The US FDA’s proposed rule on laboratory-developed tests: Impacts on clinical laboratory testing

Sapporo
Alministración
PaísBandera de Xapón Xapón
Prefeutura prefeutura de Hokkaidō
Subprefeutura subprefeutura d'Ishikari
Tipu d'entidá Ciudaes xaponeses designaes por decretu gubernamental
Mayor of Sapporo (en) Traducir Katsuhiro Akimoto (es) Traducir
Nome oficial 札幌市 (ja)
Nome llocal 札幌市 (ja)
Códigu postal 060-8611
Xeografía
Coordenaes 43°03′43″N 141°21′16″E / 43.0619°N 141.3544°E / 43.0619; 141.3544
Sapporo alcuéntrase en Xapón
Sapporo
Sapporo
Sapporo (Xapón)
Superficie 1121.26 km²
Altitú 5 m
Llenda con Ebetsu, Kitahiroshima, Ishikari, Eniwa, Chitose, Tōbetsu, Otaru, Kimobetsu, Kyōgoku, Akaigawa y Date
Demografía
Población 1 959 313 hab. (1r xineru 2020)
Porcentaxe 100% de subprefeutura d'Ishikari
Densidá 1747,42 hab/km²
Más información
Fundación 1r agostu 1922, 1870 y 1r ochobre 1899
Prefixu telefónicu 11
Estaya horaria UTC+09:00
Llocalidaes hermaniaes
city.sapporo.jp
Cambiar los datos en Wikidata

Sapporo (en xaponés: 札幌市; Sapporo-shi) ( escuchar) ye una ciudá de Xapón, asitiada na parte suroeste interior de la islla de Hokkaidō. Ye la capital de la prefeutura homónima y la so población supera los 1,9 millones d'habitantes, lo que la convierte na quinta llocalidá más grande del país. L'área total del territoriu ye de 1.121 km².

Foi fundada en 1869 como capital de la nueva prefeutura de Hokkaidō tres la colonización de la islla mientres la dómina Meiji, en sustitución de Hakodate. Al llevantala de cero, les autoridaes nipones recurrieron a conseyeros occidentales —na so mayoría, norteamericanos— que tuvieron gran influyencia sobre la planificación urbana, l'establecimientu d'industries, l'estilu arquiteutónicu y los centros educativos. Atópase arrodiada por cadenes montascoses y, magar la so crecedera demográfica, caltuvo numberoses zones verdes tantu nel nucleu urbanu como nes contornes; cuenta con un total de 2.700 parques,[1] dalgunos tan importantes como'l Xardín Botánicu y el parque nacional Shikotsu-Tōyá.

Presenta temperatures más baxes que'l restu de ciudaes xaponeses por cuenta de la so clima continental húmedu, con continues nevaes nos meses d'iviernu y tiempu nidiu mientres el branu. Por esta razón, ye un destín turísticu especializáu en deportes ivernizos. Mientres el sieglu XX surdieron eventos que-y dotaron de fama internacional, siendo'l más importante d'ellos el Festival de la nieve de Sapporo que se celebra cada mes de febreru. Dispón d'una rede desenvuelta de tresporte per carretera y ferrocarril, con un aeropuertu propiu pa vuelos rexonales (Okadama) y otru internacional nes cercaníes (Nuevu Aeropuertu de Chitose), que ye'l terceru mayor de Xapón en númberu de pasaxeros.

Cuenta amás con una amplia ufierta cultural y educativa. La Universidá de Hokkaidō, fundada por William S. Clark en 1876 como Escuela d'Agricultura y reconvertida en 1918 na actual institución, ye una de los siete universidaes nacionales de Xapón. Tien un total de 11.600 alumnos de grau y 6.300 de posgráu.[2]

Sapporo entamó los XI Xuegos Olímpicos d'Iviernu de 1972. Amás foi una de les sedes de la Copa Mundial de Fútbol de 2002.

Toponimia

El topónimu «Sapporo» (札幌) deriva de la pallabra «Sat poro pet» (サッ・ポロ・ペッ), qu'en idioma ainu significa «gran ríu secu».

Los ainu son un grupu étnicu indíxena qu'habita Hokkaidō dende'l sieglu XIII. Dalgunos de los primeros asentamientos taben allugaos cerca del ríu Toyohira, afluente del Ishikari, al que llamaben «gran ríu secu» pol so caudal. Cuando les autoridaes xaponeses colonizaron tola islla a finales del sieglu XIX, utilizáronse pallabres afeches de la llingua indíxena nes nueves llocalizaciones.

Historia

Horace Capron foi'l conseyeru estranxeru que supervisó la construcción de Sapporo.[3]

Ye una de les ciudaes más recién de Xapón, pos la so nacencia data de finales del sieglu XIX. Ta allugada sobre un territoriu orixinalmente ocupáu polos ainu, un pueblu indíxena de cazadores.[4] Mientres el periodu Edo empecipióse la construcción d'una canal de navegación que dexó los primeros asentamientos colonos. La islla de Hokkaidō foi oficialmente anexonada en 1869 y esi añu fundóse Sapporo como futura capital de la nueva prefeutura, dientro del plan de desenvolvimientu impulsáu pol emperador Meiji pa frenar la espansión del imperiu rusu al este.[5][6][7]

Naquel momentu'l conceyu más pobláu yera Hakodate. Sicasí, empezar de cero con una nueva villa alloñada de la mariña por razones de seguridá. Sapporo llogró la capitalía de forma oficial en 1871.[7]

El vicepresidente de la comisión de desenvolvimientu, Kuroda Kiyotaka, pidió ayuda al gobiernu de los Estaos Xuníos nes obres. El conseyeru estranxeru (oyatoi gaikokujin) qu'asumió esi llabor foi Horace Capron, secretariu d'agricultura so la presidencia d'Ulysses S. Grant.[3] Los norteamericanos diseñaron el plan urbanísticu basándose nun trazáu en damero con cais n'ángulu rectu, pocu comunes nel país, onde'l parque Odori funcionaría como avenida central. Munchos de los edificios oficiales tamién se fixeron según el mesmu patrón. L'aportación occidental foi crucial: l'asesor Edwin Dun impulsó la industria primario cola creación de llecheríes y granxes,[8] ente que'l profesor William S. Clark, procedente de la Universidá de Massachusets, fundó en 1876 la Escuela d'Agricultura de Sapporo pa instruyir a los nuevos habitantes.[9][10]

