Knowledge Base Wiki

→

ไทป์เฟซ (อังกฤษ: typeface) บางครั้งก็เรียกว่า ตระกูลฟอนต์ (อังกฤษ: font family) คือรูปลักษณ์การออกแบบตัวอักษร ตัวเลข และสัญลักษณ์อื่นๆ เพื่อใช้ในการพิมพ์หรือสำหรับการแสดงผลทางอิเล็กทรอนิกส์^[1] ไทป์เฟซส่วนใหญ่มีขนาด (เช่น 24 จุด) น้ำหนัก (เช่น เบา ตัวหนา) ความลาดเอียง (เช่น ตัวเอียงแท้) ความกว้าง (เช่น ตัวแคบ) และอื่นๆ ที่หลากหลาย รูปแบบอักษรแต่ละรูปแบบท่ามกลางความหลากหลายเหล่านี้เรียกว่าฟอนต์

มีไทป์เฟซนับพันแบบ และมีการพัฒนาแบบใหม่ๆ อยู่ตลอดเวลา

ศิลปะและงานฝีมือในการออกแบบไทป์เฟซนั้นเรียกว่าการออกแบบไทป์เฟซ ผู้ออกแบบคือผู้ออกแบบไทป์เฟซ

ไทป์เฟซทุกแบบคือชุดของรูปอักขระ ซึ่งแต่ละรูปอักขระแสดงถึงตัวอักษร ตัวเลข เครื่องหมายวรรคตอน หรือสัญลักษณ์อื่นๆ รูปอักขระเดียวกันนั้นอาจใช้แสดงอักขระจากระบบการเขียนที่แตกต่างกัน เช่น อักษรโรมันตัวพิมพ์ใหญ่ A มีลักษณะเหมือนกับอักษรซีริลลิกตัวพิมพ์ใหญ่ А และอักษรกรีกตัวพิมพ์ใหญ่อัลฟ่า (Α) มีไทป์เฟซที่ปรับแต่งมาเพื่อหน้าที่พิเศษ เช่น การทำแผนที่ โหราศาสตร์ หรือ คณิตศาสตร์

เดิมทีแล้ว ในศิลปะการใช้ตัวพิมพ์^[a]นั้น คำว่าไทป์เฟซไม่สามารถใช้แทนกันได้กับคำว่าฟอนต์ (แต่เดิมคือ "fount" ในภาษาอังกฤษแบบบริติช และออกเสียงว่า "font") เนื่องจากในอดีตคำว่าฟอนต์ถูกกำหนดให้เป็นตัวอักษรที่กำหนดและ อักขระที่เกี่ยวข้องในขนาดเดียว ตัวอย่างเช่น Caslon Italic ขนาด 8 จุดเป็นฟอนต์ตัวหนึ่ง และ Caslon Italic ขนาด 10 จุดก็เป็นอีกฟอนต์หนึ่ง ในอดีต ฟอนต์แต่ละฟอนต์จะผลิตโดยโรงหล่อไทป์เฟซ (อังกฤษ: type foundry) โดยแต่ละฟอนต์จะมีแม่พิมพ์ (อังกฤษ: sort) โดยแต่ละรูปอักขระจะมีแม่พิมพ์หลายสำเนา

เนื่องด้วยการออกแบบไทป์เฟซก้าวหน้ามากขึ้น และความต้องการของผู้จัดพิมพ์ก็หลากหลายมากขึ้นตลอดหลายศตวรรษที่ผ่านมา จึงเกิดฟอนต์แบบต่างๆ เช่น ฟอนต์ที่มี น้ำหนักเฉพาะ (ความหนาหรือเบา) รูปแบบต่างๆ (โดยทั่วไปมีรูปแบบ ทั่วไป หรือแบบ โรมัน ซึ่งต่างจาก ตัวเอียงแท้ และ ตัวถูกบีบ) ทำให้นำไปสู่ ตระกูลแบบอักษร อันเป็นคอลเลกชันของการออกแบบฟอนต์ที่เกี่ยวข้องกันอย่างใกล้ชิดซึ่งสามารถรวมรูปแบบได้หลายร้อยแบบ โดยทั่วไป ตระกูลฟอนต์ คือกลุ่มของฟอนต์ที่เกี่ยวข้องกันซึ่งแตกต่างกันเฉพาะน้ำหนัก การวางแนว ความกว้าง ฯลฯ แต่ไม่รวมถึงดีไซน์ ตัวอย่างเช่น Times เป็นตระกูลฟอนต์ ในขณะที่ Times Roman, Times Italic และ Times Bold เป็นฟอนต์เดี่ยวที่ประกอบขึ้นเป็นตระกูล Times โดยทั่วไปตระกูลฟอนต์จะมีฟอนต์หลายแบบ แม้ว่าบางฟอนต์ เช่น Helvetica อาจประกอบด้วยฟอนต์หลายสิบแบบ ในคำศัพท์เฉพาะของการเผยแพร่บนเดสก์ท็อป ความแตกต่างเหล่านี้มักจะหายไป และคำว่า "แบบอักษร" ใช้สำหรับแบบอักษรทั้งหมด แทนที่จะเป็นแบบอักษรเฉพาะใดๆ ที่อยู่ภายใน

