Maiatzaren 28 a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta berrogeita zortzigarren eguna da, 149garrena bisurteetan . 217 egun falta dira urtea amaitzeko.
Gertaerak
Tsunamia
Egutegia
Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia
Seaska egutegia:
Loinaz/Loinatz eta Kerman/Xerman.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
1768 – Antonio Etxanobe Zaldibar , bizkaitar apaiz, artzapezpiku eta inkisidorea (h. 1854 ).
1801 – Castor Andetxaga , bizkaitar militar karlista (h. 1874 ).
1812 – Jose Antonio Uriarte , euskal idazlea eta itzultzailea (h. 1869 ).
1841 – Luis Dabán , nafar ofiziala (h. 1892 ).
1843 – Jose Maria Lizana , Casa Torreko markesa, bizkaitar politikari kontserbador eta idazlea (h. 1911 ).
1875 – Fernando Elosu , lapurtar idazle eta mediku anarkista (h. 1941 ).
1881 – Luis Orgaz , arabar militarra (h. 1946 ).
1891 – Pierre Jauregi , baxenafar errugbilaria (h. 1931 ).
1901 – Justo Mokoroa , gipuzkoar apaiza eta euskal idazlea (h. 1990 ).
1906 – Elbira Zipitria , gipuzkoar maistra, ikastolen sortzaileetarikoa, euskararen sustatzaile eta emakumeak baztertzearen kontrako borrokalaria (h. 1982 ).
1908 – Pierre Bordazarre , Etxahun-Iruri , euskal idazlea, musikaria, eta pastoralgilea (h. 1979 ).
1920 – Jesus Atxa , Bizkaiko eta Nafarroako ikastolen sortzailea (h. 2007 ).
1922 – Agustin Gainza, Piru Gainza , Bilboko Athletic Klubeko jokalaria (h. 1995 ).
1944 – Carlos Soltxaga , nafar ekonomialaria eta politikaria.
1948 – Juan Luis Irazusta , gipuzkoar futbolari ohia.
1954 – Agustín Reche , bizkaitar margolari hiperrealista , Guadixen .
1956 – Iñigo Sanz de Ormazabal , donostiar liburuzaina (h. 2009 ).
1958 – Juan Carlos Pérez , euskal musikaria, Itoiz taldeko abeslari eta gitarra-jole ohia.
1961 – María Bayo , nafar sopranoa.
1976 –
1981 – Iñaki Narros , nafar saskibaloi jokalaria.
1983 – Mikel Martins , gipuzkoar futbolaria.
1992 – Olatz Aldalur , traineru estropadetako gipuzkoar patroia.
1993 – Mikel Aristi , gipuzkoar txirrindularia.
1996 – Cristina Molinuevo , arabar saskibaloi jokalaria.
1997 – Javier Lizarraga , nafar futbolaria.
Mundua
1369 – Muzio Sforza, Indartsua , italiar condottieroa (h. 1424 ).
1371 – Joan I.a Borgoinakoa , Borgoinako dukea (h. 1419 ).
1514 – Shimazu Takahisa , Shimazu klaneko hamabosgarren buruzagia (h. 1571 ).
1524 – Selim II.a , Otomandar Inperioko sultana (h. 1574 ).
1656 – Anton Florian Liechtensteingoa , Liechtensteingo printzea (h. 1721 ).
1660 – Jurgi I.a Erresuma Batukoa , Erresuma Batua eta Britainiar Jabegoen erregea (h. 1727 ).
1686 – Luis González de Albelda y Cayro , espainiar militarra, Nafarroako erregeorde espainiarra (h. 1765 ).
1738 – Joseph Ignace Guillotin , frantziar mediku eta politikaria (h. 1814 ).
1759 – William Pitt Gaztea , ingeles politikaria (h. 1806 ).
1779 – Thomas Moore , irlandar olerkaria (h. 1852 ).
1786 – Louis McLane , estatubatuar abokatu eta politikaria (h. 1857 ).
1810 – Alexandre Calame , suitzar paisaia-margolaria (h. 1864 ).
1818 – P. G. T. Beauregard , militar konfederatua (h. 1893 ).
1840 – Hans Makart , austriar margolaria (h. 1884 ).
1853 – Carl Larsson , suediar margolaria, Arts and Crafts mugimenduaren kidea (h. 1919 ).
1858 – María Cancio , espainiar aktorea (h. 1939 ).
1859 – Fernando de Torres , espainiar politikaria, Bizkaiko gobernadore zibila (h. 1923 ).
1866 – Franz von Bayros , austriar ilustratzaile eta marrazkilaria, dekadentismo mugimenduko partaidea (h. 1924 ).
