LabLynx Wiki

I Dasht-e Kavir (persiana: دشت كوير / Dašt-e Kavir), izay fantatra ihany koa amin' ny anarana hoe Kavir-e Namak na Taniefitra Masira Lehibe dia taniefitra midadasika eo afovoan' ny Lembalemba Iraniana. Mirefy 800 km eo ho eo ny lavany ary 320 km ny sakany. Ny velaran' ity taniefitra ity dia manomboka amin' ny tandavan-tendrombohitra Alborz any avaratra-andrefana ka hatrany Dasht-e Lut ("Taniefitra Foana") any atsimo-atsinanana ary mizara eo amin' ny faritany iraniana efatra: i Khorasan, i Semnan, i Ispahan ary i Yazd. Avy amin' ny heniheny masira (kavir) ao amin' io faritra io ny anarany.

Ny toetanin’ i Dasht-e Kavir dia tena maina ary saika tsy misy orana. Mety mahatratra 50 °C ny maripana amin’ ny fahavaratra ary 22 °C ny sala-maripana amin’ ny Janoary. Ny maripana mandritra ny andro sy ny alina dia mety hisy elanelana 60 °C. Matetika no milatsaka ny orana rehefa ririnina.

Ny nofon-tany ao amin’ io taniefitra io dia rakotra fasika sy vato; i Dasht-e Kevir koa dia misy heniheny masira (kavir) sy farihy ary wadi (renirano mikoriana mitsitapatapaka). Ny hafanana be dia be dia miteraka etona mahery, izay mamela vongan-tsira maina maro be ao amin' ny honahona sy amin' ny faritra feno fotaka. Mitranga matetika ny rivo-mehery ary afaka manainga ny fasika hatramin' ny 40 m any ambony. Ny faritra sasany amin' i Dasht-e Kavir dia mitovitovy amin' ny fatrana.

Ny zavamaniry ao Dasht-e Kavir dia mifanaraka amin' ny toetany mafana sy maina ary koa amin' ny tany masira misy azy. Ny karazana zavamaniry mahazatra toy ny kirihitra sy ny ahitra dia tsy hita afa-tsy amin' ny lohasaha sasany sy eny an-tampon-tendrombohitra. Ny zavamaniry miparitaka indrindra dia ny Artemisia vulgaris (karazana artemizia).

Ny karazana goaika (corvidae) iraniana dia vorona miaina any amin' ny faritra sasany amin' ny Lembalemban-taniefitra, toy izany koa ny Chlamydotis undulata, ny Alaudidae ary ny Pteroclididae.

Ny gazela persiana dia hita any amin' ny faritry ny fatrana sy ny taniefitry ny  lembalemba afovoany. Ny ondridia lehibe (mouflon), ny osidia ary leôparda dia fahita any amin' ny faritra be tendrombohitra. Ny fisian’ ny biby mpivoaka alina dia mitarika ny sakadia, ny lopa, ny amboahaolo ary biby mpihinan-kena hafa. Any amin' ny faritra sasany any an-taniefitra dia mbola ahitana gepara aziatika. Ny androngo sy ny bibilava dia fahita any amin' ny faritra samihafa amin' ny lembalemba afovoany.

Ny hafanana tafahoatra sy ny rivo-mahery maro ao Dasht-e Kavir dia miteraka fikaohana be, izay mahatonga ny fambolena ho saika tsy azo atao. Ny ampahany be amin’ ny taniefitra dia tsy misy mponina ary vitsy ny asa fambolena atao ao. Ny fiompiana rameva sy ondry, ary koa ny fambolena, no loharanom-bolan’ ny olona vitsy monina any an’ efitra.

Ny fiorenam-ponenan' ny olombelona dia voafetra ao amin' ny ôazisy vitsivitsy, izay misy toeram-ponenana novolavolaina afaka miaro amin’ ny rivotra mba hahazakana ny toe-piainana henjana. Noho ny filàn' izy ireo rano dia namorona lamina antsoina hoe qanat, efa arivo taona lasa izay, ny mponina any an'efitra. Ireo qanat ireo dia mbola ampiasaina amin' izao fotoana izao, ary ny lamina fitsinjarana rano amin' izao fotoana izao dia mifototra amin' ny teknikany.

Ny toeram-pitrandrahana vy ao Chadormalu dia hita ao amin'io taniefitra io.

Eo afovoan’ ilay taniefitra dia i Kavir Buzur ("Kavir Lehibe"), izay mirefy 320 km eo ho eo ny lavany ary 160 km ny sakany. Eo andrefana dia misy farihy masira antsoina hoe Darya-ye Namak (1 800 km²). Ahitana takela-tsira lehibe maro miendrika môzaika izy io. Ity farihy masira ity dia anisan' ny faritra ara-tontolo iainana arovana: ny Valan-javaboarin' i Kavir. Iray amin' ny toerana lao indrindra any amin’ io taniefitra io i Rig-e Jenn.