N'años posteriores rematóse la construcción de la villa portuaria d'Otaru (al norte de la capital), les primeres llinies ferroviaries y los edificios de gobiernu. Mientres el sieglu XX, Sapporo caltuvo la so crecedera demográfica gracies a l'absorción de villes pela redolada.[7] La Escuela Agrícola quedó en 1907 baxu control de la Universidá de Tohoku y en 1918 autorizóse'l so tresformamientu na Universidá Imperial de Hokkaidō, la quinta a nivel nacional en recibir tal distinción.[10] En 1922 el gobiernu nipón aprobó un nuevu sistema municipal pol que Sapporo yá yera oficialmente una ciudá.[7]

Mientres la Segunda Guerra Mundial inauguróse'l aeródromu de Okadama como base aérea del Exércitu Imperial. Ente'l 14 y el 15 de xunetu de 1945, Sapporo foi bombardiada polos aviones B-29 de la USAAF, anque l'oxetivu de los ataques yeren puertos estratéxicos cercanos a la zona. Les fuercies aliaes qu'ocuparon el país asumieron los llabores de reconstrucción, y en 1952 dexaron el control al nuevu gobiernu xaponés. Naquel tiempu celebró la primer edición del Festival de la nieve de Sapporo (1950) y autorizóse que la base aérea de Chitose, abierta dende 1926 nes contornes, utilizárase como aeropuertu civil.

L'acontecimientu más importante qu'acoyó son los Xuegos Olímpicos d'Iviernu de 1972. Sapporo yá foi escoyida en 1937 sede de la edición de 1940, pero tuvo qu'arrenunciar a ella pol españíu de la Segunda guerra sino-xaponesa. Venticinco años dempués, el Comité Olímpicu Internacional dio-y la organización de la XI Olimpiada.[11] Esto dexó nueves reformes como la inauguración del sistema de Metro en 1971.

El 1 d'abril de 1972, Sapporo convertir nuna ciudá designada por decretu gubernamental.

A finales del sieglu XX asumió un rol de destín turísticu y d'eventos culturales, cola organización del Pacific Music Festival de música clásica, del Sapporo City Jazz y del Festival Yosakoi Sōran de folclor tradicional. Foi subsede de la Copa Mundial de Fútbol de 2002 gracies a la construcción del Domo de Sapporo, inauguráu un añu antes.[12] Y en 2008, por cuenta de la 34ª Cume del G8 allugada nel sur de Hokkaidō , acoyó les manifestaciones de los movimientos antiglobalización. En 2016 foi inaugurada la llinia de tren d'alta velocidá Hokkaido Shinkansen que xune a la islla con Aomori.[13]

Xeografía

Monte del parque Moerenuma.

Ta allugada na parte suroeste de la llanura Ishikari na subprefeutura homónima y trevesada pol ríu Toyohira, afluente del ríu Ishikari. Al oeste y al sur arrodiar cadenes montascoses, llagos y parques naturales. Los montes más cercanos al nucleu urbanu son el Teine (1.023 metros) y el Moiwa (536 m.), anque nel llamáu "pasu de Nakayama", al oeste de la llende municipal, atópense'l monte Yoichi (1.488 m.) y el Muine (1.464 m.) ente otres cotes cimeres a los mil metros.

Dispón de montes y más de 2.700 parques,[1] munchos d'ellos escurríos como petrines verdes. El más importante en nucleu urbanu ye Odori (大通公園, Ōdōri Kōen), con una área de 78,901 m² (1,5 quilómetros), que sirve de gran avenida.[14] Al nordeste allúgase Moerenuma, un gran xardín diseñáu pol arquiteutu Isamu Noguchi, que la so estensión total ye de 188,8 hectárees sobre un terrenal ganáu al mar. Per otra parte, el parque nacional Shikotsu-Tōyá tamién forma parte del conceyu.

Sapporo nun tien salida marítima. Llenda al norte con Otaru (el puertu más cercanu) y Ishikari; al sur con Eniwa, Date y Chitose (onde ta l'aeropuertu), al sureste con Kitahiroshima y al este con Ebetsu. La distancia per carretera con Asahikawa (segunda llocalidá más poblada) ye de 137 quilómetros, ente que Hakodate ta a 311 quilómetros.

Tal que asocede nel restu del país, Sapporo ye propensa a terremotos porque la islla tien una alta actividá sísmica. Nel parque de Shikotsu-Tōyá s'atopa'l estratovolcán Usu y el Shōwashinzan, un domo de llava.

Clima

Alcontrada nel noroeste de Hokkaidō, presenta un clima continental húmedu.[15] La temperatura permediu ye de 9 °C.[1]

La mayor carauterística d'esti clima ye la variación estacional. Los iviernos son bien fríos, con persistente cobertoria de nieve y fuerte vientu, ente que los branos son templaos pero en menor midida que nel restu de Xapón.[16] El volume añal de nevaes ye de 596 cm. de payares a marzu, lo que la convierte nuna de les poques metrópolis con un permediu tan eleváu.

Les grandes nevaes y la bayura de montes converten a Sapporo nuna de les zones más populares pa deportes d'iviernu. Les principales estaciones d'esquí (Teine, Niseko, Furano y Rusutsu) funcionen ente avientu y abril.

  Parámetros climáticos permediu de Sapporo, Xapón 
Mes Xin Feb Mar Abr May Xun Xnt Ago Set Och Pay Avi añal
Temperatura máxima media (°C) −0.6 0.1 4.0 11.5 17.3 21.5 24.9 26.4 22.4 16.2 8.5 2.1 12.9
Temperatura media (°C) -4.1 −3.6 0.0 6.2 12.4 15.9 19.5 21.9 17.4 11.5 4.4 −1.1 8.3
Temperatura mínima media (°C) −7.0 −6.6 −2.9 3.2 8.3 12.9 17.3 19.1 14.2 7.5 1.3 −4.1 5.3
Precipitación total (mm) 111.6 94.0 77.8 56.8 53.1 46.8 81.0 123.8 135.2 108.7 104.1 111.7 1106.5
Nevaes (cm) 173 148 98 11 0 0 0 0 0 2 32 132 596
Díes de lluvia (≥ 1 mm) 8 5 9 7 10 11 9 6 5 9 6 8 93
Díes de nevaes (≥ 1 mm) 28.8 25.4 23.5 6.4 0.1 0.0 0.0 0.0 0.0 1.2 13.9 26.5 125.8
Hores de sol 92.5 104.0 146.6 176.5 198.4 187.8 164.9 171.0 160.5 152.3 100.0 85.9 1740.4
Humedá relativa (%) 70 69 66 62 66 72 76 75 71 67 67 69 69
Fonte: [17]

Demografía

Sapporo esperimentó una gran crecedera demográfica desque foi designada capital. Según el censu de 2014 tien un total de 1.934.917 habitantes. Esta cifra supón un 35% de la población total de Hokkaidō,[1] y conviérte-y na quinta población más grande de Xapón, por detrás de Tokiu, Yokohama, Osaka y Nagoya.[18]

Los planes de colonización de la islla mientres la dómina Meiji motivaron la llegada de numberosos xaponeses, atraíos poles nuevu oportunidaes llaborales. Esta medría caltúvose cola absorción de villes y llocalidaes vecines de menor tamañu, lo que-y dexó aumentar tamién la so estensión total. La primer vegada que se superó'l millón d'habitantes foi en 1970.

