fjarskiptahnöttur einkaaðila, Intelsat I eða „Early Bird“, var sendur á braut um jörðu.
• 8. apríl - Bandaríkjaþing samþykkti lög um almenna sjúkratryggingu, Medicare.
• 11. apríl - Yfir 270 fórust og 5000 slösuðust þegar 47 skýstrokkar gengu yfir miðvesturríki Bandaríkjanna.
• 19. apríl - Gordon Moore setti fram lögmál Moores um að reiknigeta tölva myndi tvöfaldast á tveggja ára fresti í grein í tímaritinu Electronics.
• 20. apríl - Fyrstu þingkosningarnar fóru fram á Cookseyjum.
• 21. apríl - Tim Rice sendi Andrew Lloyd Webber bréf með ósk um fund, sem varð upphafið að löngu samstarfi þeirra tveggja.
• 24. apríl - Borgarastyrjöldin í Dóminíska lýðveldinu: Stuðningsmenn Juan Bosch gerðu uppreisn gegn herforingjastjórninni.
• 24. apríl - Sukarno tilkynnti að öll fyrirtæki í erlendri eigu í Indónesíu skyldu þjóðnýtt.
• 26. apríl - Sjónvarpsstöðin TV Globo var stofnuð í Brasilíu.
• 27. apríl - Átök Indónesíu og Malasíu hófust á Borneó.
• 28. apríl - Lyndon B. Johnson sendi 24.000 bandaríska hermenn til Dóminíska lýðveldisins til að binda enda á borgarastríðið.
• 28. apríl - Robert Menzies, forsætisráðherra Ástralíu, tilkynnti að Ástralía myndi senda herlið til stuðnings stjórninni í Suður-Víetnam.

• 1. maí - Bandaríska orrustuþotan Lockheed YF-12A setti hraðamet þegar hún náði 3.331,5 km/klst hraða í yfir 24 km hæð.
• 1. maí - Orrustan um Dongyin átti sér stað í Austur-Kínahafi.
• 3. maí - Blýárin: Grunnurinn að spennustefnunni var lagður á ráðstefnunni á Parco dei Principi-hótelinu í Róm.
• 9. maí - Píanóleikarinn Vladimir Horowitz hélt fræga tónleika í Carnegie Hall eftir 12 ára fjarveru frá sviðsljósinu.
• 9. maí - Sovétmenn sendu ómannaða lendingarfarið Luna 5 til tunglsins.
• 11. maí - Yfir 10.000 fórust þegar öflugur fellibylur gekk yfir Austur-Pakistan.
• 14. maí - Sam-ameríska friðargæsluliðið tók við af Bandaríkjaher í Dóminíska lýðveldinu.
• 20. maí - Vestur-Þýskaland tók upp stjórnmálasamband við Ísrael.
• 20. maí - 127 fórust þegar Pakistan International Airlines flug 705 hrapaði í eyðimörk í Egyptalandi.
• 25. maí - Muhammad Ali rotaði Sonny Liston í fyrstu umferð hnefaleikakeppni með „draugahögginu“.
• 26. maí - Ný og endurskoðuð SOLAS-samþykkt um öryggi mannslífa á hafinu tók gildi eftir að tilskildum fjölda undirskrifta var náð.
• 27. maí - Kolmårdens-dýragarðurinn var opnaður í Norrköping í Svíþjóð.
• 27. maí - Inter vann meistaradeild Evrópu með 1-0 sigri á Benfica.
• 29. maí - 274 fórust í námuslysi í Dhanbad á Indlandi.
• 29. maí - Stærsta olíuvinnslusvæði Rússlands, Samotlor-olíuvinnslusvæðið, var uppgötvað.

