Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1 stycznia 1921 |
Kanclerz Rzeszy i premier Prus | |
Okres |
od 14 lipca 1909 |
Poprzednik | |
Następca | |
Nadprezydent Brandenburgii | |
Okres |
od 1899 |
Poprzednik | |
Następca | |
Theobald Theodor Friedrich Alfred von Bethmann Hollweg (ur. 29 listopada 1856 w Hohenfinow, zm. 1 stycznia 1921 tamże) – niemiecki polityk, kanclerz Cesarstwa Niemieckiego i premier Prus w latach 1909–1917[1].
Syn Feliksa i Isabelli[2]. Studiował prawo w Strasburgu, Lipsku i Berlinie[2].
W polityce zagranicznej starał się poprawić stosunki z Wielką Brytanią, tak aby powstrzymać wyścig zbrojeń pomiędzy obydwoma krajami, jednak sprzeciwił się temu minister ds. morskich Alfred von Tirpitz. W polityce wewnętrznej starał się lawirować pomiędzy trzema największymi siłami politycznymi, tj.: socjalistami, Partią Centrum i prawicą.
Jako kanclerz poszerzył zakres autonomii Alzacji-Lotaryngii[3].
Po zamachu w Sarajewie (28 czerwca 1914) naciskał na Austro-Węgry, aby te zajęły twarde stanowisko w konflikcie z Serbią. Storpedował także brytyjskie wysiłki pokojowego załagodzenia sporu[4].
W czasie I wojny światowej został praktycznie zepchnięty na dalszy plan przez koła wojskowe, w osobach Paul von Hindenburga i Ericha Ludendorffa. Bethmann opowiadał się za umiarkowaną polityką, liczył także na mediację pokojową prezydenta USA Woodrowa Wilsona, jednak w 1917 Stany Zjednoczone przystąpiły do wojny po stronie Ententy i plany te spełzły na niczym. W lipcu 1917 został zmuszony do ustąpienia z urzędu, na rzecz Georga Michaelisa, przez koalicję socjaldemokratów i partii Centrum.
Resztę życia Bethmann spędził na emeryturze, pisząc pamiętniki.
Bethmann Hollweg sprecyzował cele niemieckiej polityki w tajnym memoriale z 9 września 1914, czyli wkrótce po wybuchu wojny.
Za bezwzględnie konieczny uważał zabór francuskiego zagłębia górniczego Longwy-Briey, ewentualnie również Belfortu i wybrzeża aż do Boulogne. Belgia miała utracić Liège i ewentualnie Antwerpię. Jej ranga miała spaść do roli wasala gospodarczego Niemiec.
Ponadto Bethmann Hollweg domagał się „utworzenia środkowoeuropejskiej unii gospodarczej [...] z udziałem Francji, Belgii, Holandii, Danii, Austro-Węgier, Polski i ewentualnie Włoch, Szwecji i Norwegii.
Związek ten [...] zachowując pozory równouprawnienia swoich członków, faktycznie jednak pod przywództwem niemieckim, musi ustalić hegemonię gospodarczą Niemiec nad Europą środkową”.
Dodatkowo kanclerz postulował scalenie kolonii niemieckich w Afryce i oderwanie od Rosji niesprecyzowanych bliżej obszarów[5].