Knowledge Base Wiki

Το λαβάς (αρμενικά: լավաշ, αζερικά και τουρκικά: lavaş‎‎; κουρδικά: nanê loş; φαρσί: لواش) είναι μαλακό, λεπτό, επίπεδο ψωμί χωρίς διογκωτικά,^[1] το οποίο παρασκευάζεται στον παραδοσιακό φούρνο, το ταντόρ. Το λαβάς καταναλώνεται σε όλη την Καυκασία, τη δυτική Ασία και στις περιοχές γύρω από την Κασπία Θάλασσα.^[2][3][4] Το λαβάς είναι ο πιο διαδεδομένος τύπος ψωμιού στην Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, την Τουρκία και το Ιράν.^[5] Συχνά αναφέρεται ως αρμενικό λαβάς.^{[6][7][8][9][10][11][12]}

Οι περισσότεροι ειδικοί στο φαγητό θεωρούν ότι το λαβάς προέρχεται από την Αρμενία,,^[3][13][14] ενώ άλλοι αναφέρουν ότι πιθανότατα προέρχεται από τη Μέση Ανατολή.^[15] Ο Πίτερ Ράινχαρτ αναφέρεται ότι το λαβάς συχνά αποκαλείται αρμενικό επίπεδο ψωμί, όμως έχει ιρανικές ρίζες και καταναλώνεται σε όλη τη Μέση Ανατολή και τον κόσμο.^[16] Ο Ρατς Μαρτιροσιάν συνέδεσε διστακτικά το αρμενικό լավաշ lavaš, με τις προφορικές μορφές լափ lapʿ, լուփ lupʿ, լովազ lovaz, οι οποίες σημαίνουν επίπεδος ή πλατύς από χέρι. Άλλες ετυμολογίες περιλαμβάνουν τις լափուկ lapʿuk, լեփուկ lepʿuk, επίπεδη πέτρα, լավազ lavaz, πολύ λεπτός και υποθέτει ότι προέρχεται από τη πρωτοαρμενική λέξη λάου-, η οποία σημαίνει, επίπεδος, γεγονός που θεωρείται σημειολογικά πιθανό, καθώς το ψωμί είναι επίπεδο και λεπτό.^[17]

Το λαβάς προετοιμάζεται από απλό ζυμάρι από αλεύρι σίτου και νερού, το οποίο πλάθεται σε σφαίρες, οι οποίες στη συνέχεια απλώνονται σε λεπτά στρώματα. Το ζυμάρι στη συνέχεια απλώνεται πάνω σε οβάλ επιφάνεια. Στη συνέχεια το ζυμάρι τοποθετείται στα τοιχώματα του ταντόρ, παραδοσιακού κωνικού πήλινου φούρνου. Μετά από μισό με ένα λεπτό, το ψωμί απομακρύνεται από το φούρνο. Μπορεί να αποθηκευτεί μέχρι έξι μήνες. Το λαβάς σερβίρεται με τυρί, λαχανικά ή κρέας. Επίσης, έχει τελετουργικό ρόλο στο γάμο, όταν τοποθετείται στους ώμους των νιόπαντρων για να φέρει γονιμότητα και ευημερία.^[18]

Το 2014, το «Λαβάς, η προετοιμασία, η σημασία και η εμφάνιση του παραδοσιακού ψωμιού ως έκφραση του πολιτισμού της Αρμενίας» εντάχθηκε στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας.^[18]