LabLynx Wiki

Alexander Van der Bellen

Alexander Van der Bellen (2021)
Data i miejsce urodzenia	18 stycznia 1944 Wiedeń
Prezydent Austrii
Okres	od 26 stycznia 2017
Poprzednik	Heinz Fischer
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Alexander Van der Bellen (ur. 18 stycznia 1944 w Wiedniu^[1]) – austriacki polityk i ekonomista, posiadający również obywatelstwo estońskie^[2]. Profesor Uniwersytetu Wiedeńskiego, poseł do Rady Narodowej, w latach 1997–2008 lider Zielonych – Zielonej Alternatywy, prezydent Austrii od 2017.

Jego rodzice mieszkali w Estonii. Opuścili ją w 1941, gdy doszło do radzieckiej okupacji tego kraju^[2].

W 1962 zdał egzamin maturalny w Akademisches Gymnasium w Innsbrucku. W 1966 został absolwentem ekonomii na Universität Innsbruck, a w 1970 uzyskał stopień doktora z ekonomii^[1]. Habilitował się w 1975 w zakresie nauk o finansach^[3]. W połowie lat 70. wstąpił do loży masońskiej w Innsbrucku. Publicznie tłumaczył, że zrezygnował z tej działalności po dziesięciu latach^[4][5]

Pracował jako nauczyciel akademicki m.in. w macierzystej uczelni, a także w berlińskim instytucie naukowym Wissenschaftszentrum Berlin^[1]. W 1980 objął stanowisko profesora na Uniwersytecie Wiedeńskim, od 1990 do 1994 był dziekanem wydziału nauk społecznych i ekonomicznych. W 2009 przeszedł na emeryturę akademicką^[3].

Zaangażował się w działalność polityczną w ramach austriackich Zielonych. Od 1994 do 2012 sprawował mandat posła do Rady Narodowej, od 1999 do 2008 przewodniczył klubowi poselskiemu swojego ugrupowania. W 1997 objął stanowisko rzecznika federalnego Zielonych – Zielonej Alternatywy, stając się tym samym liderem tej partii^[1]. Ustąpił z tej funkcji w 2008 po słabszym wyniku Zielonych w wyborach parlamentarnych^[6], po czym został zastąpiony przez Evę Glawischnig. W 2012 zrezygnował z zasiadania w Radzie Narodowej, obejmując mandat radnego miejskiego w Wiedniu^[1].

W 2016 wystartował jako kandydat niezależny w wyborach prezydenckich. Poparcia udzieliło mu jego macierzyste ugrupowanie^[7], które finansowo wsparło jego kampanię wyborczą^[8]. W pierwszej turze głosowania z 24 kwietnia 2016 zajął drugie miejsce z wynikiem około 21,3% głosów, przechodząc do drugiej tury wyborów^[9]. W drugiej turze głosowania z 23 maja 2016 pokonał Norberta Hofera z wynikiem 50,3% głosów^[10]. Planowane objęcie urzędu miało się odbyć 8 lipca 2016, jednak 1 lipca 2016 Trybunał Konstytucyjny nakazał powtórzenie drugiej tury wyborów^[11]. W powtórce drugiej tury głosowania z 4 grudnia 2016 Alexander Van der Bellen zdobył 53,8% głosów, tym samym wygrywając wybory^[12]. Zaprzysiężenie na urząd prezydenta odbyło się 26 stycznia 2017^[13][14].

W maju 2022 oficjalnie ogłosił, że będzie ubiegał się o reelekcję w wyborach prezydenckich zaplanowanych na ten sam rok^[15]. Został wybrany na drugą kadencję już w pierwszej turze głosowania z 9 października 2022, otrzymując 56,7% głosów^[16].

• Wielka Gwiazda Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii (ex officio, 2017)^[17]
• Wielka Złota Odznaka Honorowa z Gwiazdą Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii^[1] (2004)
• Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy (Słowacja, 2017)^[18]
• Wielka Gwiazda Orderu Zasługi Księstwa Liechtenstein (2018)^[19]
• Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowany Wielką Wstęgą Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (2019)^[20]
• Wielki Łańcuch Orderu Świętego Jakuba od Miecza (Portugalia, 2019)^[21]
• Wielki Krzyż z łańcuchem Orderu Krzyża Ziemi Maryjnej (Estonia, 2021)^[22]
• Krzyż Wielki Orderu Lwa Niderlandzkiego (Holandia, 2022)^[23]
• Order za Wybitne Zasługi (Słowenia, 2022)^[24]
• Order Lwa Białego I klasy (Czechy, 2023)^[25]