Clinfowiki

Micenas

(el) Μυκῆναι
Tipo	organized archaeological site (en) cidade antiga polis
Parte de	list of Aegean place names in the Mortuary Temple of Amenhotep III (en) Archaeological Sites of Mycenae and Tiryns (en)
Localización
División administrativa	Argos-Mykines Municipality, Grecia (en)
Localización	Mykines (en)
37°43′51″N 22°45′22″L / 37.730833333333, 22.756111111111
Composto por	House of the Sphinxes (en) Tomb of Aegisthus (en) House of the Oil Merchant (en) Tomb of Epano Phournos (en) Cyclops Tomb, Mycenae (en) Tomb of Clytemnestra (en) Tesouro de Atreu (pt) Lion Gate (en) Grave Circle A, Mycenae (en) Grave Circle B, Mycenae (en) Panagia Houses (en)
Características
Superficie	0,32 km²
Parte dun sitio do Patrimonio da Humanidade
Data	1999 (23ª Sesión)
Identificador	941-001
Sitio arqueolóxico catalogado de Grecia
Actividade
Visitantes anuais	342.854 (2016)

Micenas (AFI /my'ke:nai/, en grego moderno: Μυκήνες /mi'cines/ ou grego antigo: Μυκῆναι ou Μυκήνη, Mykē̂nai ou Mykḗnē) é un sitio arqueolóxico en Grecia, localizado preto de Mykines na Argólida, no nordeste do Peloponeso, Grecia. Está situada a uns 120 km. ao suroeste de Atenas, 11 km. ao norte de Argos, e 48 km. ao sur de Corinto. O sitio está 19 km. no interior do Golfo Sarónico e construído sobre un outeiro que se eleva a 274 m. sobre o nivel do mar.^[1] No segundo milenio a.C, Micenas foi un dos maiores centros da civilización grega e unha potencia militar que dominou a maior parte do sur de Grecia, Creta, as Cícladas e partes do suroeste de Anatolia. O período da Historia de Grecia de preto do 1600 a.C. a preto de 1100 a.C. chámase Micénico en recoñecemento á posición de liderado de Micenas. No seu apoxeo no 1350 a.C., a cidadela e a cidade baixa tiñan unha poboación de 30.000 habitantes e unha superficie de 32 hectáreas.^[2]

Crese que a acrópole ou "cidade alta" de Micenas fortificouse no 1500 a.C. aproximadamente, debido á presenza de túmulos verticais que datan deste período. As fortificacións na acrópole e noutros outeiros circundantes reconstruíronse aproximadamente no 1350 a.C. nun estilo coñecido como "ciclópeo", porque os bloques de pedra usados eran tan grandes que os gregos xulgaron que foron traballo de xigantes dun único ollo, coñecidos como ciclopes. Dentro destes muros, parte dos cales aínda poden ser vistos, erguéronse palacios monumentais.

En períodos posteriores, os micénicos pararon de enterrar os seus reis en túmulos verticais e pasaron a construír enormes sepulturas circulares chamadas tholoi, frecuentemente construídas nos lados dos outeiros. A maior delas (o Círculo A) foi descuberta polo arqueólogo alemán Heinrich Schliemann. Como esas enormes sepulturas foron saqueadas moito tempo antes, el non se decatou que era un túmulo e deulle o nome de Sala do Tesouro de Atreo.

A construción máis coñecida de Micenas é a Porta dos Leóns, que ergueuse aproximadamente no 1250 a.C.. Nesta época, Micenas probabelmente era unha cidade próspera, cun poder político, militar e económico que se estendía até Creta, Pilos, no Peloponeso occidental, e até Atenas e Tebas. Pero preto do 1200 a.C. o poder de Micenas estaba xa declinando e durante o século XII a.C., o dominio micénico entrou en colapso. Tradicionalmente, isto atribúese a unha invasión dos dorios, gregos do norte, aínda que algúns historiadores dubiden que tal invasión teña acontecido.

