Rządzący państwami w 1944
Pozostałe wydarzenia w Polsce
1 stycznia :
3 stycznia – oddziały Armii Czerwonej przekroczyły przedwojenną wschodnią granicę Rzeczypospolitej .
9 stycznia – powstała Rada Jedności Narodowej .
12 stycznia – we wsi Kłodne hitlerowcy zamordowali 28 zakładników w odwecie za wysadzenie pociągu na trasie linii kolejowej Nowy Sącz -Chabówka .
15 stycznia – siłami Okręgu Wołyń AK (27 Wołyńska Dywizja Piechoty ) rozpoczęto na Wołyniu akcję „Burza” .
29 stycznia :
1 lutego – oddział specjalny Kedywu Komendy Głównej AK „Pegaz ” dokonał udanego zamachu na Franza Kutscherę , dowódcę SS i Policji dystryktu warszawskiego .
10 lutego – w odwecie za udany zamach na Franza Kutscherę hitlerowcy rozstrzelali 140 osób w ulicznej egzekucji na ul. Barskiej w Warszawie.
11 lutego – w odwecie za zamach na Franza Kutscherę, hitlerowcy przeprowadzili pierwszą publiczną egzekucję więźniów Pawiaka , wieszając 27 osób na balkonach spalonego domu przy ulicy Leszno (naprzeciwko gmachu Sądów).
13 lutego – powstańcy UPA dokonali masakry polskich mieszkańców wsi Łanowce na Podolu .
17 /18 lutego – w nocy powstańcy UPA dokonali masakry około 200 Polaków w Ludwikówce .
21 lutego – hitlerowcy dokonali pacyfikacji Ryczowa koło Ogrodzieńca .
22 /23 lutego – oddział UPA dokonał w nocy masakry 131 Polaków w Berezowicy Małej .
28 lutego – 14 Dywizja Grenadierów SS (1 ukraińska) i Ukraińska Powstańcza Armia zmasakrowały ludność polską we wsi Huta Pieniacka . Zamordowano 800-1200 osób.
28 /29 lutego – w nocy, oddział UPA z pomocą ludności ukraińskiej dokonał rzezi na 156 polskich mieszkańcach wsi Korościatyn na Podolu .
2 marca – hitlerowcy dokonali pacyfikacji wsi Palikije na Lubelszczyźnie, zabijając 7 mieszkańców i paląc 12 domów.
7 marca – Niemcy odkryli tzw. bunkier „Krysia” przy ul. Grójeckiej w Warszawie , gdzie ukrywało się 38 Żydów. Wraz z dwoma polskimi opiekunami zostali oni prawdopodobnie rozstrzelani trzy dni później w ruinach warszawskiego getta .
7 /8 marca – w Bednarowie koło Stanisławowa oddział powstańców UPA dokonał w nocy masakry 250 Polaków.
8 marca :
9 marca – co najmniej 58 Polaków zostało zamordowanych przez oddział powstańców UPA we wsi Szerokie Pole w byłym województwie stanisławowskim .
10 marca – kilkuset ukraińskich mieszkańców Sahrynia zostało zamordowanych przez polskie podziemie.
12 marca – 365 Polaków zostało zamordowanych w Palikrowach (dawne województwo tarnopolskie ) przez oddział SS .
15 marca – Rada Jedności Narodowej opublikowała deklarację programową „O co walczy naród polski”.
15 /16 marca – w nocy oddział AK przybyły ze Lwowa dokonał we wsi Chlebowice Świrskie mordu na 54 Ukraińcach i omyłkowo na 6 Polakach.
24 marca :
niemiecka akcja represyjna w miejscowości Markowa wobec rodziny Ulmów oraz ukrywanych przez nich Żydów z rodzin Szallów i Goldmanów. Zginęło 9 Polaków, w tym nienarodzone dziecko z 9 miesiąca ciąży i 8 Żydów.
w Bełzu grupa powstańców UPA dokonała masakry ponad 100 Polaków.
w kamienicy przy ul. Dietla 32 w Krakowie Kriminalpolizei aresztowała komendanta okręgu krakowskiego AK pułkownika Józefa Spychalskiego wraz z kilkoma oficerami sztabu. Został on wywieziony w nieznanym kierunku i zamordowany najprawdopodobniej w sierpniu w KL Sachsenhausen .
z obozu jenieckiego Stalag Luft III w Żaganiu uciekło 80 lotników. Tylko trzech nie złapano.
27 marca – Niemcy oraz ich ukraińscy kolaboranci dokonali pacyfikacji wsi Smoligów w powiecie hrubieszowskim . Zamordowano od 70 do ponad 200 mieszkańców.
29 /30 marca – w nocy oddział powstańców UPA dokonał mordu na 56-140 polskich mieszkańcach wsi Wołczków koło Stanisławowa .
31 marca – w swoim biurze w Warszawie został zastrzelony przez żołnierzy AK płk Mychajło Pohotowko , szef warszawskiego oddziału Ukraińskiego Komitetu Centralnego . Podczas akcji zginęło też kilku innych działaczy ukraińskich.
1 kwietnia – we wsi Poturzyn koło Tomaszowa Lubelskiego żołnierze z 14. Dywizji Grenadierów SS wraz z pododdziałem UPA dokonali mordu na 162 Polakach.
4 /5 kwietnia – w nocy hitlerowcy zamordowali w Makowie Podhalańskim 42 osoby.
5 /6 kwietnia – w nocy upowcy zamordowali 18 Polaków w Siemiginowie koło Stryja .
5 -7 kwietnia – w Pawlikówce w dawnym województwie stanisławowskim grupa powstańców UPA dokonała mordu na 124 Polakach.
6 kwietnia – co najmniej 38 Polaków zginęło w ataku powstańców UPA na Sołotwinę .
6 /7 kwietnia – we wsi Moosberg w dawnym województwie lwowskim w nocy oddział powstańców UPA dokonał (według raportów polskiego podziemia) mordu na 31 Polakach. Według zeznań świadków ofiar było 160 lub ponad 200.
7 kwietnia :
10 kwietnia – Rudolf Vrba i Alfred Wetzler uciekli z KL Auschwitz na Słowację . Ich sprawozdanie z pobytu w obozie trafiło na Zachód, gdzie zostało nagłośnione przez media.
11 kwietnia – amerykańskie lotnictwo dokonało nalotów bombowych na Szczecin i Żary .
12 kwietnia :
14 kwietnia – uzbrojeni polscy mieszkańcy odparli atak UPA na wieś Bitków położoną w dawnym województwie stanisławowskim .
15 kwietnia – Armia Czerwona zajęła Tarnopol .
16 kwietnia – ukraińscy żołnierze 14 Dywizji Grenadierów SS dokonali masakry ludności polskiej w Chodaczkowie Wielkim , w której zginęły 862 osoby.
17 kwietnia – oddziały AK , AL i BCh odparły atak dziesięciokrotnie liczniejszych sił niemieckich na Wojsławice koło Chełma , powstrzymując planowaną akcję pacyfikacyjną.
19 kwietnia – w Gdańsku został zwodowany niemiecki okręt podwodny U-3501 , pierwsza jednostka typu XXI .
19 –21 kwietnia – rzeź wołyńska : UPA dokonała masakry ok. 200 Polaków i polskich Ormian w Kutach .
26 kwietnia – prezydent Władysław Raczkiewicz wydał dekret o tymczasowej organizacji władz na terytorium Rzeczypospolitej.
3 maja – powołano Krajową Radę Ministrów .
3 /4 maja – w nocy oddział Osjana zaatakował warszawskie lotnisko bielańskie niszcząc 5 samolotów Ju 52 , a kilka innych uszkadzając.
4 maja – w Owczarni na Lubelszczyźnie oddział Armii Ludowej podstępnie rozbroił i wymordował 18 partyzantów Armii Krajowej , a 13 dalszych zranił.
6 maja :
9 /10 maja – w nocy oddział UPA dokonał masakry polskiej ludności we wsi Derżów .
13 maja :
14 maja – nierozstrzygnięta bitwa pod Rąblowem pomiędzy polsko-radzieckimi oddziałami partyzanckimi a siłami niemieckimi.
16 maja – w bitwie pod Sucharami batalion 77. Pułku Piechoty Armii Krajowej rozbił oddział niemiecko-ukraiński.
