Dit is een lijst van Franse woorden en uitdrukkingen die in de Nederlandse taal worden gebruikt.Vlaamse dialectwoorden ontleend aan het Frans zijn daar niet bijgerekend.
Woorden in vernederlandste vorm met een duidelijk Franse oorsprong zijn wél in de lijst opgenomen.
A
Woorden
à
(bijvoorbeeld 10 à 15 exemplaren) tot, aan
abattoir slachthuis
aboucheren, abouchement
bespreken, bespreking
abri schuilhokje, afdak
accent tongval, klemtoon, nadruk
abonnement intekening op een geregelde ontvangst van bijvoorbeeld een tijdschrift
accent grave , aigu , circonflexe de diakritische tekens ` ´ ^
acces (Fr.: accès) doorgang (bijvoorbeeld langs een militaire linie)
accorderen
(Fr.: accorder) mee akkoord gaan
affaire
(Fr.: affaire, oorspronkelijk à faire (te doen)), zaak, buitenechtelijke relatie
allee
(Fr.: allée) laan
allez
vooruit, kom op
alimentatie (Fr.: alimentation) levensonderhoud (eigenlijk: voeding)
allure
uitstraling
amateur
liefhebber (in het Nederlands vooral: niet professioneel)
ambassade gezantschap
ambassadeur gezant
ambiance
gezelligheid, sfeer
ambulance ziekenwagen
amoureus
verliefd
ampère eenheid van stroomsterkte in het S.I.
amuse , amuse-bouche, amuse-gueuleklein hapje vooraf
apanage jaargeld voor adellijke personen die geen recht op het erfgoed hebben
appelleren
(Fr. appeler) beroep of protest aantekenen
après-ski
nazit na het skiën
arrangement
regeling
arresteren
(Fr. arrêter) staande houden, vaststellen
arrivé
gearriveerd, alsof men alles voor elkaar heeft
arrondissement bestuursgebied, kiesdistrict
assemblage
in elkaar zetten
attaque
hersenbloeding
aubade ochtendlijk toezingen
aubergine eierplant/eiervrucht
autoritair eigenmachtig, bazig
avance
toenaderingspoging
Uitdrukkingen
à bout portant
op de man af, recht voor z'n raap
à contrecœur
met tegenzin
à fonds perdu
zonder teruggave
à l'improviste
zonder voorbereiding
à la bonne heure
op goed geluk, goed zo!
à propos
naar aanleiding van het vorige
à tort et à travers
te pas en te onpas, lukraak, in het wilde weg
à volonté
naar believen
acquit , van acquit afvanaf de start, vanaf de beginstoot op het biljart
acte de présence geven
zich vertonen
agent-provocateur geïnfiltreerd provocerend persoon
amende honorable
eerlijk aangeboden verontschuldiging
après nous le déluge
na ons de zondvloed (madame de Pompadour )
au fond
in wezen
au pair hulp in het huishouden
iets of iemand au sérieux nemen
iets of iemand ernstig nemen
avant la lettre
al voor het woord bestond – anachronistisch , bijvoorbeeld: "Suffragettes waren feministen avant la lettre. — Suffragettes waren feministen al voordat het woord "feminist" bestond.
B
Woorden
badineren
(Fr. badiner) schertsen
bagage
reisgoed
bagatel
niemendal
ballon met gas gevulde zak of bal; ook: een glas wijn (un ballon de blanc, rosé, rouge)
ballotage stemming over toelating tot vereniging
balustrade
leuning
barrage
hindernis
barricade opgeworpen versperring
barrière
obstakel
bataljon (Fr: bataillon) legereenheid
belvedère
uitzichtspunt
besogne
bezigheid, werk
bêtise
dommigheid, domme opmerking
bijou
juweel (de spelling byou is onjuist)
bijouterie
juwelierswinkel
bonbon (Fr.: un chocolat fourré) chocoladeversnapering, het Franse woord betekent snoepje
bonnefooi
(Fr.: bonne foi (lett. goede trouw)) op goed geluk
boudoir
dameskamer (lett.: pruilhoek)
bouillabaisse vissoep uit Marseille
bouillon keukenfonds, getrokken van vlees, vis of groenten
bourgeoisie burgerdom
boulevard wandellaan (afgeleid van het Nederlandse bolwerk)
boutade
spitse definiëring. Geestige omschrijving, soms ook (te) veralgemeende definitie
branche (bedrijfs)tak, economische sector
bravoure
durf, zelfverzekerdheid, panache
bretel
(Fr.: bretelle) draagband aan broek
bric-à-brac
snuisterijen, rommel
broche sierspeld
bureau schrijftafel; kantoor
Uitdrukkingen
beau monde
chic volk
belle époque periode tussen de Frans-Duitse oorlog en de Eerste Wereldoorlog
bête noire
zwarte schaap
bien étonnés (de se trouver ensemble)
'verbaasd elkaar te vinden'; als tegenstanders het op een bepaald punt eens blijken te zijn (vaak alleen de eerste twee woorden)
bon chic, bon genre (BCBG)
van goede smaak getuigend, o.s.m.
