La yaro 2014 (MMXIV per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye merkurdio segun Gregoriala kalendario . Ol esis la 14ma yaro di la triesma yarmilo, la 14ma yaro di la 21ma yarcento , e la 5ma yaro di la yari 2010a .
Eventi
Kosmo
12ma di novembro - Rosetta -probilo di ESA venas a la kometo Churyumov-Gerasimenko . La volumino di la kometo esas nur 3 x 5 km, tamen on entraprezis kometovenar. L'orbitala ciklo di la kometo duras 6.6 yari. L'orbito esas tale oblonga, ke la maxim fora punto di la kometo de la Suno esas 5.7-foye plu fora kam olta di la Tero . La probilo mustis cirkumflugar quar-foye la Suno, pro atingar la kometo.
4ma di februaro - Skotia permisas samasexua mariaji.[ 1]
13ma di februaro - Belgia legaligas eutanazio por kuracati di irga evo qui havas mortiva morbi.
20ma di februaro - En Kiiv , Ukraina , 1 demonstrinto mortas e 10 vundesas en konflikti kontre la polico, dum protesti kontre la guvernerio.
22ma di februaro - Ukrainana parlamento removas prezidanto Viktor Yanukovich de povo e remplasas il per Oleksandr Turchynov , pos civil agitesi produktar plu kam 100 morti.
23ma di februaro - Parlamento di Ukraina elektas provizore Olexander Turchinov kom prezidanto dil lando.[ 2]
18ma di marto - Per plebicito, la majoritato de la habitantaro di Krimea votas favoroze pri separar su de Ukraina ed unionar su a Rusia .
21ma di marto - Rusia formale anexas Krimea, pos Vladimir Putin signatar lego pri l'anexo.
25ma di marto - Igor Teniukh, ministro pri defenso di Ukraina , prizentas sua renunco pos ke Ukrainana mar-armeo preske tote perdas olua navi en Krimea .
3ma di aprilo - Papo Franciskus kanonizas misionero José de Anchieta .
27ma di aprilo - Papo Franciskus kanonizas papi Ioannes la 23ma ed Ioannes Paulus la 2ma .
10ma di mayo - Conchita Wurst vinkas Euroviziono-Konkurso di Kansono kun ilua kansono Rise Like a Phoenix .
6ma di junio - En Kosovo , adminime 2 personi mortas e 13 vundesas pos explozo en elektriferio proxim Pristina .[ 3]
17ma di julio - Aviono Boeing 777 de Malaysian Airlines falas en Ukraina proxim la frontiero kun Rusia , e 295 personi mortas.
13ma di agosto - En Suisia , terglitado proxim Tiefencastel efektigas ekreligo di treno e plu kam 10 personi vundesas, di qui 5 grave.[ 4]
15ma di septembro - En Doneck , Ukraina , sis civili mortas dum kombati.[ 5]
18ma di septembro - Plebicito pri la nedependo di Skotia eventas. Per 1 914 187 No-voti kontre 1 852 828 Yes-voti, la habitanti rejektas la nedependo.[ 6]
2ma di januaro - Atento per bombo en Beirut , Libano , produktas adminime 5 morti.
13ma di januaro - Mili di personi protestas en Bangkok , Tailando kontre l'administrado di la chefministrino Yingluck Shinawatra .
19ma di januaro - Atako kontre militala konvoyo en Bannu, Pakistan , mortigas adminime 26 soldati e vundas 38 plusa homi.
26ma di januaro - En Kabul , Afganistan , bombo-atento kontre omnibuso del armeo produktas 3 morti ed adminime 10 vunditi.
1ma di februaro - En la nordo di Sumatra , Indonezia , 11 personi perisas pos l'erupto dil volkano Sinabung .
3ma di februaro - Segun la opozanti di Bashar al-Assad en Siria , adminime 26 personi mortis per bombi lansita dum aeral ataki en Aleppo .
4ma di februaro - Atako per bombo kontre omnibuso en Sanaa , Yemen , mortigas adminime 2 soldati.
4ma di februaro - Explozo di bombo en suocidant atento kontre restorerio en Peshawar , Pakistan , produktas adminime 9 morti e plu kam 40 vunditi.[ 7]
9ma di februaro - Forta tempesti kun nivo en Tokyo ed altra regioni di Japonia produktas 11 morti e plu kam 1,200 personi vundita.[ 8]
8ma di marto - Aviono Boeing 777 de Malaysian Airlines desaparas kun 239 personi ennave super la gulfo di Tailando dum flugo de Kuala Lumpur vers Beijing .