A lembranza do poder de Micenas mantívose nas mentes dos gregos durante os séculos seguintes, coñecidos como a Idade das Tebras. Os poemas épicos atribuídos polos gregos de xeracións posteriores a Homero, a Ilíada e a Odisea, preservan memorias do período micénico. Os poemas de Homero presentan a Agamenón, Rei de Micenas, como o líder dos gregos na Guerra de Troia.

Durante o período Clásico inicial, Micenas habitouse novamente, aínda que xamais recuperou a súa antiga importancia. Os micénicos combateron en Termópilas e en Platea durante as Guerras Persas. Entrementres, no 468 a.C., tropas de Argos capturaron a cidade e expulsaron os habitantes. Durante os períodos Helenístico e Romano, as ruínas de Micenas eran unha atracción turística, así como son hoxe. Unha pequena aldea xurdiu para atender aos negocios xerados polos turistas. Porén, o lugar abandonouse no final do Imperio Romano.

As primeiras escavacións en Micenas realizáronse polo arqueólogo grego Pittakis en 1841, quen encontrou e restaurou a Porta dos Leóns. En 1874, Schliemann chegou ao lugar e realizou unha escavación completa. Schliemann consideraba como verdade histórica os poemas de Homero e interpretou as súas descubertas nesa liña. Encontrou os antigos túmulos verticais cos seus esqueletos reais e artefactos fúnebres espectaculares. Cando descubriu unha máscara mortuaria de ouro nun dos túmulos, exclamou: "Contemplen o rostro de Agamenón!".

Desde a época de Schliemann, realizáronse máis escavacións científicas en Micenas, principalmente por arqueólogos gregos mais tamén pola Escola Británica de Atenas. A acrópole escavouse en 1902, e os outeiros circundantes investigáronse metodicamente por escavacións posteriores.

Hoxe, Micenas, un dos lugares de fundación da civilización europea, é un destino turístico popular. O lugar foi ben preservado, e as grandes ruínas dos muros ciclópeos e dos palacios na acrópole aínda causan a admiración dos visitantes, particularmente cando se lembra que tales muros foron erguidos mil anos antes dos monumentos da Grecia clásica.

En 1999, o sitio arqueolóxico de Micenas foi inscrito como Patrimonio da Humanidade da UNESCO, xunto co próximo sitio de Tirinto, debido á súa importancia histórica como centro da civilización micénica. a súa sobresaliente arquitectura e o seu testemuño do desenvolvemento da civilización grega antiga.^[3]

Pénsase que o nome Mukanai non é grego senón un dos moitos nomes de lugares pre-gregos herdados polos falantes gregos posteriores.^[4][5] Conta a lenda que o nome estaba relacionado coa palabra grega mykēs (μύκης, "cogomelo"). Así, Pausanias atribúe o nome ao lendario fundador Perseo, de quen se dicía que o nomeoú pola carapucha ("mykēs") da vaina da súa espada, ou despois de apañar un cogomelo no lugar.^[6] Homero relacionou o nome coa ninfa Micene, filla do deus fluvial Inachos de Argos (Odisea 2.120).

Na Ilíada, o nome da cidade escrito é Mykḗnē (Μυκήνη).^[7] A forma posterior Mykē̂nai (Μυκῆναι) foi o resultado dun coñecido cambio fonético en Ático-xónico que cambia algunas instancias de ā a ē.

A acrópole de Micenas, construíuse nun outeiro de 274 metros sobre o nivel do mar, a úns 19 km. cara ao interior do Golfo da Argólida. Situado na esquina nordeste da chaira de Argive, dominaba facilmente toda a zona e estaba idealmente situado para ser un centro de poder, especialmente porque controlaba todas as rutas fáciles cara ao Istmo de Corinto. Ademais da súa forte posición defensiva e estratéxica, tiña boas terras de cultivo e un abastecemento de auga adecuado.^[1] Só quedan pequenos vestixios do asentamento neolítico no lugar aínda que estivo continuamente ocupado desde o período Neolítico inicial (NI; c. 5000–c. 4000 a.C.) a través dos períodos heládico inicial (HI; c. 3200–c. 2000 a.C.) e Heládico medio (HM; c. 2000–c. 1550 a.C.). EN Rainbow Ware constitúe a evidencia cerámica máis antiga descuberta ata o momento.^[8]

