LabLynx Wiki
1800 (MDCCC) waor e gewoen jaor wat begĆ³s op 'ne goonsdag op de Gregoriaanse kalender.
GebƤƶrtenisse
- 8 jannewarie - In de bosje biej 't Franse Aveyron wirt ein wolfskĆØndj gevĆ³nje dat de naam Victor kriet.
- 17 jannewarie - Eine opsjtand van royaliste in de VendƩe, Frankriek, wirt neergesjlage.
- 14 miert - Nao ein conclaaf van drieƫnhauve maondj wirt Giorgio Barnaba Luigi Chiaramonti tot paus gekaoze. Es protegƩ van de vreugere paus Pius VI kees hae de naam Pius VII.
- 28 miert - 't Iers parlemĆØnt teikent de unificatie akte van 1800 wo-in akkaord wirt gegaon mĆØt ein vereiniging mĆØt Groat-BrittanniĆ«. In 1801 zal dees wĆØt ingaon.
- 15 mei - Napoleon Bonaparte trĆØk euver de Groate Sint-Bernhardpas.
- 14 juni - Napoleon Bonaparte behaolt ein klinkende euverwinning op de Oasteriekersj biej Marengo.
- 26 juli - In Frankriek wirt de waek weer ingeveurd, mĆØt de zevende daag es rƶsdaag. Allein ambtenaere blieve wirke volges de decade, mĆØt jedere tieĆ«nde daag es rƶsdaag.
- 30 augustus - Gabriel Prosser, eine zjwarte sjlaaf oet Virginia, beraamp eine opsjtand op de plantage, mĆØr wirt gepak en opgehange.
- 5 september - Malta, dat door de Franse bezat waas, vilt in henj van de Britte.
- 30 september - Philippe Lebon verkriet 't patent op 't make van leechgaas oet sjteinkaol.
- 1 oktober - Sjpanje en Frankriek teikene in 't geheim 't verdraag van San Ildefonso, womit Sjpanje 't koloniaal territorium Louisiana trukgeuf aan de Franse.
- 1 november - In gebruukname van 't Amerikaanse Witte Hoes.
- 4 november - Presidentsverkezinge in de Verenigde Sjtate tƶsje Thomas Jefferson en John Adams. Oetentelik zouw 't ein vraemp gelieksjpel waere tƶsje Jefferson en ziene beougde vicepresident Aaron Burr dat nao lang getouwtrĆØk oetentelik tot 't 1e presidentsjap van Jefferson zouw leije.
- 17 november - De Verenigde Sjtate hƶbbe hun nuuj federaal hoofsjtad in gebruuk genĆ³mme: Washington D.C., aan de oever van de Potomac (revier).
- 21 november - Madeleine-Sophie Barat sjtich mĆØt drie vriendinne de SociĆ«teit van 't Heilig Hart.
- 3 december - De sjlaag biej Hohenlinden, Napoleon versjleit opnuuj de Oasteriekersj.
- 24 december - Maordaansjlaag op Napoleon. Ein bĆ³m Ć³ntplĆ³f naeve zien riejtuug es hae op waeg is nao de opera.
Gebore
- 7 jannewarie - Millard Fillmore, dertieƫnde president van de Verenigde Sjtate
- 11 jannewarie - Ćnyos Jedlik, Hongaarse benedictijn, natuurkundige en oetvĆØnjer (gesjtorve 1895)
- 14 jannewarie - Ludwig von Kƶchel, Oasteriekse musicoloog en componist
- 12 fibberwarie - John Edward Gray, Britse zoƶloog (gesjtorve 1875)
- 31 juli - Friedrich Wƶhler, Duutsje sjeikundige
- 12 augustus - Jean-Jacques AmpĆØre, Franse historicus, filoloog en auteur (gesjtorve 1864)
- 13 augustus - Ippolito Rosellini, Italiaanse egyptoloog (gesjtorve 1843)
- 29 september - Frederick Bakewell, Ćngelsje natuurkundige en oetvĆØnjer (gesjtorve 1869)
- 25 oktober - Charles de Meester, Belzje politicus en burgemeister (gesjtorve 1855)
- 25 oktober - Th. B. Macauley, Ćngelsje sjriever
- 4 november - Eduard Brendler, Zjwaedse componis
- 29 november - Gerardus Petrus Wilmer, bisjop van Haarlem
- 29 december - Charles Goodyear, bandjefabrikant
Gesjtorve
- 23 fibberwarie - Joseph Warton, Ćngelsje dichter en criticus
- 25 april - William Cowper, Ćngelsje dichter
- 7 mei - NiccolĆ² Piccinni (72), Italiaanse componist
- 18 mei - Aleksandr Soevorov (70), Russische generaal
- 27 juni - William Cumberland Cruikshank (55), Sjotse chemicus, anatoom en sjriever
- 25 augustus - Elizabeth Montagu, Ćngelsje sjriefster
- 26 september - William Billings (53), Amerikaanse componist
- 27 september - Hyacinthe Jadin (24), Franse componist en meziekpedagoog
- 29 september - Michael Denis (71), Oasteriekse sjriever en lepidopterist
- 7 oktober - Gabriel Prosser (24), Afrikaanse sjlaveleijer
- datum Ć³nbekĆØnd
- Adam de Boer (79), Friese sjaatser
ĆntdĆØkkinge
- De eƫsjte chemische batteriej door Alessandro Volta.
- De infraroaj sjtraling door William Herschel.
- Waterzuvering door middel van Chloor, bedach door de Sjot William Cruikshank, is de eĆ«sjte methode oats Ć³m water ten behoeve van de aopebaar hygiĆ«ne chemisch te behanjele.
- Iezere drƶkpaersj door de Ćngelsjman Robert Walker.
- Hendry Maudslay vundj de draejbank mĆØt sjroefaandrieving oet.
- Lorenzo HervĆ”s y Panduro publiceert CatĆ”logo de las lenguas de las naciones conocidas, y numeraciĆ³n divisiĆ³n y clase de Ć©stas segĆŗn la diversitad de sus idiomas y dialectos, ein belangriek werk veur 't weitesjappelik taalĆ³ngerzeuk.
Beuk
- Sur la littƩrature considƩrƩe dans ses rapports avec les institutions sociales, ein book van Anne Louise Germaine de Staƫl wirt gepubliceerd.
- Friedrich von Schiller sjrief Wallenstein.
Meziek
- Les deux journƩes van Luigi Cherubini.
- EĆ«sjte symfonie van Beethoven.
- De opera Le Calife de Bagdad van FranƧois-Adrien BoĆÆeldieu.