23ma di marto - Turkia abatas Siria milital aviono proxim la frontiero inter la du landi. Segun okul-testi, la pilotisto ekjetis su ante la falo.[ 9]
23ma di marto - En Likoni, Kenia pafado en kirko produktas quar morti.[ 10]
12ma di aprilo - Ter-tremo kun forteso 4.1 che skalo di Richter frapas la nordo di Afganistan , produktas 4 morti e destruktas 100 domi.
18ma di aprilo - Avalancho che Monto Everest mortigas adminime 16 montoacensisti.
3ma di mayo - Mineyo di karbono explozas en la provinco Manisa, Turkia . Plu kam 240 ministi mortas.[ 11]
8ma di mayo - En Pakistan , proxim la frontiero kun Afganistan , bombo explozas en choseo e mortigas 8 Pakistanana soldati.
13ma di mayo - Mineyo di karbono explozas en la provinco Manisa, Turkia . Plu kam 240 ministi mortas.[ 12]
15ma di mayo - Automobilo transportanta bombo explozas en Bab al-Salam, Siria , e produktas adminime 17 morti. L'atako posible ekexutesis da grupi asociita kun Al-Kaida [ 13] .
29ma di mayo - Bielorusia , Kazakstan e Rusia signatas pakto qua kreas Euraziana Ekonomiala Uniono - EAEU.
30ma di mayo - Ter-tremo kun forteso 6.1 che skalo di Richter frapas provinco Yunan , Popul-Republiko Chinia . Adminime 29 personi vundesas.
5ma di junio - Sunita-Islamala grupo nomizita "Islamala Stato en Iraq ed Oriento " komencas milital atako en nordo di Irak , kun skopo di kaptar Baghdad e renversar chefministro Nouri al-Maliki .
3ma di julio - Israelan avioni bombardas Gaza , ed adminime 10 personi vundesas.
3ma di agosto - Ter-tremo kun forteso 6.5 che skalo di Richter frapas provinco Yunnan , norde de Popul-Republiko Chinia . Plu kam 360 personi mortas[ 14] e plua kam 12.000 domi krulas.[ 15]
11ma di agosto - Haider al-Abadi divenas chefministro di Irak .
30ma di agosto - En Irak , suocidint atako per automobilo kun explozivi mortigas adminime 11 personi en Yusifiya, 15 km sude de Baghdad .[ 16]
30ma di agosto - En Nikaragua , 20 ministi salvesas de ora mineyo pos 34 hori enterigita[ 17]
31ma di agosto - Pos atako di Usan avioni kontre Mohamedana rebeli qui siejis Amerli , en la nordo di Irak , Irakana e Kurda trupi riokupas la urbo.[ 18]
6ma di septembro - Sirian avioni bombardas urbo Ar-Raqqah , kontrolita da Islamaia Stato en la nordo di la lando, e mortigas 15 personi. En Usa Barack Obama propozas internaciona koalisuro kontre Islamala Stato.
1ma di decembro - Eventas protesti en Hong Kong pri demokratio . Pos konflikto kun la polico, dozeni di demonstranti arestesas.[ 19]
7ma di decembro - Tifono Hagupit frapas Filipini , mortigas 2 personi, e forsas l'evakuo di plu kam 1.2 milion personi en tota lando.[ 20]
22ma di decembro - En Beijing , Popul-Republiko Chinia , ciencisti anuncas la deskovro di organika kompozaji simila a karbono en aerolito devenanta de Marso .[ 21]
30ma di decembro - On trovas en la Maro di Java tri kadavri e fragmenti del aviono Airbus A320 de AirAsia qua voyajis de Surabaya , Indonezia vers Singapur .[ 22]
31ma di decembro - Suocidant-atako kontre shia-Mohamedani mortigas adminime 23 personi e vundas adminime 48 en l'urbo di Ibb, Yemen .[ 23] [ 24]
8ma di februaro - Konflikti inter Mohamedani e kristani en Bangui , Centrafrika , produktas adminime 9 morti.[ 25]
16ma di februaro - Atako kontre omnibuso kun turisti de Sud-Korea en Sinai , Egiptia produktas quar morti.
4ma di marto - Egiptiana korto proskriptas Palestinana grupo Hamas .
5ma di mayo - Militanti di Boko Haram ocidas cirkum 300 personi dum noktala ataki en l'urbi Gamboru e Ngala, en la stato Borno , Nigeria .[ 26]
20ma di mayo - En Nigeria du potenta bombi explozas en automobili proxim centrala merkato di Abuja .[ 27]
24ma di julio - Aviono McDonnel Douglas MD-83 de Hispana kompanio Swiftair qua operacis ol por Aljeriana kompanio Air Algérie falas en Mali kun 116 personi ennave, kande flugis de Ouagadougou en Burkina Faso vers Argel en Aljeria .
