Mariya Alyaksandrauna Kalesnikava (Belarusça: Марыя Аляксандраўна Калеснікава, Rusça: Мария Александровна Колесникова, romanize: Mariya Aleksandrovna Kolesnikova; d. 24 Nisan 1982), Aleksandr Lukaşenko'nun yönetimine karşı 2020 Belarus protestoları sırasında oluşturulan Koordinasyon Konseyi başkanlığında yer almış Beyaz Rus müzisyen ve politikacıdır.[1]
Uluslararası Af Örgütü, 11 Eylül 2020'de Kalesnikava'yı vicdan mahkumu olarak tanıdı.[2] 2021'de kendisine Uluslararası Cesaretli Kadınlar Ödülü verildi.[3]
Kalesnikava, 6 Eylül 2021'de siyasi faaliyeti nedeniyle 11 yıl hapis cezasına çarptırıldı.[4][5]
En son 12 Şubat 2023'te kendisinden haber alındı.[6]
İlk yılları ve müzik kariyeri
Kalesnikava, 24 Nisan 1982'de Minsk'te doğdu. Ailesi eğitim almış mühendisti. Tatiana adında bir kız kardeşi vardır.
17 yaşında Minsk'te bir spor salonunda (özel okul) flüt öğretmeye başladı ve Belarus Cumhuriyeti Ulusal Akademik Konser Orkestrası'nda çaldı. Belarus Devlet Müzik Akademisi'nden flütçü ve orkestra şefi olarak mezun oldu.[7] 25 yaşında Stuttgart Devlet Müzik ve Sahne Sanatları Üniversitesi'nde müzik enstrümanları çalmaya başladı. 2012 yılında Erken Müzik ve Neue Müzik dallarında iki yüksek lisans yaptı.[8]
2010'larda Almanya ve Belarus arasında kültürel projeler düzenledi.[9][10] 2017 yılında bir sanat kolektifi olan Artemp'i kurdu. 2019'dan itibaren Minsk'teki OK16 kültür kulübünde sanat yönetmeni olarak görev yaptı.[11]
Tutuklama ve baskılar
Mayıs 2020'de Kalesnikava, Viktar Babarıka'nın 2020 Belarus devlet başkanlığı seçimi öncesinde başkanlık kampanyasına katıldı ve kampanya yöneticisi olarak çalıştı.[12] Babaryka, Haziran ayında tutuklandı ve seçimlerden men edildi. Temmuz ortasında, Kalesnikava ve Veranika Tsapkala, Svyatlana Tsihanouskaya'nın kampanyasını destekledi.[13][14][15]
19 Ağustos'ta Kalesnikava, Tsihanouskaya Koordinasyon Konseyi'nin 7 üyeli başkanlığına katıldı.[16]
20 Ağustos'ta Belarus Başsavcısı Alexander Konyuk, Devlet yetkisini ele geçirmeye teşebbüs ve ulusal güvenliğe zarar verme gerekçesiyle Koordinasyon Konseyi üyeleri aleyhine Belarus Ceza Kanununun 361. Maddesi uyarınca cezai kovuşturma başlattı.[17][18]
Eylül 2020'nin başlarında, Koordinasyon Konseyi'nden bağımsız olarak faaliyet gösterecek yeni bir siyasi parti olan Razam'ın (Belarusça "Birlikte") kurulduğunu duyurdu.[19]
7 Eylül 2020'de Kalesnikava, OMON tarafından Minsk'te tutuklandı.[20][21] Ailesi kayıp bildiriminde bulundu.[22]
8 Eylül 2020'de Kalesnikava, Ukrayna ile Alexandrovka sınır kapısında gözaltına alındı. Sınırda olanlarla ilgili çelişkili haberler bulunmaktadır. Devlet Sınır Komitesi sözcüsü, Kalesnikava'nın iki ortağı Anton Rodnenkov ve Ivan Kravtsov'un yardımıyla sabah 4'te Ukrayna'ya geçmeye çalıştığını iddia etti.[23] Diğer kaynaklar, Belaruslu yetkililerin onu sınırı geçmeye zorlamaya çalışırken pasaportunu yırttıktan sonra gözaltına alındığını belirtiyor.[24][25]
