Knowledge Base Wiki

Lanestosa
	Bizkaia, Euskal Herria
	Lanestosa udalerriko ikuspegi orokorra.
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Euskal Autonomia Erkidegoa
Lurraldea	Bizkaia
Eskualdea	Enkarterri
Izen ofiziala	Lanestosa
Alkatea	José Angel Ranero Santisteban (Bildu)
Posta kodea	48895
INE kodea	48051
Herritarra	lanestosarra
Kokapena
Koordenatuak	43°12′56″N 3°26′14″W / 43.2156°N 3.4373°W
Azalera	1,25 km²
Garaiera	300 metro
Distantzia	66 km Bilbora
Demografia
Biztanleria	246 (2023); −15 (2022)
Dentsitatea	1,97 bizt/km²
Hazkundea; (2003-2013)	-% 5,59
Zahartze tasa	% 17,21
Ugalkortasun tasa	‰ 44,44
Ekonomia
Jarduera tasa	% 76,67 (2011)
Genero desoreka	% 13,12 (2011)
Langabezia erregistratua	% 10,37 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 20,43 (2010)
Kaleko erabilera	% (2016)
Etxeko erabilera	% 5.17 (2016)
Datu gehigarriak
Sorrera	1287. urtea
Webgunea	http://www.lanestosa.net

Lanestosa Bizkaiko mendebaldeko udalerri mugakide txiki bat da, Enkarterri eskualdean dagoena. Izan ere, Euskal Herrian mendebalderen dagoen udalerria da. 280 biztanle zituen 2016. urtean.

Izena

1979an Euskaltzaindiak Isasti onartu zuen udalerri honen euskal izentzat; 2003an, baina, izen hori baztertu eta udalerriaren izena euskara batuan ere —gaztelaniaz bezala— Lanestosa zela arautu zuen, Isasti izenak ez baitu oinarririk tradizioan.

Ingurune naturala eta kokapena

Lanestosa Enkarterrietako udalerri mendebaldekoena da, Bizkaiko mendebaldeko muturrean. Probintziako udalerririk txikienetakoa da 1,2 kilometro karraturekin. La Mortera eta Peña del moro mendien artean dagoen haran estuan kokatzen da herria, batez beste itsasoaren mailatik 289 metrora. Harana Kalera ibaiak zeharkatzen du.

Lanestosa Bilbotik 65 kilometrora, Gasteizetik 113 kilometrora eta Donostiatik 178 kilometrora dago. Herriak, Karrantzarekin egiten du muga ekialde eta hegoaldean, eta Kantabriako Sobarekin mendebaldean.

Historia

Lanestosak 1287ko ekainaren 6an jaso zuen hiribildu titulua —artean herriak Fenestrosa edo Finestrosa izena zuela—, Bizkaiko jaun Diego Lopez IV.a Harokoaren eskutik. Bizkaiko jaunaren asmoa zen Gaztelatik itsasorako bidean jada baziren biztanlegunea batu eta sendotzea. Los Tornostik zehar doan bidea aspalditik izan zen Burgostik zetorren merkataritzako bidearen zati.

1556. urteko irailaren 26an Karlos Habsburgokoako erregea Laredon zegoen, erregetzan berrogei urte eginak zituen, eta Yusteko monasterioan erretiroa hartzeko asmoa zuen. Hala, bada, Laredotik abiatuta, Asón ibaiaren urari goiti joanez Lanestosa zeharkatu zuen, Yusterantz. Gaur egun, bide hori Ruta de Carlos V izenaz da ezaguna, eta turismoa sustatzeko baliatzen da.^[4]

Lanestosako biztanleen jarduera ekonomiko nagusia nekazaritza izan da aspaldiko mendeetatik. Garai bateko merkataritzak pixkanaka garrantzia galdu du, eta jarduera berriak agertu dira: landa-turismoa, besteak beste. Lanestosaren erdigunea Erdi Arotik datozen etxeek osatzen dute, ondo eutsi dio garai hartako ondareari.