Según datos del conceyu estrayíos del padrón de 2012, el númberu d'habitantes n'edá de trabayar (15 a 64 años) ye de 1.270.234 persones, un 66,2% de total.[1] Hai unos 225.343 menores de 14 años (11,7%) y unes 424.087 persones (un 22,1%) de la tercer edá.[1] Nos últimos años producióse un descensu na tasa de natalidá, col consiguiente aumentu de la edá media. La esperanza de vida de los homes ye de 79 años, ente que les muyeres superen los 86 años.[1]

Evolución demográfica de Sapporo dende 1886
Fonte: Conceyu de Sapporo[19]

Urbanismu

Distritos y barrios

Sapporo ye una ciudá designada por decretu gubernamental dende 1972. So esta condición, tien delegaes munches de les funciones que de normal realicen los gobiernos prefeuturales n'árees como educación pública, bienestar social, sanidá, llicencies de negocios y planificación urbana. Al gobiernu llocal xeneralmente se -y delegan les funciones alministratives menores en cada área, ente que'l prefeutural retién l'autoridá sobre les decisiones más importantes.

Les ciudaes designaes estremar en barrios (区 ku), cada unu de los cualos tien una oficina de barriu que realiza funciones alministratives pal gobiernu llocal. Sapporo tien anguaño diez barrios o distritos.

Barrios de Sapporo.
  1. Chūō (中央区). Ye'l centru alministrativu. Tien los edificios más importantes de la ciudá, ente ellos la primer delegación de gobiernu, el santuariu de Hokkaidō, la Torre del Reló, la estación de Sapporo, delles facultaes de la Universidá, el parque Odori y la zona comercial de Susukino.
  2. Kita (北区). Zona residencial y comercial.
  3. Higashi (東区). Allugáu nel nordeste, ellí ta'l aeropuertu de Okadama ya instalaciones como'l parque Moerenuma, el parque temáticu Sapporo Satoland, el Muséu de la Cerveza y el Domo Comuñal.
  4. Shiroishi (白石区). Barriu residencial ya industrial.
  5. Atsubetsu (厚別区). Distritu al este, independiente de Shiroishi dende 1989.
  6. Toyohira (豊平区). Zona urbana onde s'atopen el parque Nishioka (el más grande en zona urbana) y el Domo de Sapporo. Debe'l so nome al ríu Toyohira.
  7. Kiyota (清田区). Anque nos sos oríxenes foi una zona agrícola, güei la mayoría del so terrén ye d'usu residencial. Independizar de Toyohira en 1997.
  8. Minami (南区). Ye'l distritu más estensu, aproximao'l 60% del terrén municipal. Trátase d'una reserva natural qu'inclúi'l parque de Makomanai (sede de la villa olímpica de los Xuegos Olímpicos d'Iviernu de 1972), el parque nacional Shikotsu-Tōyá (onde ta'l Monte Yotei), grandes llagos y complexos d'agües termales.
  9. Nishi (西区). Distritu residencial con zones verdes y paraxes naturales.
  10. Teine (手稲区). Zona que debe'l so nome al Monte Teine. Alluga la pista d'esquí Sapporo Teine.

Estructura urbana

L'urbanismu ta bien influyíu pola planificación introducida nel sieglu XIX. Los conseyeros d'Estaos Xuníos del gobiernu xaponés encamentaron un trazáu en damero, pol que s'entamaba'l diseñu de les cais n'ángulu rectu, creando mazanes rectangulares. Esto oldea cola mayoría de ciudaes xaponeses.

El trazáu ye uniforme en tol conceyu, pos se partió de cero pa la so construcción, y caltúvose inclusive cuando Sapporo absorbió otres villes de menor población.

Economía

Panorama urbanu de Sapporo.

La economía de Sapporo ta apoderada pol comerciu y el turismu d'ociu. El sector servicios representaba en 2010 un 76,5% del emplegu, siguíu pol industrial (13,8%) y sectores ensin clasificar (9,3%).[1] Anque l'agricultura foi esencial pal desenvolvimientu de la zona, anguaño'l sector primariu tien un pesu testimonial del 0,4% de la carga llaboral. Sapporo apurre aproximao un 30% del productu internu brutu de Hokkaidō.[1]

A diferencia d'otres ciudaes nipones con gran concentración d'edificios, Sapporo consiguió integrar parques, árboles y grandes zones verdes nel paisaxe urbano. Esta circunstancia, sumada al so clima fríu, dexó-y esplotar un turismu basáu en deportes d'iviernu, nieve y respetu al mediu ambiente que ye especialmente apreciada ente los visitantes nacionales.[18][20] El parque Odori, en plenu corazón urbanu, ye escenariu d'eventos como'l Festival de la nieve de Sapporo y concentra la mayoría d'edificios urbanos.[14]

Al tiempu, el gobiernu llocal impulsó midíes por que les empreses nacionales quieran instalase. La Organización Xaponesa pal Comerciu Esterior (JETRO) destaca a la bioteunoloxía, la teunoloxía informática y les teunoloxíes de la información y la comunicación como los sectores más importantes en desenvolvimientu.[21] Delles compañíes con sede en Sapporo son el Bancu de Hokkaidō, Crypton Future Media, la llétrica HEPCO, la subsidiaria de tresportes JR Hokkaidō, la confitería Ishiya y l'aereollinia de baxu costu Air Do. La cervecera Sapporo Brewery ye orixinaria de la capital, pero'l so cuartel xeneral ta en Tokiu.[22]

Turismu

Sapporo ye unu de los destinos turísticos más importantes de Xapón, de normal acomuñáu a los deportes d'iviernu y la naturaleza. Unu de los sos mayores curiosos ye'l clima: la nieve cubre la ciudá nuna media de 132 díes al añu, hai menos mugor y temperatures veraniegues más fresques que nel restu del estáu.