• Júní - Stúlknaheimilið Bjarg tók til starfa á Seltjarnarnesi. Tveimur árum síðar var því lokað vegna ásakana um ofbeldi gegn stúlkum sem voru vistaðar þar.
• 1. júní - Náttúrugripasafnið varð Náttúrufræðistofnun Íslands.
• 1. júní - 237 fórust í sprengingu í kolanámu í Fukuoka í Japan.
• 4. júní - Geimfarinn Edward White fór fyrstur Bandaríkjamanna í geimgöngu úr geimfarinu Gemini 4.
• 4. júní - Smáskífa Rolling Stones, „(I Can't Get No) Satisfaction“ kom fyrst út í Bandaríkjunum.
• 7. júní - Kakanj-námaslysið: 128 létust í kolanámuslysi í Bosníu og Hersegóvínu.
• 8. júní - Eyjan Syrtlingur birtist úr hafi sunnan við Vestmannaeyjar, en hvarf um haustið.
• 9. júní - Fjórða Keflavíkurgangan var haldin af Samtökum hernámsandstæðinga.
• 10. júní - Víetnamstríðið: Orrustan um Dong Xoai þar sem Víet Kong-liðar lögðu undir sig herstöð í bænum Đồng Xoài.
• 13. júní - Dóná flæddi yfir bakka sína sem olli flóðum í Tékkóslóvakíu, Júgóslavíu, Ungverjalandi og Austurríki.
• 14. júní - Lagið „Yesterday“ eftir Paul McCartney var tekið upp í fyrsta skipti.
• 19. júní - Ahmed Ben Bella var steypt af stóli af Houari Boumediene í Alsír.
• 28. júní - Talsímasambandi um gervihnött var komið á milli Norður-Ameríku og Evrópu.

• 1. júlí:
  • Landsvirkjun var stofnuð.
  • Handritamálið: Ísland og Danmörk undirrituðu samkomulag um afhendingu handrita úr Árnasafni í Kaupmannahöfn.
• 8. júlí:
  • Breski lestarræninginn Ronnie Biggs slapp úr öryggisfangelsi í London. Hann gaf sig fram við yfirvöld 35 árum síðar.
  • Jim Morrison og Ray Manzarek ákváðu að stofna hljómsveitina The Doors.
• 9. júlí - Kodak setti flasskubbinn á markað.
• 11. júlí - Ellefu bandarískir geimfarar komu til Íslands til að æfa væntanlega tunglgöngu. Í hópnum voru meðal annars Buzz Aldrin, Alan LaVerne Bean, David R. Scott og Eugene Andrew Cernan.
• 14. júlí - Bandaríska geimfarið Mariner 4 sendi fyrstu myndirnar af yfirborði Mars.
• 15. júlí - Georgios Papandreou sagði af sér sem forsætisráðherra Grikklands sem olli tveggja ára stjórnarkreppu.
• 16. júlí - Mont Blanc-göngin voru opnuð af forsetum Frakklands og Ítalíu.
• 17. júlí - Fyrsta bikarkeppni KKÍ hófst í Borgarnesi.
• 24. júlí - Víetnamstríðið: Fyrsta bandaríska sprengjuflugvélin var skotin niður af loftvarnarbyssu.
• 26. júlí - Maldívur hlutu sjálfstæði frá Bretlandi.
• 27. júlí - Edward Heath tók við formennsku í breska íhaldsflokknum.
• 28. júlí - Víetnamstríðið: Lyndon B. Johnson tilkynnti að bandarískum hermönnum í Víetnam yrði fjölgað úr 75.000 í 125.000.
• 30. júlí - Stríðið gegn fátækt: Lyndon B. Johnson undirritaði lög um stofnun Medicare og Medicaid.

• 4. ágúst - Cooks-eyjar lýstu yfir sjálfstæði í frjálsu sambandi við Nýja-Sjáland.
• 5. ágúst - Stríð Indlands og Pakistans vegna landamæradeilna hófst og stóð til 23. september.
• 6. ágúst - Lyndon B. Johnson undirritaði lög sem afnámu ýmsar hindranir gegn kosningaþátttöku svartra Bandaríkjamanna.
• 9. ágúst - Singapúr klofnaði frá Malasíu og lýsti yfir sjálfstæði.
• 11. ágúst - Watts-uppþotin hófust í Los Angeles þar sem 34 létu lífið næstu daga.
• 15. ágúst - Bítlarnir hófu sína aðra tónleikaferð um Bandaríkin með tónleikum fyrir 55.000 manns í Shea Stadium í New York-borg.
• 17. ágúst - Sukarno forseti Indónesíu tilkynnti um útgöngu landins úr Heimsbankanum um leið og hann fordæmdi Víetnamstríðið.
• 18. ágúst - Víetnamstríðið: Bandaríkjaher hóf landhernað með Starlite-aðgerðinni gegn vígi Víet Kong-liða á Van Tuong-skaga.
• 19. ágúst - Auschwitz-réttarhöldunum í Frankfurt lauk með lífstíðardómum yfir 66 fyrrum SS-liðum.
• 21. ágúst:
  • NASA sendi mannaða geimfarið Gemini 5 í vikulanga geimferð með tvo menn um borð.
  • Hötorgsuppþotin í Svíþjóð hófust með slagsmálum Mods-ungmenna við lögreglu.
• 24. ágúst:
  • Ted Nelson notaði fyrstur orðið hypertext (stiklutexti) í fyrirlestri í Pittsburgh.
  • KGB hóf handtökur á úkraínskum mennta- og listamönnum fyrir „þjóðernisstefnu“.
• 28. ágúst - Bandaríska skyndibitakeðjan Subway var stofnuð í Bridgeport, Connecticut.
• 30. ágúst - Snjóflóð féll á stíflu sem verið var að reisa í Saas-Fee í Sviss með þeim afleiðingum að 90 verkamenn fórust.
• 31. ágúst - Bandaríkjaforseti undirritaði lög um fangavist og sektir við því að brenna herkvaðningarbréf.

