Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
Zie Pandemie (spel) voor het bordspel.
Een pandemie is een epidemie van een besmettelijke ziekte, op wereldwijde schaal. Het woord is een neologisme, afgeleid van de Oudgriekse woorden: παν (pan) geheel, en δῆμος (dêmos) volk.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kan een pandemie ontstaan wanneer aan de volgende drie eisen is voldaan:
Een ziekte die wijdverspreid is of veel mensen doodt is niet per definitie pandemisch; de ziekte moet daarvoor ook infecterend zijn. Zo is kanker een ziekte die veel doden veroorzaakt, maar niet van mens op mens overdraagbaar is, en daarmee geen pandemische ziekte.
Factoren die een rol spelen bij het samenspel van mens, dier en omgeving bij een pandemie:[1]
Viroloog Marion Koopmans (Erasmus MC) waarschuwde in 2018 voor de toenemende kans op pandemieën.[2]
Virussen verspreiden zich namelijk gemakkelijker en beter door:
De WHO hanteert zes verschillende 'pandemische fases' om de verspreiding van ziektes te classificeren.
Hieronder een overzicht van die fases, in het geval van griepvirussen:
| Pandemie-alarmfases van de WHO[3] | |
|---|---|
| Fase | Beschrijving |
| 1 | Er circuleren geen dierlijke griepvirussen waarvan bekend is dat ze infecties veroorzaken bij mensen. |
| 2 | Van een dierlijk griepvirus is bekend dat het een infectie heeft veroorzaakt bij een mens. Het virus wordt daarom als een mogelijke veroorzaker van een pandemie gezien. |
| 3 | Een dierlijk of menselijk-dierlijk griepvirus heeft enkele gevallen of kleine clusters van besmetting veroorzaakt bij mensen. Er is geen sprake van grootschalige overdracht van het virus van mens op mens. |
| 4 | Van het dierlijke of menselijk-dierlijke griepvirus is bevestigd dat er sprake is van overdracht van mens op mens, wat betekent dat de kans op een uitbraak zeer aanwezig is. Fase 4 betekent een significante verhoging van het risico op een pandemie, maar een pandemie is nog niet onvermijdelijk. |
| 5 | Hetzelfde griepvirus heeft uitbraken veroorzaakt in twee of meer landen in dezelfde WHO-regio.[4] Deze fase geeft aan dat een pandemie waarschijnlijk is. |
| 6 | Naast de criteria van fase 5 heeft het griepvirus een uitbraak veroorzaakt in minstens een ander land in een andere WHO-regio. Deze fase geeft aan dat er sprake is van een pandemie.[4] |
| Post-piekperiode | Het aantal ziektegevallen daalt in de meeste landen. Aangezien pandemieën vaak in golven optreden is het niet ondenkbaar dat het aantal ziektegevallen vervolgens weer gaat stijgen. |
| Post-pandemische periode | De activiteit van de virussen is terug op het normale niveau. |
Hieronder een lijst met de belangrijkste moderne influenza-pandemieën.[5][6][7]
In 2018 zette de Britse wiskundige Hannah Fry voor BBC Four een grootschalig, app-gestuurd sociaal experiment op om de verspreiding van een pandemie in kaart te brengen. Het project resulteerde in de documentaire Contagion! The BBC Four Pandemic.[12] Het ontstaan van de coronapandemie vertoonde gelijkenis met haar experiment. [13]
LIMS forum content by LIMS forum members is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License. Based on a work at www.limsforum.com.
