Ekainaren 6 a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta berrogeita hamazazpigarren eguna da, 158garrena bisurteetan . 208 egun falta dira urtea amaitzeko.
Gertaerak
Normandiako lehorreratzea
Egutegia
Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia
Seaska egutegia:
Iraitz eta Yera/Yeraitz.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
1521 – Armada nafar-gaskoiak Logroño setiatu zuen.
1935 – Generalitateko presidente Lluis Companys eta sei kontseilari espetxeratu zituzten Espainiako epaitegiek. “Matxinada militarra” egotzita, 30 urteko zigorra ezarri zieten, 1934ko urriaren 6an Estatu Kataluniarra aldarrikatzeatik.
1944 – Bigarren Mundu Gerrako E-Eguna: 150.000 gudari aliatu Normandiako hondartzetan lehorreratu ziren (Overlord operazioa ).
1982 – Libanoko gerra hasi zen: Israelgo armadak, Ariel Sharon Defentsa Ministroaren agindupean, Libano hegoaldea inbaditu zuen, Beirut hiribururaino iritsiz.
1993 – Espainiako hauteskunde orokorretan eskuinak gorakada izugarria izan zuen, Espainiako Langileen Alderdi Sozialista mehatxatzen. PSOEk , gehiengo osotik urrun, beste alderdi txikien laguntza behar izan zuen hurrengo hiru urteetan.
2002 – Lur -ondoko asteroide bat, 10 metro inguruko diametrokoa, Mediterraneo itsaso gainean lehertu zen 26 kilotoiko leherketa indarrez (Nagasakiko bonba atomikoa baino zertxobait indartsuagoa)
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
1935 – The 39 Steps (39 Maila ) filma estreinatu zen, Alfred Hitchcockek zuzendu eta Robert Donat , Madeleine Carroll , Lucie Mannheim eta Godfrey Tearle aktoreek antzeztu zuten.
1942 – Yankee Doodle Dandy filma estreinatu zen, Michael Curtizek zuzendu eta James Cagney , Joan Leslie , Walter Huston eta Richard Whorf aktoreek antzeztu zuten.
1949 – George Orwell idazleak 1984 eleberria argitaratu zuen.
1954 – Secret of the Incas (Inken Sekretua ) filma estreinatu zen, Jerry Hopperek zuzendu eta Charlton Heston eta Robert Young aktoreeek antzeztu zuten.
1976 – The Omen (Iragarpena ) filma estreinatu zen, Richard Donnerek zuzendu eta Gregory Peck , Lee Remick , David Warner eta Billie Whitelaw aktoreek antzaztu zuten.
1983 – Octopussy filma estreinatu zen, John Gleneek zuzendu eta Roger Moore , Maud Adams , Louis Jourdan , Steven Berkoff , Desmond Llewelyn eta Kristina Wayborn aktoreek antzeztu zuten.
1997 – Con Air filma estreinatu zen, Simon Westek zuzendu eta Nicolas Cage , John Cusack , John Malkovich , Steve Buscemi eta Colm Meaney aktoreek antzeztu zuten.
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
1782 – Bizenta Mogel , gipuzkoar idazlea (h. 1854 ).
1794 – Jose Agustin Iparragirre , gipuzkoar konfiteroa eta Jose Mari Iparragirre kantariaren aita.
1854 – Jean Baptiste Duhalde , Xilhar , euskal pilotaria (h. 1928 ).
1879 – León Carrasco , gipuzkoar militarra (h. 1936 ).
1894 – Luis Rodríguez Gal , Luis de Uranzu , gipuzkoar margolari eta idazlea (h. 1968 ).
1896 – Paulina Ramos , Emakume Abertzale Batzaren kidea eta Bilboko udal-eskoletako irakaslea.
1898 – Domingo Gómez-Acedo , euskal herritar futbolaria (h. 1980 ).
1924 –
1925 – Jacques d'Arribehaude , lapurtar idazlea (h. 2009 ).
1929 –
1931 – Roger Saubot , lapurtar arkitektoa (h. 1999 ).
1940 – Santi Auzmendi , gipuzkoar moda sortzailea eta jostuna (h. 2014 ).
1943 – Felipe Igiñiz , gipuzkoar argazkilaria.
1959 – Idoia Zenarrutzabeitia , bizkaitar politikaria eta Eusko Jaurlaritzako Lehendakariordea.
