Schemat współczesnego komputera typu PC IBM
Chipset – grupa specjalistycznych układów scalonych , które są przeznaczone do wspólnej pracy. Mają zazwyczaj zintegrowane oznaczenia i zwykle sprzedawane są jako jeden produkt.
W komputerach termin chipset jest powszechnie używany w odniesieniu do specjalistycznego układu scalonego lub zestawu układów płyty głównej komputera lub karty rozszerzeń.
Wydajność i niezawodność komputera w znaczącej mierze zależy od tych układów. Układ ten organizuje przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi podzespołami komputera. Podział chipsetu na układy scalone oraz umieszczenie w nich układów wejścia-wyjścia zależy od koncepcji producenta jak i rozwoju możliwości produkcji układów o coraz większym stopniu integracji.
W skład tradycyjnego chipsetu wchodzą zazwyczaj dwa układy zwane mostkami:
Mostek północny zwykle łączony był z południowym za pomocą magistrali PCI [1] .
Podstawowe układy występujące w chipsetach to:
Chipsety mogą również zawierać zegar czasu rzeczywistego , układy zarządzania energią, sterowniki dysków twardych IDE, dysków elastycznych, sterownik SCSI , sterownik portów szeregowych i równoległych .
Termin ten był również stosowany w latach 80. i 90. do oznaczania układów graficznych i dźwiękowych w komputerach i w konsolach do gier, na przykład Commodore Amiga Original Chip Set czy Sega System 16 .
Modele chipsetów
Wczesne chipsety
Intel licencjonował chipset ZyMOS POACH dla procesorów Intel 80286 i Intel 80386 SX:
Chipsety serii 4x0
Chipsety dla procesorów serii 80486
Chipset
Nazwa kodowa
Mostek południowy
Data premiery
Obsługiwane procesory
FSB
SMP
Typ Pamięci
Maksymalna ilość pamięci
Parzystość /ECC
L2 Cache Typ
Wsparcie dla PCI
420TX
Saturn
SIO
Listopad 1992
5 V 486
Do 33 MHz
Nie
FPM
128 MB
Parzystość
Asynchroniczna
2.0
420EX
Aries
82426EX
Marzec 1994
5 V/3.3 V 486
Do 50 MHz
Nie
FPM
128 MB
Parzystość
Asynchroniczna
2.0
420ZX
Saturn II
SIO
Marzec 1994
5 V/3.3 V 486
Do 33 MHz
Nie
FPM
160 MB
Parzystość
Asynchroniczna
2.1
Chipsety dla procesorów serii Pentium
Płyt z chipsetami Mercury and Neptune można znaleźć w parze z kontrolerami IDE RZ1000 i CMD640 zawierającymi bug korupcji danych.
Chipset
Nazwa Kodowa
Numer Partii
Mostek Południowy
Data premiery
Obsługiwane Procesory
FSB
SMP
Typ pamięci
Maksymalna ilość pamięci
Maksymalna ilość cache’owanej pamięci
Parzystość /ECC
L2 Cache Typ
Wsparcie dla PCI
Wsparcie dla AGP
430LX
Mercury
S82434LX
SIO
Marzec 1993
P60/66
66 MHz
Nie
FPM
192 MB
192 MB
Częściowo Parzystość
Asynchroniczna
2.0
Nie
430NX
Neptune
S82433NX S82434NX
SIO
Marzec 1994
P75+
66 MHz
Tak
FPM
512 MB
512 MB
Częściowo Parzystość
Asynchroniczna
2.0
Nie
430FX
Triton
SB82437FX-66 SB82437JX
PIIX
Styczeń 1995
P75+
66 MHz
Nie
FPM/EDO
128 MB
64 MB
Żaden
Asynchroniczna/Pburst
2.0
Nie
430MX
Mobile Triton