1867 – Detlof von Winterfeldt , alemaniar jeneral eta agregatu militarra, Compiègneko Armistizioaren sinatzailetako bat izateagatik ezaguna (h. 1940 ).
1879 – Milutin Milanković , serbiar ingeniari zibil eta geofisikaria (h. 1958 ).
1884 – Edvard Beneš , Txekoslovakiako presidentea (h. 1948 ).
1887 – Jim Thorpe , estatubatuar kirolaria (h. 1953 ).
1889 – Richard Réti , txekiar xakelaria (h. 1929 ).
1899 – Irena Krzywicka , poloniar feminista, idazlea, itzultzailea eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea (h. 1994 ).
1900 – Park Heon-yeong , korear ekintzaile independentista eta komunista, filosofo eta politikaria.
1905 – Sada Abe , japoniar geisha , bere amorantea itota hil eta ondoren ernalkinak moztu zizkiona (h. 1970 ondoren).
1908 – Ian Fleming , ingeles idazlea, James Bond pertsonaiaren sortzailea (h. 1964 ).
1912 –
1917 – Barry Commoner , estatubatuar biologo, ekologo eta pedagogoa (h. 2012 ).
1922 –
1923 – György Ligeti , hungariar-austriar musikagilea (h. 2006 ).
1925 –
1930 – Edward Seaga , Jamaikako lehen ministroa (h. 2019 ).
1931 - Carroll Baker , estatubatuar aktore ohia.
1932 – Chiquito de la Calzada , espainiar aktore, abeslari eta umorista (h. 2017 ).
1935 – Bepi De Marzi , italiar konpositore, organista, orkestra-zuzendari eta koru-zuzendaria.
1937 – Freddie Roman , estatubatuar umorista (h. 2022 ).
1938 – Jerry West , NBAko estatubatuar saskibaloi-jokalaria (h. 2024 ).
1940 – Hiroshi Katayama , japoniar futbolaria.
1941 –
1942 – Stanley Prusiner , estatubatuar biokimikaria eta neurologoa, 1997ko Medikuntzako Nobel Saria .
1943 – Cecil Thiré , brasildar aktore eta zinema zuzendaria (h. 2020 ).
1944 –
1945 – John Fogerty , estatubatuar musikari eta abeslaria.
1947 – Zahi Hawass , munduko egiptologorik ospetsuenetako bat.
1952 –
1959 – Ramón d'Andrés , espainiar hizkuntzalaria, asturieraren ikasketa eta ikerketan jarduteagatik ezaguna.
1960 –
1962 –
1966 – Fernando Elortondo , argentinar palari ohia.
1968 – Kylie Minogue , australiar abeslari, aktore eta diseinatzailea.
1971 –
1972 – Chiara Mastroianni , franko-italiar aktorea eta abeslaria.
1974 –
1982 – Alexa Davalos , estatubatuar aktorea.
1983 – Xiana Arias , galiziar poeta, entretenitzailea eta kazetaria.
1985 – Carey Mulligan , ingeles aktore eta abeslaria.
1993 – Joy Alexis Brown-Adams , guyanar saskibaloi-jokalaria.
Heriotzak
Euskal Herria
1462 – Luis II.a Beaumontekoa , Nafarroako kondestablea (j. 1412 ).
1667 – Jacques Bela , zuberoar legegizona (j. 1586 ).
1891 – Krispin Beobide , euskal idazlea (j. 1848 ).
1900 – Felipe Dugiols , gipuzkoar militarra (j. 1837 ).
1937 – Víctor Barguilla , Barakaldon bizi izandako errioxar bizargina eta aktorea, Palentzian fusilatua (j. 1899 ).
1938 – José Gállego Aragüés , espainiar militarra, Eusko Gudarosteko teniente koronela, Derion fusilatua (j. 1893 ).
1939 –
1952 – Martzelino Baskaran , Sumendixa , gipuzkoar armagile eta politikaria (j. 1871 ).
1958 – Amador Palma , euskal atleta (j. 1902 ).
1979 – Miguel Intxaurrondo , euskal idazle eta apaiza (j. 1879 ).
1986 – Jon Txakartegi, Takolo , bizkaitar joalea, Idahoko euskal komunitatearen animatzailea, Mountain Homen (j. 1899 ).
2004 – Juan Artzamendi , gipuzkoar musikagilea (j. 1927 ).
2005 – Jesus Isasi , euskal txirrindularia (j. 1940 ).
2008 – Alfonso Rodríguez Aldabe , nafar diplomazialari eta intelektuala (j. 1911 ).
