Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.
Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
La yaro 2024 (MMXXIV per Romala algarismi) esas bisextila yaro komencinta ye lundio segun Gregoriala kalendario. Ol esas la 24ma yaro de la triesma yarmilo, la 24ma yaro de la 21ma yarcento, e la 5ma yaro de la yari 2020a.
L'efekti di klimatala modifikuri, nome globala varmesko, intensigesis en multa loki en 2024. En januaro, duris l'efekti di la sikeso che Amazoniana regiono di Brazilia. Plu kam 630 mil personi afektesis en 2023[1]. On previdis ke natural inundadi yarala di Amazoniana riveri esus min intensa kam la mezavalora serio historiala, od admaxime egaleskus ol dum la pluvoza sezono. Altralatere, l'efekti di la sika sezono en la regiono esus plu grava en 2024 kam en 2023[2]. Fakte, ca previdado konfirmesis en agosto ed en septembro. Ank en januaro komencis serioza sikeso en Zambia, qua efektigis skarseso di nutrivi ed aquo e judikesis kom la maxim serioza en du yardeki. Prezidanto Hakainde Hichilema deklaris nacionala dizastro ye la 29ma di februaro[3]. La sikeso afektis 84 ek la 116 distrikti di la lando. Plu kam 1 milion pueri afektesis.
Ye la 6ma di marto komencis serio di inundadi en Pakistan ed Afganistan, qui produktis 839 morti, 2154 plusa homi vundita e 40 altri desaparinta til la 16ma di julio. Violentoza pluvegi printempala kontrastis kun exajere sika vintro. Sika suli ne absorbis l'aquo efikive, do l'efekti di pluvegi divenis plu grava. En aprilo, eventis neexpektita pluvego sur Oman ed Unionita Araba Emirii - UAE. Dum 24 hori, pluvis 254,8 milimetri - to esis la mezavalora pluvo-quanto expektata por UAE dum la tota yaro[4]. Segun la meteorologiala centro di la lando, ol esis la maxim intensa pluvego enrejistrita dum 75 yari. En Oman, adminime 19 personi mortis pro la pluvegi[4]. En estal Afrika, ciklono Hidaya formacesis ye la 30ma di aprilo proxim Seycheli. Ol frapis Tanzania per venti di plu kam 120 km/h ye la 3ma di mayo[5]. Malgre ne efektigar grandega destruktado, ol esis la 3ma e la maxim intensa ciklono qua frapis la regiono dum la historio.
En aprilo, mayo e junio, ank eventis forta pluvegi en Braziliana stato Rio Grande do Sul, nome en la centro e la nordo dil stato. Urbo Santa Maria recevis pluvo-quanto di 436,2 milimetri dum quar dii - triople la quanto expektata por la tota monato, to esas, 140 mm[6]. Segun statistiki publikigita ye la 5ma di mayo, 334 ek la 497 urbi di Rio Grande do Sul afektesis da pluvegi, qui produktabis til lore 75 morti ed afektabis 781 mil personi[7]. Weste del stato, che urbo Porto Xavier, an la frontiero kun Arjentinia, fluvio Uruguay atingis 10 metri super lua mezavalora nivelo[8]. Samatempe, sikeso ed alta temperaturi frapas diversa regioni che norda misfero. En India, 60 personi mortabis de marto til mayo pro l'alta temperaturi[9], ed en Bangladesh omna skoli decidis suspensar docado pro l'alta temperaturi, qui atingis 40°C e mem 42°C dum diversa dii. La pluvo-quanto dum musonala sezono esis infre la mezavaloro di antea yari, e to afektis la produktado di grani di la lando[9]. En Chinia, severa sikeso afektis nordala provinci, samatempe kam pluvegi ed inundadi frapas la sudo di la lando,[10] nome provinci Zhejiang, Fujian, Jiangxi, Hunan, Guangxi, e Guizhou. Norde de la lando, enrejistresis 40,2°C che urbo Fenyang, lokala rekordo por monato junio.[10] En aprilo, Chiniana Ministerio pri Agrokultivo enrejistris augmento di pluvo-quanto per 50% til 80% en kelka regioni sude de la lando[10].
