Knowledge Base Wiki

James Earl Carter, Jr 1924-ngièn 10-ngie̍t 1-ngit –  ), he Mî-koet ke thi 39-ngim Chúng-thúng. Kì chó-ngièn yit-chhṳ̍t chhai kiûn-chhui chûng fu̍k-yi̍t, chên-ngim Gruzia Chû-chhòng. 1976-ngièn thoi-péu Mìn-chú-tóng tông-sién Chúng-thúng, chhai-ngim khì-kiên, Carter chhóng-kien liáu lióng-ke sîn ke nui-kok phu-mùn, nèn-ngièn phu lâu kau-yuk-phu. ngoi-kâu fông-mien, Carter chit-khi̍t thiàu-thìn Yî-set-lie̍t lâu Âi-khi̍p chṳ̂-kiên ke chan-châng, Mî-koet lâu khiung-sán chú-ngi koet-kâ ke kôan-he tet-to-liáu chṳ̂n-hó ke kói-san, pin lâu Chûng-fà Ngìn-mìn Khiung-fò-koet chang-sṳt kien-li̍p ngoi-kâu kôan-hì. Carter kiên khì-thâ koet-kâ ngoi-kâu sṳ̀ chu chhùng ngìn-khièn pó-chong, chên sṳ̂-ap tông-sṳ̀ yù kiûn-sṳ khiòng-ngìn Phok Chang-hi chṳp-chṳn ke Hòn-koet chṳn-fú kói-san ngìn-khièn. Ngim-nui mien-tui chhṳ̀-sa sin ke “ chhe-chong ”, kô thûng phong, kô-sṳt ngia̍p-sut lâu kîn-chi fòn-man sṳ̀n-chhòng ke chû-ha̍p, kì vì-liáu chú-chṳ́ thûng-fo phong-chong, chên chiông li-sit chen-kâ to chui-kô 20%, yín-hí liáu phu-fûn mìn-chung ke fán-tui. 1979-ngièn kì chhiâm-shù yì-kâu Panama Yun-hò chú-khièn yì ngi, thùng-ngièn Sû-lièn chin-pîn Afghanistan, Carter hâ-lin tui Sû-lièn chhái-chhí liòng-sṳ̍t kim-yun, tí chṳ 1980-ngièn Mo̍k-sṳ̂-khô Ha-kui O-yun-fi, pin chha̍t-siau sûng-fông só chhiâm-shù ke han-chṳ chan-lio̍k vú-hi thiàu-yok. 1980-ngièn, Iran Khomeini chṳn-khièn póng-ka Mî-koet Thai-sṳ́ -kón [en] ngìn-chṳt, Khà-thi̍t phai “ làm-kông thu̍t-kit-chhui” kiu-yên than sṳt-phai, yîn-chhṳ́ kì thùng-ngièn chhai kin-sién lièn-ngim sṳ̀ sû pûn liáu Ronald Reagan, ngìn-chṳt ngùi-kî kîn 444-thiên heu chhṳ̍t-chṳ kì khé ngim tông thiên chhòi kié-kiet.