1960 – Javier Zarzalejos , bizkaitar politikari eta diplomatikoa, Madrilen .
1965 – Miren Arenzana Letamendi , bizkaitar artista.
1972 – Maria Isabel Moses Fernández , arabar saskibaloi jokalari ohi eta entrenatzailea.
1975 – Ainara Badiola , bizkaitar biologo, paleontologo eta EHUko irakaslea.
1976 – Ainara Maia , gipuzkoar idazle eta itzultzailea.
1977 – Maider Yabar , gipuzkoar trapezista eta aktorea.
1985 –
1987 – Garazi Beloki , gipuzkoar aktore eta modeloa.
1988 – Jon Errasti , gipuzkoar futbolaria.
2000 – Iruri Altzerreka , bizkaitar bertsolaria eta bertso-irakaslea.
Mundua
1436 – Johann Müller Regiomontanus , alemaniar matematikaria eta astronomoa (h. 1476 ).
1599 – Diego Velázquez , espainiar margolari barrokoa (h. 1660 ).
1606 – Pierre Corneille , frantziar antzerkigilea (h. 1684 ).
1646 – Hortense Mancini , Mazarin kardinalaren iloba, Karlos II.a Ingalaterrako, Eskoziako eta Irlandako erregearen maitalea (h. 1699 ).
1661 – Giacomo Antonio Perti , italiar musikagile barrokoa (h. 1756 ).
1687 – Giovanni Battista Pittoni , italiar margolaria (h. 1767 ).
1714 – Josef I.a Portugalgoa , Erreformatzailea , Portugalgo erregea (h. 1777 ).
1740 – Louis-Sébastien Mercier , frantziar idazlea (h. 1814 ).
1756 – John Trumbull , estatubatuar margolaria (h. 1843 ).
1799 – Aleksandr Puxkin , errusiar poeta, nobelagile, dramagile eta istorio motzen idazlea (h. 1837 ).
1841 – Eliza Orzeszkowa , poloniar idazlea (h. 1910 ).
1850 – Karl Ferdinand Braun , alemaniar fisikaria, 1909ko Fisikako Nobel Saria (h. 1918 ).
1858 – Victoria Aguirre Anchorena , argentinar margolaria, arte bildumagilea eta Sociedad de Beneficencia elkarteko kidea (h. 1927 ).
1868 – Robert Falcon Scott , Royal Navyko kapitaina (h. 1912 ).
1872 –
1875 – Thomas Mann , alemaniar idazlea, 1929ko Literaturako Nobel Saria (h. 1955 ).
1876 – Fiodor Majnov , errusiar erraldoia , akromegaliaren ondorioz 2,30 metro garai izatera heldu zen errusiar gizasemea (h. 1913 ).
1880 – William T. Cosgrave , irlandar politikaria (h. 1965 ).
1893 – Teresita Zazá , varietés munduko kantaria, lehen aldiz Alirón kanta interpretatu zuena (h. 1980 ).
1894 – Violet Trefusis , ingeles socialite eta idazlea (h. 1972 ).
1896 –
1898 –
1901 – Sukarno , Indonesiako aurreneko presidentea (h. 1970 ).
1903 –
1906 –
1909 – Isaiah Berlin , britainiar filosofoa (h. 1997 ).
1910 – Jaume Vicens i Vives , kataluniar historialaria eta historialarien maisua (h. 1960 ).
1911 – Jean Cayrol , frantziar poeta, idazle eta zinemagilea (h. 2005 ).
1913 – Jiří Hájek , txekiar politikaria, nazien aurkako erresistentzian jardundakoa (h. 1993 ).
1916 – Hamani Diori , Nigeriako presidentea (h. 1989 ).
1918 – Edwin Krebs , estatubatuar biokimikaria, 1992ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2009 ).
1919 – Peter Carington , NATOren seigarren Idazkari Nagusia (h. 2018 ).
1922 – Milagros Bidegain , gipuzkoar irakaslea, liburuzaina, hizkuntzalaria eta artxibozaina (h. 2006 ).
1929 – Albert Kalonji , kongotar politikaria, Hego Kasaiko enperadorea (h. 2015 ).
1931 – Victor Mora , kataluniar idazle, itzultzaile eta komiki-gidoilaria (h. 2016 ).
1932 – David Scott , estatubatuar astronauta, ingeniari eta militar ohia.