• 1. september - Hafrannsóknastofnun Íslands tók til starfa.
• 14. - 18. september - Breska rokksveitin The Kinks hélt nokkra tónleika í Austurbæjarbíói. Tónleikarnir voru kallaðir „fyrstu rokktónleikarnir á Íslandi“.

• 3. október - KR vann sinn 19. íslandsmeistaratitil í knattspyrnu karla þegar að vann ÍA í úrslitaleik um titilinn.
• 4. október - Kaliforníuháskóli í Irvine tók til starfa.
• 22. október - Fyrsta Nóatúnsverslunin tók til starfa í Reykjavík.
• 26. október - Umferð var hleypt á nýja steypta/malbikaða Reykjanesbraut milli Hafnarfjarðar og Keflavíkur. Vegtollur var innheimtur í tollskýli í Straumsvík þar til lán vegna veglagningarinnar var greitt upp 1972.

• 11. nóvember - Ródesía lýsti yfir sjálfstæði.
• 28. nóvember - Háteigskirkja var vígð í Reykjavík.

• 4. desember - Fyrsti keppnisleikurinn var haldinn í Laugardalshöllinni, milli Fram og tékkneska liðsins Baník Karviná í handbolta.
• 5. desember - Charles de Gaulle var endurkjörinn forseti Frakklands.
• 21. desember - Sovétríkin tilkynntu að þau hefðu sent eldflaugar til Víetnam.
• 26. desember - Eyjan Jólnir kom upp úr hafi í fyrsta sinn sunnan við Vestmannaeyjar.
• 30. desember - Ferdinand Marcos varð forseti Filippseyja.
• 31. desember - Jean-Bédel Bokassa gerði valdarán í Mið-Afríkulýðveldinu.

• Tókýó varð fjölmennasta borg heims þegar hún tók fram úr New York-borg með 15 milljón íbúa.
• Tónlistarútgáfan Íslenzkir tónar var lögð niður.
• Hljómsveitin Dátar var stofnuð.
• Kúbverjar hófu að flýja til Bandaríkjanna í stórum stíl.