20 maja – patrol AK odnalazł w okolicach Sarnak nad Bugiem niewybuch niemieckiej rakiety V-2 .
22 maja – jednostka UPA dokonała masakry w Bryńcach Górnych , zginęło od 120 do 145 osób.
24 maja – w Szymbarku w odwecie za zastrzelenie Niemca rozstrzelano 10 działaczy z Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski” .
31 maja – na Wiśle w okolicach Machowa partyzanci zatopili statek „Tannenberg” transportujący żołnierzy niemieckich.
5 czerwca – niemiecka żandarmeria pacyfikuje Olszankę w gminie Czajki ; ginie około 100 mieszkańców, wieś zostaje doszczętnie spalona.
6 czerwca – Armia Czerwona przekroczyła pod Sarnami w dawnym województwie wołyńskim przedwojenną granicę Polski .
11 czerwca – zbrodnia w Szołomyi koło Lwowa dokonana przez oddziały leśne Armii Krajowej na ludności ukraińskiej.
13 czerwca – kierownik Wydziału Informacji Biura Informacji i Propagandy AK , prezes Stronnictwa Demokratycznego Jerzy Makowiecki oraz jego żona Zofia zostali uprowadzeni z mieszkania w Warszawie i zastrzeleni w okolicach wsi Górce (obecnie osiedle warszawskiej dzielnicy Bemowo ). W tym samym czasie zastrzelono w jego mieszkaniu w Warszawie historyka i pracownika wydziału kierowanego przez Makowieckiego Ludwika Widerszala . Egzekucji podejrzewanych o współpracę z radzieckim wywiadem Makowieckiego i Widerszala dokonano z inspiracji oficerów kontrwywiadu AK związanych z obozem nacjonalistycznym, bez zgody Komendy Głównej AK , Delegata Rządu na Kraj i Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa .
14 czerwca – doszło do bitwy na Porytowym Wzgórzu , największej bitwy partyzanckiej na ziemiach polskich.
16 czerwca :
20 czerwca :
22 czerwca – we wsi Jaminy koło Augustowa Niemcy rozstrzelali 24 mieszkańców w odwecie za zabicie niemieckiego żandarma.
23 czerwca :
26 czerwca – powstanie zamojskie : klęska polskich oddziałów partyzanckich w bitwie pod Osuchami .
4 lipca – zbrodnia na Rapach . Polscy partyzanci, jeńcy wojenni z bitwy pod Osuchami zostali rozstrzelani przez Niemców w lesie na obrzeżach Biłgoraja .
7 lipca – operacja „Ostra Brama” . Oddziały Armii Krajowej w sile 15 tys. żołnierzy brały udział w walkach o Wilno razem z Armią Czerwoną . Po zakończeniu walk polskie oddziały zbrojne zostały rozbrojone i internowane przez NKWD .
8 lipca – rząd na emigracji upoważnił Delegaturę Rządu i Komendę Główną AK do ogłoszenia powstania w Warszawie.
11 lipca – w Krakowie miał miejsce nieudany zamach na Wilhelma Koppe , dowódcę SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie .
14 /15 lipca – ZSRR określił po raz pierwszy postulowany przez siebie przebieg przyszłej zachodniej granicy Polski.
21 lipca :
22 lipca :
22 –28 lipca – akcja „Burza” we Lwowie . Oddziały AK , wspierając jako jednostki piechoty zmotoryzowane oddziały Armii Czerwonej , przyczyniły się znacznie do wyzwolenia Lwowa. Po zakończeniu walk oddziały AK zostały rozbrojone, zaś dowódcy wezwani przez sowietów na naradę, aresztowani i uwięzieni.
22 -30 lipca – Akcja „Burza” na Lubelszczyźnie . W ciągu 9 dni zaciętych walk oddziały AK samodzielnie wyzwoliły: Bełżec , Kock , Lubartów , Poniatową , Szczebrzeszyn , Urzędów , Wąwolnicę i Zamość .
23 lipca :
25 /26 lipca – nocą została przeprowadzona akcja Most III , polegająca na dostarczeniu kurierów Rządu RP na uchodźstwie na tereny okupowanej Polski i w drodze powrotnej zabranie elementów zdobytego nad Bugiem pocisku V-2 oraz kurierów.
27 lipca – podpisano polsko-radzieckie porozumienie graniczne .
30 lipca :
1 sierpnia :
3 sierpnia – bitwa pod Truskawką oddziałów Grupy Kampinos i Wehrmachtu .
4 sierpnia – pacyfikacja wsi Lipno przez włascowców .
6 sierpnia – pierwszy napad UPA na Baligród .
8 sierpnia – pierwsza audycja radiostacji AK „Błyskawica ”.
9 –16 sierpnia – w okolicach Studzianek pod Kozienicami doszło do bitwy pancernej jednostek polskiej 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte i radzieckiej 8. Armii 1. Frontu Białoruskiego z niemiecką 1. Dywizją Pancerno-Spadochronową „Hermann Göring”.
11 sierpnia – Niemcy spacyfikowali wieś Skłody Borowe na Podlasiu, mordując 21 osób.
16 sierpnia – napad UPA na Muczne .
21 sierpnia
pod Surkontami doszło do pierwszej po 1939 roku regularnej bitwy pomiędzy oddziałami Armii Krajowej i Armii Czerwonej .
PKWN wydał dekret w sprawie powołania władz administracyjnych I i II instancji (przywracał przedwojenną strukturę organów administracyjnych i uchylał podział administracyjny okupacyjnych władz niemieckich).
22 września – PKWN zawarł z Litewską SRR tzw. układ republikański .
23 sierpnia – 250 polskich oficerów więzionych przez NKWD na Majdanku zostało wywiezionych do łagrów w ZSRR .
24 sierpnia – PKWN wydał dekret o wprowadzeniu do obiegu prawnego środka płatniczego z napisem Narodowy Bank Polski .
29 sierpnia – Niemcy zlikwidowali getto żydowskie w Łodzi .
30 sierpnia – 30. dzień powstania warszawskiego : częściowa ewakuacja kanałami załogi Starego Miasta do Śródmieścia.
31 sierpnia – PKWN wydał dekret o karach dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy i zdrajców narodu polskiego.
2 września – 33 dzień powstania warszawskiego : powstańcy zakończyli obronę Starego Miasta. Upadła Kolumna Zygmunta , rażona pociskami z czołgu niemieckiego.
6 września – PKWN wydał dekret o reformie rolnej nacjonalizujący majątki większe niż 50 ha .
9 września :
11 września – Krajowa Rada Narodowa uchwaliła ustawę o organizacji i zakresie działania rad narodowych .
13 września – zburzony został Most Kierbedzia .
21 września – Centralny Komitet Ludowy uznaje Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego za rząd tymczasowy.
23 września – wydano dekret PKWN – Kodeks Karny Wojska Polskiego.
25 września – 56. dzień powstania warszawskiego : w nocy wycofała się kanałami z Mokotowa do Śródmieścia część żołnierzy, ludności i władz cywilnych.
30 września
1 października – 62. dzień powstania warszawskiego : tymczasowe zawieszenie broni, Śródmieście opuściło 8 tys. osób, gdy liczbę ludności podlegającej ewakuacji strona niemiecka oszacowała na 200-250 tys.; po upadku Mokotowa i Żoliborza generał Komorowski ps. „Bór” zapowiedział wszczęcie rozmów kapitulacyjnych, do prowadzenia negocjacji zostali wyznaczeni Kazimierz Iranek-Osmecki ps. „Jarecki” , Zygmunt Dobrowolski ps. „Zyndram” i Franciszek Herman ps. „Bogusławski” .
2 /3 października – w Ożarowie podpisano honorowy akt o kapitulacji powstania warszawskiego . Rozpoczęto systematyczne wyburzanie miasta.
3 października – Leopold Okulicki objął stanowisko Komendanta Głównego Armii Krajowej .
4 października – Rada Ministrów podjęła uchwałę o żałobie narodowej z powodu kapitulacji Warszawy .
5 października – ostatnie oddziały Armii Krajowej opuszczają Warszawę po kapitulacji powstania warszawskiego.
7 października :
7 /8 października – w nocy oddziały AK podjęły nieudaną próbę rozbicia więzienia MBP na zamku w Rzeszowie .
