Knowledge Base Wiki

Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.

Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.

Języki łużyckie
Obszar

Łużyce

Użytkownicy

ok. 150 tys.

Klasyfikacja genetyczna

języki indoeuropejskie

Podział

język dolnołużycki
język górnołużycki

Kody rodziny językowej
ISO 639-5 wen
Glottolog sorb1249
Występowanie
Ilustracja
Zasięg języków serbołużyckich
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unicode.
Zasięg języków słowiańskich z ok. VIII wieku na terenie dzisiejszych Niemiec

     Zachodniolechickie (Połabskie)

     Serbołużyckie

Języki łużyckie – grupa obejmująca dwa blisko spokrewnione języki zachodniosłowiańskie: górnołużycki i dolnołużycki.

Używane są one przez Łużyczan (łącznie ok. 150 tys. osób, większość z nich posługuje się jednak wyłącznie językiem niemieckim) na terenie Łużyc we wschodnich Niemczech. Obydwa języki łużyckie są zagrożone wymarciem (przede wszystkim dolnołużycki, którego liczbę aktywnych użytkowników szacuje się na kilka tysięcy, i którym na co dzień posługuje się w zasadzie tylko najstarsza generacja, podczas gdy górnołużyckiego używa ok. 55 tys. osób). Dolnołużycki jest bardziej zbliżony do polskiego, a górnołużycki do czeskiego i słowackiego. W obydwu językach występuje gramatyczna liczba podwójna. Na Łużycach wytworzył się także pośredni język pomiędzy jęz. niemieckim a dolnołużyckim – ponaschemu. Polskie głoski ć dź, w dolnołużycczyźnie zmieniają się w ś, ź. Por. być – byś, dzieci – źiśi. Grupy spółgłosek tr i pr zmieniają się w tš, pś i pš, np. prawy – pšawy, straszny – tšašny.

Alfabet dolnołużycki

Alfabet dolnołużycki
a b c č ć d e ě f g h ch i j k ł l m n ń o p r ŕ s š ś t u w y z ž ź
A B C Č D E F G H Ch I J K Ł L M N O P R S Š Ś T U W Y Z Ž Ź

Alfabet górnołużycki

Alfabet górnołużycki
a b c č ć d e ě f g h ch i j k ł l m n ń o ó p (q) r ř s š t u (v) w (x) y z ž
A B C Č Ć D E F G H Ch I J K Ł L M N O P (Q) R S Š T U (V) W (X) (Y) Z Ž

Uwaga: W nowszej wersji „ć” znajduje się po „č”. Do 2005 można spotkać „ć” w alfabecie po „t”. Warto zwrócić uwagę, że w odróżnieniu od języka polskiego litera „l” następuje po „ł”, nie odwrotnie.

polski dolnołużycki górnołużycki czeski słowacki rosyjski połabski drzewiański kaszubski
człowiek cłowjek čłowjek člověk človek человек [czieławiék] clåvăk człowiek
wieczór wjacor wječor večer večer вечер [wiéczier] vicer wieczór
brat bratš bratr bratr brat брат [brat] brot brat
dzień źeń dźeń den deň день [dień] dan dzéń
ręka ruka ruka ruka ruka рука [ruká] rǫkă rãka
jesień nazymje nazyma podzim jeseň осень [ósień] preńă zaimă, jisin jeséń
śnieg sněg sněh sníh sneh снег [snieg] sneg snieg
lato lěśe lěćo léto leto лето [liéta] ľotü lato
siostra sotša sotra sestra sestra сестра [siestrá] sestră sostra
ryba ryba ryba ryba ryba рыба [rýba] råibo rëba
ogień wogeń woheń oheň oheň огонь [agóń] wiďėn òdżiń
woda woda woda voda voda вода [wadá] wådă wòda
wiatr wětš wětřik, wětr vítr vietor ветер [wiétier] v́otĕr wiater
zima zymje zyma zima zima зима [zimá] zaimă zëma

Galeria

Zobacz też

Linki zewnętrzne