Demografia

Lanestosako biztanleria

Politika

Lanestosako alkatea Euskal Herria Bildu koalizioko José Angel Ranero Santisteban da.

Lanestosako udalbatza
Alderdia		2015eko maiatzaren 24a
Alderdia		Zinegotziak	Boto kopurua
	Euskal Herria Bildu	4 / 7	85 (% 48,3)
	Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ-PNV)	3 / 7	75 (% 42,61)
	Euskadiko Alderdi Sozialista (PSE-EE(PSOE))	0 / 7	16 (% 9,09)
Datuen iturria: Udal hauteskundeen emaitzak euskadi.eus webgunean

2011ko maiatzaren 22ko udal hauteskundeetan EAJ alderdiak jaso zituen boto gehien, eta bigarren Bildu alderdia eta hirugarren PSE-EE izan zen. EAJk alderdiak 3 zinegotzi lortu zituen, Bilduk eta PSE-EEk bina zinegotzi. 2011ko ekainaren 11n egindako inbestidura ekitaldian Bilduko José Angel Ranero hautatu zuten alkate, bere alderdiaren 2 boto eta PSE-EE alderdiko 2 zinegotzien botoari esker.^[5]

2007 udal hauteskundeetan EAJ alderdirik bozkatuena izan ostean, Lanestosako alkatea Felipe Ranero Herrero izan zen.

Garraiobide eta azpiegiturak

Lanestosara heltzeko hiru errepide daude. BI-3622 eta BI-3629 errepideak Karrantzatik iristeko, eta N-629 errepidea Kantabria eta Burgosetik.

Autobusa

Ansa konpainiak Lanestosa-Bilbao linea ustiatzen du, astelehenetik ostiralera egunean sei autobus, eta larunbat, igande eta jaiegunetan egunean bi autobus eskainiz.

Bizkaibus hiri-arteko autobus zerbitzuaren hurrengo lineak udalerritik pasatzen dira:

Jaiak eta ospakizunak

Abuztuak 5: Elurretako ama
Abuztuak 16: San Roke

Ondasun nabarmenak

Erdi Aroko hirigunea garai batean zen modukoa mantentzea lortu du Lanestosak. Herriak guztira bost kale ditu, kaleak estuak eta harrizkoak denak. Kaleotan, XVII. mende eta XVIII. mendetako hainbat jauregi eta eraikin daude ikusgai. Bost kaleetatik hiruk ibaiaren ibilbidea mantentzen dute, eta beste biek, txikiagoak direnek, aurreko hirurak ebakitzen dituzte.

San Pedro Eliza

Sakontzeko, irakurri: «San Pedro eliza (Lanestosa)»

Berez, San Pedro eliza, Calera ibaiaren eskuinaldean zegoen, baina XVI. mendean herriaren erdigunera ekarri zuten. Errenazimendu estiloko eliza da eta barrualdea hiru atalez osaturik dago. Ataletako batean, sakontasun gutxiko hegalak gurutzatzen dira. Hiru aldeak erdi puntuko arkuez banatuta daude. Arkuek Toscanako pilastrak dituzte.

Elizaren aurrealdeko erretaulak hiru kale eta hiru multzo ditu. Hiru multzoetatik, goikoa txikiagoa da eta nagusia zabalagoa. Erretaularen estiloa klasikoa den arren, irudiek erromanismo garaikoen antza daukate, ia espresiorik gabeko aurpegiak dituzten irudiak direlako.

Plaza Berria eta Zaharra

Plaza zaharra ez da berez plaza bat, baina kaleek eta etxeek sorturiko topaleku bihurtu zen. Plazak bi alderdi ditu, bata iluna eta beste argitsua. Plaza berriko etxeek Erdi Aroko etxeen itxura dute, eta landetxe izena hartzen dute, berez udalerriko nekazarienak izan zirelako. Horrez gain, etxeek zurezko balkoi jarraituak dauzkate.

Plaza Berria modernoagoa da eta ibaia, errepidea eta elizaren aurrealdearen artean kokatzen da. Zurezko arkupe bat eratzen duten haritz-zurez egindako zutabeak daude.