En 2012 llegaron más de 12 millones de turistes, na so mayoría procedentes de Xapón, China, Estaos Xuníos y otros países d'Asia Oriental. Los llugares más visitaos fueron el parque Moerenuma (700.000 persones al añu), el Monte Moiwa (660.000 persones) y el parque d'atraiciones natural Sapporo Satoland (650.000), ensin cuntar l'arribación a otres parte de la isla.[1]

Parques

Parque Odori mientres el Festival de la nieve de Sapporo.
Xardín Botánicu de la Universidá de Hokkaidō.

En 2012, Sapporo tenía un total de 2.822 parques (5.557,3 hectárees) y 225.741 árboles plantaos. D'esta cifra, 2.707 yeren parques municipales (2.384,5 hectárees).

El más importante ye'l parque Odori (大通公園, Ōdōri Kōen), con una área de 78,901 m² (1,5 quilómetros) en plenu centru que toma'l barriu de Chuo d'oeste a este.[14] Foi diseñáu en 1871 como un gran cortafueos ente la zona alministrativa del norte y los barrios residencial y comercial al sur, que fadría les vegaes de gran avenida. A partir de 1876 ampliar con xardinos florales de 6.600 m², y en 1909 el paisaxista nipón Yasuhei Nagaoka integró la cai al paisaxe urbano. Dende la creación del Festival de la Nieve en 1950, convirtióse nel puntu neurálxicu de los grandes eventos. Anguaño tien trece bloques (chōme) separaos por pasos de peatones.

Cerca d'ellí ta Nakajima, un parque urbanu de 21 hectárees d'estensión alredor del estanque Shobu. Cuenta con más de 5.000 árboles, incluyendo piceas coloraes, gingko, texos, acacies negres y llameres. Amás, dispón d'una rica ufierta cultural porque alluga sobre'l terrén al históricu hotel Hōheikan, l'observatoriu astronómicu de Sapporo, el centru deportivu de Nakajima, un muséu de lliteratura y la Sala de Conciertos de Sapporo. Puede aportase en metro y en tranvía.[23]

El Xardín Botánicu de la Universidá de Hokkaidō ye un xardín botánicu d'unes 13,3 hectárees al que puede aportase pagando entrada. Ye'l segundu más antiguu de Xapón, por detrás del Koishikawa en Tokiu. Atópase na zona de vexetación bioclimática orohemiboreal y baxa oroboreal, cuenta con unes 5.000 especies de plantes procedentes de tol mundu y utilizóse como campu de práutiques pa la educación farmacéutica y n'actividaes investigadores. Destaquen especialmente'l so alpinum de 3,290.00 m², los ivernaderos y los árboles de lila. Nel so interior tán tamién el muséu d'Historia Natural y al muséu etnolóxicu del pueblu Ainu, a 10 minutos andando dende la estación de Sapporo.[24]

Nel barriu de Higashi, al nordeste, ta emplazado el parque Moerenuma, el más visitáu de la ciudá. Mide más de 188 hectárees y diseñóse sobre una zona ganada al mar que nos años 1980 usábase como vertideru. L'arquiteutu al que s'encargó'l tresformamientu foi Isamu Noguchi, quien concibió los xardinos como una escultura en sí mesma. Ésti diseñó'l plan maestru en 1988, pero nun pudo ver la so obra rematada porque finó d'un infartu al añu siguiente. El conceyu asumió les obres, llevó a cabu una apertura parcial en 1997 y terminar el 1 de xunetu de 2005. El so mayor símbolu ye una gran pirámide de cristal moteyada "Hidamari" (puntu solar), na qu'hai un restorán y un muséu dedicáu a Noguchi. Amás hai 3.000 zrezales, instalaciones deportives y montes artificiales.[25] Mui cerca de Moerenuma ta'l parque temáticu Sapporo Satoland, que'l so oxetivu ye averar l'agricultura y la ganadería a los sos visitantes.

Al suroeste ta'l monte Moiwa (al que puede puede llegase en teleféricu), el Parque Memorial de Asahiyama y l'observatoriu de Okurayama, instaláu sobre la pista de saltu d'esquí de los Xuegos Olímpicos de 1972. Nel monte Teine (手稲山, Teineyama) ta la estación d'esquí Sapporo Teine. Y alloñáu del nucleu urbanu, nel Parque nacional Shikotsu-Tōyá, axúntense los montes y volcanes más altos sobre una estensión de 993.02 km².

Edificios históricos

Edificiu de la primer delegación de gobiernu en Sapporo, construyíu en 1888.
Torre del Reló de Sapporo.

Les cercaníes del parque Odori concentren la mayoría de los primeros edificios que se construyeron. Igual qu'asocedió cola planificación urbana, munchos d'ellos llevantáronse siguiendo patrones d'Estaos Xuníos, a diferencia d'otres ciudaes nipones. El primer edificiu del gobiernu de Hokkaidō foi llevantáu en 1888 p'acoyer la Comisión de Colonización, y más tarde tresformóse nuna delegación. D'estilu neobarrocu, va coronáu por una cúpula octagonal y los sos trés plantes tán cubiertes con una fachada de lladriyu coloráu. Pela redolada hai un xardín floral que lu fai más identificable. Yá nun s'utiliza pa llabores alministrativos pero sigue abiertu como archivu municipal y oficina de turismu. Ta catalogáu Bien d'Interés Cultural.

L'otru edificiu de diseñu norteamericanu qu'aguantó de pies dende la fundación ye la Torre del Reló de Sapporo. Foi construyida en 1878 p'acoyer la sala d'entrenamientu militar de la Escuela d'Agricultura (ancestru de la Universidá de Hokkaidō). El reló, de la empresa Y. Howard & Co., fabricar en Boston y foi instaláu en 1881, ensin dexar de marcar la hora so nenguna circunstancia. Anguaño ye'l muséu d'historia local, ente otres funciones. Amás de ser Bien d'Interés Cultural dende 1970, el Ministeriu de Mediu Ambiente de Xapón nomar unu de los «100 paisaxes sonoros» del país. Puede atopase a pocos metros de la estación central de tren.[26]

El Pueblu Históricu, nes contornes al este de la ciudá, ye un muséu al campu que recueye sesenta edificios de los periodos Meiji y Taisho. Al llau ta'l Muséu d'Historia de Hokkaidō.[27]

El Hōheikan, patrimoniu cultural, foi'l primer hotel de madera. Construyir ente 1879 y 1880 p'acoyer a los inxenieros y asesores estranxeros a los que la Comisión de Colonización convidara. L'emperador Meiji foi'l so primer güéspede n'agostu de 1881. Cuando la Comisión quedó suspendida en 1882, vencióse la so xestión a la villa de Sapporo. Siguiendo l'exemplu de Meiji, el Emperador Taishō agospióse ellí en 1911 ente que el Emperador Shōwa (Hirohito) facer en 1922. L'edificiu orixinal foi movíu de Odori al parque Nakajima en 1956. El príncipe Naruhito visitó la última renovación d'esta instalación en 1986.

