Knowledge Base Wiki

Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.

Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Nuts. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Kölsj is 't dialek va Kölle. 't Liek einegszins op de Limburgse dialekte: 't behuurt tot de Ripuarische dialekgroop, wie ouch 't Kèrkraods.

Woorden

Hoegduutsj Kölsch Limburgs Hollensj
schieben/ziehen däue/trecke duje/trèkke duwen/trèkken
etwas jet get iets
Eisbein Hämsche sjeenkske, sjinkske ham
Kind, Kinder Panz, Pänz kindj, kinger kind, kinderen
Tante, Onkel Uhm, Ühm tant(e), nónk(e)/oom tante, oom
(sterbens-)krank aussehen beripscht ußsinn sjterveskrank, sjterveskrank oetzeen doodziek uitzien
nackt bläck naksj, naaksj, bloat naakt
Oberbett Plümo dèkbèd dekbed
oder ov of of
Ossi Pimmock Ossi, (Oost-Duutsjer ?), Oas-Duutsjer Oost-Duitser
Zwiebel Ölsch, Öllisch un ui
reden kalle, schwade kalle, zjwetse, moele praten
Schmutz, Streit Knies onnuts, ruzie, ruzing, sjtried strijd, ruzie
schon, bereits ald al al
schon, (ein)mal enz ins eens
Spatz bzw. Fliege Mösch mösj en vleeg mus en vlieg
verrückt jeck gek gek
Wahlkölner Immi Immigrant naar Kölle Immigrant naar Keulen
Dachstuhl, Dachboden, Dachbereich Läuf, Läuv zolder, zölder, uuëverloop zolder

Väöl weurd weure oet oersjpronkelike omsjrievinge gebaore:

Akkordeon Quetschebüggel kwitsjbuul, kwetsjbuul,trèkzak accordeon
Bett Lappekeß bèd bed
Geizhals Knießbüggel, Knießkopp näöje, nèje

Andere Vokabeln sind aus mittlerweile wenig gebräuchlichen oder anders belegten Synonymen entstanden:

Tür Pooz duur, deur deur
Schmerz Ping pien pijn
weg fott voet weg, verdwenen

Weer anger wuurd ontsjtaon oet de algemein omgangstaol:

Auto Kess wage, auto auto
Wohnung Bud boet woning

't oze vader op Kölsj

Dees ies 'n moderne kölsje versie van 't oze vader, van de poet Jean Jenniches (1894-1979) [1]

Vatterunser

Leeve Herrjott, hellich ess Dinge Name.
Vum Himmel us rejeers Do et janze Weltall
noh Dingem Welle.
Wie ne Vatter sorgs Do för de Minschheit,
die he op de Äd Di Rich erwaden deit.
Vill Nut es en der Welt, döm bedde mer:
maach doch, dat keine Minsch mieh muss
Hunger ligge.
Nemm vun uns alle Sündeschold,
domet och jederein ess jnädich de eije
Schöldner.
Helf Do uns, dat meer alle Versökunge
widderstonn,
un halt alles vun uns fähn, wat unsem
iwije Heil schade künnt.

Amen.

Brónne

  1. ↑ van de pagina 139, Jean Jenniches: Foder för Laachduve, Greven Verlag, Kölle, 2009. ISBN 978-3-7743-0435-2



  Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't

source: https://li.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6lsj