Type a search term to find related articles by LIMS subject matter experts gathered from the most trusted and dynamic collaboration tools in the laboratory informatics industry.
Zvjezdana ili spektralna klasifikacija određuje tip zvijezde na osnovu njenog spektra elektromagnetnog zračenja.[1]
Spektralne linije zvijezda se sastoje od apsorpcionih i emisijskih linija. Raspored zraka raznih dužina ovisi o temperaturi (u fotosferi), gravitaciji zvijezde kao i unutrašnjem pritisku koji u njoj vlada.
U najširoj upotrebi se nalazi tzv. Harvardska klasifikacija. Uvedena je od Edward C. Pickeringa i Anny J. Cannon, dok su radili na opservatoriji u Harvardu. Zvjezdane klase glavnog niza označavaju se velikim slovima: O, B, A, F, G, K, M. Osim toga postoje još S i C koje predstavljaju sporedni niz. Neiskorištavanje cijele abecede ima historijsku pozadinu.
Rane (stare) zvijezde dobijaju oznaku O, B i A dok kasne (nove) imaju G, K, M. Podtipovi se označavaju dodatno s brojevima od 0 do 10: npr spektralna klasa G5 nalazi se između F0 i K0. Imaju dodaci e (emisijske spektralne linije), m (kod A klase visoko prisustvo metala) i p (posebne nekategorisane osobine).[2] [3]
Zvijezde istog spektralnog tipa dijele se dodatno na klase sjaja (eng. luminosity class). Oznake su rimski brojevi od I do VII. Što je veći broj to više opada sjaj.
Primjer:
Zvijezda ima spektralni tip O 9,5 V: glavni niz klase O podtip 9,5 s klasom sjaja V.
| Klasa | Temperatura K[3] | Osobine | Poznate [2] |
|---|---|---|---|
| O | 28000-50000 | Plave zvijezde s veoma visokom temperaturom, apsorcijske linije helija II | θ Ori |
| B | 9900-28000 | Plave zvijezde s visokom temperaturom, apsorcijske linije neutralnog helija I. Kod kasnijih podtipova raste prisustvo spektralnih linija vodika I. | β Ori |
| A | 7400-9900 | Bijele zvijezde, veoma jake apsorpcijske linije vodika I, koje kod kasnijih podtipova opadaju a rastu linije kalija i ioniziranog kalcija. | α CMa (Sirijus) |
| F | 6000-7400 | Bijele zvijezde, prisustvo spektralnih linija kalcija II raste, učestalost vodika I pada. Približavanje G klasi dovodi do porasta ugljikovodičnih radikala | α CMi (Prokyon) |
| G | 4900-6000 | Žute zvijezde, spektralne linije kalcija II preovladavaju, prisustvo željeza i drugih metala | Sunce |
| K | 3500-4900 | Narandžaste zvijezde, spektralne linije neutralnih elemenata. Prisustvo titanij-oksida | α Boo (Arktur) |
| M | 2000-3500 | Veoma hladne, crvene zvijezde. Jače prisustvo spektralnih linija titanij-oksida i drugih metala | α Ori |
| Klasa | Temperatura K[3] | Osobine | Poznate |
|---|---|---|---|
| S | 2000-3500 | Slične M klasi, spektralne linije cirkonij-oksida i molekula rijetkih elemenata | |
| C | 1900-3500 | Spektralne linije ugljiko-nitrogena, ugljik-monoksida i ugljika (karbona). U ovu klasu spadaju ugljične zvijezde. |
Radi se o bijelim patuljcima, koji imaju sloj koji se sastoji isključivo od vodika. Nazivaju se i ZZ Ceti zvijezde, promjena sjaja iznosi nekoliko minuta. Temperatura iznosi 10000-15000 K.[4]
| Evolucija |
|
|---|---|
| Protozvijezda | |
| Klasa luminoznosti | |
| Spektralna klasifikacija | |
| Ostaci | |
| Teorijske zvijezde | |
| Nukleosinteza | |
| Struktura | |
| Karakteristike | |
| Zvjezdani sistem | |
| Posmatranje sa Zemljom u centru | |
| Spiskovi | |
| Ostali srodni članci | |
LIMS forum content by LIMS forum members is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License. Based on a work at www.limsforum.com.