11 Eylül 2020'de Uluslararası Af Örgütü, Kalesnikava'yı düşünce mahkûmu olarak tanıdı.[26] 2021'de Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü'ne[27] ve yine aynı yıl, Václav Havel İnsan Hakları Ödülü'ne layık görüldü.[28]
6 Eylül 2021'de Kalesnikava, siyasi faaliyetleri nedeniyle 11 yıl hapis cezasına çarptırıldı.[29][30] Cezanın ardından BBC muhabiri Sara Rainsford'a telefonla verdiği ilk röportajda Kolesnikova, hapishanede 'herkesin her yerde sigara içtiğinden' ve uzun süreli pasif içiciliğin profesyonel bir flütçü olarak geri dönme şansını sonsuza kadar mahvedeceğinden şikayet etti. Ancak hiçbir şeyden pişman olmadığını ve 2020 protestolarının ülkede yeni bir dönemin başlangıcı olduğuna inandığını söyledi.[31][32]
29 Kasım 2022'de Kalesnikava, durumu kritik bir şekilde hastaneye kaldırıldı. Babariko'nun basın servisi tarafından belirtildiği gibi, en geç 22 Kasım'da cezai bir tecrit hücresine konuldu.[33] Homel hastanesinde kendisine perfore ülser teşhisi konuldu ve acil ameliyata alındı. Maria'nın kız kardeşinin de belirttiği gibi, hapishaneden önce hiçbir sindirim sistemi sorunu yaşamamıştı. Tecrit hücresinde avukatının ziyaretine izin verilmedi, bayılma ve hipertansiyon hastasıydı. Sadece hastanede, babasını üç kolluk görevlisiyle 10 dakika ziyaret etmesine izin verildi.[34] 9 Aralık 2022'de Kalesnikava'nın avukatlarından Vladimir Pulchenko barodan ihraç edildi.[34]
En son 12 Şubat 2023'te kendisinden haber alındı.[6] Ağustos 2023'te, Kalesnikava hakkında altı ay boyunca haber alınamaması üzerine, 13 sanatçı Lukashenko'ya açık bir mektup yazarak bilgi talep etti ancak cevap alamadı.[6] 17 Aralık 2023'te Lev Kopelev Forumu, Kolesnikova'yı desteklemek için Köln'de bir tartışma düzenledi. Etkinliğe eski Alman İçişleri Bakanı Gerhart Baum, Kolesnikova'nın kız kardeşi Tatsiana Khomich ve eski avukat Lyudmila Kazak katıldı.[35]
Kalesnikava'nın tutuklamasına tepkiler
- Avrupa Komisyonu, 7 Eylül tutuklanmasını kabul edilemez olarak nitelendirerek kınadı.[36]
- Almanya, Kalesnikava'nın nerede olduğu konusunda netlik talep etti ve Belarus'taki tüm siyasi tutukluların serbest bırakılması çağrısında bulundu.[37]
- Litvanya, Kalesnikava'nın tutuklanmasını utanç olarak nitelendirdi, bunu Stalin dönemi gizli polisinin yapacağı bir şeyle karşılaştırdı ve derhal serbest bırakılmasını talep etti.[38]
- Polonya, Kalesnikava'nın kaçırılmasını aşağılayıcı olduğu gerekçesiyle kınadı ve Belarus'taki tüm siyasi mahkûmların derhal serbest bırakılması çağrısında bulundu.[39][40]
- Birleşik Krallık, Kalesnikava'nın refahı için ciddi endişelerini dile getirdi ve salıverilmesinin en yüksek öncelik olması gerektiğini söyledi.[41]
Kaynakça
- ^ "Сябры Каардынацыйнай Рады" [Members of the Coordinating Council]. rada.vision (Belarusça). 21 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2020.