9 października – Heinrich Himmler wydał rozkaz całkowitego zburzenia Warszawy .
12 października – premier rządu RP Stanisław Mikołajczyk przybył do Moskwy w trakcie rozmów Stalin -Churchill .
12 /13 października – w nocy dwóch oficerów wywodzących się z AK wyprowadziło z koszar do konspiracji 636 żołnierzy 31 Pułku Piechoty LWP . Była to największa tego typu dezercja z Ludowego Wojska Polskiego.
15 października – ukazało się pierwsze wydanie Życia Warszawy .
17 października – obraz Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem , który w czasie wojny był ukryty w podlubelskiej wsi, został przekazany kierownikowi resortu kultury i sztuki przy PKWN .
23 października – utworzono Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie .
27 października – w odwecie za zamordowanie dwóch polskich rodzin przez UPA funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej dokonali masakry około 30 Ukraińców w Peresołowicach koło Hrubieszowa .
30 października – PKWN wydał dekret o ochronie państwa .
11 listopada – Łódź zyskała rangę miasta wydzielonego (mimo iż jego wyzwolenie nastąpiło ponad 2 miesiące później – 19 stycznia 1945).
12 listopada – powstał Centralny Komitet Żydów Polskich .
20 listopada :
23 listopada – PKWN wydał dekret o organizacji samorządu terytorialnego .
24 listopada – doszło do najtragiczniejszej w dziejach polskich kolei katastrofy w Barwałdzie Średnim .
29 listopada – po dymisji Stanisława Mikołajczyka premierem Rządu RP został Tomasz Arciszewski , niepodległościowy działacz PPS .
1 grudnia – ukazał się pierwszy numer Polskiej Kroniki Filmowej .
2 grudnia – Sąd Specjalny w Lublinie skazał na karę śmierci 5 zbrodniarzy z Majdanka .
12 grudnia – PKWN wydał dekret o nacjonalizacji lasów .
21 grudnia – Leopold Okulicki został dowódcą Armii Krajowej .
22 grudnia – 82 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Toustobabach na Wołyniu .
23 grudnia – oddział SS przeprowadził pacyfikację wsi Ochotnica Dolna w powiecie nowotarskim , zabijając 56 osób.
24 grudnia – 89 Polaków zostało zamordowanych przez UPA w Ihrowicy na Podolu .
26 grudnia – zakończono akcję cichociemnych .
28 grudnia :
wprowadzono wojenną cenzurę korespondencji i rozmów telefonicznych.
miał miejsce ostatni zrzut Cichociemnych .
29 grudnia – zburzenie Warszawy : zakończono wysadzanie w powietrze Pałacu Saskiego (27-29 grudnia).
31 grudnia – w Lublinie KRN powołała w miejsce PKWN Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej . Premierem został Edward Osóbka-Morawski , wicepremierem Władysław Gomułka .
31 grudnia /1 stycznia – zbrodnia w Uhryńkowcach (powiat zaleszczycki ) popełniona w nocy przez oddziały powstańców UPA i SKW na ok. 150 Polakach.
Pozostałe wydarzenia na świecie
3 stycznia – William Tubman został prezydentem Liberii .
4 stycznia – kampania włoska : początek bitwy o Monte Cassino .
8 stycznia – dokonano oblotu amerykańskiego myśliwca Lockheed F-80 Shooting Star .
11 stycznia – wykonano, wydany przez trybunał marionetkowej Republiki Salò , wyrok śmierci na 5 członkach Wielkiej Rady Faszystowskiej , którzy w lipcu 1943 r. głosowali za usunięciem Benito Mussoliniego ; straceni zostali m.in. zięć Duce Galeazzo Ciano , były minister spraw zagranicznych Italii, oraz marszałek Emilio De Bono .
13 stycznia – została powołana Komisja Nikołaja Burdenki , która miała udowodnić, że zbrodnia katyńska na polskich oficerach dokonana wiosną 1940 roku przez NKWD , została popełniona przez Niemców w 1941 roku.
15 stycznia – ponad 10 tys. osób zginęło w trzęsieniu ziemi w San Juan w Argentynie .
16 stycznia – Francja : znacjonalizowano zakłady Renault , produkujące samochody osobowe, ciężarowe, maszyny rolnicze.
17 stycznia – kampania włoska: rozpoczęła się wielomiesięczna bitwa o Monte Cassino .
21 stycznia – japoński statek „Ikoma Maru ”, przewożący 611 indyjskich jeńców wojennych , został zatopiony przez amerykański okręt podwodny USS „Seahorse” . Zginęło 418 jeńców.
22 stycznia – kampania włoska: wojska alianckie rozpoczęły mającą na celu ominięcie linii Gustawa operację Shingle .
26 stycznia – opublikowano komunikat z prac Komisji Nikołaja Burdenki w sprawie zbrodni katyńskiej , wskazujący na winę Niemców i zawierający zawyżone dane na temat liczby ofiar zbrodni pochowanych w Katyniu .
27 stycznia – Armia Czerwona zlikwidowała trwającą 900 dni niemiecką blokadę Leningradu .
1 lutego – trzęsienie ziemi w rejonie tureckiego miasta Bolu zabiło 4600 osób.
12 lutego – Adolf Hitler wydał rozkaz usunięcia ze stanowiska szefa Abwehry admirała Wilhelma Canarisa .
14 lutego – wybuchło powstanie antyjapońskie na Jawie .
15 lutego – kampania włoska: rozpoczęła się druga bitwa o Monte Cassino .
17 lutego – Amerykanie rozpoczęli atak na wyspę Truk .
18 lutego – na zachód od Pilawy zatonął, najprawdopodobniej przy zanurzaniu, niemiecki okręt podwodny U-7 ; zginęła cała 28-osobowa załoga.
20 lutego :
22 lutego – amerykańskie lotnictwo dokonało omyłkowych bombardowań holenderskich miast: Nijmegen , Arnhem , Enschede i Deventer .
23 lutego – rozpoczęły się masowe deportacje Czeczenów i Inguszy do radzieckich republik w Azji Środkowej .
25 lutego – amerykański okręt podwodny USS „Rasher” zaatakował japoński konwój u wybrzeży Bali , zatapiając statki towarowe: „Tango Maru ” wraz z 3,5 tys. jawajskich robotników i alianckich jeńców wojennych oraz „Ryūsei Maru ” wraz z 5 tys. japońskich żołnierzy.
29 lutego :
2 marca – odbyła się 16. ceremonia wręczenia Oscarów .
7 marca :
9 marca – zakończyła się tzw. operacja „Soczewica” przeprowadzona w celu deportacji Czeczenów i Inguszy do republik środkowoazjatyckich.
10 marca :
13 marca – wybuch Wezuwiusza .
15 marca :
16 marca – w ZSRR utworzona została 1. Armia Polska .
17 marca – na nadbrzeżu portu w Kaviengu na Nowej Irlandii japońscy żołnierze zamordowali co najmniej 32 cywilów europejskiego pochodzenia.
19 marca :
20 marca – przebywający na emigracji w Londynie król Jugosławii Piotr II ożenił się z księżniczką grecką Aleksandrą .
23 marca – 33 żołnierzy SS zginęło w wyniku ataku partyzantów w Rzymie .
24 marca – w Grotach Ardeatyńskich na przedmieściach Rzymu Niemcy rozstrzelali 335 Włochów i Żydów . Zbrodni dokonano w odwecie za zamach na kolumnę niemieckiej policji, przeprowadzony dzień wcześniej przez członków włoskiego ruchu oporu.
27 marca – około 1800 osób, głównie kobiet i dzieci, zostało zamordowanych w getcie żydowskim w Kownie .
30 marca – 545 lotników zginęło, a 152 dostało się do niewoli w wyniku zestrzelenia 95 spośród 795 brytyjskich bombowców , biorących udział w nalocie na Norymbergę . Była to najtragiczniejsza akcja w historii RAF Bomber Command .
6 kwietnia – oddział Gestapo pod dowództwem Klausa Barbiego , za zgodą administracji terytorialnej rządu Vichy , dokonał zatrzymania 44 żydowskich dzieci i ich 7 opiekunów, ukrywanych w domu żydowskiego małżeństwa Zlatinów w miasteczku Izieu w departamencie Ain . Spośród 51 zatrzymanych osób końca wojny dożyła tylko jedna z opiekunek.