82437MX
MPIIX
Październik 1995
P75+
66 MHz
Nie
FPM/EDO
128 MB
64 MB
Żaden
Asynchroniczna/Pburst
2.0
Nie
430HX
Triton II
FW82439HX FW82439JHX
PIIX3
Luty 1996
P75+
66 MHz
Tak
FPM/EDO
512 MB
512/64 MB Zależne od użytej pamięci
Obydwa
Asynchroniczna/Pburst
2.1
Nie
430VX
Triton
SB82437VX SB82438VX
PIIX3
Luty 1996
P75+
66 MHz
Nie
FPM/EDO/SDRAM
128 MB
64 MB
Żaden
Asynchroniczna/Pburst
2.1
Nie
430TX
FW82439TX
PIIX4
Luty 1997
P75+
66 MHz
Nie
FPM/EDO/SDRAM
256 MB
64 MB
Żaden
Asynchroniczna/Pburst
2.1
Nie
Pozostałe
i815/E (FSB 133 MHz bez AGP/ ver E z AGP SDR 133 MHz Dla Pentium III)
i845E/GV (FSB 533 MHz AGPx4 2Go DDR PC2700 max)
i850e, i855G (855GME dla Pentium M)
i865G/P (FSB 533 MHz AGPx8 4Go DDR 2 serial ATA)
i875p = zoptymalizowany i865
E7205 (dla serwerów P4), E7500/E7501/E7505 (dla serwerów Xeon), E7520/E7525/E7530 (dla serwerów Bi-Xeon)
910GML/GMZ, 915GM/PM, 945PM/GM
945PM/GM + Intel PRO/Wireless 3945ABG + Intel Core Solo = Centrino (3. generacja)
945PM/GM + Intel PRO/Wireless 3945ABG + Intel Core Duo = Centrino Duo
910GL, 915P/PL/G/GL/GV, 925X/XE, 945P/PL/G/GZ, 955X (dla Pentium D/EE)
963Q, 965P/G/Q, 975X (dla Intel Core 2 Duo)
965PM/GM centrino Santa Rosa
P31/G31
G33
P35/G35/Q35
X38 (dla Intel Core 2 Duo w technologii 45nm, obsługa DDR3)
P41
P43/G43
P45/G45
X48
Intel P55 (dla Intel Core i5)
Intel X58 (dla Intel Core i7)
P/H61
P/H67
Z68
B75
H77
Z77
X79
H81
B85
H87
Z87
H97
Z97
X99
X299
Z170
H170
B150
H110
Z270
B260
H270
Z390 (Dla Intel Core 7-9 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
Z370 (Dla Intel Core 7-9 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
B360 (Dla Intel Core 7-9 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
H310 (Dla Intel Core 7-9 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
Z490 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
B460 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
H410 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
Z590 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
B560 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
H510 (Dla Intel Core 10-11 generacji w technologii 14nm, obsługa DDR4)
Z690(Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
B660 (Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
H610 (Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
Z790 (Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
B760 (Dla Intel Core 12-14 generacji w technologii 10nm, obsługa DDR4 i DDR5)
VIA K8T800Pro
VIA KT133, KT133A
VIA KT266A (FSB 200/266 MHz AGPx4)
VIA KT333
VIA Apollo KT400A
VIA KT600 (wersja z i bez kontrolera Serial ATA)
VIA KT880
VIA P4X400
VIA K8T400M
VIA K8T800Pro
SiS 645 648
SiS 650 651 655 672
SiS 735 740
nForce 2: Ultra 400Gb, Ultra 400R, Ultra 400
nForce 3: Go, Professional
nForce 4: SLI Intel, Series AMD, SLI/XE Ultra Intel, Intel x16