En junio, meteorologiisti anuncis ke somerala varmeso komencis frue en Europa. En centrala e sudala Grekia, enrejistresis 43°C dum la duesma semano di junio. En Turkia, temperaturi superirabas per 8°C e mem per 12°C la mezavalora temperaturo expektata por la tota monato.[11] Ank en marto komencis serio di kaloro-ondi en Nordal e Central Amerika, duranta til somero, e produktanta serio di rekordi di temperaturi: ye la 25ma di mayo, enrejistresis 34,7°C che urbo México; ye la 26ma di mayo enrejistresis 48°C che urbo San Juan Bautista Valle Nacional, Mexikia, e 44,4°C che urbo Del Rio, Texas. Ye la 20ma di junio enrejistresis 52°C che urbeto Tepache, stato Sonora, Mexikia. Til la fino di junio plu kam 248 personi mortis pro l'alta temperaturi, de qui plu kam 93 en Usa e plu kam 155 en Mexikia.
En marto, ambientalisti* previdis ke Braziliana regiono Pantanal subisus lua maxim serioza sikeso de sua historio[12]. Segun mezuradi facita dum l'unesma 4 monati del yaro, la nivelo di fluvio Paraguay esis 68% min alta kam la mezavalora expekto por ca epoko.[13] Pro l'intensa sikeso, til la 9ma di julio forestala incendii destruktabis 760 mil hektari de la vejetantaro di ca biomo*.
Che norda misfero, uraganoDeryl formacesis ye la 28ma di junio e disipis ye la 11ma di julio. Klasifikita kom "kategorio 5" (la maxim forta) kande ol eniris Karibia, kun venti qui atingis 270 km/h, Deryl frapis Barbados, Grenada, Trinidad e Tobago, la nordo di Venezuela, Insuli Kaiman, Belize, peninsulo Yukatan, Usa (nome Texas, Louisiana e la valo di rivero Ohio) til Kanada, e produktis 64 morti e 6,2 miliard dolari en domaji. Ol esis la maxim forta uragano historiale enrejistrita dum la komenco di julio. Che Pacifiko, tifonoGaemi, anke konocata kom "super tifono Carina", frapis Taiwan, estal Chinia e Filipini. Olua venti atingis 230 km/h. Til la 26ma di julio, ol produktabis plu kam 43 morti, plu kam 880 plusa homi vundita e plu kam 80 altri desaparinta.
Ye la fino di julio komencis pluvegi en Sudan, qui efektigis granda inundadi e produktis plu kam 68 morti ed afektis adminime 17 mil plusa homi[14]. Plu kam 12 mil domi destruktesis o domajesis. To plumaleskis la humanala situaciono en la lando, ja severe afektita da interna milito. Ye la 24ma di agosto, aquobarilo Arbaat krulis, e la morto-statistiko augmentis til adminime 148 personi. Violentoza pluvegi ank afektis tota central e westal Afrika: segun raporto dal Unionita Nacioni, plu kam 716 mil personi afektesis e plu kam 62 mil domi destruktesis o domajesis en Centrafrika, Chad, Ivora Rivo, Demokratial Republiko Kongo, Liberia, Mali, Nigeria, Nijer e Togo[15]. En la nordo di Chad, pluvegi produktabis adminime 54 morti, e granda destruktado.[16] La pluvego duris, ed ye la 10ma di septembro, aquobarilo Alau krulis, e centi di mili di personi mustis evakuesar.[17]
En Sud-Amerika, granda incendii en la norda regiono di Brazilia dum la monato agosto afektis cirkume 540 mil habitanti dil urbo Porto Velho. Braziliana guvernerio sendis 1500 fairogardisti por kombatar diversa incendii, qui expansis pro la sikeso.