8 kwietnia :
10 kwietnia – wojska radzieckie wyzwoliły Odessę .
13 kwietnia – ZSRR i Nowa Zelandia nawiązały stosunki dyplomatyczne.
14 kwietnia – brytyjski frachtowiec SS „Fort Stikine” z 800 tonami amunicji eksplodował w porcie w Bombaju . Zginęło około 800 osób, około 3000 zostało rannych.
16 kwietnia – ponad 1100 osób zginęło w wyniku bombardowania Belgradu przez lotnictwo brytyjskie i amerykańskie.
19 kwietnia – w Kazanłyku w Bułgarii odkryto murowany, tracki grobowiec kurhanowy z okresu hellenistycznego (datowany na ok. 310 –290 p.n.e. ).
20 kwietnia – w norweskim porcie Bergen w wyniku eksplozji materiałów wybuchowych na skonfiskowanym przez Niemców holenderskim trawlerze ST „Voorbode” zginęło 160 osób, a około 5 tysięcy zostało rannych.
21 kwietnia – kobiety we Francji uzyskały prawo do głosowania .
22 kwietnia – na polecenie Winstona Churchilla w radiu BBC odegrano po raz pierwszy za granicą nowy hymn ZSRR .
28 kwietnia – front zachodni : w trakcie ćwiczeń przed planowanym lądowaniem w Normandii (operacja „Tygrys”), w wyniku ataku dziewięciu niemieckich kutrów torpedowych na służące do przewozu czołgów amerykańskie okręty desantowe LST zginęło 946 osób.
30 kwietnia :
2 maja – bitwa o Atlantyk: niemiecki okręt podwodny U-959 zatonął trafiony bombami głębinowymi zrzuconymi przez brytyjski samolot Fairey Swordfish z lotniskowca eskortowego HMS „Fencer”; zginęła cała 53 osobowa załoga.
3 maja :
u wybrzeży Somalii brytyjskie samoloty uszkodziły bombami głębinowymi niemiecki okręt podwodny U-852 , zmuszając go do wynurzenia. Zdobycie dziennika pokładowego okrętu umożliwiło postawienie przed sądem pięciu członków załogi, oskarżonych o zbrodnię wojenną popełnioną na rozbitkach ze storpedowanego 13 marca 1944 roku na Atlantyku greckiego parowca SS „Peleus”.
premiera filmu Idąc moją drogą .
7 maja – założono meksykański klub piłkarski Puebla F.C.
8 maja – Armia Czerwona wyzwoliła Sewastopol .
9 maja – Andrés Ignacio Menéndez został po raz drugi prezydentem Salwadoru .
10 maja – Filadelfia : na XXVI Międzynarodowej Konferencji Pracy przyjęto Deklarację Filadelfijską .
11 maja – kampania włoska: rozpoczęła się czwarta, ostatnia faza bitwy pod Monte Cassino.
12 maja :
kampania włoska: rozpoczął się polski szturm na Monte Cassino.
front wschodni: kapitulacja ostatnich jednostek niemieckich na Krymie.
18 maja :
21 maja – powstał chilijski klub piłkarski Deportes Naval .
24 maja – na Islandii przeprowadzono referendum w sprawie przyszłości i ustroju politycznego kraju. W rezultacie referendum zerwano unię personalną z Danią , przestało istnieć Królestwo Islandii , proklamowano republikę.
25 maja – nieudana niemiecka operacja „Rösselsprung” , przeciw Kwaterze Głównej Narodowej Armii Wyzwolenia Jugosławii .
27 maja – wojna na Pacyfiku: alianci zaatakowali wyspę Biak .
3 czerwca – Charles de Gaulle został Przewodniczącym Rządu Tymczasowego Republiki .
4 czerwca :
6 czerwca :
9 czerwca :
10 czerwca :
13 czerwca – front zachodni: pod Villers-Bocage w Dolnej Normandii pojedynczy czołg Tiger dowodzony przez Michaela Wittmanna zniszczył w ciągu 20 minut 21 pojazdów (czołgów, transporterów opancerzonych i ciężarówek) należących do brytyjskiego 4. Pułku Pancernego County of London Yeomanry.
13 /14 czerwca – w nocy pierwszy pocisk V1 spadł na Londyn.
15 czerwca :
16 czerwca – w Karolinie Południowej stracono George’a Stinneya , najmłodszą ofiarę krzesła elektrycznego .
17 czerwca – proklamowano Republikę Islandii , ostatecznie uniezależniając ją od władzy Danii .
19 czerwca – wojna na Pacyfiku: rozpoczęła się bitwa na Morzu Filipińskim .
20 czerwca – wojna na Pacyfiku: zwycięstwo floty amerykańskiej w bitwie na Morzu Filipińskim.
22 czerwca – front wschodni: Armia Czerwona rozpoczęła ofensywę białoruską (operacja Bagration ).
24 czerwca – japoński statek „Tamahoko Maru ” został zatopiony w pobliżu Nagasaki przez amerykański okręt podwodny USS „Tang” , co spowodowało śmierć 560 alianckich jeńców wojennych .
25 czerwca -9 lipca – wojna fińsko-radziecka : bitwa pod Tali-Ihantala w której armia fińska skutecznie odparła atak armii czerwonej. Dzięki temu Finlandii udało się zachować niepodległość.
26 czerwca :
28 czerwca – zwodowano amerykański lotniskowiec USS „Randolph” .
30 czerwca – we Włoszech utworzono Czarne Brygady .
1 lipca – rozpoczęła się konferencja w Bretton Woods .
3 lipca – w ramach operacji Bagration Armia Czerwona wyzwoliła Mińsk .
6 lipca – 168 osób zginęło, a ponad 700 zostało rannych w pożarze cyrku w Hartford (Connecticut ).
7 lipca – w Göteborgu , Szwed Gunder Hägg ustanowił rekord świata w biegu na 1500 m wynikiem 3:43,0 s.
8 lipca – w ZSRR wprowadzono order Matka-bohater .
17 lipca – w wyniku wybuchu amunicji w Port Chicago w Kalifornii zginęło 320 osób, 390 zostało rannych.
18 lipca – premier Japonii Hideki Tōjō podał się do dymisji.
20 lipca – nieudany zamach na Hitlera w jego kwaterze w Kętrzynie .
21 lipca – w Moskwie powstał Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (przewodniczący Edward Osóbka-Morawski , zastępcy Wanda Wasilewska i Andrzej Witos ).
22 lipca – podczas konferencji w Bretton Woods został utworzony Międzynarodowy Fundusz Walutowy .
1 sierpnia – Anne Frank dokonała ostatniego wpisu w swym pamiętniku .
2 sierpnia – została utworzona Socjalistyczna Republika Macedonii .
3 sierpnia – żołnierze niemieccy bez sądu zamordowali w Rignano sull’Arno żonę i dwie córki Roberta Einsteina (kuzyna Alberta Einsteina)
4 sierpnia :
7 sierpnia – rozpoczęła się bitwa pod Falaise .
10 sierpnia – 10. dzień powstania warszawskiego : BBC nadało ostrzeżenie we wszystkich językach europejskich pod adresem hitlerowców i osób pracujących w aparacie III Rzeszy.
12 sierpnia – we Włoszech żołnierze Waffen-SS spacyfikowali toskańską wieś Sant’Anna di Stazzema , mordując około 560 osób, w tym ponad 110 dzieci .
15 sierpnia – operacja Dragoon : wojska amerykańskie (7.Armia), francuskie, brytyjskie i kanadyjskie wylądowały na południu Francji (pomiędzy Cannes a Tulonem ).
18 sierpnia – wojna na Pacyfiku: amerykański okręt podwodny zatopił japoński lotniskowiec Taiyō .
19 sierpnia – wybuch powstania paryskiego .
21 sierpnia – dokonano oblotu amerykańskiego myśliwca Grumman F8F Bearcat .
23 sierpnia :
król Rumunii Michał I wydał rozkaz aresztowania pronazistowskiego premiera Iona Antonescu i zadeklarował rozejm z ZSRR.
w miejscowości Freckleton , w północno-zachodniej Anglii, podczas próby lądowania na pobliskim lotnisku spadł na zabudowania i eksplodował amerykański bombowiec B-24 Liberator . Zginęło 61 osób, w tym 38 dzieci.
wojska alianckie zdobyły Marsylię .
