Knowledge Base Wiki

Search for LIMS content across all our Wiki Knowledge Bases.

Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.


ՏեսակՀին հունական դիցաբանության կերպար
Սեռարական
Սպանված էAegisthus?[1]
ՀայրPelops?[2][3]
ՄայրHippodamia?[2][3]
Քույր/ԵղբայրԹիեստես
ԱմուսինAerope?[4]
ԶավակներՄենելայոս[5], Ագամեմնոն[6], Anaxibia?, Astyoche? և Cyndragora?
 Atreus Վիքիպահեստում

Ատրեոս, (հին հունարեն՝ Ἀτρεύς), առասպելական հերոս հին հունական դիցաբանության մեջ[7], Միկենեի արքա Պելոպսի և Հիպպոդամիայի որդին, Ֆիեստոսի եղբայրը, Աերոպեի ամուսինը, Ագամեմնոնի և Մենելայոսի հայրը։ Հիշատակվում է «Իլիականում» (II 105) և «Ոդիսականում» (XI 387, XIII 424):

Կենսագրություն

Քրիսսիպոսի[8] սպանությունից հետո փախել է հոր մոտից։ Միկենեի արքա Սֆենելը նրան դարձրեց Մեդեայի[9] կառավարիչ։

Պատգամախոսը Միկենեի բնակիչներին նախազգուշացրել էր, որ նրանք պետք է արքա ընտրեն Պելոպի սերնդից և ուղարկում են Ատրեոսի և Ֆիեստոսի ետևից։ Ֆիեստոսը, Աերոպայի օգնությամբ ձեռք բերելով ոսկե հորթը, գահ բարձրացավ։ Հետագայում, երբ Հելիոսը արևմուտքը դարձրեց արևելք[10]՝ այս կերպ ցույց տալով գահակալման անարդարացի լինելը, Ատրեոսը արտաքսեց Ֆիեստոսին։ Քանի որ Ֆիեստոսը գայթակղել էր նրա կնոջը, Ատրեոսը սպանեց եղբորորդիներին, պատվիրեց նրանց մսից տապակա պատրաստել, և Ֆիեստոսին հրավիրելով հյուրասիրության[11]՝ մատուցեց այն. Հելիոսը հենց այդ պահին փոխեց իր ուղին[12]։ Ֆիեստոսն անիծեց Ատրեոսի ողջ սերնդին։

Ըստ Թուկիդիդեսի՝ Եվրիսֆեյը ճամփորդությունից[13] առաջ թագավորական իշխանությունը վստահում է Ատրեոսին։ Ըստ գուշակության, Ատրեոսն առաջին հերթին բացեց արևի խավարումը։ Եղբայրը նախանձեց նրան և լքեց քաղաքը[14]։ Ըստ մեկնաբանության, իմաստուն վեճի բռնվելով եղբոր հետ, բացեց արեգակի շարժումը՝ երկնքին հակառակ[15]։ Ըստ Հերոդորի, հորթի[16] պատկերով ոսկե գավաթը արքայական իշխանության խորհրդանիշն էր։

Ավելի ուշ Էգիսֆը սպանեց Ատրեոսին[17]։ Ատրեոսի գերեզմանը Միկենեում է[18]։

Ատրեոսի սերունդները կոչվեցին Ատրիդներ։

Պատմական նախատիպ

Ուսումնասիրողները Ատրեոս արքային նույնացնում են Ախխիյավի Ատտարիսյասի հետ, որը հիշատակվում է խեթական սեպագիր արձանագրություններում։

Խեթական աղբյուրները Ատտարիսյասին հիշատակում են որպես խեթական արքային հավասարազոր հակառակորդի և Ախխիյավա երկրի տիրակալի (այսինքն՝ Միկենե տերության՝ Ք. ա. XIIIդ.): XX դարում բացահայտվելով՝ այս տեղեկությունները նշանակալի հարստացնում են պատկերացումները հունական հռչակավոր արքայի մասին։

Ատրեոսը և գեղարվեստական գրականությունը

Ատրեոսը գլխավոր գործող անձ է Սոֆոկլեսի «Ատրեոս կամ միկենուհիներ» (հատվ. 140) ողբերգությունում, Դիոգենեսի և Ակցիոսի «Ատրեոս» ողբերգությունում, Սենեկայի «Ֆիեստայում»։ Ատրեոսի անունը հիշատակվում է հին հունական պոեմներում՝ Հոմերոսի «Իլիականում» և «Ոդիսականում»։

Տիեզերական Ավազաբլուրներում Ատրեոսը հիշատակվում է որպես Ատրեոդոսների տոհմի հիմնադիր։

Ատրեոսը մեդիամշակույթում

Ատրեոսը "God of War" տեսախաղում Կրատոսի որդին է։ Խաղն այսպես է անվանվել ի պատիվ զոհված զինակից Կրատոսի։ Նրա անունով է կոչվել նաև «Անավարտ պատմություն» ֆիլմի գլխավոր հերոսը։


Տոհմածառ

Ծանոթագրություններ

  1. Любкер Ф. Aegisthus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. КанскийСПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 26.
  2. 2,0 2,1 Атрей (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСент-Питерсберг: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. II. — С. 438.
  3. 3,0 3,1 Любкер Ф. Atreus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. КанскийСПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 182.
  4. различные авторы Энциклопедический словарь (ռուս.) / под ред. И. Е. Андреевский, К. К. Арсеньев, Ф. Ф. ПетрушевскийСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1907.
  5. Любкер Ф. Menelaus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. КанскийСПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 855—856.
  6. Любкер Ф. Agamemnon (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. КанскийСПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 43.
  7. Мифы народов мира (энциклопедия)|Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.1. С.123
  8. Фукидид. История I 9, 2; Платон. Кратил 395b
  9. Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека II 4, 6 далее
  10. Еврипид. Электра 727—736; Еврипид. Ифигения в Тавриде 195—196; Орест 1001—1006; Платон. Политик 269а
  11. Софокл. Эант 1293—1294
  12. Овидий. Письма с Понта IV 6, 47-48; Сенека. Фиест 789—824; Гигин. Мифы 88
  13. Фукидид. История I 9, 2
  14. Гигин. Мифы 258
  15. Полибий. Всеобщая история XXXIV 2, 6; Страбон. География I 2, 15 (стр.23), со ссылкой на Полибия; Лукиан. Об астрологии 12
  16. Геродор, фр.57 Якоби // Торшилов Д. О. Античная мифография. СПб, 1999. С.96
  17. Псевдо-Аполлодор. Мифологическая библиотека Э II 10-14
  18. Павсаний. Описание Эллады II 16, 6
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ատրեոս» հոդվածին։