Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
| Բնակավայր | |||
|---|---|---|---|
| Տեմեկուլա | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  ԱՄՆ | ||
| Համայնք | Ռիվերսայդ շրջան | ||
| Հիմնադրված է | 1989 թ. | ||
| Մակերես | 96,548756 կմ², 78,133454 կմ² | ||
| ԲԾՄ | 1017 ֆուտ | ||
| Բնակչություն | ▲110 003 մարդ (ապրիլի 1, 2020)[1] | ||
| Ժամային գոտի | UTC-8, PDT? և UTC-7 | ||
| Հեռախոսային կոդ | 951 | ||
| Փոստային դասիչ | 92589–92593, 92589 և 92591 | ||
| Պաշտոնական կայք | cityoftemecula.org(անգլ.) | ||
| |||
Տեմեկուլա (անգլ.՝ Temecula), քաղաք ԱՄՆ-ի Կալիֆոռնիա նահանգի Ռիվերսայդ շրջանում։ Բնակչությունը կազմում է 109 428 մարդ (2014 թվականի տվյալներով)։ Ամենամեծ թվով բնակչություն ունեցող շրջանի քաղաքների ցանկում զբաղեցրել է 5-րդ տեղը, Կալիֆոռնիայի այդպիսի ցուցակում՝ 59-րդ և ԱՄՆ-ում՝ 259-րդ տեղը։ Քաղաքի անունը գալիս է հնդկական Տեմեեկունգա բառից, որը թարգմանվում է որպես «Արևի տեղ»[2] կամ որպես «Այն վայրը, որտեղ Արևը փայլում է մառախուղի միջով»[3]։
Տեմեկուլան գտնվում է այսպես կոչված Ներքին կայսրության հարավարևմտյան մասում։ Հյուսիս-արևմուտքից Տեմեկուլան սահմանակից է Մուրրիետա քաղաքին, արևմուտքից, հարավից և հարավ-արևելքից քաղաքին հարում են բլուրներ, արևելքից` խաղողի այգիներ։ Քաղաքի տարածքը 78,13 կմ² է, ներառյալ բաց ջրերի 0,04 կմ² տարածքը (0,05%)։ Քաղաքն ունի 39 զբոսայգի[4]։
Քաղաքով անցնում է I-15 հիմնական մայրուղին, I-215 և SR 79 ավտոճանապարհները, օդային հաղորդակցությունն ապահովում է Մուրիետա օդանավակայանով (Ֆրենչ Վալլի)[5]։
Քաղաքն ունի միջերկրածովյան կլիմա (Csa՝ ըստ Կյոպենի)[6]։ Ամենաշոգ ամիսը սովորաբար օգոստոսն է, ամենացուրտը՝ դեկտեմբերը։ Անձրևոտ սեզոնը տևում է նոյեմբերից մարտ ամիսը՝ գագաթնակետին հասնեկով փետրվարին (94 մմ), ամենաչոր ամիսը հունիսն է (1 մմ-ից պակաս), քաղաքի վրա տարեկան տեղումները կազմում են միջինում 359 մմ անձրև։ Փոթորիկները հաճախակի են լինում ձմռանը, հատկապես «Էլ Նինոյի տարիներին»։ Մայիս-հունիս ամիսների առավոտյան հաճախ նկատվում է Marine layer կլիմայական երևույթը։ Նոյեմբերից փետրվար ամիսներին Տեմեկուլայում գերակշռում են Սանտա Անայի հյուսիսարևելյան չոր քամիները։ Ձյունը հազվադեպ է տեղում քաղաքում, չնայած 2014 թվականի նոյեմբեր և դեկտեմբեր ամիսներին, երբ իրական ձյան տեղումներ են եղել Տեմեկուլային, ինչը կարող էր բացառություն լինել[7][8]։ Բացառիկ կլիմայական երևույթ է նաև տորնադոն, որը քաղաք է հասել 2005 թվականի փետրվարի 19-ին[9]։ Քաղաքում գրանցված օդի առավելագույն ջերմաստիճանը 46 °С է, նվազագույնը՝ -10 °С[10][11]:
1797 թվականին հայր Խուան Նորբերտո դե Սանտյագոն և կապիտան Պեդրո Լիսալդեն, յոթ զինվորների և հինգ հնդիկ ուղեկցորդների հետ միասին հասել են Տեմեկուլայի հովիտ։ Խումբը տեղ է փնտրել հերթական միսիան հիմնելու համար։ Հենց այդ ժամանակ սուրբ հայրն օրագրում գրառում է կատարել «Տեմեկուլա կոչվող հնդկական գյուղի» հայտնաբերման վերաբերյալ[12]։ 1845 թվականին Վերին Կալիֆոռնիայի վերջին նահանգապետ Պիո Պիկոն ոմն Պաբլո Ապիսին է տվել Լիթլ-Տեմեկուլա ռանչոն՝ 9 կմ²-ից մի փոքր ավելի տարածքով[13][14]։