1933 – Heinrich Rohrer , suitzar fisikaria, 1986ko Fisikako Nobel Saria (h. 2013 ).
1934 – Alberto II.a Belgikakoa , Belgikarren erregea.
1939 – Joan Martínez Alier , kataluniar ekonomialari ekologista.
1940 – Willie John McBride , iparirlandar errugbilari ohia.
1942 –
1943 – Richard E. Smalley , estatubatuar kimikari eta fisikaria, 1996ko Kimikako Nobel Saria (h. 2005 ).
1944 – Phillip Sharp , estatubatuar biologoa, 1993ko Medikuntzako Nobel Saria .
1945 – Gérard Cholley , frantziar errugbilari ohia.
1947 – Robert Englund , estatubatuar aktorea.
1948 – Arlene Harris , estatubatuar enpresaburua eta asmatzailea.
1950 – Chantal Akerman , belgikar zinema zuzendaria (h. 2015 ).
1951 – Juan Carlos Oyarzún , argentinar politikaria (h. 2021 ).
1952 – Marsha Blackburn , estatubatuar politikaria, enpresaburua eta aktibista.
1955 – Theuns Stofberg , hegoafrikar errugbilaria (h. 2023 ).
1956 – Björn Borg , suediar tenislari ohia, historiako bost jokalari onenen artean sailkatua.
1959 – Astrid Båhl , norvegiar artista, sami herriaren banderaren sortzailea.
1960 – Steve Vai , estatubatuar gitarra-jotzaile, konposatzaile, abeslari, kantautore eta ekoizlea.
1961 – Tom Araya , txiletar-estatubatuar musikaria, Slayer taldeko abeslari eta baxu-jolea.
1962 – Hirokazu Koreeda , japoniar zinema zuzendaria, ekoizlea, gidoilaria eta muntatzailea.
1963 – Gustavo de Arístegui , espainiar diplomazialari eta politikaria.
1966 – Faure Gnassingbé , Togoko presidentea.
1967 – Paul Giamatti , estatubatuar aktorea.
1971 – Silvia Jato , galiziar telebista-aurkezlea.
1972 –
Noriaki Kasai , japoniar eski jauzilaria.
Nary Ly , kanbodiar zientzialaria eta atleta, distantzia luzeko lasterketetan espezializatua.
1974 – Juanra Bonet , kataluniar aktore, aurkezle eta umorista.
1975 - Mónica Cervera , espainiar aktorea.
1985 – Sota Hirayama , japoniar futbolaria.
1986 – Tamara Lunger , hegotiroldar alpinista eta eskiatzailea.
1987 – Akwaeke Emezi , nigeriar idazle eta artista bisuala.
1988 – Teerasil Dangda , thailandiar futbolaria.
1989 –
1990 – Karma , bhutandar arkularia.
1993 – Kaze (MC) , espainiar rap abeslari eta musika-ekoizlea.
2006 - Angela Andreoli , italiar gimnasta artitikoa.
Heriotzak
Euskal Herria
1619 – Sancho Alkiza , gipuzkoar itsastar eta funtzionarioa, Venezuela , Guyana eta Kubako gobernadorea, Kuban (j. 1567 ).
1849 – Martina Ibaibarriaga , bizkaitar militara (j. 1788 ).
1859 – Prosper-Michel-Arnaud Hiraburu , Euskal Herrian jaiotako apezpikua, Frantzian (j. 1805 ).
1921 – Inocencio Gartzia Asarta , nafar margolaria (j. 1862 ).
1952 – Duguen Egileor , bizkaitar opera-abeslaria, tenorra , Buenos Airesen (j. 1877 ).
1991 – Hernando Espinosa de los Monteros , euskal militar eta zaldizkoa , Aranda de Dueron (j. 1916 ).
2003 – Iñigo Aranzadi , nafar ingeniari agronomo, kazetari eta idazlea, etnologian aditua (j. 1922 ).
2008 – Benito Goia Etxeberria , Karmeldar oinutsa , apaiza eta irakasle nafarra (j. 1939 ).
2013 – Henri Mathieu , lapurtar pediatra eta ikertzailea (j. 1925 ).
2018 – Isabel Bakedano , nafar margolaria (j. 1929 ).
Mundua
823 – Fun'ya no Watamaro , japoniar militarra (j. 765 ).
913 – Alexandro Bizantziokoa , Bizantziar Inperioko enperadorea (j. 866 ).
