Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.
Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
Sobór powszechny, sobór ekumeniczny – spotkanie biskupów całego Kościoła w celu ustanowienia praw kościelnych (kanonów soborowych) i uregulowania spraw doktryny wiary i moralności. Początkowo sobory były zwoływane przez cesarzy rzymskich. Ich postanowienia musiały być jednak zaakceptowane przez biskupa Rzymu[potrzebny przypis]. Sobory zwoływane jedynie w obrębie Kościoła katolickiego nie są uznawane przez pozostałych chrześcijan (w tym prawosławnych i protestantów).
Stosunek różnych wyznań chrześcijańskich
Kwestia, czy zjazd biskupów jest soborem powszechnym, czy tylko synodem danego kościoła partykularnego, zależy od nauki danego Kościoła.
Kościół katolicki
Kościół katolicki przyjmuje, że odbyło się dwadzieścia jeden soborów powszechnych (od nicejskiego I w 325 do watykańskiego II w latach 1962–1965).
Według obecnego prawa kanonicznego (kan. 337-341) papież zwołuje sobór wedle własnego uznania, przewodniczy jego obradom osobiście lub przez delegatów, a także określa ramy obrad i zatwierdza dekrety soborowe. Śmierć papieża podczas trwania obrad powoduje ich zawieszenie do czasu wznowienia przez następcę.
Kościoły protestanckie opierają się na zasadzie sola scriptura, zgodnie z którą jedynie Biblia stanowi autorytet w sprawach wiary, doktryny i praktyki chrześcijańskiej. Dlatego też protestanci uznają, że sobory powszechne są ze swej natury omylne, a ich postanowienia należy zakwestionować w sytuacji, gdy znajdą się one w sprzeczności z nauką Pisma Świętego, lub też z niej nie będą wynikać.
Choć protestantyzm nie uznaje autorytetu soborów, zdecydowana większość protestantów na podstawie samej Biblii uznaje, że postanowienia dotyczące Trójjedyności Boga i natury Chrystusa wyrażone na czterech pierwszych soborach ekumenicznych wyrażają naukę biblijną. Stąd protestanci zgadzają się najczęściej z ustaleniami tychże soborów w wyżej wymienionych sprawach. Są to:
Sobór efeski II (449) – przyjął monofizytyzm. Jego postanowienia zostały odrzucone na następnym soborze. Nie jest uważany za powszechny ani przez Kościół katolicki, ani przez prawosławny.
IV Sobór chalcedoński (451) – odrzucił monofizytyzm, sformułował doktrynę o dwóch naturach Chrystusa: boskiej i ludzkiej. Ten sobór i następne nie są przyjmowane przez tzw. kościoły przedchalcedońskie (dawniej nazywane monofizyckimi).
Sobór in Trullo (692) – był przedłużeniem poprzedniego soboru, znany również jako piąto-szósty (Quinisext/Penthekte). Zajął się gł. sprawami administracji i dyscypliny kościelnej – nie uczestniczyli w nim biskupi Zachodu i jego kanony nie są uznawane przez Kościół katolicki. Prawosławni traktują go jako część szóstego soboru powszechnego.
Sobór w Hierei (754) – sobór ikonoklastyczny. Ponieważ odbywał się w czasie trwania wakatu na tronie patriarszym w Konstantynopolu po śmierci Anastazego, a w gronie zebranych zabrakło reprezentantów Kościoła Zachodniego i oficjalnego przedstawiciela któregokolwiek z pozostałych patriarchów wschodnich, sobór ten nie został nigdy uznany za powszechny[3].
Sobór w Bazylei (1431–1439) – kontynuował kwestie reformy Kościoła i podjął temat unii z Grekami. Po uchwaleniu dogmatu o wyższości soboru nad papieżem, Eugeniusz IV ogłosił nieważność soboru. W odpowiedzi sobór wybrał na papieża Feliksa V.
Sobór w Ferrarze (1438) – zwołany przez Eugeniusza IV po rozłamie na soborze w Bazylei. Zajął się problemem unii z prawosławiem. Na początku 1439 przeniesiony do Florencji. Uważany za kontynuację poprzedniego.
Spis soborów powszechnych uznawanych przez część prawosławia
VIII Sobór konstantynopolitański IV (prawosławny) (879–880) – zrehabilitował i przywrócił patriarchę Focjusza na zajmowane stanowisko, początkowo uznany na Zachodzie jako powszechny, następnie podtrzymano opinię o błędach Focjusza.