[18] La sikeso en la norda regiono di la lando afektas la pesko e la navigado en riveri di la regiono. Omna 62 urbi di Amazonas deklaris urjanteso-stando pro la sikeso ed incendii[19]. La sikeso e l'incendii ank afektis stati di Centro-westala regiono ed altri, exemple Ceará, Minas Gerais, Sao Paulo e Rio de Janeiro. Che urbo Ribeirão Preto, skoli suspensis funcionado pro la granda quanto di fuligino produktita dum rurala incendii. La fumo di la brulado kovris multa urbi dum monato septembro, exemple Sao Paulo e Fortaleza,[20]. Ye la 26ma di agosto, 60 urbi en Ceará havis incendii en vejetantaro, exemple Icó, Sobral, Itaitinga, Maracanaú ed Ubajara. La quanto di incendii en la stato esis la maxim granda depos 2018[21]. Segun raporto publikigita ye la 9ma di septembro, 59% ek la surfaco di Brazilia subisis l'efekti di sika vetero[22]. Ye la 13ma di septembro stato Sao Paulo havis 1752 loki kun incendii, quarople la quanto enrejistrita dum septembro 2023[23]. Segun INPE, Braziliana instituto por kosmala inquesti, 71,9% de la tota forestala incendii di Sud-Amerika enrejistrita til la 14ma di septembro eventis en Brazilia[24]. La maxim multa incendii en Brazilia eventis pro homal agado, exemple por eliminar sika vejetantaro ante plantaco[24]. Del incendii en Brazilia, 49% eventis che biomo* Amazonia, 30% che biomo cerrado, 13,2% che Atlantika foresto, 5,4% che biomo* Pantanal, ed 1,9% che biomo* caatinga[24]. En Peru, prezidantino Dina Boluarte deklaris urjanteso-stando pro sikeso en tri regioni ye la 18ma di septembro, pos ke 16 personi mortis, e fairi minacis kultivi.[25] En Equador, sikeso faciligis la propago di forestal incendii, qui afektis plu kam 20 mil hektari di foresti. L'alta temperaturi di la sezono desfaciligis kombatar la fairi, nome en montoza regioni[26].
En septembro eventis la maxim serioza pluvegi ed inundadi en central ed estal Europa en 30 yari, qui produktabis adminime 26 morti e 11 plusa homi desaparinta til la 20ma di septembro[27]. Pluvegi afektis Austria, Chekia, Germania, Hungaria, Italia, Moldova, Polonia, Rumania e Slovakia. Adminime 250 mil domi afektesis, la maxim multa en Chekia. En 5 dii, pluvis plu kam 500 mm en Lipová-lázně, vilajo distanta 235 km de Praha[28]. Ank en semptembro, tifonoYagi frapis Myanmar, ed efektigis pluvegi ed inundadi qui produktis adminime 113 morti til la 15ma di septembro.[29] En central e westal Afrika, inundadi produktabis plu kam 1000 morti e diplasis centi di mili di homi til la 20ma di septembro.[30] En India, Bangladesh e Nepal anke duras eventar musonal inundadi dum septembro. Che Indiana stato Bihar, adminime 46 personi, la maxim multa pueri, mortis dronita en riveri pos inundado ye la 26ma di septembro, dum festivalo Jivitputrika. Ye la sama dio, pluvis 275 mm en Mumbai, produktanta adminime 4 morti[31]. En Nepal, adminime 38 personi mortis e 29 desaparis inter la 27ma e la 28ma di septembro. La destrukti pro musonal inundadi en la lando augmentabas multe dum recenta yari.
Ye la 27ma di septembro, uraganoHelene atingis "kategorio 4" che skalo Saffir-Simpson e frapis Usana stati Florida, Georgia, Sudal Karolina e Tennessee per venti qui atingis 225 km/h. Lua morto-statistiko til la 28ma di septembro esis 44 homi, de qui 28 en Sudal Karolina e 21 en Georgia.[32] Ye la 3ma di oktobro, tifono Krathon frapis Taiwan, per venti qui atingis 162 km/h. Ol produktis 4 morti e plu kam 700 plusa homi vundita[33] Ye la 5ma di oktobro, uragano Milton formacesis sur gulfo di Mexikia, e du dii pose ol atingis "kategorio 5" che skalo Saffir-Simpson. Lua venti qui atingis 285 km/h sur la maro. Ante ke ol frapis Florida ye la 10ma di oktobro, diversa tornadi frapis la stato. Milton atingis Florida kom uragano kategorio 3 ye la 10ma di oktobro. Ol produktis adminime 16 morti en Florida e 2 morti en Mexikia. Ank en oktobro, tropikala tempesto Trami formacesis weste de Guam ye la 19ma di oktobro, ed ye la 23ma di oktobro ol frapis urbo Divilacan, en Luzon, Filipini, ed ye la 27ma di oktobro ol atingis Da Nang, en Vietnam. Til la 28ma di oktobro, la morto-statistiko di la tempesto esis plu kam 124 homi.