1859 թվականի ապրիլի 22-ին Տեմեկուլայում՝ խանութի շենքում, բացվել է առաջին փոստային բաժանմունքը։ Այն դարձել է նահանգի երկրորդ փոստը, որը զիջում էր միայն Սան Ֆրանցիսկոյին։ 1882 թվականին հիմնադրվել է «Պեչանգա» հնդկական ռեզերվացիան՝ մոտ 16 կմ² տարածքով, քաղաքից մոտ 13 կիլոմետր հեռավորության վրա։
1904 թվականին Ռանչո Տեմեկուլան, Լիթլ Տեմեկուլան և մոտակայքում գտնվող մի քանիսը գնել է Վալտեր Լ. Վայլը, 1906 թվականին նա մահացել է Լոս Անջելեսում դժբախտ պատահարի հետևանքով, բայց նրա որդին՝ Մելոնը, որն այլ հովանավորների հետ միասին հիմնադրել և 1914 թվականին բացել է Տեմեկուլայի Առաջին ազգային բանկը, շարունակել է իր բիզնեսը։ 1910 թվականին Տեմեկուլայում հիմնադրվել է Սուրբ Կատերինայի և Ալեքսանդրիայի կաթոլիկ ծխարանը, 1917 թվականին ստեղծվել է մատուռ։ Ծխականների թվի ավելացման պատճառով եկեղեցին շուտով տեղափոխվել է այլ վայր, և այս մատուռը մեկ դոլարով վաճառվել է «Հին քաղաքի» թանգարանին[15]։ 1915 թվականին քաղաքում հայտնվել է առաջին երկշղթա ասֆալտապատ ճանապարհը։ Մինչև 1947 թվականը Մալոն Վեյլի ունեցվածքի մակերեսը կազմում էր մոտ 354 կմ², կենտրոնը եղել է Տեմեկուլան։ 1948 թվականին կանգնեցվել է ամբարտակ՝ արգելափակելով Տեմեկուլա Քրիք գետի հոսքը և ստեղծելով Վայլ Լեյք ջրամբարը (մակերեսը՝ մոտ 4,5 կմ², ծավալը՝ 42-63 միլիոն մ³), որը լուծել է Տեմեկուլայում ջրի պակասի խնդիրը[16]։ 1964 թվականին Վայլա ռանչոն վաճառվել է Kaiser Aetna partnership-ին[17]։ Շուտով տարածքն ընդլայնվել է մինչև 395 կմ² և անվանվել Ռանչո Կալիֆոռնիա։ 1980-ականների սկզբին կառուցվել է Տեմեկուլայի միջով անցնող I-15 մայրուղին, ինչը հանգեցրել է բնակչության կտրուկ աճի։ Տասնամյակի ընթացքում քաղաքի բնակչությունը ավելացել է ավելի քան 15 անգամ՝ 1,8-ից հասնելով 27,1 հազարի։
1989 թվականին Տեմեկուլայում հայտնվել է դավանական քրիստոնեությունից դուրս առաջին եկեղեցին[18]։ 1989 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Ռանչո Կալիֆոռնիա բնակավայրին տրվել է Տեմեկուլա անունը (70 %-ը քվեարկել է այս անվան օգտին, 11 %-ից պակաս՝ Ռանչո Կալիֆոռնիայի օգտին)[19] և ստացել «քաղաքի»(city) կարգավիճակ[20]։ 2005 թվականին քաղաքի տարածքը և նրա բնակչությունը կտրուկ ավելացել է (մինչև 90,000 մարդ)՝ մոտակա Ռեդոկ բնակավայրի միացման պատճառով[21][22]։ 2010 թվականին հաղթահարվել է 100 000 բնակիչների նշագիծը։ 2015 թվականի մայիսի 15-ին «Պեչանգա» խաղատանը տեղի է ունեցել Bellator MMA ընդհանուր մարտարվեստների մրցումը[23][24]։
1994-2014 թվականներին Տեմեկուլայում է գտնվել Outdoor Channel հեռուստատեսության կառավարման կենտրոնը։
