Knowledge Base Wiki

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Bergs (Roerdale). Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'n Brandjsjtof is e materiaal waat verbrend of verangerd kan waere óm energie of wurmde te verkriege of e veurwerp te doon bewaege. 'n Brandjsjtof geuf energie aaf door 'n chemische reactie te óngergaon, zowie tiedes verbrenning of 'n kernreactie, wie kernsjplitsing of kernsjmulting. 'n Wichtige eigesjap van 'n gooj brandjsjtof is det ze energie allein vriegeuf es det neudig is en det op zón meneer duit det dees energie good beheerd kin waere en ómgezat in mechanisch wirk. Veurbilde van brandjsjtoffe zeen benzien, aerdgaas, aerdaolie en törf.

Alle laevesvörm die zeen gebaseerd op kaolsjtof, van de kleinste micro-organisme tot diere en luuj, zeen aafhenkelik van brandjsjtof in de vorm van voedsel es energiebrón. De celle óngergaon chemische processe die door enzyme waere óngersteund veur de energie in 't aete óm te zitte en zo 't laeve te óngerhaje. Dees chemische reacties sjtaon bekènd es metabolisme. Luuj make ouch van 'n grote versjeienheid aan technieke gebroek veur energie in brandjsjtof óm te zitte nao nöttige (broekbaar) energie. 't Gebroek van dees energie wusselt van de wurmde veur kaokdoelinj tot de opwekking van elektriciteit en 'n aandrieve van anger mechanieke.