A poboación crecera considerablemente no heládico medio. Como noutros lugares, unha influencia cretense predominou a partir de c. 1600 a.C., a primeira evidencia diso procede das tumbas de pozo descubertas en 1876 por Heinrich Schliemann.^[1] As tumbas de pozo de Schliemann pasaron a coñecerse como Círculo A para distinguilos das Círculo B que foron atopadas en datas posteriores, aínda que o Círculo B son as tumbas anteriores datadas c. 1650 a.C. ao c. 1550 a. C. e totalmente dentro do HMIII. O círculo A data do século XVI a.C., incluíndo a transición do medio á Heládico Final IA (HFIA; c. 1550 – c. 1500 a.C).^[1] Os contidos do círculo B son menos ricos que os do círculo A.^[9]

En 1877 Panagiotis Stamatakis descubriu material cerámico que abarca todo o Heládico Inicial a pouca profundidade na sexta fosa do Círculo A. Atopáronse máis materiais HI e HM debaixo das paredes e pisos do palacio, no cume do a acrópole e fóra da Porta do León na zona do antigo cemiterio.^[10] Descubríuse Un asentamento HI–HM preto dun pozo de auga doce no alto do outeiro de Kalkani ao suroeste da acrópole.^[10] Os primeiros enterramentos en fosas ou sepulturas en cista maniféstanse no HMII (c. 1800 a.C.) na ladeira oeste da acrópole, que estaba polo menos parcialmente pechada pola primeira muralla.^[10]

A falta de documentos e obxectos que se poidan datar con precisión, os acontecementos de Micenas só se poden datar relativamente dentro das limitacións da cronoloxía heládica que se basea na categorización de obxectos materiais estratificados, principalmente cerámica, dentro dun marco histórico acordado. Micenas converteuse nunha potencia importante durante o HFI (c. 1550 - c. 1450 a.C.) e crese que se converteu no principal centro da civilización do Exeo durante o século -XV ata o punto de que os douscentos anos a partir de c. 1400 a.C. ao c. 1200 a.C. (que abarca HFIIIA e HFIIIB) coñécese como a Idade Micénica. A hexemonía minoica rematou c. -1450 e hai evidencias de que Cnossos foi ocupado polos micénicos ata que tamén foi destruído c. 1370 a.C. A partir de entón, a expansión micénica por todo o Exeo non foi obstaculizada ata a masiva perturbación da sociedade na primeira metade do século XII (HFIIIC) que acabou coa civilización micénica e culminou coa propia destrución de Micenas c. 1150 a.C.

Fóra do muro parcial do perímetro, o Círculo B, chamado así polo seu muro de peche, contiña dez tumbas de cista de estilo heládico medio e varias fosas, afundidas máis profundamente, con enterramentos descansando en cistas. Os enterramentos máis ricos marcan os enterramentos como posiblemente rexios. Os montículos na parte superior contiñan vasos de beber rotos e ósos dunha comida, testemuñando unha despedida máis que ordinaria.^[11] As estelas coroaban os túmulos.^[12]

O recinto amurallado, círculo de tumbas A, incluía seis fosas máis, con nove mulleres, oito homes e dous mozos. Os bens funerarios eran máis custosos que no Círculo B. A presenza de espadas e puñais gravados e incrustados, con puntas de lanza e puntas de frecha, non deixan dúbidas de que aquí enterraban aos caciques e as súas familias. Algúns obxectos de arte obtidos das tumbas son o Silver Siege Rhyton, a Máscara de Agamenón, a Copa de Néstor e armas tanto votivas como prácticas. As composicións químicas dos obxectos de prata indican que a prata se obtivo de varios lugares.^[13]

Alan Wace dividiu as nove tumbas tholos de Micenas en tres grupos de tres, cada un baseado na arquitectura. A súa máis antiga - a Tumba ciclópea, Epano Phournos e a Tumba de Egisthus - están datadas en HFIIA.