28ma di julio - Prezidanto Ellen Johnson-Sirleaf klozas Liberiana frontieri kun vicina landi por preventar l'expando di Ebola-viruso .
22ma di novembro - En Madera, Kenia , Somaliani de radikala Islamala grupo Al-Shabaab atakas autobuso kun 60 voyajanti qui irus a Nairobi e mortigas 28, kom respondo a la klozo di 4 moskei en Mombasa .[ 28]
30ma di decembro - En Gambia militisti probas facar stato-stroko kontre la prezidanto Yahya Jammeh , en povo depos 1994. La stato-stroko falias.[ 29]
1ma di januaro - La stato di Kolorado , Usa , legaligas l'amuziva uzado di marihuano .
25ma di januaro - Neidentifikita viro pafas kontre pasanti interne di komercala centro en Columbia, Maryland , Usa . Du personi mortigesas e kin vundesas. Pose, la viro suocidas .[ 30]
23ma di mayo - En Santa Barbara, Kalifornia studento mortigas 6 personi, vundas 13 e pose suocidas.
23ma di septembro - En New York , Usa , reprezenteri de 32 landi, de grand entraprezi e de la civila socio signatas pakto kontre la destrukto di foresti. Li promisas finar komplete la destrukto di foresti til la yaro 2030 .
26ma di septembro - Autobusi transportanta studianti de skolo rurala en Ayotzinapa, Mexikia , atakesas da individui vestizita quale policisti proxim Iguala . Sis ek la studianti mortigesas per pafado e 46 plusa homi kidnapesas e desaparas, posible sub impero da drogo-trusto Guerreros Unidos .[ 31]
17ma di decembro - Usa e Kuba riestablisas diplomacala relati, plu kam 50 yari pos ruptar ol.[ 32]
13ma di decembro - Senato di Usa aprobas budjeto por 2015 per 54 Yes-voti kontre 40 No-voti, posibliganta spensar 1.1 bilion dolari.[ 33]
18ma di decembro - En Sudal Karolina , Usa , judiciistino anulas pos 70 yari la kondamno di negra adolecanto George Stinney, lor evanta 14 yari, a mortopuniso .[ 34]
Ido
Naski
Morti
Eusébio
5ma di januaro - Eusébio da Silva Ferreira , Eusébio , Portugalana futbalisto (n. 1942)[ 40]
9ma di januaro - Dale Thomas Mortensen , Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1939)
10ma di januaro - Zbigniew Messner , chefministro di Polonia (n. 1929)
11ma di januaro - Ariel Sharon , Israelana politikisto (n. 1928)[ 41]
27ma di januaro - Pete Seeger , Usana muzikisto (n. 1919)[ 42]
31ma di januaro - Abdirizak Haji Hussein , chefministro di Somalia (n. 1924)
2ma di februaro - Philip Seymour Hoffman , usana cinem-aktoro (n. 1967)
10ma di februaro - Shirley Temple , Usan aktorino ed ambasadistino (n. 1928)[ 43]
19ma di februaro - Valeri Kubasov , Rusa kosmonauto (n. 1935)
24ma di februaro - Carlos Páez Vilaró , Uruguayana piktisto, skultisto e skriptisto (n. 1923)
Paco de Lucía
Gabriel García Márquez
17ma di aprilo - Gabriel García Márquez , Kolumbiana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1927)
29ma di aprilo - Bob Hoskins , Britaniana cinem-aktoro (n. 1942)
2ma di mayo - Efrem Zimbalist, Jr. , Usana televizion-aktoro (n. 1918)
3ma di mayo - Gary Becker , Usan ekonomikisto, Nobel-laureato (n. 1930)
15ma di mayo - Jean-Luc Dehaene , chefministro di Belgia (n. 1940)
17ma di mayo - Gerald Maurice Edelman , Usana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1929)
18ma di mayo - Dobrica Ćosić , prezidanto di Yugoslavia (n. 1921)
21ma di mayo - Jaime Lusinchi , prezidanto di Venezuela (n. 1924)
25ma di mayo - Wojciech Jaruzelski , komunista chefo di Polonia (n. 1923)
28ma di mayo - Maya Angelou , Usana poeto ed aktivisto (n. 1928)
15ma di junio - Andrei Harlov , Rusa shakoludisto (n. 1968)
15ma di junio - Casey Kasem , Usan aktoro (n. 1932)
24ma di junio - Ramón José Velásquez , prezidanto di Venezuela (n. 1916)[ 44]
27ma di junio - Leslie Manigat , prezidanto di Haiti (n. 1930)
30ma di junio - Željko Šturanović , prezidanto di Montenegro (n. 1960)
Eduard Shevardnadze
Lauren Bacall
