Practical Applications of a SDMS (Scientific Data Management System)
O fewn byd y llyfrgell, rheolaeth awdurdod (Saesneg: authority control) ydy'r broses sy'n rhoi trefn ar gatalogi gwybodaeth drwy wahaniaethu rhwng fwy nag un person, lle, peth, syniad ayb o'r un enw a diffinio eitem arbennig mewn modd unigryw.[1][2] Daw'r enw o'r broses o 'awdurdodi' enwau pobl, llefydd, pethau, syniadau ayb i gategori arbennig.[3][4][5] Mae'r awdurdod yn unigryw i'r person neu'r peth, yn fath o ddynodwr neu ID ac yn cael ei roi mwn modd cyson drwy'r catalog cyfan.[6] Mae'r Awdurdod yn 'siarad' neu'n croesweithio gyda data cyffelyb, gan ddolennu a chroesgyfeirio.[6][7] Mae pob pennawd yn disgrifio'n fras ei sgop a'i ddefnydd ac yn helpu'r llyfgellydd i sicrhau mynediad rhwydd a chyfeillgar gan y defnyddiwr i mewn i'r wybodaeth a geisir.[8][9]
Rheolaeth awdurdod ar y Wicipedia Cymraeg
Tadogwyd erthyglau mewn dull arbennig a rydd i'r darllenydd wybodaeth arbennig o ffynonellau megis: Dynodwr Enw Rhyngwladol Safonol neu ORCID. Er enghraifft, ar waelod yr erthygl ar Saunders Lewis gwelir manylion fel hyn:
Gellir canfod pob erthygl sydd â rheolaeth awdurdod wrth ei droed drwy agor y Categori:Tudalennau gyda gwybodaeth Awdurdod
Gweler hefyd
- Ffeil Awdurdodi Rhyngwladol, Rhithwir
- Wicipedia:ORCID
- Adnabyddwr Enw Rhyngwladol Safonol International Standard Name Identifier
Cyfeiriadau
- ↑ Block, Rick J. 1999. “Authority Control: What It Is and Why It Matters.”, adalwyd 30 Medi 2006
- ↑ "Why Does a Library Catalog Need Authority Control and What Is". IMPLEMENTING AUTHORITY CONTROL. Unol Daleithiau: Vermont Department of Libraries. 2003. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-07-15. Cyrchwyd 2013-07-19.
- ↑ "auctor [sic; see note below] (search term)". Online Etymology Dictionary. Douglas Harper. 2013. Cyrchwyd 2013-07-19.
author (n) — c.1300, autor "father," from O.Fr. auctor, acteor "author, originator, creator, instigator (12c., Mod.Fr. auteur), from L. auctorem (nom. auctor) ... --
authority (n.) — early 13c., autorite "book or quotation that settles an argument," from O.Fr. auctorité "authority, prestige, right, permission, dignity, gravity; the Scriptures" (12c.; Mod.Fr. autorité), ... (see author). ... - ↑ "authority (control)". Memidex. 7 Rhagfyr 2012. Cyrchwyd 2012-12-07.
Etymology ... autorite "book or quotation that settles an argument", from Old French auctorité...
[dolen farw] - ↑ "authority". Merriam-Webster Dictionary. 7 Rhagfyr 2012. Cyrchwyd 2012-12-07.
See "Origin of authority" -- Middle English auctorite, from Anglo-French auctorité, from Latin auctoritat-, auctoritas opinion, decision, power, from auctor First Known Use: 13th century...
- ↑ 6.0 6.1 "Authority Control at the NMSU Library". United States: New Mexico State University. 2007. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2010-06-04. Cyrchwyd November 25, 2012.
- ↑ "Authority Control in the Card Environment". IMPLEMENTING AUTHORITY CONTROL. Unol Daleithiau: Vermont Department of Libraries. 2003. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-11-01. Cyrchwyd 2013-07-19.
- ↑ Kathleen L. Wells of the University of Southern Mississippi Libraries (25 Tachwedd 2012). "Got Authorities? Why Authority Control Is Good for Your Library". Tennessee Libraries. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-01-13.
- ↑ "Cataloguing authority control policy". National Library of Australia. November 25, 2012. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-01-13.
The primary purpose of authority control is to assist the catalogue user in locating items of interest.
