Knowledge Base Wiki

Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.

Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.

Mapa Szkocji przedstawiająca podział na hrabstwa i jednostki administracyjnego niższego rzędu w 1947 roku

Hrabstwa Szkocji (ang. counties lub shires) – dawne jednostki podziału terytorialnego Szkocji, istniejące co najmniej od XII wieku do 1975 roku[1].

Koncepcja podziału terytorium na hrabstwa przybyła z Anglii, gdzie hrabstwa ustanowione zostały przez Normanów, wkrótce po podboju tego kraju w 1066 roku. Pierwsze hrabstwa w Szkocji utworzone zostały w okresie panowania Dawida I (1124–1153), w południowo-wschodniej części kraju. Większość hrabstw uformowana została do XIII wieku, choć ostatnie, na północno-zachodnich peryferiach kraju, powstały dopiero w XVII wieku[1]. Pierwotnie pełniły one głównie funkcję sądowniczą, jako obszary jurysdykcji szeryfa, który reprezentował na danym terenie monarchę, nazywane szeryfowstwami (sheriffdoms). Z czasem hrabstwa nabyły funkcję administracyjną. W połowie XIX wieku granice hrabstw i szeryfowstw przestały się pokrywać[2][3].

Hrabstwa przetrwały do 1975 roku w zasadniczo niezmienionych granicach. W 1891 roku dokonano niewielkich korekt granic, likwidując większość ekslaw i enklaw. Szczególnie rozczłonkowane hrabstwo Cromartyshire połączono z Ross-shire, tworząc nowe hrabstwo Ross and Cromarty. Tym samym liczba hrabstw zmniejszyła się z 34 do 33[2][4][5].

Hrabstwa przestały istnieć w 1975 roku, kiedy to w wyniku reformy administracyjnej zastąpione zostały przez dwustopniowy podział na regiony (regions) i dystrykty (districts). W 1996 roku kolejna reforma administracyjna wprowadziła nowy podział na „obszary rady lokalnej” (council areas)[2]. Współcześnie termin „hrabstwo” (county) bywa używany w odniesieniu do tych ostatnich[6][7].

Lista hrabstw

Lista hrabstw Szkocji[4][5]
Nazwa Inne nazwy Ośrodek administracyjny Uwagi
Aberdeenshire Aberdeen[3] Aberdeen
Angus Forfarshire[a][1], Forfar[3] Forfar
Argyll Argyle, Argyllshire[3] Inveraray, później Lochgilphead[8]
Ayrshire Ayr[3] Ayr
Banffshire Banff[3] Banff
Berwickshire Berwick[3] Berwick-upon-Tweed (do 1482), Duns
Buteshire Bute[3] Rothesay
Caithness Caithness-shire[3] Wick[9]
Clackmannanshire Clackmannan[3] Clackmannan (do 1821), Alloa[10]
Cromartyshire Cromarty[3] Cromarty Zlikwidowane w 1891 roku, połączone w Ross and Cromarty
Dumfriesshire Dumfries[3] Dumfries
Dunbartonshire Dumbartonshire[b][5], Dumbarton, Dunbarton[3] Dumbarton
East Lothian Haddingtonshire[a][1], Haddington[3] Haddington
Fife Fifeshire[3] Cupar[11]
Inverness-shire Inverness[3] Inverness
Kincardineshire Mearns[2], Kincardine[3] Kincardine, później Stonehaven
Kinross-shire Kinross[3] Kinross
Kirkcudbrightshire Kirkcudbright[3] Kirkcudbright
Lanarkshire Lanark[3] Lanark, później Hamilton
Midlothian Edinburghshire[a][1], Edinburgh[3] Edynburg
Moray Elginshire[a][1], Elgin, Morayshire[3] Elgin
Nairnshire Nairn[3] Nairn
Orkady (Orkney) Kirkwall[12]
Peeblesshire Tweeddale[2], Peebles[3] Peebles
Perthshire Perth[3] Perth
Renfrewshire Renfrew[3] Renfrew
Ross and Cromarty Dingwall Utworzone w 1891 roku z połączenia Cromartyshire i Ross-shire
Ross-shire Ross[3] Dingwall Zlikwidowane w 1891 roku, połączone w Ross and Cromarty
Roxburghshire Roxburgh[3] Roxburgh, później Jedburgh (do 1899), Newtown St Boswells[13]
Selkirkshire Ettrick Forest[2], Selkirk[3] Selkirk
Stirlingshire Stirling[3] Stirling
Sutherland Sutherlandshire[3] Dornoch
Szetlandy (Zetland) Shetland[2] Lerwick[14]
West Lothian Linlithgowshire[a][1], Linlithgow[3] Linlithgow
Wigtownshire Wigtown[3] Wigtown

W latach 90. XIX wieku roku Aberdeen, Dundee, Edynburg i Glasgow ustanowione zostały miastami na prawach hrabstwa (county of city)[1].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ a b c d e Oficjalna nazwa hrabstwa do lat 20. XX wieku.
  2. ↑ Dawna pisownia, zmieniona na początku XX wieku.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h Scottish Counties and Parishes: their history and boundaries on maps. National Library of Scotland. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g What's the difference between counties, parishes, burghs, regions and districts?. ScotlandsPlaces. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag Scottish County. A vision of Britain through time. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  4. ↑ a b Scottish counties until 1890. Undiscovered Scotland. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  5. ↑ a b c Scottish counties from 1890 to 1975. Undiscovered Scotland. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  6. ↑ Scottish counties. Collins Dictionary. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  7. ↑ MPs and Lords: Scotland. UK Parliament. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  8. ↑ Old County of Argyllshire. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  9. ↑ Old County of Caithness. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  10. ↑ Clackmannan. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  11. ↑ Old County of Fife. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  12. ↑ Old County of Orkney. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  13. ↑ Jedburgh. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
  14. ↑ Old County of Shetland. Gazetteer for Scotland. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Historyczne hrabstwa Szkocji

Flaga Szkocji

source: https://pl.wikipedia.org/wiki/Hrabstwa_Szkocji