Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
Τα SUV (sport utility vehicle, κυριολεκτική απόδοση στα ελληνικά: Όχημα Σπορ Χρήσης[Σημ. 1]) είναι μια κατηγορία οχημάτων που συνδυάζουν στοιχεία επιβατικών αυτοκινήτων και εκτός-δρόμου (off-road) οχημάτων, όπως αυξημένη απόσταση από το έδαφος και, πιθανώς, τετρακίνηση. Άλλα χαρακτηριστικά τους, είναι οι μεγάλοι χώροι και τα προστατευτικά στο κάτω μέρος.[1] Η εκτός-δρόμου καταλληλότητα διαφέρει από μοντέλο σε μοντέλο. Για παράδειγμα, η τετρακίνηση (αναφέρεται και ως κίνηση 4x4) δεν είναι διαθέσιμη σε κάποια μοντέλα ή σε κάποιους εισαγωγικούς κυβισμούς μοντέλων, ενώ άλλες φορές είναι προαιρετική σε όλες τις εκδόσεις. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι πολλοί ιδιοκτήτες οχημάτων χρησιμοποιούν το SUV τους κατά κύριο λόγο ή αποκλειστικά σε τυπικές συνθήκες κυκλοφορίας στην άσφαλτο. Τα εργοστασιακά ελαστικά των περισσότερων SUV είναι σχεδόν ή παντελώς ακατάλληλα για σοβαρή οδήγηση εκτός δρόμου.
Δεν υπάρχει κοινά αποδεκτός ορισμός για τα SUV και η χρήση του όρου ποικίλλει μεταξύ των χωρών.
Οι προκάτοχοι των SUV χρονολογούνται στα τέλη της δεκαετίας του 1930. Ωστόσο, το αρχικό Jeep Cherokee που εισήχθη το 1983 (για τη σεζόν του 1984) θεωρείται το πρώτο SUV με την σύγχρονη έννοια του όρου.[2] Στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 η δημοτικότητα των SUV αυξήθηκε σημαντικά. Τα SUV αποτελούν σήμερα τον μεγαλύτερο κλάδο της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας και έφτασαν να αντιπροσωπεύουν το 36,8% της παγκόσμιας αγοράς επιβατικών αυτοκινήτων το 2017, ενώ στη δεκαετία του 2020 η εμπορική τους απήχηση έφτασε σε ακόμα υψηλότερα επίπεδα.
Δεν υπάρχει καθολικά αποδεκτός ορισμός του SUV.[3] Τα λεξικά, οι ειδικοί στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας και οι δημοσιογράφοι χρησιμοποιούν διαφορετικές διατυπώσεις και χαρακτηριστικά στοιχεία. Η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία δεν έχει επίσης συμφωνήσει σε συγκεκριμένο ορισμό του SUV. Προτείνεται επίσης ότι ο όρος SUV έχει αντικαταστήσει τον όρο «τζιπ» ως γενικός ορισμός για εκτός- δρόμου οχήματα.[4]
SUV | Μοντέλο | Πωλήσεις[5] |
---|---|---|
Μικρό SUV | Renault Captur | 186.220 |
Μεσαίου μεγέθους SUV | Nissan Qashqai | 206.636 |
Μεγάλο SUV | Peugeot 5008 | 67.913 |
Μικρό premium SUV | BMW X1 | 93.164 |
Μεσαίου μεγέθους premium SUV | Mercedes-Benz GLC-Class | 108.323 |
Μεγάλο premium SUV | BMW X5 | 26.733 |
Τα crossover SUV, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή κατανόηση του όρου, αποτελούν μια διασταύρωση ενός κλασικού μοντέλου αυτοκινήτου (συνήθως μικρομεσαίας κατηγορίας) και ενός SUV. Μορφολογικά μοιάζουν με υπερυψωμένα compact ("συμπαγή") αυτοκίνητα.[1] Εμφανίζουν συνήθως μεγαλύτερη άνεση στην οδήγηση και οικονομία καυσίμου, αλλά έχουν λιγότερες εκτός-δρόμου δυνατότητες (πολλά crossover πωλούνται χωρίς τετρακίνηση) σε σχέση με τα κλασικά SUV.[6][7][8]
Διεθνώς, εκτός των ΗΠΑ, ο όρος crossover τείνει να χρησιμοποιείται για οχήματα compact ή μικρότερα, ενώ τα μεγάλα οχήματα με αυτοφερόμενο πλαίσιο (ενιαίο δομικό σύνολο) - όπως τα Audi Q7, BMW X7 και Volkswagen Touareg - συνήθως ονομάζονται SUV και όχι crossover. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένα crossover μερικές φορές ορίζεται ως ένα μοντέλο hatchback με αυξημένο ύψος και στιλιστικά χαρακτηριστικά τύπου SUV.[9][10]
Τα SUV έχουν επικριθεί για την επίδρασή τους στους υπόλοιπους χρήστες του οδικού δικτύου και στο περιβάλλον. Κάποια στοιχεία του σχεδιασμού τους, ιδίως το υψηλό τους κέντρο βάρους, αποτελούν κινδύνους για την ασφάλεια τόσο των οδηγών τους όσο και των υπολοίπων.[11] Είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ του 1991 και του 2001, καταγράφηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες μια εντυπωσιακή αύξηση κατά 150% στους θανάτους από ανατροπές SUV αυτοκινήτων. Το 2001 μάλιστα, ενώ οι ανατροπές αντιπροσώπευαν μόλις το 3% των τροχαίων ατυχημάτων, προκάλεσαν πάνω από το 30% των θανάτων σε τροχαία ατυχήματα στη χώρα,[12] και γενικότερα στις αρχές της δεκαετίας του 2000 σε όσα τροχαία ατυχήματα σημειώθηκε ανατροπή του οχήματος ή των οχημάτων, οι επιβάτες των SUV ήταν σχεδόν 3 φορές πιθανότερο να πέθαιναν σε σύγκριση με τους επιβάτες οχημάτων άλλων αμαξωμάτων.[12] Ένας καθοριστικός λόγος, ήταν η καταστροφικά ανεπαρκής αντοχή στις πλευρικές κολώνες στη συντριπτική πλειοψηφία των αυτοκινήτων του παρελθόντος, με αποτέλεσμα την ολική κατάρρευση της οροφής πάνω στους επιβάτες σε τυχόν ανατροπή, ζήτημα που ήταν ακόμα σοβαρότερο στα SUV, λόγω του ακόμα μεγαλύτερου βάρους των αμαξωμάτων τους. Από τη δεκαετία του 2010 όμως, με την υποχρεωτική καθιέρωση τόσο εξαιρετικά αυστηρών στάνταρ ασφαλείας στην αντοχή στις πλευρικές κολώνες όσο και του Ηλεκτρονικού Συστήματος Ελέγχου Ευστάθειας (ESP) σε όλα τα αυτοκίνητα στις ΗΠΑ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση[Σημ. 2] βελτιώθηκε σημαντικά η ενεργητική και παθητική ασφάλεια των SUV.
Επίσης, στο παρελθόν ήταν συνήθως λιγότερο οικονομικά ως προς την κατανάλωση καυσίμου σε σχέση με τα μικρότερα οχήματα, με αποτέλεσμα να κατηγορηθούν ότι συμβάλλουν περισσότερο στην υπερθέρμανση του πλανήτη.[13] Ωστόσο, η διάδοση των υβριδικών και ηλεκτρικών μοντέλων τα τελευταία χρόνια, αναμένεται να αλλάξει τα δεδομένα στο μέλλον.