Ye la 29ma e la 30ma di oktobro eventis pluvegi qui efektigis inundadi che Autonoma Regiono Valencia, en Hispania. Segun statistiki de la 30ma di oktobro, adminime 95 personi mortis e doceni di individui restis desaparinta.[34] Ol esas la maxim mortigiva naturala dizastro en la moderna historio di Hispania.[35] Ye la 31ma di oktobro, tifono Kong-rey frapis Taiwan. Kun diametro di plu kam 500 kilometri, ol divenis la maxim granda tifono qua frapis l'insulo en 30 yari.[33] Ordinare, tifona sezono en Taiwan iras de julio til septembro, tamen ca yaro du forta tifonis frapis la lando en oktobro.[33] Ye la 5ma di novembro, tifono Yinxing frapis la nordo di Filipini, portanta 242,6 mm di pluvo en 24 hori a Cagayan.
Ye la 11ma di novembro, internaciona organizuro World Meteorological Organization - WMO - publikigis informo, segun quo 2024 esos la maxim varma yaro di la historio depos la komenco di industriala revoluciono. Segun l'informo, de januaro til septembro 2024 la mezavalora temperaturo di la planeto esis 1,54 gradi Celsius plu alta kam la mezavalora temperaturi ante la komenco di industriala revoluciono.[36] La pasinta 10 yari esabas la maxim varma de la historio, e la temperaturi dil oceani augmentabas.[36] Ye la 11ma di novembro, quar tropikala cikloni esis aktiva sur la nordo di Pacifiko: Yinxing, Toraji, Usagi e Man-yi, ca lasta lor kom tropikala tempesto. Dum la sequanta dii, Man-yi plufortigis su, ed ye la 16ma di novembro ol divenis supertifono e frapis provinco Catanduanes, en Filipini, per venti qui atingis 260 km/h, atinganta "kategorio 5" che skalo Saffir-Simpson[37]. Man-yi frapis Filipini tri dii pos ke tifono Usagi, kategorio 4, frapis Luzon ed altra insuli norde de la lando. Ye la 17ma di novembro, tropikala tempesto Sara frapis Belize, pos efektigar inundadi en Honduras[38].
1ma di januaro - Etiopia anuncas pakto kun Somalilando pri uzo dil portuo di Berbera, e divenos l'unesma lando agnoskanta la nedependo di ca regiono.[41]
2ma di januaro - En Japonia, aviono Airbus A350 de kompanio Japan Airlines kolizionas kontre aviono di rivala patroliado che aeroportuo Haneda, Tokyo, ed incendias komplete. Omna 379 pasajeri e kruani del Airbus sucesas eskapar de flami, tamen 5 kruani de patrolio-aviono mortas.[42]
3ma di januaro - Duopla atako per bombo en Kerman, Iran, dum ceremonio por rimemorigar l'asasino di generalo Qasem Soleimani eventinta en 2020, produktas 84 morti.[43]
4ma di januaro - Rusa prezidanto Vladimir Putin lansas dekreto qua grantas Rusa civitaneso a stranjeri qui luktas alonge Rusa armeo kontre Ukrainani, e lia familii.
7ma di januaro - En Bangladesh eventas parlamental elekti, kun la partopreno di nur 41,8% ek l'individui apta a votar. Partiso Ligo Awami de chefministrino Sheikh Hasina Wazed vinkas 222 ek la 300 sidili del parlamento.
8ma di januaro - Usa lansas kosmoprobiloPeregrine Mission One vers la Luno. To esas l'unesma lunala misiono depos olta di programo Apollo.
8ma di januaro - Invado di Ukraina da Rusia: Rusia lansas atako kun 38 fuzei e senpilotist aviacili kontre provinci Dnipropetrovsk, Kharkiv, Khmelnytskyi e Zaporizhzhia, e produktas adminime 4 morti e 38 plusa homi vundita.
9ma di januaro - En Equador deklaresas urjanteso-stando pos ke drogo-komercisto José Adolfo Macías Villamar eskapas de karcero. La deklaro efektigas violentoza respondo de organizita krimino, qua lansas serio di ataki, kapto di gajo-homi, invado di televiziono-staciono en Guayaquil dum transmisado di programo, e konflikti inter policisti e kriministi. La situaciono plumaleskas, e prezidanto Daniel Noboa dekretas ke 22 kriminal organizuri esas terorista organizuri.