bon mot
gevatte uitdrukking (lett. goed woord)
bon ton
in de mode (lett. goede toon)
bon vivant
flierefluiter, bourgondiër (lett. goed levend)
le bonheur se raconte mal (Gustave Flaubert )
het geluk is geen verhaal; romans gaan over ongelukkige mensen
C
Woorden
cachet
eigen karakter
cachot
gevangenis
cadeau
geschenk
café koffiehuis, horecagelegenheid voor drank en kleine maaltijden
caissière
kassajuffrouw
calèche
open koets
camping
kampeerterrein (vaak op de Engelse manier uitgesproken, maar het is geen Engels woord)
canaille
schurk, uitschot
capuchon muts die aan je jas vastzit
carrosserie koetswerk
cartouche versierde stenen omlijsting
chaconne (oorspronkelijk) Spaans danslied
chambrette
klein kamertje, afgeschut slaaphok
chanson lied
chantage afpersing
chanteur
afperser
chapeau! goed gedaan
charge
uitval
charlatan
bedrieger
charmant innemend, hoffelijk
charme
innemendheid
chassis onderstel
chauffeur autobestuurder (eigenlijk stoker)
chef
leidinggevende
cheque waardepapier, promesse
chiffon
moerbeizijde
chiffonnière
bergkast
chinoiserie snuisterij of kunstvoorwerp dat beïnvloed is door de Chinese cultuur
colonnade zuilenrij
comestibles
levensmiddelen
commandant
bevelhebber
compagnie legereenheid, onderdeel van een bataljon
condoléance
betuiging van leedwezen
conducteur
treinbegeleider (het Franse woord betekent bestuurder, machinist)
confrère
kantoorgenoot
congé
ontslag (soms ook gebruikt voor verlof)
conciërge
(Fr. concierge) functionaris belast met het toezicht op of de bewaking van een gebouw
contant met baar geld
controle
(Fr: contrôle) keuring, beheersing
cordon
afbakeningslijn, verweerlinie
cortège
stoet, optocht (van hoogleraren bijvoorbeeld, bij opening van het Academisch Jaar)
couchette
eenvoudige ligplaats in de trein
coulant
welwillend ('coulance' is via het Duits uit 'coulant' afgeleid, zie leenwoord )
coulisse beweegbaar toneelscherm
coup greep naar de macht
coupe
snit, wijd glas, kapsel
coupé afdeling van een treinrijtuig, personenauto met twee zitplaatsen
coupure doorsnijding van een dijk of in de wal van een fort
courant
(z.nw.) krant, (b.nw.) veel gebruikt
courtage bemiddelingskosten (in de makelaardij)
courtisane ontwikkelde lichte vrouw
courtoisie
hoffelijkheid
couturier/-ière
kledingontwerper (-ster)
couvert
bestek
crapaud
beklede leunstoel
crapuul
(Fr: crapule) uitschot, tuig
craquelé kleine barstjes in een materiaal, bijvoorbeeld in de vernis van een schilderij
croissant
halvemaanvormig broodje van bladerdeeg
croupier
beheerder van een speeltafel in een casino
crèche kribbe, kinderopvang
crisette
kleine crisis
curettage inwendige reiniging van de baarmoeder na een miskraam
Uitdrukkingen
in cache
in tijdelijke internetmap opgeslagen
cadavre exquis gedicht geschreven door meerdere dichters (lett: voortreffelijk lijk)
carte blanche
vrij spel
castagnetten
(Fr.: castagnettes, Sp.: castañuelas) slaginstrument
cause célèbre beroemde zaak, beroemd geval
cavalier seul
iemand die op zijn eentje alles zelf wil doen
c'est la vie
zo is het leven
c'est le ton qui fait la musique
hoe je iets zegt, maakt hoe het wordt opgevat.