O enterro en tholos é visto como substitución do enterro en fosas. O coidado posto na conservación das sepulturas de fuste testemuña que para entón formaban parte do patrimonio real, as tumbas dos heroes ancestrais. Sendo máis visibles, todos os tholo foron saqueados xa na antigüidade ou en tempos históricos posteriores.

Nunha data convencional de 1350 a.C., as fortificacións da acrópole, e outros outeiros circundantes, reconstruíronse nun estilo coñecido como ciclópeo porque os bloques de pedra utilizados eran tan grandes que que en épocas posteriores creíase que era obra dos xigantes dun só ollo coñecidos como Ciclopes.^[14] Dentro destas murallas, moitas das que aínda se poden ver, construíronse sucesivos pazos monumentais. O palacio definitivo, do que actualmente son visibles restos na acrópole de Micenas, data do inicio de HFIIIA:2. Os pazos anteriores debían existir, pero foran despexados ou reconstruídos.

A construción de pazos naquela época cunha arquitectura similar era xeral en todo o sur de Grecia. Todos eles presentaban un megaron, ou sala do trono, cunha lareira central elevada baixo unha abertura no tellado, que estaba apoiada por catro columnas nun cadrado arredor da lareira. Colocábase un trono contra o centro dunha parede ao lado da lareira, permitindo unha vista sen obstáculos do gobernante dende a entrada. Os frescos adornaban as paredes e o chan de xeso.

Exemplo de tholos fora da cidadela

Tumba de Clitemnestra, vista exterior

Tesouro de Atreo, vista interior

A sala accedíase desde un patio con pórtico columnado. Unha gran escaleira conducía desde unha terraza abaixo ata o patio da acrópole.

No templo construído dentro da cidadela, un escarabeo da Raíña Tiy de Exipto, que estaba casada con Amenofis III, estaba colocado na Sala dos ídolos xunto ao menos unha estatua de tipo HFIIIA:2 ou B:1. As relacións de Amenofis III con m-w-k-i-n-u, *Mukana, teñen corroboración da inscrición en Kom al-Hetan, pero pénsase que o reinado de Amenofis se aliña co final de HFIIIA:1. É probable que o heraldo de Amenofis presentase o escarabeo a unha xeración anterior, que logo atopou os recursos para reconstruír a cidadela como ciclópea e despois, para trasladar o escarabeo aquí.

O segundo grupo de tholos de Wace está datado entre HFIIA e HFIIIB: Kato Phournos, Panagia Tholos e a Tumba dos Leóns. O último grupo, o Grupo III: o Tesouro de Atreo, a Tumba de Clitemnestra e a Tumba dos Xenios, están datadas no HFIIIB por un fragmento baixo o limiar do Tesouro de Atreo, a máis grande das nove tumbas. Do mesmo xeito que o Tesouro de Minias en Orcómeno, a tumba foi saqueada do seu contido e a súa natureza como monumento funerario esqueceuse. A estrutura levaba o nome tradicional de "Tesouro".

As fases cerámicas nas que se basea o esquema de datación relativa (HI, HM, HF, etc.) non permiten datacións moi precisas, mesmo aumentadas polas poucas datacións C-14 existentes pola tolerancia inherente a estas. A secuencia de construción posterior en Micenas é aproximadamente a seguinte. A mediados de HFIIIB, ao redor do 1250 a.C., a muralla Ciclópea estendeuse pola ladeira oeste para incluír o Círculo de Sepulturas A.^[16] A entrada principal a través da muralla do circuíto fíxose grandiosa pola característica máis coñecida de Micenas, a Porta dos Leóns, pola cal pasaba unha rampla escalonada que pasaba polo círculo A e ata o palacio. A Porta dos Leóns construíuse en forma de "Triángulo de alivio" para soportar o peso das pedras. Tamén construíuse un pórtico sen decorar a través do muro norte.

