1. mart /ožujak (1. 3. ) je 60. dan godine po gregorijanskom kalendaru (61. u prestupnoj godini ).
Do kraja godine ima još 305 dana.
Događaji
86.pne. . - Rimski vojskovođa Lucije Kornelije Sula zauzeo Atinu i svrgnuo lokalnog tiranina koga je postavio pontski kralj Mitridat VI Eupator .
293 . — Rimski car Dioklecijan stvorio tetrarhiju, sistem vladavine četiri savladara. Galerije i Konstancije I Hlor proglašeni su cezarima avgusta Dioklecijana i Maksimijana .
1498 . — Vasko de Gama kao portugalski moreplovac je prvi Evropljanin koji se iskrcao na obale sadašnje afričke države Mozambik na svome putu ka Indiji .
1562 . — Francuski rimokatolici su, pod vođstvom vojvodea Fransoa od Gize i uz podršku Vatikana u Wassyju poklali 1.200 hugenota (Huguenots) - francuskih protestanata, izazvavši religiozni rat koji je trajao do 1598 godine.
1565 . — Estasio de Sa osnovao Rio de Žaneiro .
1643 . — Posle Portugala i Francuske , Španski kralj Karlo III proterao je iz zemlje rimokatolički jezuitski red .
1803 . — Ohajo se kao 17-ti, priključuje Sjedinjenim Američkim Državama .
1815 . — Francuski car Napoleon prvi iskrcao se na obalu Francuske, tri dana pošto je s grupicom sledbenika napustio mediteransko ostrvo Elba na kojem je bio zatočen pošto je primoran da abdicira u aprilu .
1862 . — izlazi prvi broj zadarskog "Narodnog lista ", najstarije živuće hrvatske novine.
1872 . — Osnovan je Nacionalni park Yellowstone , prvi nacionalni park na svijetu.
1878 . — Pobedom Srbije završen je Drugi srpsko-turski rat .
1896 . — Etiopija je pobijedila Italiju u odlučujućoj bitki kod Adowe čime je završen Prvi abesinijsko-talijanski rat .
1919 . — Japanska vlast u Koreji : Samilski pokret u Koreji započeo je brojne mirovne prosvjede diljem zemlje, ali su brutalno ugušeni od japanske policije i vojske.
1919 . — U Beogradu se sastao prvi jugoslovenski parlament - privremeno narodno predstavništvo Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca u kojem je bilo 296 poslanika, postavljenih ukazom vlade.
1941 . — Bugarska je u Drugom svetskom ratu pristupila Trojnom paktu.
1942 . — Drugi svetski rat u Jugoslaviji : U Čajniču je od oko hiljadu boraca formirana Druga proleterska brigada NOVJ .
1943 . — Drugi svetski rat : Britansko ratno vazduhoplovstvo počelo je u Drugom svetskom ratu da sistematski bombarduje evropske železničke sisteme na teritoriji pod kontrolom Nemačke.
1946 . — Engleska banka prelazi u državno vlasništvo, a njeni dotadašnji akcioneri se obeštećuju.
1947 . — Međunarodni monetarni fond započeo je svoje financijske operacije.
1954 . — Na atolu Bikini u Tihom oceanu detonirana je hidrogenska bomba Castle Bravo teška 15 megatona , koja je uzrokovala jednu od najgorih radioaktivnih kontaminacija tijekom nuklearnog testiranja .
1954 . — U glavnom gradu Venecuele Karakasu otvorena je prva konferencija Organizacije američkih država .
1959 . — Arhiepiskop Makarios treći vratio se na Kipar iz izgnanstva sa Sejšelskih ostrva , na koja su ga 1956 . proterali Britanci.
1966 . — Posle tri i po meseca leta, na Veneru se spustila sovjetska “Venera 3 “, prvi vasionski brod koji je prispeo na neku drugu planetu.
1983 . — u Cirihu , Svoč grup AG predstavlja javnosti prvi Svoč sat .
1985 . — U Urugvaju je preuzeo vlast predsednik Hulio Sangineti , čime je okončana devetogodišnja vojna vladavina u toj južnoameričkoj zemlji.
1991 . — Na prvim slobodnim izborima u Albaniji , Albanska partija rada osvojila je 176 od 250 poslaničkih mesta i zadržala vlast, ali je predsednik partije Ramiz Aljija [Alia] izgubio u svojoj izbornoj jedinici.
