Knowledge Base Wiki

Ovo je članak o godini 1534.

Godina 1534 (MDXXXIV) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).

• 30. 1. - Franjo Keglević, Petrov sin, dobio opatiju u Topuskom.

• 27. 2. - Jeronim Zadranin predlaže kralju Ferdinandu da skine Petra Kružića s kliske kapetanije, jer njegovi uskoci ne miruju (uprkos primirju s Turcima)^[1].

+ Anabaptisti na čelu sa Janom Matthysom zauzeli grad Münster i sprovode svoje ideje (Matthys poginuo u aprilu).

• april - Hajrudin Barbarosa povratio Koroni, Patras i Naupakt od Španaca.
• 17. 4. - Sir Thomas More zatočen u londonskom Toweru zbog protivljenja kraljevom novom braku i raskidu sa papom.
• 20. 4. - Jacques Cartier krenuo u potragu za Severozapadnim prolazom, do septembra istražuje Newfoundland i zaljev St. Lawrenca.
• 25. 4. - Francisco Pizzaro ustanovio Jauju (Hauhu) za privremeni glavni grad Perua; tu su iste godine pronađena ogromna skladišta hrane, odeće i dragocenosti - izvor ideje o Zemlji Dembeliji?.

• proleće - Pod kraljevim pritiskom, posednici grada Žumberka ustupili taj grad srpskim uskocima (350 kuća, naselja proširena i na područje Metlike, Kostanjevca, Frauenbruna i Pletarja)^[2].

• 11. 6. - Osmansko-safavidski rat (1532-1555): Sulejman I krenuo u irački pohod.
• lipanj - Bosanski i hercegovački sandžak neuspješno opsjedaju Klis 28 dana.

• 4. 7. - Za kralja Danske i Norveške izabran protestant Kristijan III - dolazi do građanskog rata (Grofov rat 1534-36).

• jul-avgust - Barbarosa hara italijanskim obalama od Kalabrije do Lacija, zatim osvaja Tunis (16. 8.) od hafsidskog vladara, španskog vazala.

• 15. 8. - Ignacije Loyola i šestorica prijatelja osnovali Družbu Isusovu.
• kolovoz - Tamás Nádasdy se vraća iz Zapoljine u Ferdinandovu stranku^[3].

• 29. 9. - Turski poverenik u Ugarskoj Lodovico Gritti poginuo u Erdelju.

• 13. 10. - Alessandro Farnese izabran za papu pod imenom Pavao III. (do 1549).
• oktobar - Otomanska ambasada u Francusku (1534) stigla u Marsej.
• 18. 10. - Afera plakata: u nekoliko francuskih gradova osvanuli hugenotski antikatolički plakati - kralj François okončava pomirljivu politiku, sledi represija.

• novembar - Engleski parlament donosi prvi Zakon o supremaciji - kralj Henry VIII je poglavar Crkve Engleske.
• 30. 11. - Sastanak hrvatskog nižeg plemstva u Ripaču, traže od kralja da imenuje bana.

• 4. 12. - Osmanlijske snage zauzele Bagdad bez otpora (drže ga, u prvom periodu, do 1623).

+ Ferdinandova povelja Ljudevitu Pekriju od Petrovine: obećaje mu da će ga imenovati za bana, kao i gradove Medvedgrad, Rakovec i Lukavec, koje treba otkupiti od udovice Nikole Zrinskog^[4].

• 6. 12. - Sebastián de Belalcázar sa 200 naseljenika osniva novi Quito, nakon što je inkanski general Rumiñahui zapalio stari.

• Vojvoda Radoje Hrabren Miloradović podigao crkvu Sv. Nikole u Trijebnju.
• Manco Inca Yupanqui krunisan za vladara Inka.
• Osnovan Cambridge University Press.
• François Rabelais objavio "Gargantuu".
• Objavljivanjem Starog zavjeta kompletirana Luterova biblija.

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1534.

• 6. 1. - Pavao Skalić, hrvatski pustolov i humanist-polihistor († ca. 1575)
• 23. 6. - Oda Nobunaga, japanski ratnik († 1582)

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1534.

• 5. 3. - Antonio da Correggio, slikar (* 1489)
• mart - Ajše Hafsa Sultan, majka Sulejmana I (* ca. 1479)
• 20. 4. - Elizabeth Barton, časna sestra (* ca. 1506)
• 25. 9. - papa Klement VII. (* 1478)
• 29. 9. - Lodovico Gritti (Alvise Gritti), turski namesnik Ugarske (* 1480)
• Jakov Ilijin Bunić, dubrovački knez i pisac (* 1469)
• Nikola III. Zrinski, velikaš (* ca. 1489)
• Stefan VIII Batori, erdeljski vojvoda (* 1477)
• Caitanya Mahaprabhu, hinduistički svetac (* [[1486)
• pribl. - Antonio Pigafetta, istraživač (* ca. 1491)

• Vjekoslav Klaić, Svezak treći: dio prvi..... Prva knjiga: Doba kraljeva Ferdinanda I., Maksimilijana i Rudolfa (1527-1608) (archive.org)