25 sierpnia :
26 sierpnia – Bułgarska Partia Komunistyczna rozpoczęła zbrojne powstanie przeciwko proniemieckiemu rządowi.
27 sierpnia :
w Sztokholmie , Szwedka Anna Larsson ustanowiła rekord świata w biegu na 800 m wynikiem 2:15,9 s.
amerykańska 7. Armia opanowała Marsylię .
29 sierpnia – rozpoczęło się powstanie narodowe na Słowacji .
31 sierpnia – wojska radzieckie zajęły Bukareszt .
1 września – w Sztokholmie zaprezentowano samochód osobowy Volvo PV444 .
3 września – francuscy maquis wyzwolili Lyon .
5 września – ZSRR wypowiedziało wojnę Bułgarii .
6 września – Bułgaria wypowiedziała wojnę III Rzeszy .
7 września – japoński statek „Shin’yō Maru ” został zatopiony u wybrzeży Mindanao przez amerykański okręt podwodny USS „Paddle” . Przewoził około 750 amerykańskich jeńców wojennych , spośród których 667 poniosło śmierć.
8 września – pierwsza niemiecka rakieta V-2 uderzyła w Londyn.
9 września – komunistyczny bułgarski Front Ojczyźniany dokonał przewrotu, obalając proniemiecki rząd.
11 września – wskutek eksplozji metanu w kopalni węgla kamiennego w niemieckim Bergkamen zginęło 107 górników, głównie rosyjskich robotników przymusowych.
12 września :
17 września – początek operacji Market Garden .
18 września – japoński statek „Jun’yō Maru ” został zatopiony u wybrzeży Sumatry przez brytyjski okręt podwodny HMS „Tradewind” . Zginęło około 5,6 tys. osób, w większości alianckich jeńców i robotników przymusowych z Jawy .
19 września – Moskwa : Finlandia i ZSRR zawarły rozejm. Finowie podjęli walkę z Niemcami .
21 września – japoński statek „Hōfuku Maru ”, przewożący 1289 alianckich jeńców wojennych , został zatopiony na Morzu Południowochińskim przez amerykańskie lotnictwo. Zginęło 1047 jeńców.
6 października – operacja dukielsko-preszowska : Korpus Czechosłowacki wkroczył przez Przełęcz Dukielską na terytorium Czechosłowacji .
7 października – przedstawiciele Egiptu , Syrii , Libanu , Iraku i Transjordanii podpisali Protokół Aleksandryjski w sprawie utworzenia Ligi Państw Arabskich .
11 października – ZSRR dokonał aneksji azjatyckiej republiki Tannu-Tuwa .
14 października :
15 października :
16 października – na Węgrzech, po odsunięciu od władzy Miklósa Horthyego, nominalną głową państwa został Ferenc Szálasi , przywódca faszystowskiego ugrupowania strzałokrzyżowców .
19 października – utworzenie „tymczasowego rządu narodowego” Węgier w zajętym przez wojska radzieckie Debreczynie .
20 października :
24 października – japoński statek „Arisan Maru ”, przewożący około 1800 amerykańskich jeńców wojennych , został zatopiony na Morzu Południowochińskim przez okręt podwodny USS „Snook” lub USS „Shark” . Katastrofę przeżyło zaledwie 9 jeńców.
28 października – upadło słowackie powstanie narodowe .
29 października – dywizja gen. Maczka wyzwoliła Bredę .
31 października – do Wellington w Nowej Zelandii przybyła grupa 733 polskich sierot po zesłańcach syberyjskich.
1 listopada – w Wielkiej Brytanii powstało Towarzystwo Wegańskie (Vegan Society).
7 listopada – w Japonii został stracony przez powieszenie radziecki szpieg dr Richard Sorge .
10 listopada :
12 listopada – podczas nalotu bombowców Royal Air Force zatopiono niemiecki pancernik Tirpitz .
25 listopada – wojna na Pacyfiku: zwycięstwo wojsk amerykańskich w bitwie o Peleliu .
26 listopada – 168 osób zginęło wskutek uderzenia niemieckiej rakiety V2 w dom towarowy w Londynie .
28 listopada – Albania została ogłoszona republiką ludową i została wyzwolona.
4 grudnia :
w wyniku bombardowania Heilbronnu zginęło około 6500 osób.
w Atenach krwawo stłumiono dwudniowe masowe demonstracje lewicy.
6 grudnia – dokonano oblotu niemieckiego myśliwca odrzutowego Heinkel He 162 .
7 grudnia – w Chicago podpisana została Konwencja o międzynarodowym lotnictwie cywilnym .
8 listopada :
10 grudnia – w Moskwie zawarto sojusz radziecko-francuski .
13 grudnia – front zachodni: zwycięstwo wojsk amerykańskich po trzymiesięcznym starciu z Wehrmachtem i Waffen-SS w bitwie o Metz .
14 grudnia – w obozie jenieckim na Palawanie japońscy żołnierze zamordowali 139 amerykańskich jeńców wojennych .
15 grudnia :
16 grudnia – Niemcy rozpoczęli ofensywę w Ardenach .
17 –20 grudnia – w belgijskiej miejscowości Malmedy , w trakcie niemieckiej ofensywy w Ardenach, żołnierze Waffen-SS dokonali masakry amerykańskich jeńców wojennych.
18 grudnia :
21 grudnia – w zdobytym przez wojska radzieckie Debreczynie węgierska koalicja antynazistowska utworzyła nowy rząd z premierem Belą Miklósem .
28 grudnia – Węgry wypowiedziały wojnę III Rzeszy .
29 grudnia – front wschodni: wojska 2. i 3. Frontu Ukraińskiego rozpoczęły półtoramiesięczne oblężenie Budapesztu .
30 grudnia :
Powstał Krajowy Kongres Indian Amerykańskich .