chateau migraine
(in het Nederlands samengesteld uit château (wijnhuis) en migraine ) slechte, goedkope wijn, hoofdpijnwijn
chef d'équipe
ploegleider
chef-d'œuvre
meesterwerk
cherchez la femme
er is een vrouw in het spel
cinema verité
realisme in de film
clair-obscur sterk beeldcontrast
comme ci, comme ça
zozo
comme il faut
zoals het hoort
compagnon de route
(lett. reisgezel) Iemand met wie je het maar gedeeltelijk of tijdelijk eens bent. (Sartre was compagnon de route van de communisten.)
concours hippique
paardenwedloop
cordon bleu gepaneerd stukje opgerold vlees, gevuld met ham en kaas
cordon sanitaire schutkring, opgelegd politiek isolement
couleur locale
het streekeigene
coup de foudre
zeer treffende gebeurtenis (lett. blikseminslag)
coup de grâce
genadeslag
coup d'état
staatsgreep
coup de théâtre
plotselinge ommekeer
courage civil
burgermoed
coûte que coûte
koste wat het kost
onder couvert
in een gesloten envelop
crème de la crème
het beste van het beste
crème fraîche aangezuurde room (lett. verse room)
cri de cœur
hartenkreet
crime passionnel
misdaad uit hartstocht
D
Woorden
debutant
(Fr.: débutant) beginner, beginneling
debuteren
(Fr.: débuter) eerste optreden van een artiest of schrijver
debuut
(Fr.: début) eerste optreden van een artiest of schrijver
decolleté (Fr.: décolleté) laag uitgesneden halsopening
decor
(Fr.: décor) toneelomlijsting
dedain
(Fr.: dédain) minachting
dégénéré
ontaarde persoon
delicatesse
(Fr.: délicatesse) lekkernij
demarche
(Fr. démarche) diplomatieke stap
demarrage
(Fr.: démarrage) versnelling van voortbewegingstempo (lopen of fietsen)
departement (Fr. département) ministerie, bestuursgebied, provincie
depot
(Fr. depôt) opslagplaats, bezinksel in wijn
derailleren
(Fr.: dérailler) ontsporen
derrière
achterste
deux-chevaux (in Nederland vaak uitgesproken als deusjefoo; lett.: twee paarden, 2pk) Citroën 2CV
diner
avondmaaltijd
directoire
vrouwenonderbroek met laaghangend kruis
discours redevoering, construct van samenhangende betekenisgevende begrippen
documentaire niet gespeelde film die over ware gebeurtenissen gaat
dompteur dierentemmer
donateur , donatriceschenker
dos-à-dos
met de ruggen tegen elkaar, beweging bij volksdans, ook een stoel, bank of rijtuigje voor twee personen met een leuning in het midden. Ook geschreven do-sa-do en zelfs do-si-do
douairière adellijke weduwe
douane
grenswacht
doublet
dubbel (bridgeterm )
doublon
twee keer voorkomend, dubbel bestand
doublure
dubbeling
douceur, douceurtje
extraatje, kleine vergoeding
dressoir
opbergmeubel
Uitdrukkingen
danse macabre dodendans
défauts de charactère
karakterfouten
déjà vu reeds gezien, het gevoel iets al eerder te hebben meegemaakt
dernier cri
laatste mode
diner dansant
gezamenlijk genoten maaltijd met muziek en dans
double entendre
woordspeling douche
stortbad
du moment
vanaf het moment
E
Woorden
eau de cologne reukwater
echec
(Fr.: échec) mislukking
echelon
(Fr.: échelon) rang, groepering
élégance
bevalligheid
emballage
verpakking
embonpoint
gezetheid, buikje
embouchure mondstuk, techniek om een blaasinstrument te bespelen
empire stijl uit de tijd van het Eerste Keizerrijk
emplacement
terrein
enfin
uiteindelijk
ensemble gezelschap
entameren
in gang zetten
entourage
omgeving, omringend gezelschap
entree
ingang, inkom, binnenkomst
enquête
een manier van onderzoek doen waarbij gebruik wordt gemaakt van een vragenlijst
esplanade
voorplein, open veld
esprit
geest
etage (Fr.: étage): verdieping
etagère
(Fr.: étagère) schappen-meubeltje
etaleur
(Fr.: étalagiste) ontwerper voor etalages
etiquette gedragsvoorschrift
etui
foedraal, pennenzak met ritssluiting
exquis
uitgelezen, verfijnd
Uitdrukkingen
embarras du choix
keuze te over
éminence grise invloedrijk persoon op de achtergrond (lett. grijze eminentie)
enfant terrible persoon die anderen stoort met onconventioneel gedrag of werk (lett. verschrikkelijk kind)
en face van voren bekeken
en flagrant délit
op heterdaad
en passant
in het voorbijgaan
en plein public
in het openbaar (lett. in volle publiek)
en route
op weg
en profil van ter zijde, in zijaanzicht
en vogue
in de mode
épater le bourgeois
de burger schokken
esprit de corps
teamgeest
excusez le mot
vergeef mij het woord
F
Woorden
failliet
(Fr.: faillite) bankroet (in het Frans z.n.w.)
farce
grap
fauteuil zitstoel (uit Oud-duits faltistuol , verwant met vouwstoel )
finale
einddeel, eindstrijd
fondant
zoete lekkernij gemaakt van room en suiker
fondue
maaltijd waarbij aan tafel vlees in olie gebakken wordt of brood e.d. in gesmolten kaas wordt gedoopt (kaas-fondue)
fontanel
(Fr.: fontanelle): opening tussen schedelbeenderen
fort
sterke kant
fouilleren
visiteren
franc-tireur vrijschutter, scherpschutter, sniper
frappant
treffend
frisée
krulandijvie
fusillade
gecoördineerd geweervuur
futiel
(Fr.: futile) nietig
Uitdrukkingen
fâcheux troisième
lastige derde
fait accompli
voldongen feit, gedane zaak
fait divers
triviaal feit, nieuwsbericht over opmerkelijke doch triviale zaken
faux pas
misstap
femme fatale
aantrekkelijke vrouw die mannen in moeilijkheden brengt
film noir film in een bepaalde stijl (lett. zwarte film)
fin de siècle einde van de (19e) eeuw
fine fleur de mooiste en beste (lett. fijne bloem)
fleur du coin
munt die niet in omloop is geweest
flux de bouche
welbespraaktheid (ten onrechte, het Frans wordt begrepen als: speeksel; correct Frans is: flux de paroles )
foie gras ganzenlever (lett. vette lever)
folie à deux met zijn tweeën gedeelde gekte
force majeure
door overmacht, gedwongen
frapper toujours
niet aflaten (murw maken) (lett. 'blijven slaan')
G
Woorden
gaga
gek, kinds
gaillarde oud-Italiaanse springdans
galant
ridderlijk, hoffelijk
garage
autostalling
gazeuse priklimonade
gêne
schaamte, verlegenheid
genre soort
gerant
(Fr.: gérant) beheerder, zaakvoerder, bedrijfsleider
gîte berghut, bed & breakfast
gourmand, gourmet
fijnproever
gourmetten maaltijd waarbij het vlees aan tafel gebraden wordt
gracieus
bevallig
grandeur
aanzien, grootsheid
gratuit
vrijblijvend
guirlande
slingerversiering
guillemets Franse aanhalingstekens: « »
guillotine valbijl
Uitdrukkingen
gouverner, c'est prévoir
Regeren is vooruitzien
grand foulard
grote sierdoek
grand guignol
volkstheater, poppenkast
grande œuvre
meesterwerk
grand seigneur
rijke heer
H
Woorden
habitué
stamgast
hausse opleving, koersstijging
hautain
arrogant, te zelfverzekerd
hommage
eerbetoon
honneur
hoge speelkaart (bridgeterm )
horloge
meegedragen klokje (het Franse woord betekent klok , een horloge heet montre )
hors-d'œuvre voorgerecht
humeur bui, stemming
Uitdrukkingen
haute couture toonaangevende mode
Honi soit qui mal y pense Wie er iets achter zoekt is zelf oneerlijk. Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten. Wapenspreuk van Orde van de Kousenband, Engeland.