13ma di januaro - Terglitado en El Carmen de Atrato, Kolumbia, produktas 34 morti e vundas adminime 35 plusa homi.
3ma di februaro - Chili deklaras urjanteso-stando pos ke adminime 51 personi mortis e centi de altri reportesis desaparinta dum granda incendii, proxim Valparaíso e Viña del Mar. Plu kam 1100 konstrukturi esas destruktita.
6ma di februaro - En Mogadishu, Somalia, 10 personi mortas e cirkume 20 plusa homi vundesas kande 4 bombi explozas che merkato Bakara, la maxim granda dil urbo.[47]
22ma di marto - Atako per pafado che spektaklo-domo Crocus City Hall en Moskva, Rusia, produktas adminime 137 morti e 182 plusa homi vundita.[50]
22ma di marto - En Nijer, adminime 23 soldati mortas, plusa 17 vundesas e 34 altri desasparas pos embusko da jihadista grupo en Teguey, regiono Tillabéri, weste de la lando. Segun militisti Nijerana, 30 jihadisti anke mortis.[51]
26ma di marto - Navo kolizionas kontre ponto super fluvio Patapsco en Baltimore, Maryland, Usa. La 3-kma ponto krulas, vehili falas en la fluvio, e 6 personi desaparas.[52]
27ma di marto - Domo di Reprezentanti di Tailando aprobas lego agnoskanta samasexua mariajo per 400 voti kontre 10.
5ma di aprilo - Polico di Equador invadas Mexikian ambasadeyo en Quito, por arestar ex-viceprezidanto Jorge Glas, qua recevabis politikala refujo. To violacas la konvenciono di Wien pri diplomacala relati, e Mexikia e Nikaragua ruptas relati kun Equador.
5ma di aprilo - Krulo dil aquobarilo Orsk, sur fluvio Ural, produktas 5 morti, ed efektigas plu kam 1,2 miliard Rubli domaji.
12ma di junio - En Kuwait-Urbo, incendio che lojeyo por exterlandana laboristi produktas 50 morti e 40 plusa homi vundita.[58]
24ma di junio - En Hwaseong, provinco Gyeonggi, Sud-Korea, incendio che fabrikerio di baterii ek litio produktas 22 morti e 2 plusa homi vundita.[59]
25ma di junio - Mili di demonstreri atakas e brulas Keniana parlamento en Nairobi, e 19 personi mortas, e 200 plusa homi vundesas. Plu kam 130 plusa homi arestesas da polico dum konflikti.[60]
26ma di junio - En Bolivia, militisti invadas prezidantala palaco en La Paz probanta sensucese facar stato-stroko. La komandinto di sediciva militisti, generalo Juan José Zúñiga, arestesas. Entote 12 civili vundesas e 21 militisti arestesas.[61]
4ma di julio - Eventas parlamental elekti che Unionita Rejio. Konservemi vinkesas da Laboristi unesmafoye depos 2005 en Anglia, ed unesmafoye depos 2010 en Skotia.
13ma di julio - Donald Trump subisas atento kontre ilua vivo kande diskursanta kom kandidato a prezidanteso di Usa en Butler, Pensilvania. Trump vundesas en lua dextra orelo, e l'atakero, Thomas Matthew Crooks, mortigesas da un ek la membri di Usana Sekreta Servado.[63]
28ma di julio - En Venezuela, Nicolás Maduro deklaras sua vinko en prezidantal elekto, tamen kelka Sud-Amerikana landi ne agnoskas to. Konseque, Venezuelana guvernerio suspendas diplomacala relati kun li.
9ma di agosto - Aviono ATR 72 de Braziliana kompanio Voepass Linhas Aéreas falas proxim rezidal areo che municipo Vinhedo, stato Sao Paulo, e nulu ek la 62 personi en nave transvivas.[67]
12ma di agosto - NASA anuncas ke datumi kolektita da kosmosondilo InSight konfirmis l'existo di liquida aquo en Marso, de 10 til 20 km sub la surfaco[69].
15ma di agosto - Sekureso-servado di Ukraina arestas 102 militisti Rusa kom militala kaptiti, pos ke li kapitulacas[70].