2013 թվականի տվյալներով՝ զբոսաշրջության բաղադրիչը քաղաքին բերում է տարեկան ավելի քան 620 միլիոն դոլար եկամուտ և տալիս 6580 աշխատատեղ[25]։
2013 թվականի վերջին քաղաքի հիմնական գործատուները եղել են[26]․
| Մարդահամար | Բնակ. | Note | %± |
|---|---|---|---|
| 1980 | 1783 | — | |
| 1990 | 27 099 | 14 199% | |
| 2000 | 57 716 | 1130% | |
| 2010 | 100 097 | 734% | |
| 2014 (est.) | 109 428 | [33] | 93% |
2010 թվականի մարդահամարի տվյալներով՝ Տեմեկուլայում բնակվում էր 100,097 մարդ՝ 49,002 տղամարդ և 51,095 կին։ Բնակչության 30,7 %-ը մինչև 18 տարեկան էին, իսկ 7,8 %-ը՝ 65-ից բարձր, քաղաքի բնակչի միջին տարիք՝ 33,4: 100 իգական սեռի ներկայացուցիչի համեմատությամբ տղամարդկանց թիվը կազմում էր 95,9, իսկ 100 չափահաս կանանց դեպքում՝ 93,9 համադրելի տարիքի տղամարդիկ։ Ռասայական կազմը՝ 70,8 % սպիտակամորթներ, 4,1% սևամորթներ/աֆրոամերիկացի, 1,1% բնիկ ամերիկացի, 9,8% ասիական, 0,4 % Խաղաղօվկիանոսյան կղզիներից, այլ՝ 7,9%, խառը ռասա՝ 5,9 %, իսպանախոս (ցանկացած ռասա)՝ 24,7%:
Քաղաքում կար 25 826 ընտանիք և 31 781 տնային տնտեսություն, որոնցից 50,2 %-ը մինչև 18 տարեկան երեխաներ ունեին։ Տնային տնտեսությունների 64,5%-ը հետերոսեքսուալ զույգեր էին, ամուսնացած և միասին ապրող, 11,8%-ը՝ կանայք՝ առանց ամուսնու տնային տնտեսություններ, 5 %-ը՝ տղամարդիկ, առանց կնոջ տնային տնտեսություններ, 4,6 %-ը՝ հետերոսեքսուալ զույգեր, որոնք միասին ապրում էին քաղաքացիական ամուսնության մեջ և 0,6 %-ը նույնասեռ զույգերն էին, ովքեր ապրում էին ամուսնությամբ կամ քաղաքացիական ամուսնությամբ։ Տնային տնտեսության միջին չափը 3,15 էր, ընտանիքի չափը՝ 3,46[34]։
2013 թվականին Տեմեկուլայում բնակվում էր մոտ 106,780 մարդ՝ 48,2% տղամարդ և 51,8% կին։ Քաղաքաբնակների միջին տարիքը 32,9 տարի էր, պետական միջինը՝ 35 տարի։ 2009-2013 թվականների տնային տնտեսությունների միջին եկամուտը կազմել է տարեկան 78,356 դոլար, քաղաքային բնակիչների 8,5% -ն ապրում էր աղքատության շեմից ցածր[35]։
Քաղաքի բնակիչներն իրենց նախնիների ծագման մասին պատմել են հետևյալը՝ գերմանացիներ՝ 11,1%, իռլանդացիներ՝ 8,9%, բրիտանացիներ՝ 7%, իտալացիներ՝ 3,4%, լեհեր՝ 2,6%, ֆրանսիացիներ՝ 2,1%: 15 տարեկանից բարձր բնակիչների հարցումը ցույց է տվել, որ քաղաքաբնակների 33,9%-ը ամուսնացած չէ և երբեք չի եղել ամունացած, 53,9%-ը ամուսնացած է և միասին են ապրում, 1,6%-ը ամուսնացած է, բայց ապրում են առանձին, 2,9 %-ը այրի է և 7,6 %-ը՝ ամուսնալուծված։
Բնակչության 14,8 %-ը ծնվել է Միացյալ Նահանգներից դուրս, նահանգի 27,1%-ը միջին ցուցանիշի դեպքում։
2014 թվականի հունիս ամսվա դրությամբ գործազրկությունը քաղաքում կազմել է 5,7 %, պետական միջին ցուցանիշը՝ 7,3 %[36]:
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տեմեկուլա» հոդվածին։ |
|
LIMS forum content by LIMS forum members is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License. Based on a work at www.limsforum.com.