• 5. janúar - Davíð Þór Jónsson, íslenskur prestur.
• 7. janúar - José Manuel Imbamba, angólskur biskup.
• 2. febrúar - Kjartan Guðjónsson, íslenskur leikari.
• 5. febrúar - Gheorghe Hagi, rúmenskur knattspyrnumaður.
• 7. febrúar - Chris Rock, bandarískur leikari.
• 13. febrúar - Peter O'Neill, fv. forsætisráðherra Papúa Nýju-Gíneu.
• 25. febrúar - Carrot Top, bandarískur leikari.
• 27. febrúar - Bjarkey Gunnarsdóttir, íslensk stjórnmálakona.
• 4. mars - Khaled Hosseini, afgangskur/bandarískur rithöfundur.
• 9. mars - Mike Pollock, bandarískur leikari.
• 20. mars - Vigdís Hauksdóttir, íslensk stjórnmálakona.
• 2. apríl - Rodney King, bandarískur leigubílstjóri (d. 2012).
• 4. apríl - Robert Downey Jr., bandarískur leikari.
• 9. apríl - Mark Pellegrino, bandarískur leikari.
• 15. apríl - Skúli Helgason, íslenskur stjórnmálamaður.
• 16. apríl - Martin Lawrence, bandarískur leikari.
• 26. apríl - Kevin James, bandarískur leikari.
• 10. maí - Linda Evangelista, kanadísk fyrirsæta.
• 28. júní - Vanda Sigurgeirsdóttir, formaður KSÍ.
• 6. júlí - Elísabet Ronaldsdóttir, íslenskur kvikmyndagerðarmaður.
• 19. júlí - Hailemariam Desalegn, eþíópískur stjórnmálamaður.
• 21. júlí - Lana Wachowski, bandarískur leikstjóri.
• 31. júlí - Pat Finn, bandarískur leikari.
• 31. júlí - J. K. Rowling, breskur rithöfundur.
• 6. ágúst - David Robinson, bandarískur körfuknattleiksmaður.
• 11. ágúst - Viola Davis, bandarísk leikkona.
• 19. ágúst - Kyra Sedgwick, bandarísk leikkona.
• 26. ágúst - Mario Più, ítalskur plötusnúður.
• 29. ágúst - Frances Ruffelle, ensk söngkona.
• 3. september - Vilborg Davíðsdóttir, íslenskur rithöfundur.
• 11. september - Moby, bandarískur tónlistarmaður.
• 11. september - Bashar al-Assad, forseti Sýrlands.
• 13. september - Jeff Ross, bandarískur leikari.
• 14. september - Dmítríj Medvedev, rússneskur stjórnmálamaður.
• 25. september - Scottie Pippen, bandarískur körfuboltamaður.
• 26. september - Petro Porosjenko, úkraínskur stjórnmálamaður.
• 4. október - Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, alþingismaður.
• 5. október - Vigdís Gunnarsdóttir, íslensk leikkona.
• 7. október - Dr. Gunni, íslenskur tónlistarmaður.
• 10. október - Rebecca Pidgeon, ensk leikkona.
• 13. október - Steinunn Kristjánsdóttir, íslenskur fornleifafræðingur.
• 16. október - Steve Lamacq, breskur plötusnúður.
• 24. október - Magnús Jónsson, íslenskur leikari.
• 25. október - Þorsteinn Bachmann, íslenskur leikari.
• 1. nóvember - Hrafn Jökulsson, íslenskur rithöfundur og blaðamaður (d. 2022).
• 8. nóvember - Þóroddur Bjarnason, íslenskur félagsfræðingur.
• 21. nóvember - Björk Guðmundsdóttir, íslensk tónlistarkona.
• 22. nóvember - Þórunn Sveinbjarnardóttir, íslensk stjórnmálakona.
• 25. nóvember - Þórey Sigþórsdóttir, íslensk leikkona.
• 30. nóvember - Ben Stiller, bandarískur leikari.
• 19. desember - Jessica Steen, kanadísk leikkona.
• 21. desember - Andy Dick, bandarískur leikari.

• 4. janúar - T. S. Eliot, bandarískt ljóðskáld (f. 1888).
• 11. janúar - Thor Thors, íslenskur sendiherra (f. 1903).
• 24. janúar - Winston Churchill, forsætisráðherra Bretlands (f. 1874).
• 29. janúar - Nína Sæmundsson, íslenskur myndhöggvari (f. 1892).
• 21. febrúar - Malcolm X, bandarískur mannréttindaleiðtogi (f. 1925).
• 18. mars - Farúk, konungur Egyptalands (f. 1920).
• 25. mars - Þorsteinn Jónsson, íslenskur skipstjóri (f. 1880).
• 5. maí - Kristinn Pétursson, blikksmiður og íþróttamaður (f. 1889).
• 11. maí - Wilhelm Ernst Beckmann, íslenskur myndhöggvari (f. 1909).
• 12. maí - Carlos Scarone, úrúgvæskur knattspyrnumaður (f. 1888).
• 21. maí - Hugh Marwick, orkneyskur málfræðingur (f. 1881).
• 7. júní - Alexander Jóhannesson, málvísindamaður og háskólarektor (f. 1888).
• 7. júlí - Moshe Sharett, ísraelskur forsætisráðherra (f. 1894).
• 19. júlí - Syngman Rhee, suður-kóreskur stjórnmálamaður (f. 1875).
• 27. ágúst - Le Corbusier, svissneskur arkitekt (f. 1887).
• 4. september - Albert Schweitzer, þýsk/franskur guðfræðingur og mannvinur (f. 1875).
• 28. október - Sigurður Jónasson, íslenskur stjórnmála- og athafnamaður (f. 1886).

• Eðlisfræði - Sin-Itiro Tomonaga, Julian Schwinger, Richard P. Feynman
• Efnafræði - Robert Burns Woodward
• Læknisfræði - François Jacob, André Lwoff, Jacques Monod
• Bókmenntir - Michail Aleksandrovich Sholokhov
• Friðarverðlaun - Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna