Knowledge Base Wiki

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 147.079 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Договор за неширење на јадрено оружје — меѓународен договор чија цел е да се спречи ширењето на јадреното оружје и технологија оружје, за да се промовира соработка за користењето на мирен јадрена енергија, и да се продолжи со целта за постигнување јадрено разоружување и општо и целосно разоружување. Помеѓу 1965 и 1968 година, договорот бил договорен од страна на Комитет на осумнаесет нации за разоружување, организација спонзорирана од Обединетите нации со седиште во Женева, Швајцарија.

Отворен за потпис во 1968 година, договорот стапил на сила во 1970 година. Како што налага текстот, по 25 години, страните од НПТ се состанале во мај 1995 година и се согласиле да го продолжат договорот на неодредено време. Повеќе земји се членки на НПТ од кој било друг договор за ограничување и разоружување на оружјето, што е доказ за значењето на договорот. Од август 2016 година, 191 држава станале членки на договорот, иако Северна Кореја, пристапила во 1985 година, никогаш не влегла во согласност, го објавила своето повлекување од НПТ во 2003 година, по активирањето на јадрените уреди во кршење на основните обврски. Четири земји-членки на ООН никогаш не го прифатиле НПТ, од кои три поседуваат или се смета дека поседуваат јадрено оружје: Индија, Израел и Пакистан. Покрај тоа, Јужен Судан, основан во 2011 година, не се приклучил.

Договорот ги дефинира државите со јадрено оружје како оние што изградиле и тестирале јадрена експлозивна направа пред 1 јануари 1967 година; тоа се САД, Русија, Велика Британија, Франција и Кина. За други четири држави се знае или се верува дека поседуваат јадрено оружје: Индија, Пакистан и Северна Кореја отворено тестирале и изјавиле дека поседуваат јадрено оружје, додека Израел бил намерно двосмислен во однос на статусот на јадрено оружје. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Ледникот Кумбу на хималајската планина Ама Даблам, Непал.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Предел во подрачјето Купола C на Антарктикот

... дека Антарктикот е најголемата пустина на светот?
... дека симболот за жива Hg доаѓа од старогрчкиот збор хидраргирос со значење „водено сребро“?
... дека, и покрај неговите огромни димензии, Сонцето се класификува како жолто џуџе?
... дека сите јагули од Македонија одат на „свадбен пат“ за да се мрестат во Саргасовото Море недалеку од Бермудскиот Триаголник?
... дека морепловната мерка за брзина јазол доаѓа од броењето јазли на јаже кое се фрлало во водата?
...дека Винчестер бил првиот главен град на Англија?
...дека Еарендел е најдалечната ѕвезда позната за науката, на растојание од 28 милијарди светлосни години од Земјата?
...дека Макаронезија е подрачје на четири архипелази меѓу Европа и Северна Африка?
...дека планетата Венера македонскиот народ ја нарекувал Обденица?
... дека селото Центар Жупа изворно се нарекувало Вапа — поим во директно сродство со санскритскиот збор vāpī, што значи „долго блато“?
...дека христијаните во Босна и Херцеговина се тетовирале како обележје на нивната вера, иако обичајот датира од илирско време.
...дека врвот Тумба на Беласица е тромеѓа помеѓу Вардарска, Егејска и Пиринска Македонија?
... дека тектонските плочи ги открил германскиот научник Алфред Вегенер во 1912 година?
... дека хемискиот елемент ниобиум (Nb) е наречен по нимфата Ниоба, ќерка на митскиот крал Тантал?
... дека градот Гелзенкирхен во Германија е привремено преименуван во „Свифткирхен“ во чест на концеритете на Тејлор Свифт во јули 2024 година?
... дека Гагаузите се православен народ генетски најблизок со Македонците, чиј туркиски идентиет е вештачки конструкт произлезен од јазична асимилација?
... дека Сонцето сочинува 99,8 % од масата на Сончевиот Систем?
... дека Белскиот даб во манастирот „Св. Илија“ на Осогово е прогласен за споменик на природата?
... дека во историјата постоеле преку 40 антипапи?
... дека споменикот „Валхала“ кај Регенсбург е здание во облик на антички храм кое ги чествува великаните од историјата на германските народи?
... дека Скопска Црна Гора е наречена „Скопска“ за да се различи од истоимената планина помеѓу Серско и Драмско во североисточна Беломорска Македонија?
... дека Полска-Литванија била една од најголемите држави во Европа и постела повеќе од два века?
... дека вредностите на водородниот показател (pH) за киселост или базност се логаритамски?
... дека областа Барања е поделена помеѓу Унгарија и Хрватска?
... дека стапчињата за јадење влегле во широка употреба дури за време на династијата Минг (XIV-XVII век), иако постоеле со илјадалетија?
... Џон Кабот (Џовани Кабото) е првиот европски откривач на Северна Америка, не сметајќи ги Викинзите?
... Тајане е македонски календарски обичај поврзан со празникот раѓањето на Јован Крстител?
... покрај аритметичката и геометриската средина, модусот, медијаната, и просекот се видови на средна вредност?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 20 октомври 2024 г.

Настани:

1728	Во Копенхаген избувнал голем пожар, опожарувајќи го поголемиот дел од градот.
1803	Сенатот на САД го ратификувал договорот со Франција за купување на големата територија околу сливот на реката Мисисипи наречена Луизијана. Со овој договор, САД речиси ја удвоиле својата дотогашна територија.
1865	Отава станала новата престолнина на Канада.
1941	Втора светска војна: Пред силната офанзива на германските армии, советската влада прогласи опсадна состојба во Москва и мина во Кујбишев. Тоа беше најкритичниот момент во текот на нападот на нацистичките трупи врз главниот советски град, но подоцна, по успешната контраофанзива на Црвената армија, дојде до пресврт.
1944	Втора светска војна: Ослободен градот Белград
1945	Жените во Франција добиле право на глас
1949	Југославија била избрана за постојанен член на Советот за безбедност при ООН
1973	Англиската кралица Елизабета II свечено ја отворила Сиднејската опера
1994	Амбасадорот на Република Македонија во Руската федерација, Гане Тодоровски, на свечената церемонија во Кремљ, му ги предаде акредитивите на претседателот Елцин. „Не се разочаравме што ве признавме под името Македонија“, изјави Елцин.
2001	Протести низ француските градови против зависноста од јадрена енергија.

Родени:

1864	Алексо Поројлијата, македонски револуционер.
1866	Густав Касел — шведски економист.
1875	Димо Хаџи Димов — македонски револуционер.
1882	Бела Лугоши — американски глумец со унгарско потекло.
1915	Мирче Ацев — народен херој на Македонија.
1915	Антон Попов — македонски револуционер, публицист, писател.
1917	Жан-Пјер Мелвил — француски режисер и глумец.
1946	Елфриде Јелинек — австриска писателка, добитничка на Нобеловата награда во 2004 година.
1946	Марко Николиќ — српски глумец.
1950	Том Пети — американски рок-музичар.
1951	Клаудио Раниери — италијански фудбалер и тренер.
1958	Иво Погорелиќ — југословенски и хрватски пијанист.
1959	Борис Стрел — словенечки и југословенски скијач.
1960	Лепа Брена — српска и југословенска фолк-пејачка.
1961	Драгиша Биниќ — југословенски и српски фудбалер.
1961	Јан Раш — велшки фудбалер.
1964	Ненад Ненадовиќ — српски глумец.
1965	Стефано Пјоли — италијански фудбалер и тренер.
1966	Абу Мусаб Ал Заркави — член на Ал-Каеда.
1971	Снуп Дог — американски рапер и музички продуцент.
1992	Матија Де Шиљо — италијански фудбалер.
1997	Адемола Лукман — нигериски фудбалер.

Починале:

1940	Гунар Асплунд — шведски архитект.
1987	Андреј Колмогоров — руски и советски математичар.
1992	Коча Поповиќ — српски и југословенски офицер, политичар, филозоф и писател.
1994	Берт Ланкастер — американски глумец и режисер.
1994	Сергеј Бондарчук — советски сценарист, режисер и глумец.
2003	Миодраг Петровиќ - Чкаља — српски глумец и комичар.
2003	Ѓоко Георгиев — водител на емисии на Македонското радио и автор на текстови на поп-музика.
2005	Ширли Хорн — американска џез-музичарка и пејачка.
2011	Муамер Гадафи — либиски диктатор.
2013	Лоренс Клајн — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1980 година.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика · логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Азија · Африка · Антарктик · Европа · Јужна Америка · Океанија · Северна Америка

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич

Knowledge Base Wiki

Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.

Добре дојдовте на Википедија