Bioinformatics Wiki

Рим (итал. Roma) — Италиядин кьилин шегьер, Рим провинциядин ва Лацио областьдин административ юкь. Тибр вацӀал чка кьунва.

Дуьньядин виридалай цӀуру шегьеррикай сад, Рум империядин дегь кьилин шегьер. Гьеле дегь чӀавара (ч. э. III виш йис) Римдиз «Гьамишан» (лат. Roma Aeterna) тӀвар эцигнай. И тӀвар кьунвайбурун садлагьайди римжув зари Альбий Тибулл (ч.э. I виш йис) тир, вичин кьведлагьай элегияда.

ГьакӀни Римдиз «ирид кӀунтӀал алай шегьер» лугьузвай. Виликан инсанар Палатин кӀунтӀал яшамиш жез ацукьнай, гуьгъуьнлай мукьув галай Капитолий ва Квиринал кӀунтӀарал ацукьнай. Са кьадар геж амай кьуд кӀунтӀални (Целий, Авентин, Эсквилин ва Виминал) инсанар уьмуьр гьалзавай чкаяр арадал атанвай.

КъирицӀ чӀал (КърыцӀаь мез) — къирицӀ халкьдин хайи чӀал. Нах-дагъустандин чӀаларин хзандин лезги чӀаларин группадин кьибле патан лезги чӀаларик акатзава. Анжах хзандин къене рахазвай чӀал хьиз Азербайжандин Къуба, Исмаиллы ва Хъачмаз районрин са шумуд хуьрера гегьенш я. И чӀалал рахазвайбурун кьадар, чара-чара малуматрив кьурвал 5-8 агъзур кас я.

КъирицӀ чӀалаз виридалайни мукьва — ергуьж, гьапут, жекни элик чӀалар я. Лингвистикадин алимри и кьуд чӀал къирицӀ чӀалан нугъатар тирди лугьузва. Амма им гьакъикъатдив кьазвай кар туш. И чӀаларин векилри сада-сад са жизви кьванни гъавурда акьазвайтӀани ибур дегь алпандин кьилдин мукьва чӀалар я. Дуьньядин терг жезвай чӀаларин сиягьдик ква.

Словакиядин шегьерар — официал шегьеррин (словак. mesto) статус гвай Словакиядин яшамишдай чкаяр. Словакия Республикадин Конституциядин 70-лагьай макъалади, къанунралди къайдада гьатдай тегьерда, жемятриз шегьеррин статус гунугин мумкинвал кӀвачихъ гилигзава.

ТӀалабун: Квез лезги чӀал хъсандаказ чидачтӀа, макъалаяр кхьиз эгечӀмир. И википедияда авай гъалатӀар жезмай кьван, лезги чӀалан грамматикани лексика кардик кутуна дуьзар хъувун тавакъу ийизва.

• 7 ноябрь (1937) — Шихзада Юсуфов, тӀвар-ван авай лезги шаир, критик ва публицист.
• 10 ноябрь (1483) — Мартин Лютер, Реформация туькӀуьр кас.
• 23 ноябрь (1923) — Кьасум Фаталиев, лезги шаир, сатирик.
• 25 ноябрь (1835) — Марк Твен, кьетӀен чӀехи американ кхьираг, журналист ва жемятдин крархъа я.
• 25 ноябрь (1874) — Винстон Черчилль, ЧӀехибританиядин политик.

(мадни...)

• 3 ноябрь (644) — Умар ибн Гьаттаб, Ислам халифатдин кьведлагьай хьалиф тир (634—644).
• 3 ноябрь (2003) — Расул Гьамзатов, советринни урусатдин зари, прозаик, таржумахъан, публицистни сиясатдин кардар я.
• 7 ноябрь (1910) — Лев Толстой, Урусатдин ва гьакӀни вири дуьньядин виридалайни тӀвар-ван зари я.
• 10 ноябрь (1938) — Мустафа Камал Ататуьрк, Туьркиядин Республикадин садлагьай президент.
• 17 ноябрь (2006) — Ференц Пушкаш, Венгриядин футболистни тренер.
• 23 ноябрь (1937) — СтӀал Сулейман, советрин литературадин диб эцигай лезгийрин тӀвар-ван авай, зурба шаир ва ватанперес.
• 27 ноябрь (2013) — Нилтон Сантос, Бразилиядин футболист, 1958, 1962-й йисарин дуьньядин чемпион.
• 29 ноябрь (1930) — Гьажи Мегьамед-эфенди Штулви, Дагъустандин зурба диндар, алим ва камалэгьли.

1. ЦӀай (азар) (2567 байт)
2. Инглис чӀал (45 631 байт)
3. Санкт-Петербург (51 303 байт)
4. Рак (3915 байт)
5. БалкӀанар (1848 байт)
6. Будда Шакьямуни (778 байт)
7. Пабло Пикассо (13 957 байт)
8. Католицизм (10 232 байт)
9. Экономика (15 350 байт)
10. Юкьван асир (2733 байт)