Clinfowiki

Ede nou soutni yon pwojè diksyonè kreyòl, yon kreyasyon lib :

Wiksyonè kreyòl

Lanati se yon ansanm sistèm ak fenomèn ki pa ka modifye pa moun.

Mo "Nati" a se yon mo ki polisemik (sa vle di yo ki gen plizyè sans):li kapab dezinye ansanm de matyè ki konpoze yon bagay (ki sa li ye vreman), orijin ki fè li vin yon choz ak yon ansanm bagay reye li ki endepandan de kilti imèn, ou yon ansanm bann sistèm ak yon valè fenomèn natirèl.

Nan bon sans, lanati ka gwoupe ansanm :

• anviwònman biyofizik, abita ak anviwònman natirèl (terès), akwatik oswa maren ; prezève (avèk fò natirèlite) ak degrade ;
• peyizaj sovaj, peyizaj amenaje ak chanje ;
• "Fòs yo" ak prensip yo fizik, jewolojik, tektonik, meteyolojik, biyolojik, evolisyon ki konstitye linivè a ak moun ki anime ekosistèm yo ak biyosfè sou Latè ;
• anviwònman yo (dlo, lè, t̠è, lanmè, monn mineral) ;
• gwoup espès yo, moun yo ak monn ki abrite yo: vejetal (forèt), bèt, ki gen ladan espès imèn ak anviwònman imen ak lòt nivo twofik yo enkli chanpiyon, bakteri ak mikwòb ;
• sèten fenomèn epizoduk nan lanati (kriz, sik glasyasyon / rechofman klimatik, sik jewolojik, sik silvijenetik, dife ki gen orijin ki pa imen).

• Lòt kreyòl:
• Franse: nature
• Angle: nature
• Alman: die Natur
• Panyòl: naturaleza

Etimoloji mo sa