de honneurs waarnemen
als gastheer optreden
hors concours
buiten mededinging
I
Woorden
inferieur
minder(waardig)
interessant
belangwekkend
interieur inboedel, stoelen enz
intrige (Fr.: intrigue) gekonkel of verhaallijn (plot)
Uitdrukkingen
idee-fixe (Fr.
idée fixe): obsessie
i-grec
de letter y
idiot savant iemand met bijzondere geestelijke vermogens, die in alledaagse dingen onhandig is
incompatibilité des humeurs
onverenigbaarheid van karakters
J
Uitdrukkingen
j'adoube (in de schaaksport) ik raak aan (maar zet niet): als je een stuk beter op zijn plaats wil zetten.
jalousie de métier
vak-afgunst, broodnijd
du jamais vu
ongehoord (lett. nooit eerder gezien)
Je maintiendrai Ik zal handhaven (wapenspreuk van het huis Oranje-Nassau en het Koninkrijk der Nederlanden)
jeu de mots
woordspel
jeune premier
jong, veelbelovend persoon
jeunesse dorée
de jeugd van goeden huize, rijkeluiskinderen
la joie de se voir imprimé
het plezier om zichzelf in druk te zien
joie de vivre
levensvreugde
le juste milieu
de gulden middenweg , (maar ook: uit de betere kringen)
K
Woorden
kilometrage
kilometerstand
kostuum
(Fr.: costume) broek met gepaste jas, eventueel vest
L
Woorden
languissant
kwijnend
larmoyant
sentimenteel bedroefd, huilerig
lapidair
(Fr.: lapidaire) kort en krachtig
lineair
(Fr.: linéaire) lijnrecht, lijnvormig
lingerie ondergoed
lits-jumeaux (vaak uitgesproken als liesjemoo ) twee aaneengeschoven eenpersoonsbedden
logé
gast
logeren
als gast verblijven
lorgnet bril met handvat
louche
verdacht, onbetrouwbaar
lumineus
(Fr.: lumineux) schitterend
Uitdrukkingen
laisser faire
vrij laten gebeuren, niet ingrijpen, neoliberale politiek (lett. laten doen)
laissez-passer
vrijgeleide, noodpaspoort
M
Woorden
maillot
(Fr.: collant) nauwsluitende kousbroek (het Franse woord duidt op meer kledingstukken)
maintenee
(Fr.: une femme entrenue) gezelschapsdame
maîtresse minnares (lett. meesteres)
manche ronde
manege (Fr.: manège) paardenhouderij en paardrijlesplaats
maquillage
make-up
mariage
kaartcombinatie van heer en vrouw van dezelfde kleur, stuk
marge
zijlijn
melange
(Fr. mélange) mengsel
merci
dank u
mesalliance
(Fr. mésalliance) huwelijk beneden zijn/haar stand
metier
(Fr. métier) beroep, vakkennis
migraine
aanval van erge hoofdpijn
mise-en-scène toneelschikking
mitrailleur machinegeweer
monocle oogglas
monteur
technicus
Uitdrukkingen
mariage de raison
verstandshuwelijk
m'as-tu vu?
opzichtig (lett. heb je me gezien?)
ménage à trois
duurzame samenleving met drie personen (lett. driepersoons huishouden)
mer à boire
onbegonnen werk (de zee om leeg te drinken)
misère
bij een kaartspel geen enkele slag ontvangen
du moment
vanaf het moment
moment suprême
hoogtepunt
monstre sacré
ster van film of toneel (lett. heilig monster)
N
Woorden
narcotiseur
anesthesist
negligé
(Fr.: négligé) huisjapon
non-valeur
nietsnut
nouveauté
nieuwigheidje op de markt
novice nieuweling, nieuw ingetredene in een klooster
nuance
(kleur)schakering
numero
(Fr.: numéro) nummer
niveau
peil, hoogte
Uitdrukkingen
ni Dieu, ni maître!