Un dos poucos grupos de casas escavadas da cidade fóra das murallas atópase máis aló do Círculo de Sepulturas B e pertence á mesma época. A Casa dos Escudos, a Casa do Comerciante de aceite, a Casa das Esfinxes e a Casa Oeste. Estas puideron ser tanto residencias como obradoiros.

Feitos e cifras da cidadela
Lonxitude do perímetro: 1105 m.
Altura conservada: ata 12,5 m.
Ancho: 7,5-17 M
Pedra mínima necesaria: 145.215 Cu.M ou 14.420 pedras medias (10 toneladas)
Tempo para mover 1 bloque usando homes: 2.125 días
Tempo para mover todos os bloques usando homes: 110,52 anos
Tempo para mover 1 bloque usando bois: 0,125 días
Tempo para mover todos os bloques usando bois: 9,9 anos
Baseado na xornada laboral de 8 horas.

As pedras máis grandes, incluíndo os linteis e as xambas das portas, pesaban ben máis de 20 toneladas, algunhas poden ter preto das 100 toneladas.^[17]

Algo máis tarde, cara a finais de HFIIIB arredor do 1200 a.C., levouse a cabo outra extensión final da cidadela.^[18] A muralla ampliouse de novo polo nordeste, cun porto de saída e tamén un paso secreto a través e debaixo da muralla, de construción en ménsulas, que leva uns 99 chanzos cara a abaixo ata unha cisterna escavada na rocha a 15 m baixo a superficie. Era alimentada por un túnel desde un manancial situado nun terreo máis afastado.

Xa no HFIIIA:1, Exipto coñecía *Mukana polo seu nome como cidade capital ao nivel de Tebas e Cnossos. Durante o HFIIIB, a influencia política, militar e económica de Micenas probablemente estendeuse ata Creta, Pilos no Peloponeso occidental, e ata Atenas e Tebas.^[19]

Micenas estivo entre os numerosos sitios do Exeo destruídos como parte do Colapso da Idade do Bronce ao redor do 1200 a.C. Descoñécense as causas destas destrucións, pero as explicacións propostas inclúen o ataque de inimigos, as loitas internas e os desastres naturais como terremotos.^{[20][21][22][23]} A diferenza de moitos outros sitios, Micenas reconstruíuse en parte despois desta destrución, aínda que xa non era o centro dunha burocrática alfabetizada centralizada. Os achados da cerámica suxiren que Micenas pospalacial finalmente recuperou parte da súa riqueza, antes de arder de novo. Despois deste período, o sitio permaneceu pouco poboado ata a época helenística.^[20][21]

No cume da cidadela micénica construíuse un templo dedicado a Hera durante o período arcaico. Un continxente micénico loitou nas Termópilas e Plataea durante as Guerras médicas. No 468 a.C., con todo, as tropas de Argos capturaron Micenas, expulsaron os habitantes e arrasaron as fortificacións.^[24]

Micenas reocupouse brevemente no período helenístico, cando podía presumir dun teatro (situado sobre a Tumba de Clitemnestra). O sitio foi posteriormente abandonado, e no período Romano en Grecia as súas ruínas convertéronse nunha atracción turística. O Ministerio de Cultura, Educación e Asuntos Relixiosos encárgase actualmente do sitio. En 1999 creouse un comité científico para Micenas e este organismo científico realizou numerosos proxectos para a preservación, mellora e estabilización de ambos os xacementos arqueolóxicos. O comité tamén procurou mellorar o acceso dos visitantes aos monumentos nos lugares mediante o trazado de pasarelas e o establecemento de oficinas de información. O antigo escritor de viaxes Pausanias, por exemplo, visitou o lugar e describiu brevemente as destacadas fortificacións e a Porta dos Leóns, aínda visible na súa época, no século II d.C. Pausanias tamén describe ser conducido ata o lugar por pastores, mostrando que a zona circundante nunca foi completamente abandonada.^[25]

Referencias

• Patrimonio da Humanidade en Grecia

• Escola Británica de Atenas
• Páxina de Micenas na Escola Británica de Atenas