Urodzili się
1 stycznia :
Franco Agostinelli , włoski duchowny katolicki, biskup Prato
Zdzisław Ambroziak , polski siatkarz i dziennikarz sportowy (zm. 2004 )
Umar al-Baszir , prezydent Sudanu
Ján Čarnogurský , słowacki prawnik , polityk , premier Słowacji
Katarzyna Dadak-Kozicka , polska etnomuzykolog
Genowefa Grabowska , polska prawnik i polityk, senator V kadencji , europoseł
Abdul Hamid , bengalski polityk
Zafarullah Khan Jamali , pakistański polityk, premier Pakistanu (zm. 2020 )
Teresa Torańska , polska dziennikarka i pisarka (zm. 2013 )
2 stycznia :
Anders Bodegård , szwedzki slawista (zm. 2024 )
Aleksander Brożyniak , polski piłkarz, trener
Martin Drennan , irlandzki duchowny katolicki, biskup (zm. 2022 )
Péter Eötvös , węgierski kompozytor i dyrygent (zm. 2024 )
Jan Kubik , polski polityk, poseł na Sejm II i IV kadencji, wiceminister finansów
Norodom Ranariddh , kambodżański polityk (zm. 2021 )
3 stycznia :
4 stycznia :
5 stycznia – Zygfryd Kuchta , polski piłkarz ręczny
6 stycznia :
7 stycznia :
8 stycznia :
9 stycznia :
10 stycznia :
11 stycznia :
12 stycznia :
13 stycznia – Graham Webb , brytyjski kolarz (zm. 2017 )
14 stycznia – Marek Houszka , polski weterynarz
15 stycznia – Steven Choi , amerykański polityk pochodzenia koreańskiego
16 stycznia :
17 stycznia :
18 stycznia :
19 stycznia :
20 stycznia – Konstanty Ślusarczyk , polski lekarz
21 stycznia :
22 stycznia :
23 stycznia :
24 stycznia :
25 stycznia :
26 stycznia :
27 stycznia :
28 stycznia :
29 stycznia :
Amy-Cathérine de Bary , szwajcarska jeźdźczyni sportowa
John Onaiyekan , nigeryjski duchowny katolicki, kardynał
Pauline van der Wildt , holenderska pływaczka
Wit Żelazko , polski piłkarz, bramkarz, sędzia, obserwator, przedsiębiorca, komentator telewizyjny
30 stycznia :
31 stycznia :
1 lutego :
2 lutego :
4 lutego – Stefan Niesiołowski , polski polityk
5 lutego :
6 lutego :
7 lutego :
8 lutego :
Anna Górna , polska scenarzystka i reżyser (zm. 2021 )
Michał Grudziński , polski aktor
Jaume Pujol Balcells ,hiszpański duchowny katolicki, arcybiskup Tarragony
Sebastião Salgado , brazylijski fotograf
Bohuslav Svoboda , czeski lekarz, polityk, burmistrz burmistrz Pragi
Jiří Zídek , czeski koszykarz, trener (zm. 2022 )
9 lutego :
10 lutego :
11 lutego :
12 lutego :
13 lutego :
14 lutego :
15 lutego :
16 lutego :
17 lutego :
18 lutego – Battista Monti , włoski kolarz
19 lutego :
20 lutego :
21 lutego :
22 lutego :
23 lutego :
24 lutego :
25 lutego :
26 lutego :
27 lutego :
28 lutego :
29 lutego :
1 marca :
2 marca :
3 marca :
4 marca :
5 marca :
Élisabeth Badinter , francuska myślicielka, feministka, historyczka i filozofka
Werner Fasslabend , austriacki polityk
Jorge Ortiga , portugalski duchowny katolicki, arcybiskup Bragi
Lech Rutkowski , polski samorządowiec
Ewa Sowińska , polska polityk
Toomas Vint , estoński pisarz, malarz
6 marca :
7 marca :
8 marca :
9 marca :
10 marca :
11 marca :
12 marca :
14 marca :
15 marca :
16 marca :
17 marca :
Pattie Boyd , brytyjska modelka, fotografka, pisarka
Juliusz Janusz , polski duchowny katolicki, arcybiskup, nuncjusz apostolski
Zbigniew Komorowski , polski polityk, senator II i III kadencji , poseł na Sejm IV kadencji
Walery Kosyl , polski hokeista, bramkarz
Anthony Monn , niemiecki piosenkarz, kompozytor i producent
Jürgen Peters , niemiecki działacz związkowy
Juan Ramón Verón , piłkarz argentyński
18 marca :
Edward Daszkiewicz , polski polityk i przedsiębiorca, poseł na Sejm III kadencji
Maciej Kobyliński , polski polityk, samorządowiec, prezydent Słupska
Marek Kuryłowicz , polski prawnik
Józef Kwiecień , polski samorządowiec, marszałek województwa świętokrzyskiego (zm. 2017 )
Jan Olsson , szwedzki piłkarz, trener (zm. 2023 )
19 marca :
20 marca :
21 marca :
22 marca :
23 marca :
24 marca :
25 marca :
26 marca :
27 marca :
28 marca :
29 marca :
Nana Akufo-Addo , ghański polityk, prezydent Ghany
Jane Hawking , brytyjska językoznawca i pisarka
Terry Jacks , kanadyjski piosenkarz, kompozytor i producent
Denny McLain , amerykański baseballista
Rino Passigato , włoski duchowny katolicki, arcybiskup, nuncjusz apostolski
Witold Więsław , polski matematyk, historyk matematyki (zm. 2023 )
30 marca :
31 marca :
1 kwietnia – Arturo Bastes , filipiński duchowny katolicki, biskup Sorsogon
2 kwietnia – František Pospíšil , czeski hokeista
3 kwietnia :
4 kwietnia :
5 kwietnia :
6 kwietnia
7 kwietnia :
8 kwietnia :
9 kwietnia :
10 kwietnia :
11 kwietnia – John Milius , amerykański scenarzysta, reżyser i producent filmowy
12 kwietnia :
Héctor Chumpitaz , peruwiański piłkarz, trener
John Kay , kanadyjski gitarzysta, wokalista, gitarzysta pochodzenia niemieckiego, członek zespołu Steppenwolf
Karel Kryl , czeski pieśniarz, poeta, grafik (zm. 1994 )
Thongsing Thammavong , laotański polityk, premier Laosu
13 kwietnia :
Francesco Arese , włoski lekkoatleta, średniodystansowiec
Jack Casady , amerykański basista, członek zespołu Jefferson Airplane
Susan Davis , amerykańska polityk, kongreswoman ze stanu Kalifornia
Lech Gardocki , polski prawnik, pierwszy prezes Sądu Najwyższego
Józef Pater , polski duchowny katolicki, historyk Kościoła, protonotariusz apostolski
Pedro Zabalza , hiszpański piłkarz, trener
14 kwietnia :
15 kwietnia :
16 kwietnia :
17 kwietnia – Alaksandr Azarczankau , białoruski inżynier, kołchoźnik, polityk
18 kwietnia :
19 kwietnia :
20 kwietnia :
21 kwietnia :
22 kwietnia – Joshua Rifkin , amerykański muzykolog, pianista i kompozytor
23 kwietnia :
24 kwietnia :
25 kwietnia :
Berit Berthelsen , norweska lekkoatletka, sprinterka i skoczkini w dal (zm. 2022 )
Renzo Fratini , włoski duchowny katolicki, arcybiskup, nuncjusz apostolski
Brigitte Gapais-Dumont , francuska florecistka (zm. 2018 )
Len Goodman , brytyjski tancerz (zm. 2023 )
Julio Montero Castillo , urugwajski piłkarz
Wiaczesław Trubnikow , rosyjski polityk, generał, dyplomata, ambasador w Indiach (zm. 2022 )
26 kwietnia – Ludwik Denderys , polski bokser (zm. 2024 )
27 kwietnia :
28 kwietnia :
29 kwietnia :
30 kwietnia – Rudolf Assauer , niemiecki piłkarz (zm. 2019 )
1 maja – Józef Serafin , polski organista i pedagog
2 maja :
3 maja :
4 maja :
5 maja :
6 maja
7 maja – Paul Desfarges , francuski duchowny katolicki, biskup Konstantyny w Algierii
8 maja :
9 maja :
10 maja :
11 maja :
12 maja :
13 maja :
14 maja :
15 maja :
16 maja :
Billy Cobham , amerykański perkusista jazzowy, kompozytor
Antal Nagy , węgierski piłkarz
Danny Trejo , amerykański aktor
Maciej Zembaty , polski poeta, satyryk, scenarzysta, reżyser radiowy, muzyk, bard i tłumacz, głównie poezji Leonadra Cohena (zm. 2011 )
18 maja :
19 maja :
Jadwiga Hoff , polska historyk
Marcin Król , polski filozof, historyk idei, wykładowca akademicki, publicysta (zm. 2020 )
Czesław Kurzajewski , polski dziennikarz, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2019 )
Ronald Lopatni , jugosłowiański piłkarz wodny (zm. 2022 )
Peter Mayhew , brytyjski aktor (zm. 2019 )
Jaan Talts , estoński sztangista
20 maja :
21 maja :
22 maja :
23 maja :
24 maja :
25 maja – Frank Oz , amerykański aktor
26 maja :
Bogdan Blindow , polski animator kultury (zm. 1997 )
Sam Posey , amerykański kierowca wyścigowy
Jan Schakowsky , amerykańska polityk, kongreswoman ze stanu Illinois
Piotr Szalsza , polski reżyser, muzyk, tłumacz, pisarz, dziennikarz, publicysta
27 maja :
28 maja :
29 maja
30 maja – Peter Lipa , słowacki muzyk i popularyzator jazzu
31 maja :
1 czerwca :
3 czerwca :
Thomas Burns , brytyjski duchowny rzymskokatolicki , biskup diecezji Menevia , ordynariusz polowy Wielkiej Brytanii .