geen God, geen meester (uitroep van anarchisten en vrijdenkers)
noblesse oblige adeldom verplicht (tot goede daden)
nouveau riche nieuwe rijke, niet rijk van afstamming
Nouvelle Vague nieuwe stroming rond 1959 in de Franse cinema
O
Woorden
occasion
tweedehands auto die te koop is (vaak op de Engelse manier uitgesproken, maar het is geen Engels woord)
oculair
(fr.: oculaire) ooglens
odeur
geur
œuvre
gezamenlijk werk van een kunstenaar
okkasie
(in Vlaanderen) hetzelfde als occasion
opticien brillenmaker
ordinair
(Fr.: ordinaire) laag-bij-de-gronds (in het Frans: alledaags)
outillage
uitrusting
ouvreuse dame in de bioscoop die de zitplaatsen aanwijst
Uitdrukkingen
van origine
oorspronkelijk
P
Woorden
palissade omheining van palen gemaakt
panache
durf, zelfverzekerdheid (gezegd van een sportsman)
pantalon
lange broek
papier-maché (Frans papier-mâché) hard papierdeeg
parachute valscherm
paraplu (Frans parapluie): regenscherm
parasol zonnescherm
pardon
vergeving, (als uitroep:) neem mij niet kwalijk
parlement volksvertegenwoordiging
parvenu omhooggeklommen persoon
passage
doorgang
passant
voorbijganger
passé
voorbij
passe-partout
passende omlijsting (van een afbeelding)
patronage
bescherming door een ander persoon
pavane langzame dans van Italiaans-Spaanse oorsprong
peloton kleine gevechtseenheid, groep wielrenners
péage tol op de snelweg
peignoir
ochtendjas
perfide
verdorven, gemeen
permanent (bnw) blijvend, (znw) permanente haargolf
persiflage
komisch bedoelde imitatie
petitionnement
(Fr. pétitionnement) verzoekschrift
pièce touchée aangeraakt stuk, waarmee verplicht gezet moet worden
pied-à-terre
vaste stek, optrekje (lett. voet-aan-de-grond)
pirouette
snelle draai op één voet bij het dansen of kunstschaatsen
pistoletje
(Fr.: pistolet) langwerpig hard broodje
pince-nez knijpbril (lett. neusknijper)
plafond
zoldering, (fig.) hoogst bereikbare
plaque tandplak
pochet zakdoekje in borstzak, lefdoekje
politesse
(beleefdheid) in kringen van de studentencorpora gebezigde uitroep, als er onwelvoeglijke taal wordt gebruikt
polonaise dans in optocht met de handen op de schouders van de voorgaande danser
populair
(Fr.: populaire) algemeen bekend/geliefd
poulain
beschermeling
ponteneur
verbastering van "point-d'honneur", in "op zijn ponteneur staan", op zijn eer gesteld zijn, respect opeisen.
ponton drijvende bak, bruggeschip
porte brisée
openslaande deur
portefeuille
bewaarmap, beurs, beheerstaak
porte-manteau kapstok, mengwoord
portemonnee (Fr.: porte-monnaie) geldbeurs
premier eerste minister, minister-president
première eerste (vertoning)
presse-papier een voorwerp dat op een bureau op papieren geplaatst kan worden, om te voorkomen dat ze wegwaaien
prestige
aanzien
prêt-à-porter confectiekleding (lett. klaar om te dragen)
privé
tot de persoonlijke levenssfeer behorend
profiteur
voordeeltrekker
promenade
wandelplaats
prostituee (Fr.: une prostituée) lichte vrouw, hoer
punaise duimspijker
Uitdrukkingen
parti pris
vooringenomen
partir, c'est mourir un peu
Vertrekken is een beetje doodgaan
pas de deux
balletdans voor twee personen (lett. stap van twee)
pièce de résistance
hoofdschotel, muziekstuk waarmee de muzikanten veel last hebben (lett. stuk van weerstand)
pièce touchée (in de schaaksport) aanraken is zetten
pied-de-poule
zich herhalend motief op bedrukt textiel
plus royaliste que le roi
koningsgezinder dan de koning, vgl. "Roomser dan de paus."
