Knowledge Base Wiki

Kerala
	India
Administrazioa
Izen ofiziala	Kerala; കേരളം
Herrialdea	India
ISO 3166-2	IN-KL
Hiriburua	Thiruvananthapuram
Chief Minister of Kerala (en)	Pinarayi Vijayan (en)
Geografia
Koordenatuak	10°00′N 76°18′E / 10°N 76.3°E
Azalera	38,863 km²
Mugakideak	Tamil Nadu, Karnataka eta Puducherry
Punturik altuena	Anamudi (en)
Demografia
Biztanleria	34.523.726 (2017); 1.117.665 (2011)
Dentsitatea	859 bizt/km²
Informazio gehigarria
Hizkuntza ofiziala	Malabarera eta ingeles
Ordu eremua	UTC+05:30
Matrikula	KL
	www.kerala.gov.in

Kerala (malabareraz: കേരളം Kēraḷaṁ) Indiako hego-mendebaldeko estatu bat da. Malabar kostan dago, Indiako penintsularen mendebalean. 38.864 km² ditu, eta 33.387.677 biztanle. Hiriburua Trivandrum da.

Geografia

Ipar-mendebaletik hego-ekialderantz luzatzen da (550 km) Malabar kostaldearen eta Gath mendien artean.

Mugak

Keralak honako mugakideak ditu: Karnataka iparraldean eta Tamil Nadu hegoaldean eta ekialdean. Mendebaldean Arabiako itsasoa du, izan ere, itsasoa eta Mendebaldeko Ghat mendien artean dago.

Historia

Gaur egungo Keralako estatua 1957an sortu zen, hizkuntza batasunean oinarrituta (malaialama). Lehenbiziko aipamenak, ordea, Asoka enperadorearen garaikoak dira (K. a. III. mendea): Keralaputra izeneko erresuma bat zen orduan. Geroztik ariarrak iritsi ziren Keralara, eta hinduismoa sartu zuten.

VII-VIII. mendeetan merkatari arabiarrek islama eraman zuten. Geroztik Kerala feudo multzo bat izan zen.

1498an portugaldarrak Kalikutera iritsi zirenean, Kerala izan zen europarrak ezagutu zituen Indiako lehenengo estatua.

1790 ondoko urteetan britainiarren esku geratu zen. Indiak askatasuna lortu zuenean, Travancore-Cochin estatua osatu zuen gaur egungo Keralako estatuak, 1957. urtean berriro antolatu zen arte.

Banaketa administratiboa

Keralak 14 barruti ditu hiru eskualdetan banatuak: Malabar (iparraldean), Kochi (erdigunean) eta Travancore (hegoaldean):

Malabar:
- Kasaragod
- Kannur
- Wayanad
- Kozhikode
- Malappuram
- Palakkad
Kochi:
- Thrissur
- Ernakulam
Travancore:
- Kottayam
- Idukki
- Alappuzha
- Pathanamthitta
- Kollam
- Thiruvananthapuram

Estatuko hiririk handienak

Keralako hiri nagusiak (2001eko errolda)^[1]
Zbk.	Hiria	Barrutia	Biztanleria	Thiruvananthapuram Kochi Kannur
01	Thiruvananthapuram	Thiruvananthapuram	744.983
02	Kochi	Ernakulam	595.575
03	Kozhikode	Kozhikode	436.556
04	Kollam	Kollam	361.029
05	Thrissur	Thrissur	317.526
06	Alappuzha	Alappuzha	187.495
07	Palakkad	Palakkad	130.767
08	Thalassery	Kannur	99.387
09	Ponnani	Malappuram	87.495
10	Manjeri	Malappuram	83.024

Biztanleak

Proportzioz Indian biztanleriarik handiena duen estatua da, eta analfabetismo tasarik apalena duena orobat.

Hizkuntza nagusia malaialama da.

Erlijio nagusiak hauek dira: hinduismoa (% 50), kristautasuna (% 5,6) eta islamismoa (% 5).

Ekonomia

Lurraldearen heren bat basoz estalia dago: teka, sandaloa, ebanoa, banbua. Elektrizitate ekoizpena handia da, mendi garaietatik datozen ibaietan eraikitako zentral hidroelektrikoetan. Industria Keralako estatuak berak parte hartuz garatu da gehienbat: ongarriak, kimika industria, elektrizitate materiala, zeramika, ehunak, porlana, beira, papera.

Kultura

Unibertsitate bat du Trivandrumen, eta beste batzuk Kotxinen eta Kalikuten.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.