2012 – Jose Maria Knörr , arabar enpresaburua, Kas freskagarri konpainiaren sortzailea (j. 1916 ).
2018 – Iñaki Gil Diaz de Argote , arabar aizkolari eta harri-jasotzailea (j. 1963 ).
Mundua
1357 – Alfontso IV.a Portugalgoa , Portugalgo erregea (j. 1291 ).
1365 – Roger des Pins , Jerusalemgo San Joanen Ordenako 29. maisu handia (j. 1294 ).
1509 – Caterina Sforza , italiar aristokrata (j. 1463 ).
1556 – Saitō Dōsan , japoniar daimyōa (j. 1494 ).
1575 – Sofia Jogalia Poloniakoa , Jogalia dinastiako kidea, Poloniako printzesa eta Brunswick-Wolfenbütteleko dukesa ezkontidea (j. 1522 ).
1749 – Pierre Subleyras , frantziar margolaria (j. 1699 ).
1787 – Leopold Mozart , alemaniar konpositorea, Wolfgang Amadeus Mozarten aita (j. 1719 ).
1802 – Louis Delgrès , martinikar ofizial mulatoa, Napoleonek esklabotza berrezartzearen aurkako borroka zuzendu zuena (j. 1766 ).
1805 – Luigi Boccherini , italiar konpositore eta txelo-jotzailea (j. 1743 ).
1828 – Anne Seymour Damer , ingeles eskultorea (j. 1749 ).
1831 – Henri Grégoire , frantses apaiz katoliko, Bloisko apezpiku konstituzionala eta buruzagi iraultzailea (j. 1750 ).
1836 – Anton Reicha , txekiar-frantziar musikagilea eta teoria-egilea (j. 1770 ).
1843 – Noah Webster , estatubatuar kazetari eta lexikografoa (j. 1758 ).
1849 – Anne Brontë , ingeles eleberrigilea (j. 1820 ).
1878 – John Russell (Russelleko I. kondea) , Erresuma Batuko lehen ministroa (j. 1792 ).
1910 – Kálmán Mikszáth , hungariar eleberrigile, kazetari eta politikaria (j. 1847 ).
1912 – Paul Emile Lecoq de Boisbaudran , frantziar kimikaria (j. 1838 ).
1916 – Ivan Franko , ukrainiar poeta eta literatur-kritikaria (j. 1857 ).
1927 – Boris Kustodiev , errusiar margolaria (j. 1878 ).
1937 – Alfred Adler , austriar sendagile eta psikologoa (j. 1870 ).
1938 – Matilde Zapata , La Región egunkariko zuzendaria, fusilatua (j. 1906 ).
1940 – Frederiko Karlos Hessekoa , alemaniar printzea, Finlandiako erregea (j. 1868 ).
1946 – Claus Schilling , Dachau kontzentrazio esparruan presoekin esperimentuak egin zituen alemaniar medikua (j. 1871 ).
1968 – Kees Van Dongen , holandar jatorriko frantziar margolaria (j. 1877 ).
1971 – Audie Murphy , estatubatuar militar eta aktorea (j. 1925 ).
1972 –
1974 –
1975 – Lung Chien , txinatar jatorriko hongkongdar zinema zuzendaria (j. 1916 ).
1979 – Consuelo de Saint Exupéry , salvadortar-frantziar idazle eta artista (j. 1901 ).
1980 – Rolf Nevanlinna , finlandiar matematikaria (j. 1895 ).
1981 –
1985 – Georges Devereux , estatubatuar psikoanalista eta etnologoa (j. 1908 ).
1990 –
1998 – Giovanni Valetti , italiar txirrindularia (j. 1913 ).
2001 – Francisco Varela , txiletar neurobiologoa eta filosofoa (j. 1946 ).
2003 –
2004 – Umberto Agnelli , automobilgintzako italiar enpresaria (j. 1934 ).
2007 – Jörg Immendorff , alemaniar margolari eta eskultorea (j. 1945 ).
2009 – Lenrie Peters , gambiar zirujau, eleberrigile eta olerkaria (j. 1932 ).
2010 – Gary Coleman , estatubatuar aktorea (j. 1968 ).
2014 –
2018 –
2019 –
2020 – Celine Fariala Mangaza , kongoar jostun eta aktibista (j. 1967 ).
2021 – Mark Eaton , estatubatuar saskibaloi-jokalaria (j. 1957 ).
2022 –
2023 –
2024 – Naďa Hynková Dingová , txekiar interpretea (j. 1975 ).
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Maiatzaren 27 | Urteko egutegi | Maiatzaren 29