1992 . — Referendum o nezavisnosti Bosne i Hercegovine . Incident u Sarajevu prilikom koga su napadnuti pravoslavni svatovi.
1992 . — U Crnoj Gori se na referendumu 63 odsto građana izjasnilo za zajedničku državu sa Srbijom - Saveznu Republiku Jugoslaviju .
1993 . — Američki vojni transporteri su iznad istočne Bosne izbacili prve tovare s hranom i lekovima, čime je u Bosni i Hercegovini počela “Operacija padobran“.
1994 . — Posle četvorodnevnih pregovora pod pritiskom SAD, predstavnici Hrvatske, i bosanskih muslimana i Hrvata su u Vašingtonu potpisali preliminarni sporazum o stvaranju muslimansko-hrvatske federacije u BiH.
1996 . — Niko od 123 putnika i člana posade nije preživeo pad peruanskog putničkog aviona “Boing 737 “, u najtežoj nesreći u istoriji civilnog vazduhoplovstva u Peruu .
1997 . — Albanska vlada premijera Saljija Beriše podnela je ostavku, posle dvomesečnih krvavih nereda izazvanih krahom štedionica u kojima je desetine hiljada Albanaca izgubilo životnu ušteđevinu.
.
Rođenja
1445 . — Sandro Botičeli , jedan od najvećih slikara italijanske Renesanse (1510 ).
1810 . — Frederic Chopin , poljski pijanist i kompozitor.
1817 . — Giovanni Dupré , italijanski skulptor.
1858 . — Georg Simmel , njemački sociolog.
1881 . — Petar Skok , hrvatski jezikoslovac i romanist († 1956 .).
1883 . — Julije Benešić , hrvatski književnik, prevoditelj i jezikoslovac († 1957 .).
1886 . — Oskar Kokoschka , austrijski ekspresionistički slikar.
1891 . — Stanislav Vinaver , srpski pesnik i prevodilac.
1909 . — Mladen Lorković , hrvatski političar, u doba NDH ministar vanjskih poslova († 1945 .).
1910 . — Archer John Porter Martin , britanski hemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju.
1912 . — Josip Tabak , hrvatski prevoditelj, pisac, esejist, novinar i književni kritičar († 2007 .).
1922 . — Yitzhak Rabin , izraelski političar i državnik, dobitnik Nobelove nagrade za mir († 1995 .).
1926 . — Miljenko Stančić , hrvatski slikar († 1977 .).
1927 . — Harry Belafonte , američki pjevač.
1929 . — Georgi Markov , bugarski književnik.
1931 . — Lamberto Dini , italijanski političar i državnik.
1933 . — Špiro Guberina , hrvatski glumac.
1948 . — Karl Johnson , velški glumac.
1952 . — Martin O'Neill , nogometaš iz Sjeverne Irske i nogometni trener.
1953 . — Carlos Queiroz , portugalski nogometni trener.
1964 . — Paul Le Guen , francuski nogometni trener i igrač.
1967 . — George Eads , američki glumac.
1969 . — Javier Bardem , španski glumac.
1971 . — Dick Norman , belgijski teniser.
1976 . — Valerio Vermiglio , talijanski odbojkaš.
1978 . — Jensen Ackles , američki glumac.
1983 . — Daniel Carvalho , brazilski nogometaš.
1984 . — Boško Janković , srpski nogometaš.
1994 . — Justin Bieber , kanadski pop/R&B pjevač.
.
Smrti
1643 . — Đirolamo Freskobaldi , italijanski čembalista , orguljaš i kompozitor . (* 1583 .).
1792 . — Leopold II. , njemačko-rimski car i ugarsko-hrvatski kralj (* 1747 .).
1911 . — Jacobus Henricus van 't Hoff , holandski hemičar.
1922 . — Pichichi , španjolski nogometaš (* 1892 .).
1938 . — Gabriele D'Annunzio , talijanski pjesnik, dramaturg, političar (* 1863 .).
1958 . — Toma Rosandić , prvi rektor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu.
1986 . - Olof Palme , švedski političar (* 1927 .).
1992 . — Karlo Štajner , jugoslovenski revolucionar i publicista (* 1902 .).
2003 . — Franjo Glaser , hrvatski nogometni vratar (* 1913 .).
2012 . — Andrew Breitbart , američki bloger i aktivist (* 1969 .).
.
Praznici
Vidi takođe : Godišnji kalendar - Dnevni kalendar