poste restante
geadresseerde haalt het poststuk op het postkantoor op
pourriture noble edele rotting (van druiven in de wijn)
prêt-à-porter confectie
puissant rijk
zeer rijk
pur sang
raszuiver (lett. zuiver bloed)
Q
Woorden
quarantaine afzondering ter voorkoming van ziekteoverdracht (lett. periode van veertig dagen)
querulant
ruziezoeker
quiche hartige vlaai
Uitdrukkingen
quantité négligeable
verwaarloosbare hoeveelheid
quatre-mains pianostuk voor vier handen
qui s'excuse, s'accuse
wie zich verontschuldigt, beschuldigt zichzelf
op zijn qui-vive zijn
bedacht zijn op een plotselinge gebeurtenis (lett. wie leeft?, wie is daar?)
R
Woorden
raccordement verbindend baanvak, niet gebruikt voor personenvervoer
ragout dikke hartige saus
rapaille
uitschot, schurk
rapport verslag
ratatouille gemengde gestoofde groenten met een tomatensaus
ravage
puinhoop
ravissant
allerliefst, bekoorlijk, verrukkelijk
rayon
district, gebied waarin iemand werkzaam is; kunstzijde; afdeling in bv. een winkel
rebel opstandig persoon, opstandeling
recalcitrant
(Fr.: récalcitrant) weerbarstig, koppig, dwarsliggend
reçu
(z.nw.) ontvangstbewijs (verkl.w.: reçuutje ), (b.nw.) welkom in bepaalde kringen
reduit laatste wijkplaats binnen een fort of vesting
regie
(Fr.: régie) beheer, leiding
regisseur (Fr.: metteur en scène) ensceneur en oefenmeester bij het toneel
rembours terugbetaling (Fr.: remboursement)
remplaçant
vervanger
renaissance tijdperk op de middeleeuwen volgend (lett.: wedergeboorte)
rendez-vous
afspraak
renonce
geen enkele kaart van een kleur
rentree
terugkeer (Frans: rentrée)
repertoire (Fr.: répertoire) lijst van muziek- of toneelstukken
repoussoir beeld op de voorgrond van een schilderij, om de dieptewerking te vergroten
reprise het opnieuw uitvoeren van een toneelstuk of de hervertoning van een film, muziekterm
retirade
openbare wc
retouche
bijwerking, verbetering
retour(tje)
vervoersbewijs voor een heen- en terugreis
revanche wraak
revenu
opbrengst van een voorstelling
rigide
streng, stijf, onverbiddelijk
risee
(Fr.: risée) iemand om wie iedereen lacht, bespot persoon
rouge
(Fr.: fard) kunstmatig aangebrachte blos of lippenstift
routine
gewoonte, sleur
royement schrapping
Uitdrukkingen
raison d'être
reden van bestaan
reculer pour mieux sauter
een stapje terug doen om een beter resultaat te bereiken
(onder) rembours verzenden
een postale verzending door de ontvanger laten betalen
(op zijn) retour zijn
achteruitgaan, terugvallen in populariteit (van een artiest)
rien de plus facile
makkelijk zat
rite de passage inwijdings- of overgangsritueel
le roi est mort, vive le roi
de koning is dood, leve de (nieuwe) koning.
S
Woorden
sabotage opzettelijke tegenwerking, vernieling, ondermijning
saboteur
iemand die opzettelijk tegenwerkt, vernieler, ondermijner
saillant
in het oog springend
salon
zitkamer, ontvangkamer, woonkamer
sangfroid
koelbloedigheid
sansculotte scheldnaam of geuzennaam voor deelnemers aan de Franse revolutie (1789) uit de lagere stand
sanitair (Fr.: sanitaire) sanitaire voorzieningen, bijvoorbeeld toilet
scène (Fr. scène) deel van een film, toneelstuk of opera, opgewonden en luidruchtig gedrag
seance (Fr.: séance) (spiritistische) bijeenkomst, psychiatrisch gesprek, (paranormale) zitting
serie
(Fr.: série) reeks
sifon (Fr.: siphon) spuitfles, afvoerbuis met zwanenhals
soiree
(Fr.: soirée) avond op uitnodiging, culturele avondbijeenkomst
solitair afgesloten van de buitenwereld levend
solitaire kaart- of bordspel voor één speler
sommelier wijnkelner
soubrette kamermeisje, operettezangeres
souffleur voorzegger (lett. fluisteraar)
souper (late) avondmaaltijd
souplesse
soepelheid, sierlijke lenigheid
souschef
onder-afdelingshoofd
souterrain kelderverdieping
souvenir
aandenken
spionage (Fr.: espionnage) heimelijk verzamelen van inlichtingen
stagiair(e)
praktijkstudent(e) (in het Frans altijd stagiaire)
stupéfait
verbijsterd
succes
(Fr.: succès) welslagen
sujet
persoon (met pejoratieve betekenis)
superieur
(b.nw.:) beter van kwaliteit; (z.nw.:) meerdere, hoger geplaatste in rang
surplace op de plek stilstaan voor de sprint bij het baanrennen. Stationair draaien.