12ma di agosto - Lauren Bacall , Usan aktorino (n. 1924)
21ma di agosto - Albert Reynolds , chefministro di la Republiko Irlando (n. 1932)
4ma di septembro - Joan Rivers , Usana komediistino ed aktorino (n. 1933)
12ma di septembro - Atef Ebeid , chefministro di Egiptia (n. 1932)
14ma di septembro - Miroslav Hlinka , Chekiana e Slovakiana hokeisto (n. 1972)
19ma di septembro - Püreviyn Dagvasüren , Mongoliana judoisto (n. 1943)
30ma di septembro - Martin Lewis Perl , Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1927)
4ma di oktobro - Jean-Claude Duvalier , prezidanto di Haiti (n. 1951)
21ma di oktobro - Gough Whitlam , chefministro di Australia (n. 1916)[ 45]
28ma di oktobro - Michael Sata , prezidanto di Zambia (n. 1937)
10ma di novembro - Miroslav Holenda , Chekoslovakiana hokeisto (n. 1963)
18ma di novembro - Ahmad Lozi , chefministro di Jordania (n. 1925)
24ma di novembro - Viktor Tihonov , Sovietiana e Rusiana hokeisto ed entrenero (n. 1930)
8ma di decembro - Mango , Italiana kantisto (n. 1954)
18ma di decembro - Virna Lisi , Italian aktorino (n. 1936)
22ma di decembro - Joe Cocker , Usana kantisto, kompozisto e muzikisto (n. 1944)
22ma di decembro - Abdel Aziz Mohamed Hegazy , chefministro di Egiptia (n. 1923)
26ma di decembro - Leo Tindemans , chefministro di Belgia (n. 1922)
Nobel-premiiziti
Referi
↑ [http:, noticias.uol.com.br/album/album-do-dia/2014/02/04/imagens-do-dia---4-de-fevereiro-de-2014.htm?abrefoto=51 Imagens do dia - 4 de fevereiro de 2014] -
URL vidita ye 4ma di februaro 2014.
↑ http://www1.folha.uol.com.br/mundo/2014/02/1416594-parlamento-da-ucrania-nomeia-presidente-interino.shtml
↑ Two killed in Kosovo power station blast near Pristina -
Publikigita da BBC. Dato di publikigo: 6ma di junio 2014. URL vidita ye 17ma di agosto 2015. Idiomo: Angla.
↑ Injuries Reported as Swiss Train Derails After Mudslide -
Autoro: The Wall Street Journal. URL vidita ye 13ma di agosto 2014.
↑ Seis civis são mortos após combate em Donetsk -
Autoro: ANSA. Idiomo: Portugalana.
↑ Escócia decide contra a independência e fica no Reino Unido -
Autoro: UOL. URL vidita ye 19ma di septembro 2014.
↑ [http:, noticias.uol.com.br/album/album-do-dia/2014/02/04/imagens-do-dia---4-de-fevereiro-de-2014.htm?abrefoto=51#fotoNav=56 Imagens do dia - 4 de fevereiro de 2014] -
Autoro: UOL. URL vidita ye 4ma di februaro 2014.
↑ Tempestade de neve deixa 11 mortos e 1.200 feridos no Japão -
Autoro: UOL. URL vidita ye 9ma di februaro 2014.
↑ http://www.bbc.com/news/world-middle-east-26706417
↑ http://www.bbc.com/news/world-africa-26707242
↑ Shablono:Extera ligilotitulo=Explosão em mina de carvão na Turquia deixa mais de 200 mortos
↑ Explosão em mina de carvão na Turquia deixa mais de 200 mortos -
Autoro: UOL Notícias. URL vidita ye 14ma di mayo 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Car Bomb Kills 17 at Syrian Border Crossing -
Autoro: New York Times. URL vidita ye 15ma di mayo 2014.
↑ Sobe para 367 o número de mortos após terremoto no sudoeste da China -
URL vidita ye 3ma di agosto 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Terremoto no sudoeste da China deixa ao menos 175 mortos -
URL vidita ye 3ma di agosto 2014.
↑ http://noticias.uol.com.br/ultimas-noticias/reuters/2014/08/30/ataque-suicida-mata-pelo-menos-11-pessoas-no-iraque.htm
↑ Nicarágua resgata 20 mineiros soterrados; 5 estão desaparecidos -
URL vidita ye 1ma di septembro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Após ataque dos EUA, Iraque rompe cerco de extremistas e retoma cidade -
URL vidita ye 31ma di agosto 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Dozens arrested after Hong Kong protesters clash with police -
Publikigita da Fox News. Dato di publikigo: 1ma di decembro 2014. URL vidita ye 13ma di decembro 2015. Idiomo: Angla.