Zbigniew Grochal , polski aktor, pedagog
Vittorio Marcelli , włoski kolarz szosowy
Edith McGuire , amerykańska lekkoatletka, sprinterka
Eddy Ottoz , włoski lekkoatleta, płotkarz
Zygmunt Suszczewicz , polski polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2012 )
Henryk Szordykowski , polski lekkoatleta, średniodystansowiec (zm. 2022 )
4 czerwca :
5 czerwca :
6 czerwca :
Edgar Froese , niemiecki muzyk (zm. 2015 )
Alberto Guzik , brazylijski aktor, reżyser, nauczyciel , krytyk teatralny. Felietonista Ultima Hora i Jornal da Tarde (zm. 2010 )
Anna Jung , polska lekarz, profesor nauk medycznych
Cazzie Russell , amerykański koszykarz
Phillip Sharp , amerykański genetyk, laureat Nagrody Nobla
7 czerwca :
8 czerwca :
9 czerwca :
10 czerwca :
11 czerwca :
12 czerwca :
13 czerwca
15 czerwca :
16 czerwca – Annie Famose , francuska narciarka
17 czerwca :
18 czerwca – Salvador Sánchez Cerén , salwadorski polityk, prezydent Salwadoru
19 czerwca :
20 czerwca :
21 czerwca :
22 czerwca :
23 czerwca :
24 czerwca :
25 czerwca :
26 czerwca :
27 czerwca – Rajmund Moric , polski polityk
28 czerwca
29 czerwca :
30 czerwca :
1 lipca :
2 lipca :
3 lipca :
4 lipca :
5 lipca – Leni Björklund , szwedzka polityk
6 lipca :
7 lipca :
8 lipca – Jeffrey Tambor , amerykański aktor
9 lipca :
11 lipca :
12 lipca – Simon Blackburn , brytyjski filozof
13 lipca :
14 lipca – Rani Hamid , bangijska szachistka
16 lipca :
17 lipca :
18 lipca :
19 lipca – Edward Grzywna , polski koszykarz
20 lipca – Mel Daniels , amerykański koszykarz (zm. 2015 )
21 lipca :
22 lipca :
24 lipca :
25 lipca – Didier Couécou , francuski piłkarz
26 lipca :
27 lipca :
28 lipca :
29 lipca :
30 lipca :
31 lipca :
1 sierpnia :
2 sierpnia :
3 sierpnia :
4 sierpnia :
5 sierpnia – Polycarp Pengo , tanzański duchowny katolicki
6 sierpnia :
7 sierpnia :
8 sierpnia :
9 sierpnia :
Seán Barrett , irlandzki polityk i broker ubezpieczeniowy
Sam Elliott , amerykański aktor, scenarzysta i producent filmowy
10 sierpnia :
11 sierpnia :
12 sierpnia :
13 sierpnia :
14 sierpnia – Józef Nowicki , polski polityk
15 sierpnia :
16 sierpnia :
17 sierpnia :
18 sierpnia :
19 sierpnia :
20 sierpnia :
21 sierpnia :
22 sierpnia :
23 sierpnia
24 sierpnia :
25 sierpnia :
26 sierpnia :
27 sierpnia :
28 sierpnia :
29 sierpnia :
30 sierpnia – Wolf Roth , niemiecki aktor
31 sierpnia :
1 września :
Andrzej Jagiełło , polski polityk, poseł na Sejm RP
Andrzej Kawecki , polski prawnik, polityk, senator RP
Akitsugu Konno , japoński skoczek narciarski (zm. 2019 )
Nina Milewska , polska historyczka sztuki i działaczka opozycyjna
Leonard Slatkin , amerykański dyrygent, kompozytor i pedagog
Beau Starr , amerykański aktor
2 września :
3 września :
5 września :
6 września :
7 września :
8 września
9 września :
11 września :
12 września :
13 września :
14 września :
15 września :
16 września :
17 września :
18 września – Michael Franks , amerykański wokalista
19 września :
20 września :
21 września – Fannie Flagg , amerykańska pisarka i aktorka
22 września – Agustín Radrizzani , argentyński duchowny katolicki (zm. 2020 )
23 września
24 września :
25 września :
26 września :
28 września – Miloš Zeman , czeski polityk
29 września :
30 września :
2 października :
3 października :
4 października – Tony La Russa , amerykański baseballista
5 października :
6 października :
7 października :
Eduard Geyer , niemiecki piłkarz
Władysław Jasiński , polski polityk, ekonomista, poseł na Sejm RP
Elżbieta Markowicz , polska działaczka związkowa
Włodzimierz Nieporęt , polski polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2006 )
Adam Odzimek , polski duchowny katolicki (zm. 2022 )
Lechosław Kazimierz Stefan , polski matematyk
Donald Tsang , chiński działacz państwowy
8 października – Ilija Lončarević , chorwacki trener piłkarski
9 października :
10 października :
11 października :
12 października :
13 października – Robert Lamm , amerykański muzyk
14 października :
15 października :
16 października :
17 października :
18 października – Nelson Freire , brazylijski pianista (zm. 2021 )
19 października :
20 października :
21 października :
22 października – Paul Reaney , angielski piłkarz
23 października :
24 października – Alaksandr Smolik , białoruski historyk i kulturolog
25 października :
26 października :
27 października :
28 października :
29 października :
30 października
31 października :
1 listopada :
2 listopada :
4 listopada
5 listopada :
6 listopada :
7 listopada
8 listopada – Kevin Trenberth , amerykański fizyk
9 listopada :
10 listopada :
11 listopada :
12 listopada :
13 listopada :
14 listopada :
15 listopada :
16 listopada – Radu Nunweiller , rumuński piłkarz
17 listopada :
Danny DeVito , amerykański aktor, reżyser i producent filmowy pochodzenia włoskiego
Gary Goldman , amerykański twórca filmów animowanych
Rem Koolhaas , holenderski architekt, publicysta
Elżbieta Mączyńska-Ziemacka , polska ekonomistka
Lorne Michaels , kanadyjsko-amerykański producent telewizyjny, scenarzysta i komik
Arturo Puig , argentyński aktor
Tom Seaver , amerykański baseballista (zm. 2020 )
18 listopada :
19 listopada :
20 listopada :
21 listopada :
22 listopada :
23 listopada :
Joe Eszterhas , amerykański scenarzysta pochodzenia węgierskiego
Piotr Wach , polski inżynier i polityk, profesor, senator RP
24 listopada
Bev Bevan , brytyjski perkusista
Kim Ho , południowokoreański piłkarz, trener
25 listopada :
26 listopada :
27 listopada :
Tamara Chmiadaszwili , gruzińska szachistka, sędzia szachowy (zm. 2019 )
Erich Hamann , niemiecki piłkarz
Carlo Scognamiglio , włoski polityk
Dalia Teišerskytė , litewska dziennikarka, historyk, polityk (zm. 2023 )
Trevor Ward-Davies , brytyjski basista, członek zespołu Dave Dee, Dozy, Beaky, Mick & Tich (zm. 2015 )
28 listopada – Rita Mae Brown , amerykańska pisarka, poetka i scenarzystka
30 listopada :
1 grudnia :
2 grudnia :
3 grudnia – Craig Raine , brytyjski poeta i krytyk literacki
5 grudnia :
6 grudnia :
8 grudnia – Sharmila Tagore , indyjski aktorka
9 grudnia :
11 grudnia :
12 grudnia :
14 grudnia :
15 grudnia – Abd as-Salam Dżallud , polityk libijski
16 grudnia :
17 grudnia :
18 grudnia – Adam Maria Szymski , polski architekt
19 grudnia :
20 grudnia – Bobby Colomby , amerykański muzyk, kompozytor, producent muzyczny, prezenter telewizyjny
21 grudnia – Michael Tilson Thomas , amerykański dyrygent
22 grudnia :
23 grudnia – Wesley Clark , amerykański generał
24 grudnia :
25 grudnia :
26 grudnia :
27 grudnia :
28 grudnia :
30 grudnia :
31 grudnia :
Zmarli
3 stycznia – John Muldoon , amerykański sportowiec, medalista olimpijski (ur. 1896 )
12 stycznia – Mikołaj Bunkerd Kitbamrung , duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1895 )
13 stycznia – Zygmunt Biesiadecki , polski aktor (ur. 1894 )
25 stycznia – Teresa Grillo Michel , włoska zakonnica, założycielka Małych Sióstr Bożej Opatrzności, błogosławiona katolicka (ur. 1855 )
31 stycznia :
1 lutego – Franz Kutschera , funkcjonariusz hitlerowski (ur. 1904 )