surplus
overschot, hetgeen wat te veel is
surprise verrassingscadeau
surseance (van betaling)(Fr.: sursis) opschorting
Uitdrukkingen
sans atout
zonder troef (bridgeterm )
sans rancune
zonder opgekropte haatgevoelens
sauve-qui-peut
redde wie zich redden kan
savoir-faire
knowhow, hoe te handelen
savoir-vivre
weten hoe je je moet gedragen, beschaving
silence pour les petits enfants
pas op wat je zegt, er zijn kleine kinderen bij
s'il vous plaît (s.v.p.)
als het u belieft
T
Woorden
tamboer-maitre
(Fr. tambour-maître) kapelmeester
tampon
prop, plug, tampon
tantième toelage
timbre klank
tirailleur infanterist
toernooi (Fr.: tournoi) serie wedstrijden
toilet wc, wijze van kleden
tondeuse
scheerapparaat
touché
(de bal) aangeraakt (bij sporten als biljart en volleybal); ook als uitroep, na een raak antwoord
toupet
haarstuk
tourniquet draaihekje
trance toestand van geestvervoering
tranche
schijf
transpireren
(Fr. transpirer) uitzweten, uitwasemen
trottoir stoep
troubadour rondtrekkend muzikant
trouvaille
vondst
truc
kunstje
turquoise
turkoois, blauwgroen
tutoyeren (Fr.: tutoyer) met je en jij aanspreken
type
soort, model, snuiter
Uitdrukkingen
tableau vivant
levend schilderij
tenue de ville in net pak, mantelpakje of nette jurk gekleed
tête-à-tête
intiem gesprek
toilet makenzich aankleden en opmaken
tour de force
gedwongen ommezwaai
Tour de France Ronde van Frankrijk
ton sur ton
letterlijk tint op tint, gelijkende kleuren in de kleding
tournée générale
rondje voor iedereen
tout court
zonder meer
trait d'union
verbindende factor, verbindingsstreepje
trompe-l'œil gezichtsbedrog
U
Woorden
urinoir
pisbak
usance
gewoonte
utilitair
(Fr.: utilitaire) het nut beogend
Uitdrukkingen
L'union fait la force
Eendracht maakt macht (wapenspreuk van Koninkrijk België)
V
Woorden
valies
koffer
vapeur
opvlieger (lett.: damp, stoom)
variant
(Fr. la variante) veranderlijke
vaudeville ordinair theater
vedette
vooraanstaand artiest
vernis beschermende stof als bovenlaag aangebracht
vernissage opening van een kunsttentoonstelling
vieux Hollandse cognac
virulent
heftig
visagist(e)
schoonheidsspecialist(e)
visite
bezoek
vitrage
doorschijnende raamgordijnen
voile
sluier
volontair(e)
vrijwillig(st)er (in het Frans altijd volontaire)
vomeren
(Fr. vomer) braken, overgeven
vulgair
(Fr.: vulgaire) ordinair, grof, plat
Uitdrukkingen
va banque alles op alles zettend
va-et-vient
komen en gaan
la vie en rose het leven rooskleurig bekijken (lied van Édith Piaf )
vis-à-vis
recht tegenover
volte-face
totale ommekeer van mening/positie
W
wagon spoorwagen (eigenlijk alleen goederenwagen)
X
Y
Z
Woorden
zelateur, zelatrice
ijveraar(ster)
Uitdrukkingen
zich encanailleren
(Fr. canaille) zich inlaten met gajes
Zie ook