- ^ "Заявление. Беларусь: "Похищают лучших из нас". Произвольные аресты и принудительные высылки из страны ведущих оппозиционеров". eurasia.amnesty.org (Rusça). 11 Eylül 2020. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ "2021 International Women of Courage Award Recipients Announced". US Department of State. 4 Mart 2021. Erişim tarihi: 5 Mart 2021.
- ^ "Belarus opposition leader jailed in Lukashenko 'purge'". The Guardian (İngilizce). 6 Eylül 2021. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ "Belarusian opposition leader smiles as she is sentenced to 11 years in prison for challenging Lukashenko" (İngilizce). The Telegraph. 6 Eylül 2021. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ a b c Без права переписки,novayagazeta.eu, 13 February 2024
- ^ Soŭś, Hanna (4 Ağustos 2020). "Марыя Калесьнікава пра мову, гвалт, шопінг утрох і парады Алексіевіч". Радыё Свабода (Belarusça). 22 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ "Гульня ў класіку – інтэрв'ю з Марыяй Калеснікавай" [A game in the classics - an interview with Maria Kolesnikova]. 34mag.net (Rusça). 21 Eylül 2017. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ "Музыкант и серфингист. Кто такая Мария Колесникова — представитель штаба Виктора Бабарико" [Musician and surfer. Who is Maria Kolesnikova - Staff representative Victor Babariko]. TUT.BY (Rusça). 20 Temmuz 2020. 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020.
- ^ "Кто такая Мария Колесникова — представитель штаба Виктора Бабарико. Что о ней известно?" [Who is Maria Kolesnikova - Staff representative Victor Babariko. What is known about her?]. belaruspartisan.by (Rusça). 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ Yeremina, Yekaterina (27 Eylül 2019). "Как завод превратился в культурный центр | belmarket.by" [How the factory turned into a cultural center]. www.belmarket.by. 29 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ "'Any Belarusian could replace me' Maria Kolesnikova — the last member standing of the opposition 'women's triumvirate' — says she's not going anywhere". meduza.io. 11 Ağustos 2020. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ Rozovsky, Liza (28 Ağustos 2020). "The flute player who's showing Belarusians how to topple a tyrant". Haaretz.com (İngilizce). 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ Wesolowsky, Tony (23 Temmuz 2020). "Women Lead The Charge Against Belarus's Longtime Ruler". RadioFreeEurope/RadioLiberty. 23 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ "Belarus opposition activist Maria Kalesnikava: change 'worth fighting for'". Channel 4 News (İngilizce). 24 Ağustos 2020. 24 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2020.
- ^ "Структура Координационного Совета". rada.vision (Rusça). 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ "МАЯ КРАІНА БЕЛАРУСЬ". Telegram (Rusça). 20 Ağustos 2020. 13 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ Irfan, Muhammad (20 Ağustos 2020). "Belarus Opens Criminal Probe Against Oppositions Coordination Council- Prosecutor General". UrduPoint. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ "Opposition in Belarus gründet neue Partei" [Opposition in Belarus founds new party]. tagesschau.de (Almanca). 1 Eylül 2020. 1 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ "Belarus protests: Maria Kolesnikova 'detained by masked men'". BBC News (İngilizce). 7 Eylül 2020. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ Harding, Luke (7 Eylül 2020). "Belarus opposition leader Maria Kolesnikova 'snatched from street' in Minsk". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ Written at Minsk. "Belarusian Politician Kolesnikova's Relatives File Missing Person Report, Police Accept It" (İngilizce). Moscow: Sputnik. 7 Eylül 2020. 8 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ "Belarus opposition figure detained at Ukraine border". Minsk: France 24. Agence France-Presse. 8 Eylül 2020. 14 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ Browne, Gareth (8 Eylül 2020). Written at Minsk. "Maria Kolesnikova 'ripped up passport' during deportation attempt". The Times (İngilizce). London. 8 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ Aris, Ben (8 Eylül 2020). "#BREAKING Belarus authorities try to forcibly expel Kolesnikova, who rips up passport and is detained at Ukraine border" (İngilizce). Berlin: bne IntelliNews. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ "Заявление. Беларусь: "Похищают лучших из нас". Произвольные аресты и принудительные высылки из страны ведущих оппозиционеров". eurasia.amnesty.org (Rusça). 11 Eylül 2020. 19 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2020.