Dientro de Odori atópase la Torre de Televisión de Sapporo, diseñada en 1957 pol arquiteutu Tachū Naitō, autor de l'afamada Torre de Tokiu. La so apertura dio cobertoria de televisión y de radio en frecuencia modulada a tola ciudá. En 1961 añadiéronse-y cuatro reloj dixitales donaos por Matsushita Electrics (actual Panasonic). La torre mide 147,2 metros y dispón d'un mirador a 90,38 metros d'altor, que dexa una vista privilexada del skyline. Anque nel so momentu foi la edificación más alta, la construcción de grandes rascacielos desaposió-y d'esa condición.

L'edificiu más grande de too Hokkaidō ye Sapporo JR Tower del barriu de Chuo, que nos sos 173 metros d'altor y 38 pisos alluga comercios, oficines, un observatoriu y hasta un helipuertu.

Nel parque Maruyama puede aportase al Santuariu de Hokkaidō (北海道神宮, Hokkaidō Jinja), un santuariu sintoísta de 180.000 m². Llevantar por orde del emperador Meiji p'acoyer les deidaes de Ōkunitama, Ōkuninushi y Sukunahikona, y abrió al públicu'l 14 de setiembre de 1871. La instalación foi destruyida por una quema en 1974, pero pudo restaurase por completu cuatro años dempués. Ye un llugar especialmente visitáu mientres les celebraciones del Añu nuevu xaponés y del Hanami en primavera.

Comercios

Lluces de neón de Susukino.

El distritu comercial ye Susukino (すすきの), nel barriu de Chuo, ye'l más popular ente los turistes poles sos carauterístiques lluces de neón, hoteles, chigres y discoteques, que-y converten tamién nel principal centru d'ociu nocherniegu. Aniciar en 1871 como la principal zona colorada de chamizos pa los colonos, y más tarde reconvertida en puntu mercantil. Mientres la Segunda Guerra Mundial la mayoría de tiendes cerraron, pero dempués recuperó la so vitalidá como zona d'entretenimientu adultu. Anguaño concentra una ufierta pa tolos públicos, con un total de 4.500 locales. Dalgunos de los sos sitios más conocíos son los "Caleyones del Ramen", con restoranes especializaos nesi platu, y el mercáu cubiertu de Tanuki Koji.

Igual qu'otres ciudaes xaponeses, Sapporo dispón de grandes mercaos al campu, nesti casu especializaos en pexe y mariscu, que se convirtieron nuna atraición turística por sigo mesmos. Unu de los más emblemáticos ye'l mercáu de Nijō, con más de 50 puestos comerciales que tán abiertos tolos díes. Amás de mercar, pueden tastiase nes cases de comida cercanes. L'otru ye'l Jōgai Ichiba, asitiáu enfrente del mercáu mayorista local. La so especialidá son los productos marinos frescos, cuantimás el cámbaru de Monbetsu y los calamares.

Tocantes a los centros comerciales, esisten múltiples opciones. Una d'elles ye Sapporo Factory, qu'alluga más de 160 establecimientos nel edificiu que foi la primer fábrica de cerveza de too Xapón. Orixinalmente llevantáu en 1880, dexóse la so remodelación pa usu comercial y les obres terminaron en 1993. El rascacielos Sapporo JR Tower tamién tien espaciu pa unos grandes almacenes de Daimaru, ente que Sapporo Esta ye un complexu d'once plantes al llau de la estación de ferrocarril de Sapporo, en plenu centru.

Educación

A finales de 2010, la ciudá cuntaba con 149 guarderíes, 206 escueles elementales, 107 escueles medies, 55 institutos d'enseñanza cimera, 7 colexos mayores, 14 centros d'educación especial y 15 universidaes.[1]

La Universidá de Hokkaidō ye'l centru educativu de mayor prestíu. Ta considerada una de les siete universidaes nacionales de Xapón. El so orixe ye la Escuela d'Agricultura de Sapporo fundada en 1876 pol profesor d'Estaos Xuníos William S. Clark, quien solo tuvo ellí un añu pero sentó les bases de la institución.[9] En 1907 la facultá pasó so control de la Universidá de Tohoku, hasta qu'en 1918 foi designada "Universidá Imperial". El campus de Sapporo mide más de 180 hectárees, de les cualos solo'l 12% tán ocupaes por edificios; el restu son parques y montes al campu. En total cuenta con cerca de 11.600 estudiantes de pregrado y otros 6.300 que cursen posgraos.[2]

El miembru más destacáu del cuadru d'honor de la Universidá de Hokkaidō ye'l profesor Akira Suzuki, Premiu Nobel de Química en 2010.

En cuanto al restu de centros d'educación cimera, destaquen la Universidá d'Educación de Hokkaidō, especializada en magisterio; la Universidá Municipal de Sapporo, especializada en graos de diseñu y enfermería, y la Universidá de Medicina de Sapporo, especializada en medicina y ciencies de la salú.

Arte y cultura

Evento

Escultura de xelu del panorama urbanu local, nel Festival de la nieve de Sapporo.

L'acontecimientu más importante del añu ye'l «Festival de la nieve de Sapporo» (Sapporo yuki matsuri, 札幌雪祭り), que se celebra a principios de febreru. Tien llugar nel parque Odori y toma otres zones como la céntrica cai Susukino (onde ye'l concursu internacional) y el Domo Comuñal. El so mayor curiosu ye la construcción de grandes escultures de nieve y xelu, dalgunes de les cualos tomen temes d'actualidá. Envalórase que cada añu ye visitáu por más de dos millones de persones. En rellación con esti eventu, entámense otres actividaes p'amontar el númberu de turistes.[28]

Mientres les fiestes de Navidá el conceyu entama'l «Sapporo White Illumination», un eventu de llume navidiego con diversos motivos que cubre tol centru. Del 26 de payares a Nuechebona instálase amás un mercáu navidiegu nel sector 2 del parque Odori, inspiráu nel Christkindlmarkt de Múnich.

