IHE Wiki
ظاهر
خان احمدخان گیلانی آخرین کارکیای سلسلهٔ کیاییان در گیلان بود. او که در ۹۴۳ ه.ق/ ۱۵۳۸ م، در یک سالگی پس از مرگ ناگهانی پدرش کارکیا حسن دوم به حکومت رسید، تا ۹۷۵ ه.ق بر بیهپیش و سپس کل گیلان حکومت کرد. او به دستور شاه طهماسب مذهب دوازدهامامی را جایگزین زیدیه کرد، ولی وقتی شروع به ارتباط با عثمانیان کرد و خواست برای حمله به قزوین به شیروان و لاهیجان سرباز بفرستند، از چشم شاه افتاد. در این سال به دستور شاه طهماسب دستگیر و در قلعه قهقهه و قلعه استخر زندانی شد. در ۹۸۵ ه.ق در دورهٔ محمد خدابنده آزاد شد و دوباره به حکومت رسید. قوای شاه عباس برای استیلا بر ابریشم و موقعیت جغرافیایی ویژهٔ گیلان و نیز خاتمه دادن به حکومت خان احمد که به ارتباط با عثمانیها ادامه داده بود در سال ۱۰۰۰ ه.ق به گیلان یورش بردند و خان احمد به شیروان گریخت. او بقیهٔ عمر خود را در استانبول و بغداد عثمانی گذراند و تلاشهای بیثمری برای بازگشتن به قدرت انجام داد. او در ۱۰۰۵ ه.ق در بغداد درگذشت و در نجف به خاک سپرده شد. خان احمد را سیاستمداری جاهطلب، زیرک، حادثهآفرین، انتقامجو، عیاش و خوشگذران و شاعری چیرهدست و علاقهمند به موسیقی تصویر کردهاند. او درباری هنرپرور داشت و شعرا، موسیقیدانان و دانشمندانی چون فغفور لاهیجی شاعر و استاد زیتون چهارتاری نوازنده در خدمت او بودند. پدر خان احمدخان، کارکیا حسن دوم، پس از چیرگی بر برادر خود سیدعلی کارکیا، حکومت بیَهپیش را به دست گرفت. کارکیا حسن در ۹۴۳ ه.ق در اثر طاعون درگذشت و فرزند یکسالهاش، خان احمد، با تلاش امیره عباس، سپهسالار پدرش، جانشین او شد. کیاخور کیا طالقانی، وکیل کارکیا حسن، که نیابت او را بر عهده گرفته بود، در رقابت با امیره عباس و برای جلوگیری از افزایش قدرت خان احمدخان، شاه طهماسب اول را به تصرف گیلان تشویق کرد.
- … مسجد ماری به عنوان نخستین مسجد در استرالیا در سال ۱۸۸۲ میلادی و توسط ساربانان افغانستانی تاسیس شد؟ (در تصویر)
- … طراح معبد نیلوفر آبی که از پربازدیدترین بناهای معماری مدرن در جهان شناخته میشود، فریبرز صهبا است؟
- … بیانیه بالفور که به عنوان سرآغاز مناقشه اعراب و اسرائیل قلمداد میشود، تنها ۶۷ کلمه داشت؟
- … باشگاه فوتبال ناتینگهام فارست، دو بار به صورت متوالی قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شده است؟
- … جلال آل احمد در سال ۱۳۴۱، به اسرائیل سفر کرد و سفرنامهای هم از آن تجربه را منتشر کرد؟
- … بالدوین چهارم با وجود بیمار جذام توانست در شانزده سالگی صلاحالدین ایوبی را در نبرد مونتگیسارد شکست دهد؟
- … شورشیان کوئیر و ارتش آزادیبخش یک گروه شبهنظامی در جنگ داخلی سوریه است که در واکنش به آزار همجنسگرایان توسط داعش، ایجاد شد؟
ویکیپدیا دانشنامهای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته میشود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند مقالههای آن را ویرایش کند. هدف ویکیپدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکیمدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکیواژه، ویکیکتاب، ویکیگفتاورد، ویکیخبر، ویکیدانشگاه، ویکیسفر، ویکیداده و ویکیگونه را پدیدآوردند. ویکیپدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۲۲ مرداد ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۱۰٬۰۳۶ نوشتار دارد.