- ^ "2021 International Women of Courage Award Recipients Announced". US Department of State. 4 Mart 2021. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021.
- ^ "2021 Václav Havel Ödülü Belaruslu insan hakları aktivisti Maria Kalesnikava'ya verildi". Erişim tarihi: 31 Ekim 2024.
- ^ "Belarus opposition leader jailed in Lukashenko 'purge'" (İngilizce). The Guardian. 6 Eylül 2021. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ "Belarusian opposition leader smiles as she is sentenced to 11 years in prison for challenging Lukashenko" (İngilizce). The Telegraph. 6 Eylül 2021. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ "«Весь год они делали все, чтобы я пожалела»: Колесникова дала первое интервью после приговора" [‘They Try Hard to Make Me Regret Staying’: Kalesnikava’s First Interview After 11 Year Sentence] (Rusça). The Village Belarus. 30 Eylül 2021. 30 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021.
- ^ Rainford, S. (30 Eylül 2021). "Мария Колесникова: "Тюрьма - это отвратительное место, но здесь я особенно чувствую себя свободной"" [Maria Kalesnikava: ‘Prison Is Disgusting, But I Fell Especially Free Here’] (Rusça). BBC Russia. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021.
- ^ "'Critical but stable' Jailed Belarusian opposition leader Maria Kalesnikava is in the ICU. Here's what we know" (İngilizce). Meduza. 1 Aralık 2022. 8 Ağustos 2018 tarihinde arşivlendi.
- ^ a b Valkauskas, T. (12 Aralık 2022). ""Не могла спать и теряла сознание". Cестра Колесниковой рассказала о здоровье, условиях содержания и письмах Марии" ['She couldn't sleep and fainted': Kalesnikava's sister on prison conditions, health and letters from Maria] (Rusça). Lietuvos nacionalinis radijas ir televizija. 30 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2022.
- ^ "Нужно спасать людей: в ФРГ говорили о политзаключенных РБ" [We need to save them: the FRG spoke about political prisoners in Belarus] (Rusça). Deutsche Welle. 17 Aralık 2023. Erişim tarihi: 12 Mart 2024.
- ^ "Germany seeks answers over Belarus opposition figure 'kidnap'". Channel News Asia. AFP. 7 Eylül 2020. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ Davlashyan, Naira (7 Eylül 2020). "Belarus: Germany demands answers on 'kidnapped' dissident Kolesnikova". euronews (İngilizce). 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ Osborn, Andrew; Vasilyeva, Maria (7 Eylül 2020). "Belarusian protest leader disappears after being detained by masked men". independent.ie. 7 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.
- ^ ""Działania poniżej jakichkolwiek standardów". Wiceminister spraw zagranicznych o porwaniu Kalesnikawej" (Lehçe). Polskie Radio 24. 7 Eylül 2020. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ Przydacz, Marcin [@marcin_przydacz] (7 Eylül 2020). "The kidnapping of M. Kalesnikava is unacceptable. Treating opposition leaders in such an unlawful & contemptible manner is below any standards. We expect that all political prisoners in #Belarus are promptly released from custody. Dialogue is the solution, not force!" (X gönderisi) (İngilizce). Erişim tarihi: 8 Eylül 2020 – X vasıtasıyla.
- ^ Sky News (7 Eylül 2020). "Belarus protests: UK says release of 'abducted' Maria Kolesnikova must be 'highest priority'". Yahoo! News UK. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020.