En mayu celebra'l «Festival de la Lila», coincidiendo col florecimientu de les liles (árbol de la ciudá) ente mayu y xunu. Esta planta foi introducida pola profesora d'Estaos Xuníos Sarah Clara Smith en 1889, anque l'eventu data de 1959. Celébrase tantu nel parque Odori, con más de 400 lilos plantaos, como nel parque Kawashimo. Dalgunes de les actividaes que se celebren neses feches son visites empuestes, cates de vinu y ceremonies del té.[29]

Cada mes de xunu entama'l «Festival Yosakoi Soran» qu'homenaxa'l folclor nipón polo xeneral y el Yosakoi en particular. La primer edición tuvo llugar en 1992 ya inspiróse nel eventu orixinal de Kōchi (Rexón de Shikoku). L'estilu de baille ye bien enérxicu, combinando pasos de la música tradicional con estilos contemporáneos, y de normal represéntense coreografíes.[30] Poco dempués llega'l Festival de Branu», coincidiendo col entamu de la estación.

Sapporo ye tamién popular polos sos festivales de cerveza, munchos inspiraos nel Oktoberfest de la ciudá hermanada de Múnich. El más popular ye'l «Sapporo Autumn Fest», con actividaes en casi tolos sectores del parque Odori dende'l 12 de setiembre hasta'l 28 de setiembre.

Música

El mayor recintu ye la Sala de Conciertos de Sapporo, moteyada "Kitara", que ta dientro del parque Nakajima. Foi inauguráu en 1997 y ta especializáu en recitales de música tradicional, clásica ya instrumental. Ye tamién el llar de la Orquesta Sinfónica de Sapporo. Na so sala principal, con capacidá pa 2.000 espectadores, puede atopase un enorme órganu fabricáu pola compañía francesa de Daniel Kern. Por detrás atópase'l Centru Cultural y Educativo de Sapporo, abiertu en 1977 y con 1.100 llocalidaes.

L'últimu conciertu de la diva Maria Callas celebrar nel Centru Cultural de Nitori el 11 de payares de 1974.[31]

Dende 1990 entámase'l «Pacific Music Festival», un festival musical escurríu por Leonard Bernstein y Michael Tilson Thomas que'l so oxetivu ye promocionar a mozos artistes de música clásica de tol mundu. Per otru llau, los conciertos con mayor aforu (d'artistes J-Pop o del panorama internacional) tienen llugar nel Domo de Sapporo y nel Centru de Deportes de Hokkaidō.

L'otru eventu más importante ye'l «Sapporo City Jazz», tradicionalmente celebráu ente la segunda selmana de xunetu y la primera d'agostu. Mientres esi tiempu entamen actuaciones al campu d'artistes jazz xaponeses y estranxeros.

Museos

Sapporo cuenta colos siguientes museos:

Muséu d'Arte de Sapporo.

Gastronomía

Platu de ramen en Sapporo

La gastronomía tradicional de Sapporo se engloba dientro de la cocina xaponesa. Ta acreditada como'l llugar de nacencia del miso ramen (味噌ラーメン), una variedá del ramen fecha con pasta de miso y sopa de pollu que s'estendió a tou Xapón na década de 1950. La mayoría de restoranes especializaos tán nel "Caleyón del Ramen" (Gansu Sapporo Ramen Yokocho), emplazado nel distritu de Susukino, onde s'abrir en 1951 el primer negociu con esi platu.[35] Sicasí, envalórase qu'hai más de 1.000 restoranes de ramen en tol conceyu, incluyendo inclusive un parque temáticu (Sapporo Ramen Kyowakoku) na décima planta del centru comercial Sapporo Esta.

Otra de les sos especialidaes culinaries ye la sopa de curry (Sūpu karē, スープカレー). Trátase d'un mueyu de curry aguacienta, paecida a un caldu, sirvida con cachos de verdura y de zanca de pollu.

El Jingisukan (ジンギスカン) ye una barbacoa xaponesa (Yakiniku) a base de carne de corderu, preparada sobre una superficie cóncava de metal na que va la parrilla. El so nome ye una referencia al conquistador Gengis Kan porque nel Xapón de preguerra creíase que'l corderu yera bien popular ente los soldaos mongoles. Anque la so procedencia ta apostada, ye unu de los platos más consumíos en tola prefeutura.

A lo último, la llocalidá tien fama de sirvir pexe fresco calidable. Destaquen n'especial el cámbaru, el salmón y el oriciu.

Nesta ciudá anició la empresa Sapporo Brewery, una de los trés mayores compañíes cerveceru de Xapón xunto con Asahi y Kirin. Foi fundada en 1876 mientres la era Meiji, polo que ta considerada la cerveza más antiguo del país.[36] Na capital de Hokkaidō caltúvose la principal fábrica, anque'l cuartel xeneral ta en Tokiu. Al so llau ta'l Muséu de la Cerveza Sapporo, un edificiu del sieglu XIX d'inspiración d'Estaos Xuníos, y el Sapporo Biergarten.[34]

La fábrica de chocolates Ishiya igua'l dulce Shiroi Koibito, que consiste en dos fines galletes de mantega con chocolate blancu per dientro.

Deportes

Interior del Domo de Sapporo.

En Sapporo tienen lugar evento deportivos de primer nivel. Por cuenta de la so situación xeográfica y el so clima montascosu, ye unu de los principales puntos de Xapón pa prauticar deportes d'iviernu.

La ciudá foi sede de los XI Xuegos Olímpicos d'Iviernu en 1972, pa los que se construyeron múltiples instalaciones que güei siguen abiertes.[37] Dalgunes d'elles atópense nel parque de Makomanai, asitiáu nel barriu de Minami. L'Estadiu de Makomanai, con capacidá pa 17.000 espectadores, ye una cortil al campu que pel hibiernu s'usa pa competiciones de patinaxe de velocidá y snowboard, ente que pel branu reconviértese en campu multiusos. Tamién ta ellí'l Palaciu de Xelu, con 10.000 llocalidaes. Nel barriu de Chūō tán allugaes les pistes de saltu d'esquí de Miyanomori y del monte Okura (qu'amás tien un muséu del eventu).[37] El restu de les pruebes tuvieron llugar na estación d'esquí Sapporo Teine, una de les más actives del país. En 2007 foi llar del Campeonatu Mundial d'Esquí Nórdicu.

La estación d'esquí de Niseko, la más visitada de Hokkaidō, ta a dos hores d'autobús dende'l centru.

