Knowledge Base Wiki

Hokkaido 北海道
Japonia
Administrazioa
Estatua	Japonia
Hiriburua	Sapporo
Gobernuburua	Naomichi Suzuki (en)
Geografia
Koordenatuak	43°27′38″N 142°47′32″E / 43.4606°N 142.7922°E / 43.4606; 142.7922
Azalera	83,456,87 km²
Punturik altuena	Asahi-dake
Demografia
Biztanleria	5.383.579 (2015)
Dentsitatea	Adierazpen errorea: puntuazio karaktere ezezaguna "," bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremua	UTC+09:00
http://www.pref.hokkaido.lg.jp/foreign/english.htm

Hokkaido^[1] (japonieraz: 北海道, ipar itsasoko bidea^?) edo ainu hizkuntzaz アィヌ・モシリ, Ainu Mosir) Japoniako lau uharte nagusien artean bigarren handiena da (83.453 km²) eta, era berean, prefektura eta eskualderik handiena. Honshū uhartearen iparraldean dago, Tsugaruko itsasarteak banatua, nahiz eta ur azpiko Seikan tunelak biak lotu. 2014ko erroldaren arabera 5.416.711 biztanle ditu. Antzina Ezo, Yezo, Yeso edo Yesso (蝦夷) esaten zitzaion.

Hiriburua Sapporo da.

Duela 20.000 urte populatu zen uhartea. Ainuak dira bertako biztanle autoktonoak: aintzina, Honshu uhartean ere baziren, baina japoniarren presioaren ondorioz XII. mendetik aurrera, Yessora mugatu zen beren lurraldea. 659 urtetik aurrera japoniarrek egin zituzten esplorazioak uhartera baina leku isolatua eta hotza iruditu zitzaien eta kriminal eta erbesteratu batzuk baino ez zituzten bidali bertara.

1866tik aurrera, japoniarrak finkatzen hasi ziren eta 1868a Meiji berrezarkuntzak uhartea bereganatzea erabaki zuen. Hokkaidō izena eman zion, "iparraldeko itsasorako bidea". Egun, sei milioi biztanle inguru ditu; ainuak 50.000 inguru baino ez dira.

Hokkaido Japoniako iparraldeko mugan kokaturik dagoen uhartea da. Japoniako itsasoa dauka mendebaldean, Okhotskeko itsasoa ipar-ekialdean eta Ozeano Barea hego-ekiadean.

Uharte bolkanikoa da, baina sumendiez gain, lautada bolkaniko zabalak ere baditu, eta horietan daude uharteko hiri garrantzitsuenak, Sapporo, Asahikawa eta Hakodate. Sumendiak 1.000 eta 2.000 metro artekoak dira eta batzuk oraindik aktibo daude. Garaiena Asahi-dake mendia da, 2.290 metroko estratobolkana. 1993an 7'8 magnitudeko lurrikara izan zen eta horrek eragindako tsunamiak Okushiri hiria suntsitu zuen. 2003an, 8'0 magnitudeko lurrikara izan zen Hokkaidon.

Bi ibai aipagarri ere badaude: Ishikari ibaia, 268 km-rekin Japoniako hirugarrena dena, eta Teshio ibaia, 256 km-rekin, laugarrena. Japoniako itsasoan itsasoratzen dira biak. Hainbat aintzira ere badaude uhartean, handiena Saroma aintzira (Japoniako hirugarrena), eta beste batzuk: Kussharo, Shikotsu, Abashiri eta Mashū.

Sei parke nazional daude eta haietako bat Gizateriaren Ondare izendatu zuen UNESCOk. Beste bost Parke Kuasi-Nazional daude eta 11 parke natural ere bai. Horretaz gain, Ramsarko hitzarmenean hamabi eremu ere sartu dira. Horrek guztiak argi erakusten du Hokkaidoko turismo baliabide nagusia natura dela.