4 lutego – Bronisław Pietraszewicz , harcerz, dowódca I plutonu batalionu Parasol (ur. 1922 )
9 lutego – Arkadiusz Degler , polski żołnierz AL (ur. 1920 )
11 lutego – Paweł Kubicki , polski duchowny katolicki, biskup sandomierski (ur. 1871 )
20 lutego – Florian Marciniak , polski instruktor harcerski, harcmistrz, pierwszy naczelnik Szarych Szeregów (ur. 1915 )
22 lutego – Piotr Struwe , rosyjski polityk, ekonomista, publicysta (ur. 1870 )
ok. 10 marca – Emanuel Ringelblum , polski historyk, twórca podziemnego archiwum getta warszawskiego (ur. 1900 )
25 marca :
31 marca – Thomas Lyle , australijski naukowiec pochodzenia irlandzkiego, zawodnik i sędzia rugby union, działacz sportowy (ur. 1860 )
5 kwietnia – Aleksander Mardkowicz , karaimski literat, wydawca i działacz społeczny (ur. 1875 )
6 kwietnia – Cvitan Galić , chorwacki pilot myśliwski (ur. 1909 )
9 kwietnia – Celestyna Faron , polska zakonnica ze Zgromadzenia Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej, męczennica, błogosławiona katolicka (ur. 1913 )
11 kwietnia – Bruno Winawer , polski komediopisarz, popularyzator fizyki i felietonista (ur. 1883 )
14 kwietnia – Nikołaj Fiodorowicz Watutin , radziecki generał, wówczas d-ca 1 Frontu Ukraińskiego (ur. 1901 )
22 kwietnia – Arthur Kickton , niemiecki architekt (ur. 1861 )
1 maja – Icchak Kacenelson , żydowski poeta i dramaturg tworzący w języku jidysz i hebrajskim (ur. 1886 )
8 maja – Tadeusz Zieliński , polski filolog klasyczny, historyk kultury (ur. 1859 )
11 maja :
5 czerwca :
13 czerwca – Ludwik Widerszal , polski historyk i archiwista, członek Wydziału Informacji Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej (ur. 1909 )
16 czerwca :
3 lipca – Adolf Nowaczyński , polski satyryk i publicysta (ur. 1876 )
17 lipca – Tarsycja Maćkiw , zakonnica greckokatolicka, męczennica, błogosławiona katolicka (ur. 1919 )
21 lipca – Claus Schenk Graf von Stauffenberg , niemiecki oficer (ur. 1907 )
26 lipca :
31 lipca :
1 sierpnia – Jan Soszyński , polski żołnierz, uczestnik powstania warszawskiego (ur. 1924 )
2 sierpnia – Krystyna Krahelska , poetka, harcerka, żołnierz Armii Krajowej; sanitariuszka, poległa w powstaniu warszawskim; jej twarz została przez Ludwikę Nitschową odwzorowana w (powstałym jeszcze przed wojną) pomniku Syreny na warszawskim Powiślu (ur. 1914 )
4 sierpnia – Krzysztof Kamil Baczyński , polski poeta czasu wojny (ur. 1921 )
5 sierpnia :
7 sierpnia :
8 sierpnia :
10 sierpnia :
11 sierpnia :
12 sierpnia – Tomasz Chmieliński , powstaniec styczniowy (ur. 1845 )
14 sierpnia :
Julius Engelhardt , działacz Świadków Jehowy w Niemczech podczas II wojny światowej, nadzorca produkcji i dystrybucji publikacji biblijnych w okresie zakazu działalności i prześladowań Świadków Jehowy, więzień i ofiara hitleryzmu (ur. 1899 )
Jerzy Jagiełło , porucznik, harcmistrz, powstaniec warszawski (ur. 1923 )
15 sierpnia – Wolf-Heinrich von Helldorf , niemiecki polityk, członek NSDAP, uczestnik zamachu na Adolfa Hitlera (ur. 1896 )
16 sierpnia :
17 sierpnia – Zbigniew Banaś , harcerz Szarych Szeregów (ur. 1928 lub 29 )
18 sierpnia – Jan Romocki Bonawentura , ppor. AK , podharcmistrz, poeta (ur. 1925 )
19 sierpnia :
20 sierpnia :
22 sierpnia :
23 sierpnia :
24 sierpnia – Jerzy Lis , polski harcmistrz, plutonowy Wojska Polskiego (ur. 1907 )
25 sierpnia – Stanisław Leopold , harcmistrz, powstaniec warszawski (ur. 1918 )
27 sierpnia – Marian Buczyński , plutonowy, powstaniec warszawski (ur. 1921 )
28 sierpnia :
31 sierpnia :
1 września – Zygmunt Batowski , polski historyk sztuki, muzeolog (ur. 1876 )
2 września :
3 września – Ernst de Jonge , holenderski wioślarz, olimpijczyk (ur. 1914 )
4 września – Eugeniusz Stasiecki , harcmistrz, instruktor Szarych Szeregów (ur. 1913 )
6 września – Michał Czartoryski , polski dominikanin, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1897 )
około 8 września – Władysław Błądziński , polski michalita, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1908 )
10 września – Józef Szczepański , poeta, żołnierz AK baonu „Parasol” (ur. 1922 )
11 września – Linn Farish , amerykański żołnierz, geolog i sportowiec, medalista olimpijski (ur. 1901 )
15 września – Andrzej Romocki , harcmistrz, kapitan AK-Szarych Szeregów (ur. 1923 )
16 września :
19 września – Helena Junkiewicz , polska oficer Wojska Polskiego (ur. 1923 )
20 września – Witold Modelski , powstaniec warszawski, łącznik (ur. 1932 )
22 września – Jerzy Weil , podharcmistrz, porucznik, powstaniec warszawski (ur. 1923 )
23 września – Józef Stanek , polski pallotyn, męczennik, błogosławiony katolicki (ur. 1916 )
25 września – Eugeniusz Lokajski , polski lekkoatleta, olimpijczyk, fotografik, żołnierz AK (ur. 1908 )
27 września – Siergiej Prokudin-Gorski , rosyjski fotografik (ur. 1863 )
29 września :
10 października – Gösta Lundqvist , szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1892 )
11 października – Józef Kałuża , polski piłkarz (ur. 1896 )
14 października – Erwin Rommel , niemiecki feldmarszałek, dowódca Afrika Korps (ur. 1891 )
17 października – Zenon Przesmycki , polski poeta, krytyk literacki i wydawca (ur. 1861 )
18 października – Viktor Ullmann , austriacki kompozytor, dyrygent pochodzenia żydowskiego (ur. 1898 )
21 października – Cornelis Hin , holenderski żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1869 )
24 października – Louis Renault , francuski wynalazca i przedsiębiorca. (ur. 1877 )
2 listopada – Karol Irzykowski , polski prozaik, dramaturg, krytyk literacki, teoretyk filmu (ur. 1873 )
3 listopada – Tomasz Nocznicki , działacz ruchu ludowego , współzałożyciel „Zarania” , minister, poseł i senator (ur. 1862 )
9 listopada – Paul Fridolin Kehr , niemiecki historyk i dyplomatyk (ur. 1860 )
13 listopada :
14 listopada – Otto Schimek , austriacki żołnierz, rozstrzelany za dezercję (ur. 1925 )
16 listopada – Maria Rodziewiczówna , polska pisarka (ur. 1864 )
21 listopada – Władysław Drelicharz , oficer PSZ na Zachodzie, kawaler Virtuti Militari (ur. 1913 )
22 listopada – Arthur Stanley Eddington , brytyjski astrofizyk (ur. 1882 )
27 listopada – Leonardo Bello , włoski franciszkanin, generał zakonu (ur. 1882 )
2 grudnia – Filippo Tommaso Marinetti , włoski pisarz, inicjator i teoretyk futuryzmu (ur. 1876 )
5 grudnia – Julian Grobelny , polski działacz socjalistyczny , przewodniczący Żegoty (ur. 1893 )
6 grudnia – Robert Monier , francuski żeglarz, medalista olimpijski (ur. 1885 )
13 grudnia – Wassily Kandinsky (ros. Василий Васильевич Кандинский), rosyjski malarz, grafik i teoretyk sztuki (ur. 1866 )
15 grudnia – Glenn Miller , amerykański puzonista (ur. 1904 )
19 grudnia :
26 grudnia – Alexandre Villaplane , francuski piłkarz i kolaborant (ur. 1904 )
27 grudnia :
29 grudnia – Juliusz Gardan , polski reżyser i scenarzysta filmowy (ur. 1901 )
30 grudnia – Romain Rolland , francuski pisarz (ur. 1866 )
data dzienna nieznana:
Zdarzenia astronomiczne
Nagrody Nobla
Święta ruchome
Zobacz też
Przypisy