- شیخ حسینه در پی اعتراضات ضد دولتی بنگلادش از سمت نخستوزیری استعفا داد و محمد یونس (در تصویر)، به عنوان رئیس دولت موقت بنگلادش منصوب شد.
- اعتراضهای بنگلادش به حکومت ۱۵ سالهٔ شیخ حسینه پایان داد.
- آمریکا و روسیه ۲۶ زندانی را مبادله کردند.
- اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، در اقامتگاهش در تهران ترور شد.
- رانش زمین در بخش ویاناد، هند، بیش از ۳۵۰ کشته بر جای گذاشت.
امروز: دوشنبه، ۱۲ اوت ۲۰۲۴ میلادی برابر ۲۲ مرداد ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۷ صفر ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۱۳۳۲ - عزل محمد مصدق از نخستوزیری توسط محمدرضا شاه پهلوی
- ۳۳۰ پیش از میلاد - نیروهای اسکندر مقدونی در پیشروی به سوی پارسه پایتخت آن زمان ایران، در یک منطقهٔ کوهستانی صعب العبور با یک هنگ ارتش ایران (۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ نفر) به فرماندهی آریوبرزن رو به رو شد و از پیشروی بازایستاد.
- ۱۲۸۱ - ناوگان قوبلایخان، هنگام حمله به ژاپن توسط یک توفند سهمگین نابود شد.
- ۱۸۹۸ - ایالات متحده آمریکا و اسپانیا با امضای یک معاهدهٔ صلح به جنگ بین همدیگر پایان دادند.
- ۱۸۹۸ - ایالات متحده آمریکا رسماً جزایر هاوایی را ضمیمهٔ خاک خود نمود. این جزایر دوسال پس از این تاریخ، جزئی از قلمرو آمریکا شدند.
- ۱۹۷۲ - در جریان جنگ ویتنام، آخرین نیروهای زمینی ارتش آمریکا از خاک ویتنام خارج شدند.
- ۱۹۸۱ - شرکت آیبیام نخستین کامپیوتر شخصی خود را که سیستم عامل اِماِس-داس مایکروسافت در آن به کار رفته بود، ارائه داد.
- زادروزها
- ۱۸۶۶ - زادروز خاسینتو بناونته نمایشنامهنویس اسپانیایی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۲۲
- ۱۸۸۷ - زادروز اروین شرودینگر فیزیکدان اتریشی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۳۳
- ۱۹۳۰ - زادروز جرج سوروس تاجر، و فعال سیاسی آمریکایی، رئیس هیئت مدیرهٔ بنیاد سوروس و مؤسسهٔ جامعه باز
- ۱۹۵۴ - زادروز فرانسوا اولاند رئیسجمهور فرانسه
- ۱۹۷۱ - زادروز پیت سمپراس تنیسباز آمریکایی
- ۱۹۹۰ - زادروز ماریو بالوتلی فوتبالیست ایتالیایی
- ۱۹۹۳ - زادروز لونا خواننده، بازیگر، مجری کرهای است.
- درگذشتها
- ۳۰ - درگذشت کلئوپاترا آخرین فرعون مصر باستان
- ۱۶۸۹ - درگذشت اینوسنت یازدهم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
- ۱۸۲۷ - درگذشت ویلیام بلیک شاعر و نقاش بریتانیایی
- ۱۹۵۵ - درگذشت توماس مان نویسندهٔ آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۲۹
- ۱۹۶۴ - درگذشت یان فلمینگ نویسندهٔ انگلیسی، خالق داستانهای مشهور جیمز باند
- ۱۹۷۷ - درگذشت باباجان غفورف تاریخدان و خاورشناس نامی اهل تاجیکستان (تصویر او بر روی اسکناس)
- ۱۹۸۲ - درگذشت هنری فوندا بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
- ۱۹۹۶ - درگذشت ویکتور هامبارتسومیان دانشمند ارمنستانی و یکی از بنیانگذاران اخترفیزیک نظری