• Parke Nazionalak:
  • Shiretoko Parke Nazionala: Gizateriaren Ondarea da.
  • Daisetsuzan Parke Nazionala: Japoniako handiena da azaleraz.
  • Rishiri-Rebun-Sarobetsu Parke Nazionala: Ramsarko hitzarmenean dago.
  • Kushiro-Shitsugen Parke Nazionala: Japoniako hezegune zabalena. Ramsarko hitzarmenean dago.
  • Akan Parke Nazionala
  • Shikotsu-Tōya Parke Nazionala
• Parke Kuasi-Nazionalak:
  • Abashiri Parke Kuasi-Nazionala
  • Hidaka-sanmyaku Erimo Parke Kuasi-Nazionala
  • Niseko-Shakotan-Otaru Kaigan Parke Kuasi-Nazionala
  • Ōnuma Parke Kuasi-Nazionala
  • Shokanbetsu-Teuri-Yagishiri Parke Kuasi-Nazionala

Hauek dira Hokkaidoko hiri handienak:

1. Sapporo (hiriburua, 1.904.319 biztanle)
2. Asahikawa (350.511 bizt.)
3. Hakodate (277.056 bizt.)
4. Kushiro (182.263 bizt.)
5. Tomakomai (173.761 bizt.)
6. Obihiro (168.188 bizt.)
7. Otaru (130.255 bizt.)
8. Kitami (124.291 bizt.)

Lehen eta hirugarren sektoreetan oinarritzen da uharteko ekonomia. Arrantza, nekazaritza, basogintza eta meatzaritzarekin batera, azken hamarkadetan turismoak indar handia hartu du eta milioika bisitari ditu, Sapporoko jaialdiak, eski estazioak eta Parke Nazional ugariek erakarrita.

• 
  Shiretoko Parke Nazionala
  (Gizateriaren Ondarea).
• 
  Shiretoko penintsula, Shiretoko Parke Nazionala
  (Gizateriaren Ondarea).
• 
  Asahi-dake mendia (Daisetsuzan Parke Nazionala).
• 
  Sōunkyōko arroilak (Daisetsuzan Parke Nazionala).
• 
  Mashū aintzira (Akan Parke Nazionala).
• 
  Kussharo aintzira (Akan Parke Nazionala).
• 
  Kushiro-Shitsugen Parke Nazionaleko hezeguneak.
• 
  Shikotsu aintzira (Shikotsu-Tōya Parke Nazionala).
• 
  Tōya aintzira (Shikotsu-Tōya Parke Nazionala).
• 
  Rishiri uhartea (Rishiri-Rebun-Sarobetsu Parke Nazionala).

• 
  Saroma aintzira (Abashiri Parke Kuasi-Nazionala).
• 
  Erimo lurmuturra (Hidaka-sanmyaku Erimo Parke Kuasi-Nazionala).
• 
  Kamui lurmuturra (Niseko-Shakotan-Otaru Kaigan Parke Kuasi-Nazionala).
• 
  Komagatake mendia (Ōnuma Parke Kuasi-Nazionala).
• 
  Uryū hezeguneak eta Mashike mendiak (Shokanbetsu-Teuri-Yagishiri Parke Kuasi-Nazionala).
• 
  Furen hezeguneak (Ramsarko hitzarmena).
• 
  Ishikari ibaia.
• 
  Teshio ibaia.
• 
  Niseko mendiko Grand Hirafu eski estazioa.
• 
  Abashiriko uretako izotzaren jitoa.
• 
  Tsugaruko itsasartea.

• 
  Sapporo.
• 
  Hokkaidoko santutegia (Sapporo).
• 
  Odori parkea (Sapporo).
• 
  Asahikawako eskultura museoa.
• 
  Matsumaeko gaztelua.
• 
  Goryōkaku gotorlekua (Hakodate).
• 
  Hakodateko kaia.
• 
  Kushiroko kaia.
• 
  Tomakomaiko kaia.
• 
  Otaru.
• 
  Gokoku-jinja santutegia (Abashiri).
• 
  Japoniako iparralderen dagoen puntuaren monumentua (Wakkanai).
• 
  Bieiko zelaiak.
• 
  Shosanbetsuko santutegia.

•  Alberta (Kanada) (1980)
•  Heilongjiang (Txina) (1980)
•  Massachusetts (AEB) (1988)
•  Sakhalin oblasta (Errusia) (1998)
•  Busan (Hego Korea) (2005)
•  Hego Gyeongsang (Hego Korea) (2006)
•  Seul (Hego Korea) (2010)

• Honshu
• Shikoku
• Kyūshū
• Ryukyu

• (Japonieraz)(Ingelesez) Hokkaidoko webgune ofiziala

Orri honetako testu zati batzuk japoniar idazkerarekin idatzita daude. Euskarri eleaniztun egokirik gabe, galdera ikurrak ikusiko dituzu kanji edo kana karaktereen ordez.