nForce 5: 520, SLI/570/560/550 AMD, 590SLI AMD, 570 SLI Intel, 590 SLI Intel
nForce 6: 610i, 630i, 650i, SLI/650i Ultra, 680a SLI, 680 SLI/680i LT SLI
nForce 7: 730i, 750i, 780i, 790i (błędnie nazywany 780i Ultra)
nForce 9: 980a SLI
ATI (kupiony przez AMD w lipcu 2006 roku)
Chipsety dla procesorów AMD:
AMD 480X CrossFire
AMD 580X CrossFire
AMD 690G, 690V, AMD M690 (mobilny)
AMD 740G
AMD 760G
AMD 770
AMD 780G
AMD 785G
AMD 790X CrossFire
AMD 790FX CrossFire X
AMD 790GX CrossFire
AMD 870
AMD 880G
AMD 890FX CrossFire X
AMD 890GX CrossFire
AMD 970
AMD 980G
AMD 990X
AMD 990FX
AMD A75
AMD A85
AMD A85X
AMD A88X
ATI Radeon Xpress 1100 (chipset ze zintegrowaną grafiką)
ATI Radeon Xpress 1150 (chipset ze zintegrowaną grafiką)
ATI Radeon Xpress 200, 200M (mobilny) (chipset ze zintegrowaną grafiką)
ATI SB600 (mostek południowy)
ATI SB700 (mostek południowy)
ATI SB710 (mostek południowy)
ATI SB750 (mostek południowy)
ATI SB850 (mostek południowy)
Chipsety dla procesorów Intel:
ATI CrossFire Xpress 3200 (dla procesorów Intel Core 2 Duo)
ATI Radeon Xpress 1250 (chipset ze zintegrowaną grafiką)
ATI Radeon Xpress 1100 (chipset ze zintegrowaną grafiką)
ATI Radeon Xpress 200, 200M (chipset ze zintegrowaną grafiką)
ATI SB600 Series (mostek południowy)
M1217 – chipset dla procesora Intel 80386 SX
M1429/M1431 – magistrala VESA Local Bus procesor Intel 80486 i kompatybilne
M1439/M1445 – magistrala PCI , podstawka Socket 3
M1489 – PCI, Socket 3
M1531/M1543 «ALADDiN IV» – Socket 7 do 83 MHz FPM , EDO , SDRAM brak obsługi AGP
M1531B «ALADDiN IV+» – Socket 7
M1541, M1542 «ALADDiN V» – Socket 7 do 100 MHz, AGP (1x i 2x)
M1561/M1535D «ALADDiN 7» – Socket 7
M1621/M1543 «ALADDiN-Pro II» – Slot 1 i Socket 370
M1631 «ALADDiN TNT2» – Slot 1 i Socket 370 zintegrowana Riva TNT2
M1632M «CyberBLADE ALADDiN i1» – Slot 1 i Socket 370 zintegrowana Trident Microsystems CyberBlade3D (AGP 2x)
M1641B/M1535D «ALADDiN-Pro 4» – Slot 1 i Socket 370, AGP (1x, 2x i 4x)
M1644 «CyberALADDiN» – Slot 1 i Socket 370 zint. Trident CyberBlade XP
M1644T «CyberALADDiN-T» (Tualatin)
M1651T «ALADDiN-Pro 5» – DDR PC2100
M1651T/M1535D+ «Aladdin Pro 5T» MaGiK 1 – Pentium III
M1671 «ALADDiN-P4» – Socket 478 , FSB 100x4
M1672 «CyberALADDiN-P4» – Socket 478
M1681 – Socket 478
M1683 – Socket 478
M1646 «CyberMAGiK» – Socket A i Slot A , zint. Trident CyberBlade XP
M1647 «MobileMAGiK 1» – Socket A i Slot A
M1647/M1535D+ «MAGiK 1» – Socket A i Slot A
M1667 «MAGiK 2» – Socket A i Slot A
M1668 «MAGiK K8» – Socket 940 i Socket 754
M1687/M1565 «Hammer» – Socket 940 i Socket 754, HyperTransport
M1688/M1563 «MAGiK K8G» – Socket 940 i Socket 754, zint. Trident Blade XP4 (AGP 8x)
M1689/M1565 – AMD Athlon 64 , HyperTransport
M1691/M1673
M1695 – Athlon 64, PCI Express , AGP, HyperTransport
M1697 – Athlon 64, PCI Express, AGP, HyperTransport
Przypisy