อีกวิธีในการดูความแตกต่างระหว่างฟอนต์และไทป์เฟซก็คือ ฟอนต์คือภาชนะ (เช่น ซอฟต์แวร์) ที่ช่วยให้คุณสามารถใช้ชุดอักขระที่มีลักษณะที่ปรากฏที่กำหนดได้ ในขณะที่ไทป์เฟซคือการออกแบบที่แท้จริงของอักขระดังกล่าว^[2] ดังนั้น ไทป์เฟซใดๆ เช่น Times อาจแสดงผลด้วยฟอนต์ที่แตกต่างกัน เช่น ไฟล์ฟอนต์คอมพิวเตอร์ที่สร้างโดยผู้ขายรายนี้หรือรายนั้น ในยุคไทป์เฟซโลหะ คำว่าฟอนต์ยังหมายถึงขนาดเฉพาะได้ด้วย แต่ด้วยฟอนต์แบบดิจิทัลที่ปรับขนาดได้ นิยามนี้ใช้ไม่ได้อีกต่อไป เนื่องจากฟอนต์ตัวเดียวสามารถปรับขนาดเป็นขนาดใดก็ได้

ตระกูลฟอนต์ "ขยาย" กลุ่มแรกซึ่งรวมถึงความกว้างและน้ำหนักที่หลากหลายในรูปแบบทั่วไปเดียวกัน เกิดขึ้นในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษ 1900 โดยเริ่มจาก Cheltenham ของ ATF (1902–1913) ด้วยการออกแบบเบื้องต้นโดย Bertram Grosvenor Goodhue และ ไทป์เฟซเพิ่มเติมมากมายที่ออกแบบโดย Morris Fuller Benton^[3]

ตระกูลฟอนต์ขยาย (อังกฤษ: font superfamily) เริ่มปรากฏขึ้นเมื่อโรงหล่อเริ่มรวมแบบอักษรที่มีโครงสร้างที่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ แต่มีความสัมพันธ์ในการออกแบบบางอย่างภายใต้ชื่อสกุลทั่วไปเดียวกัน ตระกูลฟอนต์ขยายตระกูลแรกอาจเป็นไปได้ว่าถูกสร้างขึ้นเมื่อ Morris Fuller Benton สร้างไทป์เฟซ Clearface Gothic สำหรับ ATF ในปี 1910 ซึ่งเป็นไทป์เฟซแบบไม่มีเชิงที่ใช้ร่วมกับไทป์เฟซ(แบบมีเชิง)ที่มีอยู่เดิมที่ชื่อ Clearface

ขนาดของไทป์เฟซและฟอนต์มักจะวัดกันด้วยหน่วยจุด^[4] ในอดีตหน่วยจุดมีนิยามที่แตกต่างกัน แต่ตอนนี้คำนิยามจุดที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือให้จุดหนึ่งมีความยาวเท่ากับ (1/72) นิ้ว (เท่ากับ 0.0139 in หรือ 0.35 mm)  

ไทป์เฟซความกว้างผันแปร (อังกฤษ: proportional) มีรูปอักขระที่มีความกว้างต่างกัน ในขณะที่ไทป์เฟซความกว้างคงที่ (อังกฤษ: monospaced บ้างก็เรียกว่า non-proportional หรือ fixed-width) จะใช้ความกว้างมาตรฐานเดียวสำหรับสัญลักษณ์ทั้งหมดในฟอนต์ ฟอนต์ Duospaced จะคล้ายกับไทป์เฟซความกว้างคงที่ แต่รูปอักขระยังสามารถมีความกว้างเท่ากับรูปอักขระอื่นสองตัวได้ด้วย แทนที่จะต้องกว้างเท่ากับรูปอักขระอื่นตัวเดียว

• Gaskell, Philip (Winter 1976). "A Nomenclature for the Letterforms of Roman Type" (PDF). Visible Language. 10 (1): 41–51. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 23 December 2019.
• Monotype printed borders specimens
• ArchLinux list of Metric-compatible fonts
• "Cross-Script Letterforms group". Flickr.