17ma di agosto - Malgre nekompleta, Nusantara inauguresas kom chefurbo di Indonezia. La ceremonio homajanta la nedependo di la lando unesmafoye eventas en la nova chefurbo[71].
17ma di agosto - Milito en Sudan: En Galgani, Sudan, adminime 85 personi mortas dum kriminoza incendii e spoliado meze tumulto, pos atako da paramilitisti* de la Trupi por Rapida Atako.[72]
21ma di agosto - En Iran, omnibuso transportanta Pakistanana shia pilgrimanti qui iris a pilgrimo Arba'in en Karbala, Irak, kolizionas e renversas, produktanta 28 morti e 23 plusa homi vundita.[73]
29ma di agosto - CiklonoShanshan frapas prefektio Kagoshima en Kyushu, Japonia, per venti qui atingis 215 km/h. Adminime 3 personi mortas, e plu kam 250 mil rezideyi privacesas di elektro. Toyota e Nissan suspendas produktado en fabrikerii di la regiono.
2ma di septembro - Supera Korto di Brazilia decidas blokusar interretala platformo X (olim Twitter) pos diversa demandi, ignorita da platformo, por removar kontenaji kalumnioza e falsa novaji, e pos ke Elon Musk refuzis indikar reprezentanto legala di la platformo en Brazilia.
17ma til la 18ma di septembro - Per du ciberataki*, 32 personi mortigesas e 3200 plusa homi vundesas kande mesajili e komunikili uzita da membri de Hezbollah explozas. On judikas ke la Sekreta Servado di Israel esis l'exekutanto dil ciberataki*.
21ma di septembro - Adminime 51 personi mortas e 20 plusa homi vundesas pro explozo en mineyo di karbono proxim Tabas, Iran[75].
24ma di oktobro - Tropikala tempesto Trami frapas la nordo di Luzon, Filipini, e produktas adminime 76 morti. Adminime plusa 320 000 personi mustas evakuesar.[82]
26ma di oktobro - Israel lansas aeral atako noktala kontre Iran. Iranana statala komunikilaro raportas explozi en Tehran e Karaj, e la morto di 4 soldati.
27ma di oktobro - En Uruguay eventas general elekti por la Chambro di Reprezentanti, Senato, e l'unesma votado por prezidanto. Centro-sinistrana koalisuro Frente Amplio recevas 43,94% ek la voti, kontre ke centro-dextrana partiso Partido Nacional recevas 26,77% de la voti por la Chambro di Reprezentanti, e 28,15% de la voti por Senato. Yamandú Orsi, de Frente Amplio, disputos kontre Álvaro Delgado, de Partido Nacional.
31ma di oktobro - tifono Kong-rey frapas Taiwan. Kun diametro di plu kam 500 kilometri, ol divenis la maxim granda tifono qua frapis la insulo en 30 yari.[33]
31ma di oktobro - Nord-Korea lansas balistikala misilo kun kapaceso por atingar Usana teritorio.[84]
5ma di novembro - Eventas prezidantal elekto en Usa, e Donald Trump vinkas ol. Depos 1892, to esas la duesma foyo en la historio di Usa ke ula kandidato elektesas prezidanto duesmafoye nesequante.[86]
9ma di novembro - Suocidant-atako per bombo che ferovoyala staciono di Quetta, Balochistan, Pakistan, produktas adminime 26 morti. L'atento organizesis dal Armeo por Liberigo di Balochistan, unesmafoye an la centrala quartero di Quetta.[88]
13ma di novembro - Che urbo Brasília, individuo lansas du rudimenta bombi facita ek piroteknaji kontre l'edifico di la Suprega Federala Tribunalo di Brazilia e kontre statuo avan ol. Pose ilu suocidas, exploziganta piroteknaji kontre lua kapo.
16ma di novembro - Arjentinia imperas l'aresto di 61 Braziliani vivanta en la lando, akuzita pri partopreno en l'atako kontre Braziliana Kongreso e la Supera Tribunalo Federala ye la 8ma di januaro 2023.[92]
↑Kissoon, Carolyn:Basdeo Panday has died Publikigita da Trinidad Daily Express. Dato di publikigo: 1ma di januaro 2024. URL vidita ye 2ma di januaro 2024.