↑ As Typhoon Hagupit Hits Philippines, Evacuees Express Relief -
URL vidita ye 7ma di decembro 2014. Idiomo: Angla.
↑ Geólogos chineses acham material orgânico em meteorito procedente de Marte -
Autoro: UOL. URL vidita ye 22ma di decembro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Indonésia encontra destroços de avião; corpos são localizados -
URL vidita ye 30ma di decembro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Ataque suicida deixa ao menos 23 mortos no Iêmen, diz agência estatal -
Publikigita da UOL. URL vidita ye 31ma di decembro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ At least 23 killed in Yemen suicide bombing: state news agency -
Publikigita da Reuters. URL vidita ye 31ma di decembro 2014. Idiomo: Angla.
↑ Confrontos na República Centro-Africana deixam ao menos 9 mortos -
Autoro: UOL. URL vidita ye 9ma di februaro 2014.
↑ Boko Haram Attack Kills Hundreds In Border Town -
Idiomo: Angla.
↑ 2 Explosions Kill Scores at Central Nigeria Market -
Autoro: New York Times. URL vidita ye 20ma di mayo 2014. Idiomo: Angla.
↑ Milícias Al-Shabaad executam 28 passageiros de um autocarro no Quénia -
URL vidita ye 22ma di novembro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Exército da Gâmbia anuncia derrota de tentativa de golpe militar -
Publikigita da Publico.pt. URL vidita ye 30ma di decembro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Atirador abre fogo em shopping nos EUA, mata dois e fere cinco; suspeito também morreu -
Autoro: UOL. URL vidita ye 26ma di januaro 2014.
↑ Mexico missing students: Suspect detained in 2014 case -
Publikigita da BBC. URL vidita ye 25ma di decembro 2020. Idiomo: Angla.
↑ Com libertação de preso, EUA abrem diálogo para normalizar relação com Cuba -
Autoro: UOL. URL vidita ye 17ma di decembro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ US Congress Passes $1.1 Trillion Budget for 2015 -
Publikigita da VOA (Voice of America). URL vidita ye 14ma di decembro 2014. Idiomo: Angla.
↑ Anulada condenação de negro americano de 14 anos executado na cadeira eléctrica há 70 -
Autoro: Publico.pt. URL vidita ye 18ma di decembro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Com libertação de preso, EUA abrem diálogo para normalizar relação com Cuba -
Autoro: UOL. URL vidita ye 17ma di decembro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Multidão toma as ruas de Caracas após detenção de oposicionista venezuelano -
Autoro: Folha de São Paulo. URL vidita ye 18ma di februaro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Forte terremoto sacode Chile e gera tsunami -
Dato di publikigo: 1ma di aprilo 2014. URL vidita ye 1ma di aprilo 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Temporal deixa 2 mortos e 3 mil evacuados na Argentina -
Autoro: EFE. URL vidita ye 8ma di aprilo 2014. Idiomo: Portugalana - tradukita da UOL.
↑ Emergentes têm vitória parcial em reunião da ONU sobre clima -
Autoro: UOL. URL vidita ye 14ma di decembro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Aos 71 anos, morre Eusébio, o maior nome da história do futebol português -
Publikigita da Globo.com. Dato di publikigo: 5ma di januaro 2014. URL vidita ye 31ma di januaro 2019. Idiomo: Portugalana.
↑ Morre o ex-premiê israelense Ariel Sharon, 85, em coma desde 2006 -
Autoro: UOL. URL vidita ye 11ma di januaro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Morre aos 94 anos Pete Seeger, ícone da música folk e dos direitos civis -
Publikigita da G1.com. Dato di publikigo: 28ma di januaro 2014. URL vidita ye 31ma di agosto 2019. Idiomo: Portugalana.
↑ Shirley Temple, atriz de "Olhos Encantadores", morre aos 85 anos -
URL vidita ye 11ma di februaro 2014. Idiomo: Portugalana.
↑ Venezuela: fallece expresidente Ramón J. Velásquez -
Dato di publikigo: 24ma di junio 2014. Idiomo: Hispana.
↑ Former prime minister Gough Whitlam dead at 98 -
Publikigita da The Sydney Morning Herald. Dato di publikigo: 21ma di oktobro 2014. URL vidita ye 31ma di agosto 2019. Idiomo: Angla.