LIMSpec Wiki
Drywing is die tempo waarteen arbeid verrig word of waarteen energie oorgedra word. Die SI-eenheid van drywing is die watt (simbool: W).[1]
Definisie
Die definisie van drywing is
waar
In die SI-stelsel verteenwoordig hierdie stelling 'n energieverbruik van een joule per sekonde.
Die eerste eenheid vir drywing was die perdekrag (horsepower) (simbool: HP) wat deur James Watt in ongeveer 1770 geskep is. Een perdekrag was die drywing nodig om 550 pond met 'n spoed van een voet per sekonde te hys. Teen die einde van die negentiende eeu was die Pferdestärke (PS) in Duitsland geskep. Die Pferdestärke was die drywing nodig om 75 kilogram met 'n spoed van een meter per sekonde te hys.
Die vergelyking van hierdie eenhede is
- 1 HP = 746 W
- 1 PS = 735,5 W.
Praktyk
Die stelling vir drywing kan vervorm word vir verskeie stelsels.
Elektriese sisteme
In elektriese stelsels is die stelling vir elektriese drywing:
waar
- V is elektriese potensiaal (Volt (V) in die SI-stelsel)
- I is elektriese stroom (Ampère (A) in die SI-stelsel)
'n Gemiddelde kragsentrale wek ongeveer 500 megawatt (MW) op. Dit beteken dat dit 500 miljoen joule energie per sekonde opwek.
Draaiende stelsels
In 'n draaiende stelsel is die stelling vir drwying:
waar
- ω is hoeksnelheid (gemeet in radiale per tydseenheid).
- X is wringkrag. (N·m in die SI-stelsel).
Vloeier meganika
In vloeier meganika is die stelling vir drywing:
waar
In die praktyk word die minimum grootte van 'n elektriese motor vir 'n pomp met die volgende formule bereken:
waar:
- Q = Drywing (W in die SI-stelsel)
- ΔP = Drukvermeerdering oor pomp (Pa in die SI-stelsel)
- V = Volume vloei (m3/s in die SI-stelsel)
- ηpomp = Effektiwiteit van pomp. Hoeveel van die energie wat aan die pomp gegee word, word gebruik om vloeistof te pomp. Verliese is tipies interne sirkulasie in die pomp. Dit word afgelees van die pompkurwe. Dit is ongeveer 0,80 en is onafhanklik van die eenheidstelsel.
- ηdrywer = Effektiwiteit van drywer. Hoeveel verliese is daar tussen die elektriese motor en die pomp. Vir 'n soliede as is die effektiwiteit ~ 1,0. Vir 'n V-band sal dit laer wees. Dit is onafhanklik van die eenheidstelsel.
- ηelektriese motor = Effektiwiteit van 'n elektriese motor (hoeveel van die elektrisiteit word omgesit om die drywer te dryf). Dit is gewoonlik redelik hoog: 0,85 tot 0,95 en is onafhanklik van die eenheidstelsel.
Misgebruik
Die woorde "energie" en "drywing" word dikwels verkeerdelik afgewissel in die geloof dat hulle dieselfde beteken.
"Perdekrag" is 'n eenheid van drywing en nie van krag nie. In die "Onse Vader"-gebed word die Latynse woord "potestas"[2] as "power" in Engels, as "puissance" in Frans, as "krag" in Afrikaans, as "kracht" in Nederlands en as "Kraft" in Duits vertaal. In fisika, het die Franse woord "puissance" en die Engelse woord "power" dieselfde betekenis, dit wil sê "drywing" maar die Duitse woord "Kraft" en die Nederlandse woord "kracht" het dieselfde betekenis as die Afrikaanse woord, naamlik "krag".
In Nederlands word die woord "vermogen" in plaas van "drywing" gebruik.
Sien ook
Verwysings
- ↑ Internasionale Buro vir Mate en Gewigte (BIPM)(Bureau international des poids et mesures) (2006). "2.2.2". Le Système international d’unités/The International System of Units (SI) (PDF) (in Frans met Engels vertaling) (8ste uitg.). ISBN 92-822-2213-6.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link) - ↑ "The Lord's Prayer in Latin" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 September 2019. Besoek op 1 Mei 2014.
