Knowledge Base Wiki

Pluton (simwollary: ^[1] we ^[2]) — Gün ulgamyndaky kiçi planetalardan biridir. Ol 1930-njy ýylda Klaýdi Tombauh tarapyndan açyldy.Pluton 1930-njy ýyldan 2006-njy ýyla çenli planeta hasap edildi. Emma 2006-njy ýylda geçirilen ýygnakda Pluton ýaly müňlerçe asman jisiminiň tapylmagy bilen Plutony planeta hataryndan çykardylar. Plutonda suwuk halda suw bar, onuň duzlulygy 30%-dir (Dünýäniň iň duzly 3-nji köli öli deňiz ýaly). Pluton öz daşyndan 6,4 günden (153 sagat 36 minutdan) (Gije-gündizden) aýlanýar. Plutonyň tizligi 4666 km/sag.-dyr. Plutonyň atmosferasynyň 98%-ni nitrogen buzlary tutýar(metan we uglerod okisi). Plutonyň massasy Ýeriňkiň 2,4%-i, Aýyňkyň bolsa, 66%-dir. Plutonyň ekwatorynyň diametri 2370 km-dir. Ol perigelde 4.336.824.613 km uzaklykda, afeliýde 7.375.927.931 km uzaklykdadyr. Plutonyň özüniň ýarysy ululygynda jübüti bardyr. Ol Harondyr. Plutonyň dykyzlygy suwuň dykyzlygyndan iki esseden köpräkdir. Onda daşlyklar köpräk bolup, buzlar edil Uranyň hemralarynyňky ýaly köp däldir.Alymlar Plutonyň ekwatoryndan geçän goýy reňkli guşak tapdylar. Emma onuň nämedigini doly bilenoklar.

1. ↑ JPL/NASA (2015-04-22). "What is a Dwarf Planet?". Jet Propulsion Laboratory. Retrieved 2022-01-19. 
2. ↑ John Lewis, ed. (2004). Physics and chemistry of the solar system (2 ed.). Elsevier. p. 64.