Knowledge Base Wiki

Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.

Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.

Katastrofa

Katastrofa (stgr. καταστροφή katastrophḗ „przewrót”)[1] – nagłe i nieoczekiwane wydarzenie niosące ze sobą negatywne skutki: straty materialne oraz ciężkie urazy lub śmierć ludzi[2].

Rozróżnia się katastrofy antropogeniczne, wywołane przez ludzi i nieantropogeniczne (katastrofy naturalne)[2].

Najczęstsze przyczyny katastrof związanych z działalnością człowieka:

  • katastrofy komunikacyjne
    • kolejowe
    • drogowe
    • lotnicze
    • związane z transportem wodnym
  • awarie techniczne
  • katastrofy chemiczne
  • pożary
  • katastrofy budowlane

Osobno klasyfikowane są zdarzenia nadzwyczajne: akty terroru, działania wojenne i klęski humanitarne[3].

Katastrofy naturalne nazywa się raczej klęskami żywiołowymi lub kataklizmami.


Stan prawny w Polsce

Polskie prawo karne penalizuje sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, jak i sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy (art. 173–175 kodeksu karnego)[4]. Przez katastrofę rozumie się zdarzenie zagrażające życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach – przy tym według dominującego poglądu, pojęcie „wielu osób” oznacza co najmniej 10 osób, chociaż wyrażane są też poglądy, że dotyczy to od 6 osób wzwyż[5].

Definicja katastrofy kolejowej była ujęta w ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym[6]. Ustępy 3–6 artykułu 17 (rozdział 4) tejże ustawy brzmiała:

3. Przez wypadek kolejowy rozumie się zdarzenie polegające na zderzeniu, najechaniu, wykolejeniu lub starciu pojazdów kolejowych.
4. Katastrofą kolejową jest wypadek kolejowy, na skutek którego wystąpiły ofiary w ludziach lub znaczne straty materialne.
5. Postępowania wyjaśniające w sprawie przyczyn katastrof prowadzi Prezes UTK.
6. Za znaczne straty materialne, o których mowa w ust. 4, uważa się szkody spowodowane wypadkiem, których wartość przekracza równowartość w złotych 50 000 euro, ustaloną przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu powstania szkody.

Ustępy te zostały uchylone przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2006 r. nr 144, poz. 1046), która weszła w życie z dniem 11 września 2006 r. i obecnie nie obowiązują.

Zestawienia

Zobacz też

Przypisy

  1. Władysław Kopaliński: Słownik Wyrazów Obcych. [dostęp 2015-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-31)].
  2. a b Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego [online], Akademia Obrony Narodowej, 2008, s. 60 [dostęp 2023-02-22].
  3. Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne i wybrane stany nagłe, J. Gucwa (red.), T. Madej (red.), M. Ostrowski (red.), 2017, Medycyna Praktyczna, ISBN 978-83-7430-503-7, s. 345.
  4. Dz.U. z 2022 r. poz. 1138, z późniejszymi zmianami.
  5. Magdalena Budyn-Kulik: Komentarz aktualizowany do art. 173 Kodeksu karnego. Stan prawny na 2020-06-08, Lex Omega (wersja elektroniczna), Wolters Kluwers.
  6. Dz.U. z 2003 r. nr 86, poz. 789.