El principal estadiu ye'l Domo de Sapporo (Sapporo Dome, moteyáu "Hiroba"), un arena multiusos construyíu por cuenta de la Copa Mundial de Fútbol de 2002. El so diseñu corrió a cargu del arquiteutu Hiroshi Hara. Inauguráu'l 2 de xunu de 2001, dispón de 41.000 asientos y alluga partíos de los equipos profesionales de béisbol (Hokkaido Nippon-Ham Fighters) y fútbol (Consadole Sapporo).[38][39] Ta cubiertu y la mayor carauterística ye que la cancha de yerba natural puede esmucise fuera del recintu sobre un colchón d'aire, dexando al empar otros usos como conciertos o esposiciones.[12] Na parte cimera hai un observatoriu panorámicu.

El Domo acoyó alcuentros del Campeonatu Mundial de Baloncestu de 2006 y amás va ser utilizáu na Copa Mundial de Rugby de 2019 y como subsede de fútbol nos Xuegos Olímpicos de Tokiu 2020.

Otros campos son el Centru de Deportes de Hokkaidō, usáu pol equipu de baloncestu (Levanga Hokkaido); l'Estadiu de Béisbol de Maruyama, que celebra torneos escolares dende la so apertura en 1934; l'estadiu de curling (abiertu en 2012) y el Domo Comuñal (Tsudome).

Dende 1958 celébrase'l Mediu Maratón de Sapporo, un percorríu de 21,0975 quilómetros cada mes de xunetu. La Maratón de Hokkaidō tamién tien llugar ellí cada mes d'agostu dende 1987.

Equipos profesionales

Equipu Deporte Lliga Estadio
Hokkaido Nippon-Ham Fighters Béisbol Lliga Xaponesa de Béisbol Sapporo Dome
Consadole Sapporo Fútbol J. League Division 1 Sapporo Dome
Levanga Hokkaido Baloncestu National Basketball League Centru de Deportes de Hokkaido


Predecesor:
Bandera de Francia Grenoble

Ciudad Olímpica

1968
Socesor:
Bandera de Austria Innsbruck

Tresportes

Sapporo ye'l principal nuedu de tresporte de Hokkaido. Anque nun tien salida al mar, atópase mui cerca de los puertos d'Otaru al norte y Tomakomai al sur.

Metro

Mapa del Metro de Sapporo.

La rede del Metro Municipal de Sapporo, operada pol Consorciu de Tresportes local, tien un llargor de 48 quilómetros y entiende tres linia. Toes elles escurren íntegramente pol conceyu. En total esisten 49 estaciones de les que solo dos tienen correspondencia: la estación de Sapporo (llinia verde y azul) y la estación de Ōdōri (toles llinies), nel distritu de Chūō. Cada estación ta identificada con nome y númberu. Les señalizaciones son en xaponés (visuales y sonores) ya inglés (solo visuales).

  • Llinia Namboku (verde): 14,3 quilómetros. Abierta en 1971.
  • Llinia Tōzai (naranxa): 20,1 quilómetros. Abierta en 1976.
  • Llinia Tōhō (azul): 13,6 quilómetros. Abierta en 1988.

Foi inauguráu por cuenta de los Xuegos Olímpicos d'Iviernu de 1972. Les llinies usen un sistema de metro de neumáticos nel que'l vagón va por un riel central, cada unu col anchu d'una llanta.[40]

Ferrocarril

Estación de Sapporo.

La empresa JR Hokkaidō, subsidiaria del grupu Japan Railways, opera tres linia ferroviaries rexonales que pasen pela ciudá. La estación central pa los trenes espresos llindaos ye la estación de Sapporo.

En 1988 construyóse'l Túnel Seikan, consideráu'l túnel ferroviariu más llargu del mundu, qu'enllaza Hokkaidō cola islla de Honshū. Ta previstu que n'abril de 2016 inaugúrese la llinia d'alta velocidá Shinkansen (Hokkaidō Shinkansen) que va coneutar a la capital de la prefeutura con Aomori. La so apertura dexaría trayectos con transbordo dende Sapporo a Tokiu en menos de cuatro hores, frente a les diez que se riquir güei.[13]

Tresporte urbanu

Tranvía llétricu en plena nevada.

El Consorciu de Tresportes xestiona un tranvía llétricu, conocíu como Sapporo shiden, que funciona puramente nel suroeste dende la so inauguración en 1909. Tola rede mide 8,41 quilómetros y entiende una llinia en forma de "C", con un total de 23 estaciones. Tien correspondencia cola rede de metro al traviés de la estación de Susukino.

Pa viaxes de curtiu algame, el conceyu tien un sistema d'autobuses públicos.

Tresporte aereu

El tresporte aereu ta cubiertu pol Nuevu Aeropuertu de Chitose, qu'opera a nivel internacional, y l'Aeropuertu de Okadama, pa vuelos rexonales na isla.

El Nuevu Aeropuertu de Chitose ta allugáu al sur de la capital, ente les llocalidaes de Chitose y Tomakomai. Ye'l tercer aeródromu en númberu de pasaxeros de Xapón, por detrás de Narita y Haneda, y el principal de la islla en volume de cargues.[41] Ta compuestu por un únicu edificiu terminal de forma semicircular qu'alluga les terminales nacional ya internacionales. Foi inauguráu en 1991 y sustituyó al anterior aeropuertu, que güei ye d'usu esclusivu de la Fuercia Aérea de Autodefensa de Xapón. Nesi sentíu, los horarios de vuelos comerciales tán acutaos pa nun interferir coles operaciones de la base axacente. Ta conectáu per ferrocarril (llinia Chitose), autobús y taxis.

En cuanto al Aeropuertu de Okadama, opera solu vuelos d'aviones chárter y turbohélices a nivel rexonal. Construyir ente 1942 y 1944 como aeródromu del Exércitu Imperial, y dempués foi utilizáu poles Fuercies Aérees de los Estaos Xuníos dende 1945 hasta 1952. Na actualidá solo ta ocupáu pola aereollinia local Hokkaido Air System (filial de Japan Airlines) como base d'operaciones.