1134 – Norberto Xantengoa , alemaniar gotzain katoliko eta santua, Prémontréko Erregelapeko Kalonjeen Ordenaren sortzailea (j. c. 1085 ).
1217 – Henrike I.a Gaztelakoa , Gaztelako erregea (j. 1204 ).
1533 – Ludovico Ariosto , italiar olerkari eta antzerkigilea (j. 1474 ).
1561 – Ridolfo Ghirlandaio , italiar margolaria (j. 1483 ).
1832 – Jeremy Bentham , ingeles filosofo eta epailea, utilitarismoaren fundatzailea (j. 1748 ).
1836 – Antonio Saxoniakoa , Saxoniako erregea (j. 1755 ).
1837 – Diego Portales , Txileko diktadorea (j. 1793 ).
1846 – Rodolphe Töpffer , suitzar irakasle, politikari, idazle eta margolaria (j. 1799 ).
1861 – Camillo Benso (Cavourreko kondea) , italiar batasuna gauzatu zuen politikaria (j. 1810 ).
1864 – William Smith O'Brien , irlandar politikaria (j. 1803 ).
1870 – Ferdinand von Wrangel , errusiar baltikoko germaniar esploratzailea (j. 1797 ).
1881 – Henri Vieuxtemps , belgikar musikagilea (j. 1820 ).
1891 – John A. Macdonald , lehendabiziko Kanadako lehen ministroa (j. 1815 ).
1916 – Yuan Shikai , txinako lehendakaria (j. 1859 ).
1919 – Nicole Girard-Mangin , Frantziako armadan Lehen Mundu Gerran aritu zen emakume mediku bakarra, tuberkulosian aditua (j. 1878 ).
1923 – Filiberto Díaz , espainiar abokatu, kazetari eta politikaria, Bilboko gobernadore zibila (j. 1838 ).
1929 – Richard Réti , txekiar xakelaria (j. 1889 ).
1941 – Louis Chevrolet , suitzar-estatubatuar lasterketako pilotua, “Chevrolet ” automobil konpainiaren fundatzailea (j. 1878 ).
1944 –
1946 – Gerhart Hauptmann , alemanezko idazlea, Literaturako Nobel sariduna 1912an (j. 1862 ).
1948 –
1949 – Philip Herbert Cowell , britainiar astronomoa (j. 1870 ).
1956 – Hiram Bingham , estatubatuar esploratzaile eta arkeologoa, Machu Picchuko aztarrenak aurkitu zituena (j. 1875 ).
1961 –
1962 – Yves Klein , frantziar artista, Body Arteko aitzindaria (j. 1928 ).
1968 – Robert Kennedy , John Fitzgerald Kennedyren anaia eta AEBetako Fiskal Nagusia, eraila (j. 1925 ).
1975 – Hugo Dyson , Inklings taldeko partaidea eta Ingelesaren ikertzailea (j. 1896 ).
1984 – Emmi Pikler , hungariar pediatra, autorea eta mintzalaria, Pikler Institutuko haurtzaindegiaren fundatzailea (j. 1902 ).
1990 – Aurora de Albornoz , espainiar idazlea, poeta, literaturako kritikaria, irakaslea eta saiokeragilea (j. 1926 ).
1991 – Stan Getz , estatubatuar saxofoi-jotzailea, jazzaren historiako saxofoi-jotzailerik handienetakoa (j. 1927 ).
1996 –
2000 – Frédéric Dard , frantziar idazlea (j. 1921 ).
2005 –
2006 – Billy Preston , estatubatuar musikaria (j. 1946 ).
2007 – Enrique Fuentes Quintana , espainiar politikaria eta ekonomista (j. 1924 ).
2009 – Jean Dausset , frantziar sendagile eta immunologoa, 1980ko Medikuntzako Nobel Saria . (j. 1916 ).
2012 – Manolo Preciado , Manolín , espainiar futbolari eta entrenatzailea (j. 1957 ).
2013 –
2014 – Darío Barrio , espainiar sukaldaria (j. 1972 ).
2016 –
2017 – Adnan Khashoggi , saudiarabiar enpresaburu, arma trafikatzaile eta munduko gizon aberatsenetarikoa (j. 1935 ).
2019 –
2021 –
2023 – Françoise Gilot , frantziar margolari, arte kritikari eta idazlea (j. 1921 ).
2024 –
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Ekainaren 5 | Urteko egutegi | Ekainaren 7