Knowledge Base Wiki

Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.

Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.

Partizanski film je naziv za specifični (pod)žanr igranog, odnosno ratnog filma koji se razvio u socijalističkoj Jugoslaviji. Karakteristike su mu bile da je radnjom bio smješten u Jugoslaviju u periodu drugog svjetskog rata, odnosno prikazivao aktivnosti partizana, po čemu je i dobio svoje kolokvijalno ime. Ispočetka zamišljen isključivo kao propagandno sredstvo tadašnjeg režima, koga je veličao i opravdavao podsjećajući publiku na dramatične okolnosti njegovog dolaska na vlast, s vremenom je, zahvaljujući labavljenju cenzure i većoj izloženosti uticajima Hollywooda i drugih svjetskih kinematografija dobio nešto komercijalnije sadržaje - uz manje inzistiranja na sirovoj ideološkoj propagandi, a više na akciji i humoru - te razvio vlastitu ikonografiju i neslužbena "pravila" poput američkog westerna i japanskog Jidaigekija.

S vremenom su se partizanski filmovi počeli snimati ne samo za domaću, nego i za stranu publiku, pri čemu je najveći uspjeh postignut u zemljama Trećeg svijeta i onima koji iz ideoloških razloga nisu smjeli uvoziti američke i druge zapadne filmove. Kao karakteristični primjer se navodi Valter brani Sarajevo, koji je po nekim statistikama zahvaljujući prikazivanju u tadašnjoj Kini bio najgledaniji film svog vremena. Iz tog perioda potiče i neslužbeni naziv gibanica vestern, koji se, međutim, nije uvriježio.

Dok je s jedne strane kod partizanskog filma bila primjetna komercijalizacija, pa i anakronističko povlađivanje modnim i drugim trendovima popularne omladinske kulture u poratnom periodu - za što su najkarakterističniji primjer Otpisani 1970-ih - dio filmaša je žanr koristio kako bi se kroz njega kritički govorilo o tadašnjem jugoslavenskom režimu odnosno dovodio u pitanje neke od službenih istina. U tome je najdalje otišao Zaseda, film Živojina Pavlovića iz 1969. godine. koji pobjedničke partizane prikazuje kao negativce. Zaseda je zbog toga bila zabranjena, a slična je sudbina zadesila i U gori raste zelen bor iz 1971.

Partizanski filmovi su se postepeno prestali snimati 1980-ih, da bi potpuno nestali s raspadom Jugoslavije. Nakon što su neko vrijeme u nekim dijelovima bivše države bili neslužbeno zabranjeni, s vremenom su ponovno stekli popularnost kao svojevrsni oblik kulturne jugonostalgije.

Partizanski filmovi su, također, imali uticaja i na neka ostvarenja izvan jugoslavenskih granica, pri čemu se kao primjer navodi Patriot, historijski film Rolanda Emmericha iz 2000. godine.

Veze