Knowledge Base Wiki

O samoxiciano (žemaitiu kalba en samoxiciano, žemaitiu ruoda en lituano) é un dialecto da lingua lituana falado en Samoxicia (Žemaitėjė en samoxiciano, Žemaitija en lituano), Lituania. Ás veces é considerado coma unha lingua á parte debido á pouca intelixibilidade entre o lituano estándar e o samoxiciano. De feito ten moitas diferenzas tanto fonolóxicas, morfolóxicas, sintácticas coma de vocabulario.

O samoxiciano difire do lituano estándar en fonoloxía, léxico, sintaxe e morfoloxía.

As diferenzas fonéticas co lituano estándar son variadas, pois cada subdialecto samoxiciano (occidental, setentrional e meridional) ten diferentes variacións.

Estándar lituano -> Samoxiciano

• i -> ė curto, ás veces e
• u -> o curto (nalgúns casos u)
• ė -> ie
• o -> uo
• ie -> ė longo, ėi, ī (y) (occidental, setentrional e meridional)
• uo -> ō, ou, ū (occidental, setentrional e meridional)
• ai -> ā
• ei, iai -> ē
• ui -> oi
• oi (oj) -> uo
• an -> on (na parte oriental-meridional an);
• un -> on (na parte oriental-meridional un);
• ą -> an na parte oriental-meridional , on na parte central e ō ou ou no norte
• ę -> en na parte oriental-meridional , ėn na parte central e õ, ō ou ėi no norte
• ū -> ū e nalgúns casos un, um
• ų -> en finais tónicos un e um
• ų átono-> o
• y -> ī (y), ás veces in
• i orixinado do antigo ī -> ī
• u orixinado do antigo ō (lituano uo) -> ō, ou, ū (occidental, setentrional e meridional)
• i orixinado do antigo ei (lituano ie) -> ė longo, ėi, ī (occidental, setentrional e meridional)
• č -> t e č onde ocorre unha influencia lituana
• dž -> d e dž onde ocorre unha influencia lituana
• ia -> ė (nalgures i e e)
• io -> ė (nalgures i e e)
• ią átonos -> ė (nalgures i e e)

A principal diferenza é entre a conxugación verbal samoxiciana e a lituana estándar.

• Música (Mozėka): Gintauts Litinsks;
• Letra (Žuodē): Žėlvins Žvaguolis

Žemaitiu žemė vėin kalnā ė kluonē
Žemaitiu žemė žemaitielėms vėinėms
Vakarus skalaun Baltėjė gražiuoji
Rītus - Aukštaitėjė, sesė brongi

Omžem šiuo padangie gīven lietovis
Omžem žemaitielis lėks kāp bovis
Žemaitiu žemie ažuolā žaliou
Žemaitiu žemė - milžinkapē kluot

Žemaitiu dėrvuo ėr granis pasies
Žemaitiu būds īr diel to kėits
Nier pasaulī tuokiuos galībes
Katra negerbtum žemaitiu vienībes

• Wikipedia en samoxiciano

Este artigo sobre lingüística é, polo de agora, só un bosquexo. para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.