Ciudaes hermaniaes

Sapporo ta hermanada coles siguientes ciudaes, por orde del añu de collaboración:[42]

Ver tamién

Referencies

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 «Sapporo 2013: Facts and figures» (inglés). Conceyu de Sapporo. Consultáu'l 25 de payares de 2014.
  2. 2,0 2,1 «Number of Students» (inglés). Universidá de Hokkaidō. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-12-22. Consultáu'l 3 d'avientu de 2014.
  3. 3,0 3,1 «A storied life» (inglés). The Sun Chronicle (12 d'abril de 2011). Consultáu'l 23 de payares de 2014.
  4. «Experiencing Ainu culture» (inglés). Oficina Nacional de Turismu de Xapón. Consultáu'l 23 de payares de 2014.
  5. «History of Development in Hokkaido» (inglés). Profile of Hokkaido Development. Archiváu dende l'orixinal, el 5 de xineru de 2013. Consultáu'l 23 de payares de 2014.
  6. (2008) Frommer's: Frommer's Japan. Hoboken, Nueva Jersey: Wiley Publishing, Inc., páx. 581. ISBN 9780470181003.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 Irish, Ann B. (2008). McFarland & Company, Inc.: Hokkaido: A History of Ethnic Transition and Development on Japan's Northern Island. Jefferson, Carolina del Norte: Wiley Publishing, Inc., páx. 334. ISBN 9780786444496.
  8. «Edwin Dun Memorial Hall» (inglés). See Sapporo. Consultáu'l 23 de payares de 2014.
  9. 9,0 9,1 «The Massachusetts - Hokkaido Relationship» (inglés). Universidá de Massachusetts Amherst. Consultáu'l 23 de payares de 2014.
  10. 10,0 10,1 «Discover Our History» (inglés). Universidá de Hokkaidō. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-11-26. Consultáu'l 24 de payares de 2014.
  11. «Sapporo ta preparando yá la Olimpiada Blanca» de 1972». Mundo Deportivo (20 de setiembre de 1967). Consultáu'l 23 de payares de 2014.
  12. 12,0 12,1 Vicente Díez Faixat (30 de mayu de 2002). «Sapporo y otres maravíes». El País. Consultáu'l 24 de payares de 2014.
  13. 13,0 13,1 «El nuevu shinkansen H5 llega a Hokkaido». Japonismo.com (15 d'ochobre de 2014). Consultáu'l 23 de payares de 2014.
  14. 14,0 14,1 14,2 «Odori Park, Sapporo» (inglés). Happy Jappy. Consultáu'l 25 de payares de 2014.
  15. «Sapporo Monthly Climate Average, Japan» (inglés). World Weather Online. Consultáu'l 25 de payares de 2014.
  16. «Climate of Hokkaido» (inglés). Oficina de Turismu de Hokkaido. Consultáu'l 25 de payares de 2014.
  17. «気象庁 / 平年値(年・月ごとの値)». Japan Meteorological Agency.
  18. 18,0 18,1 «City Information: Sapporo» (inglés). Japan Airlines. Consultáu'l 25 de payares de 2014.
  19. Documentu 2-1. Alteraciones nos censos de población dende 1871. (人口の推移) En llinia: http://www.city.sapporo.jp/toukei/tokeisyo/02populationl23.html Archiváu 2015-03-13 en Wayback Machine Consultáu'l 24 de payares de 2014.
  20. «Sapporo's 10 selling points» (inglés). Convention Sapporo. Consultáu'l 25 de payares de 2014.
  21. «Sapporo City» (inglés). Organización Xaponesa pal Comerciu Esterior (JETRO). Archiváu dende l'orixinal, el 2016-04-02. Consultáu'l 25 de payares de 2014.
  22. «Sapporo Beer: Corporate Information» (inglés). Sapporo Brewery. Consultáu'l 25 de payares de 2014.
  23. «Nakajima Park» (inglés). Go! Sapporo. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-11-18. Consultáu'l 1 d'avientu de 2014.
  24. «Botanic Garden» (inglés). Japan Guide. Consultáu'l 1 d'avientu de 2014.
  25. «Moerenuma Park» (inglés). Japan Guide. Consultáu'l 1 d'avientu de 2014.
  26. «Clock Tower» (inglés). Go! Sapporo. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-12-21. Consultáu'l 1 d'avientu de 2014.
  27. 27,0 27,1 «Historic Village of Hokkaido» (inglés). Japan Guide. Consultáu'l 1 d'avientu de 2014.
  28. «Festival de Nieve de Sapporo: 199 increíbles escultures de xelu». CNN (7 de febreru de 2014). Consultáu'l 3 d'avientu de 2014.
  29. «Sapporo Lilac Festival» (inglés). See Sapporo. Consultáu'l 3 d'avientu de 2014.
  30. «Yosakoi Soran Festival» (inglés). Conceyu de Sapporo. Archiváu dende l'orixinal, el 2022-12-14. Consultáu'l 3 d'avientu de 2014.
  31. «ciudá-onde-les escultures-non-se-derriten Sapporo: la ciudá onde les escultures non se derriten». Voz Pópuli (25 de payares de 2013). Consultáu'l 3 d'avientu de 2014.
  32. «plus grande-peinture-du-japon-au-miyanomori-art-museum.html Bottazzi :El plus grande peinture du japon au Miyanomori Art Museum» (francés). Huffington Post (27 de payares de 2011). Consultáu'l 3 d'avientu de 2014.
  33. «Hokkaido Museum of Modern Art» (inglés). Conceyu de Sapporo. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-09-12. Consultáu'l 3 d'avientu de 2014.
  34. 34,0 34,1 «cerveza-sapporo-biergarten El Muséu de la cerveza Sapporo y el Sapporo Biergarten». Japonismo.com (3 de payares de 2014). Consultáu'l 3 d'avientu de 2014.
  35. «Ramen Yokocho, Tanukikoji Shopping Street and Cross Hotel in Sapporo» (inglés). Asahi Shimbun. Consultáu'l 3 d'avientu de 2014.
  36. «Historia de la cerveza Sapporo Sapporo». bebebeer.com. Consultáu'l 3 d'avientu de 2014.
  37. 37,0 37,1 «Sapporo 1972 Winter Olympic Games» (inglés). Comité Olímpicu Xaponés. Consultáu'l 26 de payares de 2014.
  38. «Fighters' proposed move to Sapporo makes sense» (inglés). The Japan Times (17 d'abril de 2002). Consultáu'l 26 de payares de 2014.
  39. «Sapporo Dome» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-07. Consultáu'l 26 de payares de 2014.
  40. «Sapporo» (inglés). Urban Rail. Consultáu'l 26 de payares de 2014.
  41. «Chitose» (inglés). Oficina de Turismu de Sapporo. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-11-11. Consultáu'l 26 de payares de 2014.
  42. «General Overview of Sapporo» (inglés). Conceyu de Sapporo. Archiváu dende l'orixinal, el 2022-12-14. Consultáu'l 25 de payares de 2014.

Enllaces esternos